Φθιώτες νεκροί 1940-1945

Με την ευκαιρία της εθνικής επετείου της 28^ης Οκτωβρίου δημοσιεύονται εδώ τα ονοματεπώνυμα των Φθιωτών νεκρών και εξαφανισθέντων κατά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Κύρια πηγή αποτέλεσε η έκδοση της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού με τίτλο «Αγώνες και Νεκροί του Ελληνικού Στρατού κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (1940-1945)». Η ταύτιση των τοπωνυμίων πραγματοποιήθηκε μετά από διαδικτυακή έρευνα. Δυστυχώς δεν κατέστη δυνατό, προς το παρόν, να ταυτιστούν ορισμένα τοπωνύμια. Ελπίζουμε στο μέλλον, με την εμφάνιση νέων στοιχείων μέσα από την έρευνα, να ταυτισθούν όλα τα τοπωνύμια στο χάρτη. Όσοι αναγνωρίσουν κάποιον συγγενή τους, έχουν φωτογραφία του και επιθυμούν να δημοσιευθεί, μπορούν να την αποστείλουν σε ψηφιακή μορφή στη διεύθυνση: sotirisgalexopoulos@yahoo.gr.. Θα αναφερθεί φυσικά η πηγή προέλευσης.

Αξίζει εδώ να αναφερθεί η εξαιρετικά δύσκολη και άξια συγχαρητηρίων προσπάθεια του ιστορικού ερευνητή κ.Αγαθοκλή Παναγούλια από την Ολυμπία: μέσα από άοκνες προσπάθειες που συνεχίζονται, συνετέλεσε τα μέγιστα στην ανάδειξη του Ελληνικού Στρατιωτικού Νεκροταφείου Βουλιαρατίου. Συγκεντρώνει πληροφορίες και αναζητεί συγγενείς θυμάτων του Αλβανικού Έπους από όλη την Ελλάδα, με σκοπό την ανεύρεση και ταφή των λειψάνων των Ελλήνων στρατιωτών. Τα αποτελέσματα της συγκινητικής του προσπάθειας παρουσιάζονται στο Ιστολόγιό του Πεσόντες του 40.

Ακολουθούν τα ονοματεπώνυμα των Φθιωτών νεκρών κατά σειρά ιεραρχίας:

ΥΠΟΣΤΡΑΤΗΓΟΣ

 (Φωτογραφία από: Αγώνες και Νεκροί 1940-45, σελίδα 24)

-Ζήσης Ιωάννης του Δημητρίου, Υποστράτηγος. Γεννήθηκε στο Μάκρυσι (νέα Μάκρη) το 1888, της Ταξιαρχίας Έβρου. Αυτοκτόνησε στα Ύψαλα Ανατολικής Θράκης, λόγω του παράσπονδου αφοπλισμού της Ταξιαρχίας του από τους Τούρκους, στις 9 Απριλίου 1941.

 ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΕΣ

-Κρανιώτης Πέτρος του Αθανασίου, Ταγματάρχης. Γεννήθηκε στη Λαμία. Φονεύθηκε στη Λαμία σε αεροπορικό βομβαρδισμό στις 19 Απριλίου 1941. Ανήμερα τη Μεγάλη Παρασκευή στις 18 Απριλίου 1941 πραγματοποιήθηκε σφοδρός βομβαρδισμός της Λαμίας από τη γερμανική πολεμική αεροπορία (Luftwaffe). Ως θλιβερή ανάμνηση του βομβαρδισμού διασώζονται σήμερα τα σπασμένα μάρμαρα του κτιρίου της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας (πρώην Νομαρχίας) στην Πλατεία Ελευθερίας.

 (Φωτογραφία από: Αγώνες και Νεκροί 1940-45, σελίδα 28)

-Παλαιοδημόπουλος Αθανάσιος του Νικολάου, Ταγματάρχης. Γεννήθηκε στη Σπερχειάδα, του 53^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη υψώματος 1.464 (Κορίτσα Δυτικά Πόγραδετς) στις 4 Ιανουαρίου 1941. Το τάγμα του συγκεκριμένου ταγματάρχη μπήκε πρώτο στην Κορυτσά στις 7.45΄ το πρωΐ της 22ας Νοεμβρίου 1940.

 (Φωτογραφία από: Αγώνες και Νεκροί 1940-45, σελίδα 67)

-Παπακυριαζής Δημήτριος του Χρήστου, Ταγματάρχης. Γεννήθηκε στην Υπάτη το 1903, του 90^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα Μάλι Γαρονίν στις 10 Ιανουαρίου 1941.

(Φωτογραφία από: Αγώνες και Νεκροί 1940-45, σελίδα 39)

-Παπαρρόδου Ιωάννης του Κωνσταντίνου, Ταγματάρχης. Γεννήθηκε στη Λαμία, της 216 Μοίρας Ορειβατικού Πυροβολικού. Φονεύθηκε στο Άργος Ορεστικό στις 15 Απριλίου 1941. Βλέπε και Βιογραφικό Τ/χη (ΠΒ)Παππαρόδου Ιωάννη.

ΛΟΧΑΓΟΙ

-Βαΐτσας Ηλίας του Τιμολέοντος, Λοχαγός. Γεννήθηκε στο Λυχνό Υπάτης το 1911. Απεβίωσε στο 2^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο στις 20 Ιουνίου 1941.

-Ιωσήφ Ιωάννης του Νικολάου, Έφεδρος Λοχαγός. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1894, του 3^ου Λόχου Ασφαλείας. Απεβίωσε στη Λαμία στις 23 Δεκεμβρίου 1940.

-Κλεφτοδήμος Κωνσταντίνος του Δημητρίου, Λοχαγός. Γεννήθηκε στη Λευκάδα Φθιώτιδας του 34^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πεστάνη στις 12 Μαρτίου 1941.

ΥΠΟΛΟΧΑΓΟΙ

-Ζορμπάς Ευάγγελος του Δημητρίου, Υπολοχαγός. Γεννήθηκε στο Παλαιόκαστρο Φθιώτιδας το 1908, του 52^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.220 στις 21 Δεκεμβρίου 1940.

                              (Φωτογραφία από: οικογενειακό αρχείο κας Καραβέλη Γεωργίας)
-Καραβέλης Γεώργιος του Νικολάου, γεννημένος στη Μάκρη Φθιώτιδος το 1912, Μόνιμος Υπολοχαγός από τη Σχολή Ευελπίδων του 5ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Τρεμπεσίνα στις 9 Μαρτίου 1941. Δυστυχώς στην έκδοση της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού αναφέρεται λανθασμένα ως Έφεδρος Ανθυπολοχαγός γεννημένος στην Περιοπή Φθιώτιδας, χωριό ανύπαρκτο. Η διόρθωση των στοιχείων και η αποστολή της φωτογραφίας οφείλεται στην ανηψιά του (κόρη του αδερφού του) κα Γεωργία Καραβέλη από τη Μάκρη, την οποία και ευχαριστούμε θερμά.

(Φωτογραφία από: Αγώνες και Νεκροί 1940-45, σελίδα 163)

-Καρατζαβέλος Χρήστος του Χαραλάμπους, Έφεδρος Υπολοχαγός. Γεννήθηκε στη Ροδίτσα το 1907, του 52^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.220 στις 24 Δεκεμβρίου 1940.

(Φωτογραφία από: Αγώνες και Νεκροί 1940-45, σελίδα 189)

-Ξυλογιάννης Θεόδωρος του Ιωάννη, Έφεδρος Υπολοχαγός. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1907, του 52^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.292 (Σεβράνι) στις 28 Δεκεμβρίου 1940.

-Ξυφτίλης Γεώργιος του Δημητρίου, Έφεδρος Υπολοχαγός. Γεννήθηκε στο Δίλοφο Φθιώτιδας το 1908, του 5^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μάλι Γαρονίν στις 10 Ιανουαρίου 1941.

(Φωτογραφία από: Αγώνες και Νεκροί 1940-45, σελίδα 189)

-Παπανδρέου Ιωάννης του Ευθυμίου, Έφεδρος Υπολοχαγός. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1909, του 44^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα Μαζάνι Κιάφε Λουζίτ στις 11 Μαρτίου 1941.

ΑΝΘΥΠΟΛΟΧΑΓΟΙ

(Φωτογραφία από: Αγώνες και Νεκροί 1940-45, σελίδα 251)

-Αργυρίου Αντώνιος του Τριανταφύλλου, Έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στην Ελάτεια το 1914, του Β΄ Συντάγματος Βαρέως Πυροβολικού. Φονεύθηκε στην Κλεισούρα στις 8 Ιανουαρίου 1941.

-Θεοχαρόπουλος Θεοφάνης του Θεοχάρους, Έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στα Αργύρια Φθιώτιδας το 1917, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μαλιμπάρδι στις 29 Νοεμβρίου 1940.

-Λουκάς Χρήστος του Αθανασίου, Έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στον Παλαμά Δομοκού το 1913, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πεστάνη στις 18 Μαρτίου 1941.

-Νάσης Σπυρίδων, Έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στη Λαμία, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο στις 4 Δεκεμβρίου 1940.

(Φωτογραφία από: Αγώνες και Νεκροί 1940-45, σελίδα 474)

-Παπαναγιώτου Βασίλειος του Κωνσταντίνου, Έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στη Λευκάδα Φθιώτιδας, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Ζάβροχο στις 23 Νοεμβρίου 1940.

(Φωτογραφία από: Αγώνες και Νεκροί 1940-45, σελίδα 601)

-Παπαποστόλου Χαράλαμπος του Ευαγγέλου, Ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στις Ράχες το 1916, της ΙΕλληνικής Ταξιαρχίας. Τραυματίσθηκε στη μάχη υψώματος 104 (επιχειρήσεις Ελ Αλαμέϊν) και απεβίωσε αυθημερόν στο 149^ο Πεδινό Χειρουργείο στις 26 Οκτωβρίου 1942.

-Παπασταθόπουλος Ιωάννης του Ευαγγέλου, Ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στη Μακρακώμη το 1917, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα 669 (Ραντατοβούνι κατά τους ντόπιους, διάβαση Κακκαβιάς) στις 2 Δεκεμβρίου 1940.

-Παπαστάμου Κωνσταντίνος του Γεωργίου, Έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στο Γαρδίκι το 1913, του ΙΙΙ Συντάγματος Βαρέως Πυροβολικού (Έμπεδο Λαρίσης). Αυτοκτόνησε στη Λάρισα στις 7 Νοεμβρίου 1940.

(Φωτογραφία από: Αγώνες και Νεκροί 1940-45, σελίδα 474)

-Πεντεδίκας Σπυρίδων του Θεμιστοκλέους, Έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στην Αμφίκλεια το 1907, του 33^ου ΣΠ της XV Μεραρχίας Φλώρινας. Φονεύθηκε στο Βέρνικ Κορυτσάς στις 14 Νοεμβρίου 1940.

(Φωτογραφία από: Αγώνες και Νεκροί 1940-45, σελίδα 514)

-Σκουρολιάκος Λουκάς του Νικολάου, Έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στην Αμφίκλεια το 1908, του 52^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στον Προφήτη Ηλία Κόνιτσας στις 2 Νοεμβρίου 1940.

(Φωτογραφία από: Αγώνες και Νεκροί 1940-45, σελίδα 514)

-Στρογγυλάκος Ευστάθιος του Γεωργίου, Έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στην Αμφίκλεια το 1917, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα Λεκντούσι στις 27 Μαρτίου 1941.

-Τσατσάνης Αναστάσιος του Κωνσταντίνου, Έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στη Σπερχειάδα το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στην Κακαβιά στις 26 Νοεμβρίου 1940.

[Έτος 1947: πρόγραμμα τελετής αποκαλυπτηρίων της προτομής του εφέδρου ανθυπολοχαγού Κωνσταντίνου Δ. Τσιφτσή. Από το βιβλίο «Δημητρίου Θ. Νάτσιου, Οι Δήμαρχοι της Λαμίας (1836-1996), Λαμία 1996, σελίδα 44». Η προτομή υπάρχει και σήμερα δίπλα στα δικαστήρια.]

-Τσιφτσής Κωνσταντίνος του Δημητρίου, Έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Γεννήθηκε στην Άμπλιανη Λαμίας το 1914, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στην Ακρορράχη στις 27 Νοεμβρίου 1940. Στο ΠολεμικόΗμερολόγιο του εφέδρου Επιλοχία Ηλία Γ. Κωστή αναφέρεται σχετικά με τον Ανθυπολοχαγό Τσιφτσή: «Ο 11^ος Λόχος μάχεται σκληρά εις τα υψώματα ΑΡΓΥΡΟΧΩΡΙΟΥ και ο εχθρός προβάλλει σθεναράν αντίστασιν, υποστηριζόμενος από μεγάλον αριθμό πυροβόλων τα οποία λόγω της μικράς αποστάσεως βάλλουν ως όπλα ευθυτενούς τροχιάς. Πιεζόμενος όμως τρομερά με συνεχής επιθέσεις αναγκάζεται να υποχωρήσει και μάλιστα ατάκτως αφού εγκατέλειψε τα 16 πυροβόλα του με αρκετόν αριθμό οβίδων. Εις την μάχην αυτήν εφονεύθη ο έφεδρος Ανθ/γός Τσιφτσής. Τον θάνατόν του εκτός της Διμοιρίας του εθρήνησαν πολλοί διότι υπήρξε ο αξιόμαχος Αξ/κός που διακρίθηκε εις όλας τας μάχας αλλά και ο πλέον αξιοαγάπητος στους συναδέλφους του και τους στρατιώτες.».

ΑΝΘΥΠΑΣΠΙΣΤΕΣ

-Αναγνωστόπουλος Ζαχαρίας του Δημητρίου, Έφεδρος Ανθυπασπιστής. Γεννήθηκε στο Δομοκό το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στη Λίμνη Ζαραβίνα στις 22 Νοεμβρίου 1940.

-Αστερίου Γεώργιος του Αποστόλου, Ανθυπασπιστής. Γεννήθηκε στον Άγιο Κωνσταντίνο το 1907. Απεβίωσε στο 2^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών στις 24 Αυγούστου 1941.

(Φωτογραφία από: Αγώνες και Νεκροί 1940-45, σελίδα 555)

-Λιοδήμος Ηλίας του Ευσταθίου, Έφεδρος Ανθυπασπιστής. Γεννήθηκε στη Δρυμαία το 1918, της ΙΧ Ομάδας Αναγνωρίσεως του 3^ου Συντάγματος Ιππικού. Φονεύθηκε στην περιοχή Λεσκοβικίου στις 25 Νοεμβρίου 1940.

-Ρίζος Λουκάς του Σταύρου, Έφεδρος Ανθυπασπιστής. Γεννήθηκε στην Αμφίκλεια το 1917, του 20^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Τομόρι στις 13 Φεβρουαρίου 1941.

(Φωτογραφία από: Αγώνες και Νεκροί 1940-45, σελίδα 594)

-Τσώνης Αθανάσιος του Ιωάννη, Έφεδρος Ανθυπασπιστής. Γεννήθηκε στη Μάκρη Φθιώτιδας το 1916, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα 669 (Ραντατοβούνι κατά τους ντόπιους, διάβαση Κακαβιάς) στις 3 Δεκεμβρίου 1940. Για το θάνατο και την ταφή του παρατίθεται η μαρτυρία: «..Επίσης φονευθέντες είναι και ο έφεδρος Ανθ/γός Κουτσιάφτης ως και ο Ανθ/της Τσώνης Αθανάσιος, οι οποίοι ετάφησαν εις το εξωκλησάκι του ΑΡΓΥΡΟΧΩΡΙΟΥ με πολλούς Υπαξ/κούς και οπλίτας, την ιδίαν νύχτα…» (από: Πολεμικό Ημερολόγιο του εφέδρου επιλοχία Ηλία Γ. Κωστή, Μέρος Β΄).

ΛΟΧΙΕΣ

-Αλεξανδρής Παναγιώτης του Γεωργίου, Λοχίας. Γεννήθηκε στον Πύργο Υπάτης το 1916, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Φυλάκιο Πουσίτσης στις 27 Νοεμβρίου 1940.

-Αλεξίου Ιωάννης του Γεωργίου, Λοχίας. Γεννήθηκε στην Παύλιανη το 1907, του Κέντρου Παραγωγής Άρτου. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Λάρισας την 1^η Μαρτίου 1941.

-Αναγνωστόπουλος Γεώργιος του Ιωάννη, Λοχίας. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1910, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη Μπένσιας στις 27 Δεκεμβρίου 1940.

-Γκαραβέλης Δημήτριος του Αγγελή, Λοχίας. Γεννήθηκε στη Νέα Μαγνησία-Νέα Μάκριση Φθιώτιδας το 1919, της ΙΙΙ Ελληνικής ΟρεινήςΤαξιαρχίας. Φονεύθηκε στις επιχειρήσεις Μοντετσέλι Ιταλίας στις 14 Σεπτεμβρίου 1944.

-Γκριζιώτης Παναγιώτης του Γεωργίου, Λοχίας. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1916, του 28^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στα ορεινά συγκροτήματα Βερατίου στις 27 Ιανουαρίου 1941.

-Δημουλάς Δημήτριος του Αθανασίου, Λοχίας. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1912, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Κρυονέρι στις 21 Νοεμβρίου 1940.

-Δροσογιάννης Νικόλαος του Ηλία, Λοχίας. Γεννήθηκε στη Δάφνη το 1912. Απεβίωσε αιχμάλωτος στο Νοσοκομείο Αυλώνος στις 12 Απριλίου 1941.

-Ευθυμίου Παναγιώτης του Βασιλείου, Λοχίας. Γεννήθηκε στο Κωσταλέξι το 1915, του 2^ου Μηχανοκινήτου Συντάγματος Ιππικού. Φονεύθηκε στη Λάρισα σε αεροπορική επιδρομή στις 14 Νοεμβρίου 1940.

-Ζαγκανάς Γεώργιος του Αθανασίου, Λοχίας. Γεννήθηκε στο Νεοχώρι το 1916, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη Πεστάνης στις 16 Μαρτίου 1941.

-Θεοδώρου Μιχαήλ του Κωνσταντίνου, Λοχίας. Γεννήθηκε στο Φραντζή το 1914, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη Πεστάνης στις 31 Μαρτίου 1941.

-Καυκούλας Δημήτριος του Αλεξάνδρου, Λοχίας. Γεννήθηκε στον Άγιο Γεώργιο Δομοκού το 1918, του VIα Συνοριακού Τομέως. Φονεύθηκε στο Κιζ Μπουνάρ (Μπέλες) στις 6 Απριλίου 1941.

-Κόκκινος Ηλίας του Βάϊου, Λοχίας. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1909. Απεβίωσε στο Β1 Πεδινό Νοσηλευτικό Τμήμα (Κοσίνα) στις 24 Μαρτίου 1941.

-Κουτσουλέλος Κωνσταντίνος του Χρήστου, Λοχίας. Γεννήθηκε στο Περιβόλι Δομοκού το 1911. Φονεύθηκε στην Κάτω Μπένια στις 29 Ιανουαρίου 1941.

-Κρητικός Δημήτριος του Γεωργίου, Λοχίας. Γεννήθηκε στη Μακρακώμη το 1916, του Γενικού Εμπέδου Λάρισας (2^ου Συντάγματος Ιππικού). Φονεύθηκε στη Λάρισα σε αεροπορικό βομβαρδισμό στις 14 Νοεμβρίου 1940.

-Μουστάκας Δημήτριος του Γεωργίου, Λοχίας. Γεννήθηκε στη Στυλίδα το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.410 (Μάλι Σπάτ) στις 3 Ιανουαρίου 1941.

-Μπακανδρίτσας Ευστάθιος του Ιωάννη, Λοχίας. Γεννήθηκε στο Λευκοχώρι το 1914. Απεβίωσε αιχμάλωτος στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο ΤρεβίγκλιοΙταλίας στις 26 Νοεμβρίου 1943.

-Μπαμπαλίκης Ευάγγελος του Χρήστου, Λοχίας. Γεννήθηκε στο Μακρολίβαδο Δομοκού το 1914, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.067 (Κλεισούρας) στις 23 Δεκεμβρίου 1940.

-Παπαϊωάννου Δημήτριος του Κωνσταντίνου, Λοχίας. Γεννήθηκε στη Σπερχειάδα το 1906, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη Πρεμετής στις 2 Δεκεμβρίου 1940.

-Παπαρούνης Σπύρος του Δημητρίου, Λοχίας. Γεννήθηκε στην Υπάτη το 1908, του 34^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 739 (Βορειοδυτικά Πεστάνης) στις 8 Μαρτίου 1941.

-Περίσιος Κωνσταντίνος του Ηλία, Λοχίας. Γεννήθηκε στον Παλαμά Δομοκού το 1914, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην περιοχή Μέλανι στις 25 Νοεμβρίου 1940.

-Πιλάλης Παύλος του Αθανασίου, Λοχίας. Γεννήθηκε στο Δίκαστρο το 1918, της VI Μοίρας Αντιαεροπορικού Πυροβολικού. Αυτοκτόνησε στην Πρέβεζα στις 6 Μαρτίου 1941.

-Σκρέτης Χρήστος του Δημητρίου, Λοχίας. Γεννήθηκε στις Λιβανάτες το 1909. Φονεύθηκε στη Λάρισα σε αεροπορική επιδρομή στις 14 Νοεμβρίου 1941.

-Τζαβάρας Νικόλαος του Θεοδώρου, Λοχίας. Γεννήθηκε στη Ροδίτσα το 1915, του ΧΙΙΙ Συντάγματος Πυροβολικού. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.360 (Πόγραδετς) στις 17 Μαρτίου 1941.

-Τριανταφύλλου Δημήτριος του Σπυρίδωνα, Λοχίας. Γεννήθηκε στη Μερκάδα το 1911, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 10 Ιανουαρίου 1941.

-Τσεκούρας Ανδρέας του Ιωάννη, Λοχίας. Γεννήθηκε στην Καστανιά Υπάτης το 1912, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων (τραυματίας μάχης Μαυρονόρους) στις 4 Δεκεμβρίου 1940.

-Τσούμος Ευθύμιος του Ιωάννη, Λοχίας. Γεννήθηκε στο Νεοχώρι το 1913, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο VIIIβ Ορεινό Χειρουργείο στις 5 Απριλίου 1941.

-Φρούτας Νικόλαος του Κωνσταντίνου, Λοχίας. Γεννήθηκε στο Αργυροχώρι Υπάτης το 1918, του 33^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη Μπούμπεσι στις 14 Φεβρουαρίου 1941.

ΔΕΚΑΝΕΙΣ

-Ανδρεούλας Γεώργιος του Αθανασίου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στα Μάρμαρα το 1909, του 36^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 6 Δεκεμβρίου 1940.

-Ανδριτσόπουλος Αθανάσιος του Γεωργίου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στη Δάφνη το 1912, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Αργυροχώρι στις 27 Νοεμβρίου 1940.

-Αντωνίου Σεραφείμ του Αντωνίου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στον Άγιο Σεραφείμ το 1917, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Εξαφανίσθηκε στην Κακαβιά στις 19 Απριλίου 1941.

-Αυγέρης Αθανάσιος του Σπυρίδωνος, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Πετρωτό το 1915, του 29^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα Σεντέλι στις 8 Μαρτίου 1941.

-Γιάννακας Στυλιανός του Ιωάννη, Δεκανέας. Γεννήθηκε στη Γλύφα το 1915, του 1^ου Συντάγματος Ορειβατικού Πυροβολικού. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Λαμίας στις 12 Μαρτίου 1941.

-Γιαννακόπουλος Γεώργιος του Ιωάννη, Δεκανέας. Γεννήθηκε στον Κάτω Δομοκό το 1912, του 52^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα Μπάτρας Γράμμου στις 14 Νοεμβρίου 1940.

-Γκέκας Βασίλειος του Δημητρίου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Γαρδίκι το 1918, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στη Λίμνη Ζαραβίνα Πωγωνίου στις 20 Νοεμβρίου 1940.

-Γκερλέμης Δημήτριος του Ιωάννη, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Βούζι το 1918, της Ι Μεραρχίας. Φονεύθηκε στο Λεσκοβίκι σε αεροπορικό βομβαρδισμό στις 4 Δεκεμβρίου 1940.

-Γουρνάς Γεώργιος του Δημητρίου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στην Αγόριανη το 1918, του 19^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη Γραμμή Μεταξά Ελληνο-γιουγκοσλαβο-βουλγαρικών συνόρων στις 6 Απριλίου 1941.

-Ζάζας Κωνσταντίνος του Γεωργίου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Πλατύστομο το 1918, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα Μάλι-ε-Τζόρες (περιοχή Χειμάρας) στις 19 Δεκεμβρίου 1940.

-Καϊδαντζής Νικόλαος του Βασιλείου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Νικολίτσι το 1907, του 34^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.143 (Πεστάνη) στις 24 Μαρτίου 1941.

-Καλέντζος Δημήτριος του Σεραφείμ, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Μαυρίλο το 1911, του 4^ου Τάγματος Σιδηροδρόμων. Απεβίωσε στην Κομοτηνή στις 14 Δεκεμβρίου 1940.

-Καντερές Χρήστος του Ιωάννη, Δεκανέας. Γεννήθηκε στη Μακρακώμη το 1914, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα 669 (Ραντατοβούνι κατά τους ντόπιους, διάβαση Κακαβιάς) στις 2 Δεκεμβρίου 1940.

-Κόλιας Δημήτριος του Ιωάννη, Δεκανέας. Γεννήθηκε στη Λάρυμνα το 1915, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 669 (Ραντατοβούνι κατά τους ντόπιους, διάβαση Κακαβιάς) στις 2 Δεκεμβρίου 1940.

-Κοτσοκλένης Γεώργιος του Σεραφείμ, Δεκανέας. Γεννήθηκε στην Ανθήλη το 1907, του 34^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη Πεστάνης στις 10 Μαρτίου 1941.

-Κουτσομήτρος Ιωάννης του Χρήστου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Δομοκό το 1917 ή 1907, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Κιάφε Λουζίτ Τρεμπεσίνας στις 10 Μαρτίου 1941.

-Μπλούνας Νικόλαος του Γεωργίου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Άνυδρο το 1912, του 50^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μάλι Σπαντάριτ (Βόρεια Κλεισούρας) στις 9 Μαρτίου 1941.

-Πανουργιάς Αναστάσιος του Ευαγγέλου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στη Σιταριά στις 19 Νοεμβρίου 1940.

-Πανουργιάς Κωνσταντίνος του Ευαγγέλου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1907, του Ι Συντάγματος Πυροβολικού. Φονεύθηκε στο χωριό Βινοκάζιτ σε αεροπορικό βομβαρδισμό στις 10 Φεβρουαρίου 1941.

-Παντούδης Παναγιώτης του Χρήστου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Νέο Μοναστήρι Δομοκού το 1914, του 4^ου ΣΠ. Εξαφανίστηκε στην περιοχή Κλεισούρας-Τρεμπεσίνας το Φεβρουάριο 1941.

-Παπαδόπουλος Κωνσταντίνος του Αριστείδη, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Φραντζή το 1909, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πεστάνη στις 8 Μαρτίου 1941.

-Πέτρου Ιωάννης του Πέτρου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στην Αταλάντη το 1914, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Τεριάχιο στις 27 Νοεμβρίου 1940.

-Πουρνάρας Γεώργιος του Ιωάννη, Δεκανέας. Γεννήθηκε στη Μοσχοκαρυά το 1915, της ΙΙΙ Ελληνικής ΟρεινήςΤαξιαρχίας. Φονεύθηκε στις επιχειρήσεις Σαν Λορέντζο Ιταλίας στις 10 Σεπτεμβρίου 1944.

-Ροζής Ευστάθιος του Σπυρίδωνα, Δεκανέας. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1914, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Άργκοβα στις 14 Δεκεμβρίου 1940.

-Σανιδάς Γεώργιος του Δήμου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στη Σπερχειάδα το 1910, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Τρεμπεσίνα στις 21 Ιανουαρίου 1941.

-Σασάκος Δημήτριος του Ευσταθίου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Κηφισσοχώρι το 1908, του 36^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο 2^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών Παράρτημα «Ευαγγελισμός» στις 3 Ιανουαρίου 1941.

-Σερέτης Γεώργιος του Κωνσταντίνου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στην Αμφίκλεια το 1907, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 13 Δεκεμβρίου 1940.

-Σκέντζος Στυλιανός του Αντωνίου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στην Ομβριακή το 1918, του 4^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο 2^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών Παράρτημα «Ευαγγελισμός» στις 24 Ιανουαρίου 1941.

-Σκούρας Ιωάννης του Ευαγγέλου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Πλατύστομο το 1916, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Ζάβροχο στις 23 Νοεμβρίου 1940.

-Στεργίου Απόστολος του Ανδρέα, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Κυριακοχώρι το 1917, της Εφίππου Μοίρας Πολυβόλων. Φονεύθηκε στη Μονή Τσέπου Αργυροκάστρου στις 13 Δεκεμβρίου 1940.

-Τάχος Ιωάννης του Γεωργίου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Γαρδίκι το 1916, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Άργκοβα στις 14 Δεκεμβρίου 1940.

-Τουρναβίτης Γρηγόριος του Βασιλείου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Περίβλεπτο το 1908, του 36^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 18 Δεκεμβρίου 1940.

-Τσουροπλής Κλεάνθης του Γεωργίου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στην Αμφίκλεια το 1908, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Άργκοβα στις 14 Δεκεμβρίου 1940.

-Χρόνης Γεώργιος του Νικολάου, Δεκανέας. Γεννήθηκε στο Κηφισσοχώρι το 1912, του Γενικού Εμπέδου Λάρισας. Φονεύθηκε στη Λάρισα (σε σεισμό) την 1^η Μαρτίου 1941.

ΥΠΟΔΕΚΑΝΕΙΣ

-Κούτρας Πέτρος του Δημητρίου, Υποδεκανέας. Γεννήθηκε στα Αλεπόσπιτα το 1917, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στη μάχη αυχένα των υψωμάτων Μάλι-ε-Τζόρες Χειμάρας στις 19 Δεκεμβρίου 1940.

ΟΠΛΙΤΕΣ

Α

-Αγγελής ή Γιδαράκος Ιωάννης του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Νεοχώρι το 1919, του 33^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μάλι Φερόσι στις 31 Δεκεμβρίου 1940. [Στο βιβλίο Αγώνες και νεκροί 1940-45 αναφέρεται ως Γιδαράκης. Το ορθό Γιδαράκος διόρθωσε η κ.Ιωάννα Αλεξοπούλου, την οποία και ευχαριστούμε]

-Αγγελής Νικόλαος του Αγγελή, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Φυλιαδώνα το 1913, του 52^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Ναυτικό Νοσοκομείο του Πειραιά στις 5 Φεβρουαρίου 1941.

-Αγγελόπουλος Ανδρέας του Βαή, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Ξυνιάδα το 1916, του 90^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 30 Ιανουαρίου 1941.

-Αδάμ Δημήτριος του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Δίβρη το 1915, της 3^ης Μοίρας Ορειβατικού Πυροβολικού. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 10 Μαρτίου 1941.

-Αδάμ Παναγιώτης του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Δίβρη το 1917, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη Πρεμετής στις 2 Δεκεμβρίου 1941.

-Αλαφροπάτης Νικόλαος του Βασιλείου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Προγονάτι στις 16 Απριλίου 1941.

-Αλαφροπάτης Χρήστος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1919, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 3 ή στις 10 Δεκεμβρίου 1940.

-Αλεξίου Κωνσταντίνος του Σπυρίδωνος, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Νεράϊδα το 1915, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πέστανη στις 7 Μαρτίου 1941.

-Αμπλιανίτης Θωμάς του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Δάφνη το 1914, του 13^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 931 (περιοχή Τσούκα-Φεσίτ) στις 10 Μαρτίου 1941.

-Αναγνωστόπουλος Νικόλαος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Ανατολή Υπάτης το 1917, της 13^ης Μοίρας Αυτοκινήτων. Φονεύθηκε σε βομβαρδισμό στο Αλβανικό Μέτωπο στις 19 Απριλίου 1941.

-Αναγνωστόπουλος Παναγιώτης του Ευαγγέλου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Σπερχειάδα το 1912, του 50^ου ΣΠ. Εξαφανίσθηκε στο Μάλι Σπαντάριτ στις 13 Φεβρουαρίου 1941.

-Αργύρης ή Ανέστης Ανέστης του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Κολάκα Λοκρίδας το 1912, του Εμπέδου Τριπόλεως. Απεβίωσε στην Τρίπολη στις 18 Απριλίου 1941.

-Αργυρόπουλος Γεώργιος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Σοφιάδα Δομοκού το 1913, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 897 (Κλεισούρας) στις 24 Δεκεμβρίου 1940.

-Αργυρόπουλος Κωνσταντίνος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία, του 3^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα Δόντι (Γκόλικο) στις 10 Μαρτίου 1941.

-Αυγερινάκος Σπυρίδων του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μοσχοχώρι το 1912, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψ.734 στις 20 Νοεμβρίου 1940.

Β

-Βαρλάμης Ανδρέας του Λάμπρου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Παλαιόκαστρο το 1915, του Τάγματος Γεφυροποιών. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 2 Φεβρουαρίου 1941.

-Βελής Σωτήριος του Τριανταφύλλου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Μάκρη Φθιώτιδας το 1918, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη Στενωπό Κλεισούρας στις 4 Μαρτίου 1941.

(Φωτογραφία από: https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1304446694097&set=o.13516207619&type=3&theater)

-Βέλιος Κωνσταντίνος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Παύλιανη το 1920, της Ομάδας Αναγνωρίσεως. Φονεύθηκε στη Γέφυρα Σκορδίλη στις 16 Νοεμβρίου 1940.

-Βλάσης Αθανάσιος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Ρεγγίνι το 1905, του 23^ου ΣΠ. Εξαφανίστηκε στο Πόγραδετς στις 10 Απριλίου 1941.

-Βόρρης Γεώργιος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Πελασγία το 1917, του Οχυρού Περιθωρίου VIIA Συνοριακού Τομέως. Απεβίωσε στο Χειρουργείο Έργου Β/13 στις 7 Απριλίου 1941.

-Βούλγαρης Νικόλαος του Χρήστου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Κωνσταντίνο το 1917, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μαλιμπάρδι στις 29 Νοεμβρίου 1940.

-Βουλκούδης Κωνσταντίνος του Χρήστου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μοναστήρι Δομοκού το 1913, του 13^ου ΣΠ. Εξαφανίστηκε στο Μάλι Σπαντάριτ στις 15 Μαρτίου 1941.

-Βουσινάς Δημήτριος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Μενδενίτσα το 1915, του Λόχου Σκαπανέων. Φονεύθηκε στο Τεκέ Λεσκοβίκι στις 20 Απριλίου 1941.

Γ

-Γαλανός Κωνσταντίνος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Γαρδίκι το 1917, του 50^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο ΧΙβ Ορεινό Χειρουργείο (Τσερεβόντα) στις 15 Φεβρουαρίου 1941.

-Γεμενής Ανάργυρος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1914, του 4^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Δρομοκαΐτιο Θεραπευτήριο Αθηνών στις 16 Μαρτίου 1941.

-Γεμενής Απόστολος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1912, του 33^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Φλώρινας στις 5 Νοεμβρίου 1940.

-Γεωργαντάς Γεώργιος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Γεώργιο Φθιώτιδας το 1914, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στον αεροπορικό βομβαρδισμό της Λαμίας στις 18 Απριλίου 1941.

-Γεωργούλας Κωνσταντίνος του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Παλαμά Δομοκού το 1906, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Κιάφε Λουζίτ Τρεμπεσίνας στις 10 Μαρτίου 1941.

-Γεωργούσης Γεώργιος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Ηράκλεια το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Μάλι Σπάτ στις 27 Μαρτίου 1941.

-Γεωργουσόπουλος Χρήστος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Υπάτη το 1906, του 39^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στην τοποθεσία Τσάνο προ Τεπελενίου στις 11 Απριλίου 1941.

-Γιούλος Γεώργιος του Ευαγγέλου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Πελασγία το 1918, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο 2^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο στις 2 Ιανουαρίου 1941.

-Γιώτας Ηλίας του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Κούρνοβο το 1907, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πεστάνη στις 18 Μαρτίου 1941.

-Γκανέτσος Νικόλαος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αταλάντη το 1904, του XV6 Λόχου Διαβιβάσεων. Φονεύθηκε στη Γέφυρα Μέρτζανης σε αεροπορικό βομβαρδισμό στις 20 Απριλίου 1941.

(Φωτογραφία από: Οικογενειακό αρχείο Σωτήρη Γ. Αλεξόπουλου)

-Γκέκας Νικόλαος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Σταυρό Λαμίας το 1917, 3^ος λόχος του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Τραυματίσθηκε βαρέως (ακρωτηριασμός των τεσσάρων άκρων) στο Μάλι Σπάτ στις 25 Μαρτίου 1941 και απεβίωσε στο Σ1 Πεδινό Χειρουργείο στις 4 Απριλίου 1941 (σχετικά βλέπε: Γράμμα από τοαλβανικό μέτωπο του Νικολάου Δ. Γκέκα στις 22-3-1941).

-Γκίκας Θωμάς του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στις Καριές Δομοκού το 1918, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη υψώματος 897 (Κλεισούρας) στις 30 Δεκεμβρίου 1940.

-Γκλαβάς Κωνσταντίνος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Ροδίτσα το 1914, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 739 (Βορειοδυτικά Πεστάνης) στις 8 Μαρτίου 1941.

-Γκόρτος Ιωάννης του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αταλάντη το 1908, του XV Λόχου Σκαπανέων. Φονεύθηκε στην Κάϊτσα στις 28 Ιανουαρίου 1941.

-Γκούβας Σεραφείμ του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Αρχάνι το 1917, του 80^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Κλεισούρα Καστοριάς στις 13 Απριλίου 1941.

-Γουριώτης Κωνσταντίνος του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Δομοκό το 1918, του Β΄ Συντάγματος Αντιαεροπορικού Πυροβολικού. Φονεύθηκε στην περιοχή Φαρσάλων σε αεροπορικό βομβαρδισμό στις 16 Απριλίου 1941.

-Γουρούνας Δημήτριος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Λαμία το 1919, του 50^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μάλι Σπαντάριτ στις 13 Φεβρουαρίου 1941.

-Γούσιας Κωνσταντίνος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Ανθήλη το 1919, του 33^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μάλι Φερόσι στις 31 Δεκεμβρίου 1940.

-Γρηγορίου Εμμανουήλ του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Λογγό Λοκρίδας το 1917, του 36^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Μπρεσντάνι στις 3 Ιανουαρίου 1941.

-Γωγούλας Κωνσταντίνος του Χριστοδούλου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Μοσχοκαρυά το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στα υψώματα Τεπελενίου στις 12 Απριλίου 1941.

Δ

-Δαδιώτης Ιωάννης του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Καλλίδρομο το 1919, του 33^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μάλι Φερόσι στις 31 Δεκεμβρίου 1940.

-Δαδιώτης Νικόλαος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Περιβόλι το 1917, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Μάλι Σπάτ στις 23 Μαρτίου 1941.

-Δάρας Ηλίας του Παναγιώτη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αμφίκλεια το 1910, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Τρεμπεσίνα στις 23 Ιανουαρίου 1941.

-Δερβετζής Κωνσταντίνος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στους Ξυλικούς το 1917, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Αργυροχώρι στις 26 Νοεμβρίου 1940.

-Δημητρόπουλος Παναγιώτης του Ευαγγέλου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στη μάχη Μάλι Σπάτ στις 8 Ιανουαρίου 1941.

-Διαμαντής Βασίλειος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αγραπιδιά Δομοκού το 1912. Απεβίωσε από τραύμα στη Μακρακώμη στις 20 Απριλίου 1941.

-Δρυμωνίτης Χρήστος του Ευσταθίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Πελασγία το 1916, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πρεμετή στις 19 Δεκεμβρίου 1940.

Ε

-Έλληνας Θεόδωρος του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Καλλιθέα Σπερχειάδας, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Μάλι Σπάτ στις 12 Απριλίου 1941.

-Ευαγγελόπουλος Ευάγγελος του Στυλιανού, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Ροδωνιά Υπάτης το 1914, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη Μάχη Πεστάνης στις 8 Μαρτίου 1941.

-Ευθυμίου Βασίλειος του Θεμιστοκλή, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Αμούρι το 1917, του 2^ου Μηχανοκινήτου Συντάγματος Ιππικού. Φονεύθηκε στις 26 Ιανουαρίου 1941.

-Ευθυμίου Ιωάννης του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Τσούκα το 1902, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πεστάνη στις 18 Μαρτίου 1941.

Ζ

-Ζανανδρίτσος Κωνσταντίνος του Γκόλφη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Ελάτεια το 1917, της Ι ΕλληνικήςΤαξιαρχίας (1^ου Συντάγματος Πεδινού Πυροβολικού). Φονεύθηκε σε αεροπορική εχθρική επιδρομή στην περιοχή ελών Μουντ-ΕλΑγκέιλα Κυρηναϊκής στις 10 Δεκεμβρίου 1942.

-Ζάρκας Ιωάννης του Θεοδώρου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Κάτω Δομοκό το 1914, του 90^ου ΣΠ. Εξαφανίσθηκε στο ύψωμα 1.220 (τομέας Μπούμπεσι) στις 21 Φεβρουαρίου 1941.

-Ζαρλακούτας Ηλίας του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Ανθήλη το 1911, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Αργυροχώρι στις 2 Δεκεμβρίου 1940.

-Ζαροδήμος Ευστάθιος του Σπύρου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1915, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη Μπένσιας στις 27 Δεκεμβρίου 1940.

-Ζαχαρόπουλος Γεώργιος του Ζαχαρία, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αμφίκλεια, του 33^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη Μάλι Τοπογιάν (Κλεισούρας) στις 2 Ιανουαρίου 1941.

-Ζαχαρόπουλος Ζαχαρίας του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μεγαπλάτανο το 1914, του 1^ου Κινητού Εμπέδου Ιωαννίνων. Απεβίωσε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 29 Ιανουαρίου 1941.

-Ζαχαρόπουλος Χρήστος του Λαζάρου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Στυλίδα το 1907, του 1^ου Κινητού Εμπέδου Ιωαννίνων. Απεβίωσε στο Σ4 Νοσοκομείο Διακομιδής (Κούταλι Πρεμετής) στις 22 Μαρτίου 1941.

-Ζάχειλας Δημήτριος του Λουκά, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Ελάτεια το 1912, του 33^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.220 την 1^η Ιανουαρίου 1941.

-Ζάχος Στυλιανός του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Ομβριακή το 1914, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη Λάρισα σε αεροπορικό βομβαρδισμό την 1^η Νοεμβρίου 1940.

-Ζέρβας Γεώργιος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στις Λιβανάτες το 1912, του 33^ου ΣΠ. Εξαφανίσθηκε στο ύψωμα 1.220 στις 2 Ιανουαρίου 1941.

-Ζούκας Χρήστος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Πετρωτό Δομοκού το 1909, του ΙΧ Συνοριακού Τομέως. Φονεύθηκε στη μάχη Ιβάν στις 15 Νοεμβρίου 1940.

-Ζώης Φίλιππος του Σπυρίδωνος, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Υπάτη το 1914, του Β1 Λόχου Διαβιβάσεων. Φονεύθηκε στην Πρεμετή στις 19 Δεκεμβρίου 1940.

-Ζώμπας Δημήτριος του Θεοδώρου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Καρυά Υπάτης το 1913, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στη μάχη Μάλι Σπάτ στις 14 Απριλίου 1941.

Θ

-Θανέλας Βασίλειος του Ηλία, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1907, του 34^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πεστάνη στις 10 Μαρτίου 1941.

-Θεοδοσίου Γεώργιος του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Καλαμάκι το 1916, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Άργκοβα στις 14 Δεκεμβρίου 1940.

-Θεοδωρόπουλος Σταύρος του Βαΐου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Βαρδαλή το 1911, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Τρεμπεσίνα στις 12 Φεβρουαρίου 1941.

-Θεοδώρου Θεόδωρος του Αποστόλου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Τιθορέα το 1907, του 34^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Τρεμπεσίνα στις 25 Μαρτίου 1941.

-Θεοχάρης Αθανάσιος του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Βούζι το 1915. Φονεύθηκε στο Αλβανικό Μέτωπο στις 13 Νοεμβρίου 1940.

-Θράπας Ιωάννης του Βασιλείου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Μαλεσίνα το 1909, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πεστάνη στις 18 Μαρτίου 1941.

Ι

-Ιωάννου Δημήτριος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1914, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Αργυροχώρι στις 2 Δεκεμβρίου 1940.

-Ιωάννου Κωνσταντίνος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μώλο το 1901, του Εμπέδου Λαμίας. Απεβίωσε στο Α΄ Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο στις 28 Απριλίου 1941.

-Ιωάννου Νικόλαος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μεγαπλάτανο το 1914, του 13^ου Υ.Ε.Σ. ΑΘ/Α. Απεβίωσε στην Αταλάντη στις 5 Νοεμβρίου 1940.

Κ

-Καϊτσώτης Ηλίας του Περικλή, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Μάκρη το 1914, του 5^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 731 (Βορειοδυτικά Κλεισούρας) στις 24 Φεβρουαρίου 1941.

-Καλαθάς Σωτήριος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Αρχάνι το 1914, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη Πεστάνης στις 6 Μαρτίου 1941.

-Καλαμπακάς Ανδρέας του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Δομοκό το 1913, του 4^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Ια Ορεινό Χειρουργείο (Κοσίνα) στις 7 Φεβρουαρίου 1941.

-Καλατζής Αθανάσιος του Χρήστου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Δομοκό το 1910, του 4^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων την 1^η Φεβρουαρίου 1941.

-Καλατζής ή Δημητρίου Γεώργιος του Χρήστου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στα Αργύρια το 1910, του 33^ου ΣΠ. Εξαφανίσθηκε τραυματισμένος στην Τρεμπεσίνα ή στο Μπούμπεσι στις 11 Φεβρουαρίου 1941.

-Καλέμης Ανδρέας του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λεύκα Δομοκού το 1916, του 4^ου ΣΠ. Εξαφανίσθηκε στο ύψωμα 1.200 (Κλεισούρας) στις 2 (ή 24) Δεκεμβρίου 1940.

-Καλέτσος Θεόδωρος του Γρηγορίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Στυλίδα το 1920, της Ι Ελληνικής Ταξιαρχίας. Φονεύθηκε στο Τομπρούκ στις επιχειρήσεις Δυτικής Ερήμου στις 25 Δεκεμβρίου 1942.

-Καλής Αλέξανδρος του Παναγιώτη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Πύργο Λοκρίδας το 1918. Απεβίωσε στο Β΄ Πεδινό Χειρουργείο (Κοσίνα) στις 30 Ιανουαρίου 1941.

-Καλόγηρος Δημήτριος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Μελιταία το 1912, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Τρεμπεσίνα στις 11 Φεβρουαρίου 1941.

-Κανδιλιώτης Κωνσταντίνος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μώλο το 1918, του 33^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο XV6 Ορεινό Χειρουργείο στις 3 Ιανουαρίου 1941.

-Κανέλλος Αντώνιος του Ελευθερίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Καλλιθέα Σπερχειάδας το 1913, του Β Συντάγματος Ιππικού. Απεβίωσε στο Σ1 Πεδινό Χειρουργείο στις 11 Μαρτίου 1941.

-Καπερώνης Γεώργιος του Ηλία, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Κηφισσοχώρι το 1910, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.285 (Στενά Κλεισούρας) στις 15 Φεβρουαρίου 1941.

-Καπώνης Ιωάννης του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Κυριακοχώρι το 1915, του 33^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Β΄ Πεδινό Νοσηλευτικό Τμήμα στις 6 Φεβρουαρίου 1941.

-Καραγιάννης Αθανάσιος του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Δίβρη το 1909, του 36^ου ΣΠ. Πνίγηκε στον ποταμό Ζαγοριά την 1^η Φεβρουαρίου 1941.

-Καραγιάννης Γεώργιος του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στα Γαβράκια το 1915, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 753 (Τρεμπεσίνας) στις 12 Ιανουαρίου 1941.

-Καραγιώργος Γεώργιος του Πολυμέρου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Φυλιαδώνα, του 4^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Νοσοκομείο Λεσκοβικίου στις 27 Νοεμβρίου 1941.

-Καραγκούνης Αθανάσιος του Χαρίλαου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στους Μύλους το 1917, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στην Κακαβιά στις 27 Νοεμβρίου 1940.

-Καραγκούνης Δημήτριος του Χαρίλαου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στους Μύλους το 1919, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο Νοσοκομείο Εκστρατείας Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Αγρινίου (τραυματίσθηκε στο Μάλι Σπάτ) στις 11 Ιανουαρίου 1941.

-Καφώρος Αθανάσιος του Χρήστου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Λογγίτσι το 1911, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.940 στις 19 Δεκεμβρίου 1940.

-Κελαφάς Δημήτριος του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Ξυνιάδα το 1918, του 4^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Σανατόριο «Σωτηρία» στις 21 Μαΐου 1941.

-Κόγιας Ιωάννης του Σταύρου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Ομβριακή το 1909, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.923 (Τρεμπεσίνας) στις 30 Ιανουαρίου 1941.

- Κολοκύθας Ανδρέας του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Τιθορέα το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Εξαφανίσθηκε σε ύψωμα προ του Τεπελενίου στις 3 Ιανουαρίου 1941.

-Κολοκύθας Ανδρέας του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Πύργο το 1913, της 1139^ης Μονάδας. Φονεύθηκε στο φαράγγι του χωριού Ροσοβέρι σε αεροπορικό βομβαρδισμό στις 11 Φεβρουαρίου 1941.

-Κολοφωτιάς Φώτιος του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Δομοκό το 1915, του 16^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Τρεμπεσίνα στις 27 Ιανουαρίου 1941.

-Κομματάς Απόστολος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Σπερχειάδα το 1918, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μπρεσντάνι στις 14 Δεκεμβρίου 1940.

-Κοντοδήμος Κωνσταντίνος του Βασιλείου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Φυλιαδώνα το 1914, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη Λάρισα σε αεροπορικό βομβαρδισμό την 1^η Νοεμβρίου 1940.

-Κοντός Ελευθέριος του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1910, του 36^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 7 Ιανουαρίου 1941.

-Κοντός Ορέστης του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λεύκα Δομοκού το 1914, του 33^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μπούμπεσι στις 25 Ιανουαρίου 1941.

-Κοπελιάς Ηλίας του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μπράλλο το 1910, του 4^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 20 Ιανουαρίου 1941.

-Κορόκας Κωνσταντίνος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1912, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 897 (προ Κλεισούρας) στις 23 Δεκεμβρίου 1940.

-Κοτσάνος Γεώργιος του Ιωάννου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Παλαιοχώρι Δωριέων Φθιώτιδας το 1911. Υπηρετούσε στον 3^ο Λόχο του Ι Τάγματος του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Τραυματίσθηκε στις 20 Νοεμβρίου και απεβίωσε στο Νοσοκομείο Διακομιδής του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού την 1^η Δεκεμβρίου 1940 (ευχαριστούμε την κα Τρισεύγενη Λιανού για την υπόδειξη του ονόματος).

-Κουκούλης Γεώργιος του Αναστασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Φτέρη το 1905, του ΙΙ Συντάγματος Βαρέος Πυροβολικού. Φονεύθηκε στην Τρεμπεσίνα στις 15 Ιανουαρίου 1941.

-Κουτσόπουλος Αντώνιος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Βούζι το 1912, του 52^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα Μπάτρας Γράμμου στις 14 Νοεμβρίου 1940.

(Δεξιά ο Κων/νος Κουτσοκέρας. Φωτογραφία από Ομάδα: ΣΤΥΛΙΔΟΣ ΕΝΘΥΜΗΜΑΤΑ)

-Κουτσουκέρας Κωνσταντίνος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Αχινό το 1910, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πρεμετή στις 19 Δεκεμβρίου 1940.

-Κουτσούκης Γεώργιος του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Γαρδίκι το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στην Κακαβιά στις 26 Νοεμβρίου 1940.

-Κουτσουμπέλης Γεώργιος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Καλοθρόνι Λοκρίδας το 1919, του 5^ου ΣΠ. Εξαφανίσθηκε στο ύψωμα 731 (Βορειοδυτικά Κλεισούρας) στις 11 Μαρτίου 1941.

-Κρεμάλας Αλέξανδρος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αχλαδιά Δομοκού το 1917, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη Λάρισα σε αεροπορική επιδρομή την 1^η Νοεμβρίου 1940.

-Κωνσταντίνου Ευάγγελος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Ανθήλη το 1910, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο 2^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 22 Φεβρουαρίου 1941.

-Κωστάκης Αθανάσιος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Κολοκυθιά το 1910, του 65^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο 2^ο ύψωμα 1.736 (Γκούρι Πρερ Τομορίτσα) στις 13 Φεβρουαρίου 1941.

Λ

-Λαϊνάς Κωνσταντίνος του Μιχαήλ, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Υπάτη το 1918, του 13^ου Συντάγματος Αντιαεροπορικού Πυροβολικού. Φονεύθηκε στα Ιωάννινα σε αεροπορικό βομβαρδισμό στις 30 Δεκεμβρίου 1940.

-Λάμπος Βασίλειος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Παλαιόκαστρο το 1910, του 36^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 28 Νοεμβρίου 1940.

(Φωτογραφία από το βιβλίο: «Νίκος Γ. Σωτηρόπουλος, Το Δίκαστρο (Ζημιανή). ΙστορικοΛαογραφική Αναδρομή, Λαμία 2002», σελίδα 169).

-Λάμπος Γεώργιος του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Δίκαστρο το 1913, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Γολγοθά στις 20 Νοεμβρίου 1940. Από την έκδοση του “Πολιτιστικού Συλλόγου Απανταχού Δικαστριωτών” «Νίκος Γ. Σωτηρόπουλος, Το Δίκαστρο (Ζημιανή). ΙστορικοΛαογραφική Αναδρομή, Λαμία 2002, σελίδα 169» μεταφέρεται το εξής κείμενο :

ΕΠΙΜΥΘΙΟ: Δικαστριώτη-Δικαστριώτισσα και φίλε αναγνώστη η ιστορία του καθαγιασμένου τούτου τόπου, που λέγεται Δίκαστρο, δεν έχει τέλος. Συνεχίζεται και εύχομαι από τα βάθη της καρδιάς μου αυτή η συνέχεια να είναι άξια του ενδόξου παρελθόντος του. Προτρέπω όσους αγαπούν το Δίκαστρο με ιδιαίτερη αναφορά στους νέους, να ενστερνισθούν τη Σπαρτιάτικη ρήση: «Άμες δε γ’ εσόμεθα πολλώ κάρρονες» που σημαίνει: Εμείς δε, θα γίνουμε πολύ καλύτεροι. Τρανό παράδειγμα αυτής της υπόσχεσης αποτέλεσαν στην ιστορία του Δικάστρου, όλοι εκείνοι οι συγχωριανοί μας, που «έπεσαν υπέρ Πίστεως και Πατρίδος» στους πολέμους 1912, 1913, 1922 και ο εικονιζόμενος ήρωας του ανεπανάληπτου Βορειοηπειρωτικού Έπους ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΛΑΜΠΟΣ, ο οποίος με τη θυσία του στις 19 Νοεμβρίου του 1940 εισήλθε εις το Πάνθεον των ηρώων και γράφτηκε με χρυσά γράμματα στις σελίδες της ιστορίας αυτού του τόπου.

Τιμή και δόξα πρέπει σ’ όλους αυτούς που με τη θυσία τους διετράνωσαν τη Σωκρατική ρήση:

«Μητρός τε και πατρὸς και των άλλων προγόνων απάντων τιμιώτερον εστίν η Πατρὶς και σεμνότερον και αγιώτερον και εν μείζονι μοίρα και παρά Θεοίς και παρά ανθρώποις, τοις νουν έχουσιν».

-Λάτας Χρήστος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στις Μεξιάτες το 1916, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα 669 (Ραντατοβούνι κατά τους ντόπιους, διάβαση Κακαβιάς) στις 2 Δεκεμβρίου 1940.

-Λέτσος Γεώργιος του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Σπερχειάδα το 1909, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πεστάνη στις 18 Μαρτίου 1941.

-Λιάπης Αθανάσιος του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Γεώργιο το 1914, του 36^ου ΣΠ. Εξαφανίσθηκε στη Μπένσια στις 29 Δεκεμβρίου 1940.

-Λιοτήρης Νικόλαος του Σεραφείμ, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Πουρνάρι Δομοκού το 1909, του 33^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μπούμπεσι στις 26 Ιανουαρίου 1941.

-Λουκάς Ιωάννης του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Σπερχειάδα το 1916, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αγρινίου στις 8 Δεκεμβρίου 1940.

Μ

-Μαγκλάρας Αθανάσιος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μεσοχώρι Υπάτης το 1908, του 36^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο 15^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών στις 14 Φεβρουαρίου 1941.

-Μακρόπουλος Ιωάννης του Τηλέμαχου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μώλο το 1910, του Γενικού Εμπέδου Λάρισας. Φονεύθηκε στο Μώλο σε αεροπορικό βομβαρδισμό στις 20 Απριλίου 1941.

-Μακρυγιάννης Αριστείδης του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Κωνσταντίνο το 1911, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 21 Δεκεμβρίου 1940.

-Μανίκας Κωνσταντίνος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Καινούργιο το 1907, του 3^ου ΣΠ. Εξαφανίσθηκε στη μάχη Γκόλικο στις 9 Μαρτίου 1941.

-Ματαράς Αθανάσιος του Χρήστου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Λιανοκλάδι το 1916, του 1^ου Συντάγματος Ορειβατικού Πυροβολικού. Απεβίωσε στην περιοχή Πρεμετής στις 20 Δεκεμβρίου 1940.

-Μελέτης Κωνσταντίνος του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Ρεγγίνι το 1915, του Γενικού Εμπέδου Λάρισας. Απεβίωσε στο Α΄ Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών στις 22 Απριλίου 1941.

-Μερμέρης Απόστολος του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1915, του 35^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο 2^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης στις 27 Νοεμβρίου 1940.

-Μηλιάκης Δημήτριος του Σπυρίδωνος, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Δίλοφο το 1916, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πεστάνη στις 6 Μαρτίου 1941.

-Μηνάκης ή Κατράκης Γεώργιος του Χαραλάμπους, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μώλο το 1918, του 13^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα Τρία Αυγά στις 11 Μαρτίου 1941.

-Μήτσου Ιωάννης του Αλκιβιάδου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Τσούκα το 1912, του 50^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μάλι Σπαντάριτ στις 9 Μαρτίου 1941.

-Μιχελής Απόστολος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στις Μεξιάτες το 1916, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα 669 (Ραντατοβούνι κατά τους ντόπιους, διάβαση Κακαβιάς) στις 2 Δεκεμβρίου 1940.

-Μολιώτης Γεώργιος του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1914, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα 669 (Ροντατοβούνι κατά τους ντόπιους, διάβαση Κακαβιάς) στις 3 Δεκεμβρίου 1940.

-Μοσχάκης Ιωάννης του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1909, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη Μπένσιας στις 27 Δεκεμβρίου 1940.

-Μπακαλός Ελευθέριος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Νεράϊδα το 1912, του 33^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη υψώματος Ροδού (Κλεισούρας) στις 26 Ιανουαρίου 1941.

-Μπακογιάννης Σπύρος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Υπάτη το 1908, του 36^ου ΣΠ. Απεβίωσε από πολεμικά τραύματα στο Μπρεσντάνι στις 2 Φεβρουαρίου 1941.

-Μπαλαφούτης Αθανάσιος του Γρηγορίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στα Στάγια (από το 1957 Πλάτανος) το 1916, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στη Ρεπετίστα στις 14 Νοεμβρίου 1940. Πληροφορίες για το συγκεκριμένο εύζωνα υπάρχουν στην ανάρτηση: ΠολεμικόΗμερολόγιο του εφέδρου επιλοχία Ηλία Γ. Κωστή (Μέρος Ε΄) (Εικ.6 και 8).

-Μπάμπαλης Ηλίας του Πέτρου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Σπερχειάδα το 1907, της Εφορείας Υλικού Πολέμου Λαρίσης. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Λαρίσης (τραύμα από σεισμό) την 1^η Μαρτίου 1941.

-Μπαρτσιώκας Δήμος του Ανδρέα, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Γαρδίκι το 1913, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.410 (περιοχή Μάλι Σπάτ) την 1^η Ιανουαρίου 1941.

-Μπατσικανής Νικόλαος του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Πελασγία το 1919, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Μάλι Σπάτ στις 24 Μαρτίου 1941.

-Μπάτσος Σταμάτιος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μαρτίνο το 1912, του 33^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μάλι Φερόσι την 1^η Ιανουαρίου 1941.

-Μπαφούτσος Ιωάννης του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στις Λιβανάτες το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο Σ4 Στρατιωτικό Νοσοκομείο Διακομιδής (Κούταλι Πρεμετής) στις 15 Απριλίου 1941.

-Μπουγιέτσας Ανάργυρος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Μαλεσίνα το 1917, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο ΙΙΙ6 Ορεινό Χειρουργείο (μάχη Μάλι-Τζόρετ) στις 19 Δεκεμβρίου 1940.

-Μπουκουβάλας Παναγιώτης του Σταύρου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1903, της ΧΙ Μεραρχίας (ΧΙα Ορεινού Χειρουργείου). Φονεύθηκε στη Γκάιλα Λεσκοβικίου στις 15 Απριλίου 1941.

-Μπουτζικούδης Ιωάννης του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Νέο Μοναστήρι Δομοκού το 1910, του 33^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μπούμπεσι στις 4 Φεβρουαρίου 1941.

-Μπούτσης Παναγιώτης του Κυριάκου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αταλάντη το 1907, του Σ1 Ημιονηγών. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 22 Φεβρουαρίου 1941.

Ν

-Νάτσος Γεώργιος του Βασιλείου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Βαθύκοιλο το 1917, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη Πρεμετής στις 2 Δεκεμβρίου 1940.

-Νιδριώτης Δημήτριος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μαρτίνο το 1906, του 36^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Σ4 Νοσοκομείο Διακομιδής (Κούταλι Πρεμετής) στις 16 Μαρτίου 1941.

-Νταλιάνης Αθανάσιος του Αγγελή, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1916, του 36^ου ΣΠ. Απεβίωσε από πολεμικά τραύματα στις μάχες Πρεμετής στις 4 Δεκεμβρίου 1940.

-Ντάτης Αθανάσιος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Μάκρη το 1917, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Μάλι Σπάτ στις 11 Απριλίου 1941.

-Ντάτης Γεώργιος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Στέφανο Δομοκού το 1912, του 52^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.220 στις 23 Δεκεμβρίου 1940.

-Ντέκος Παναγιώτης του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1908, του 34^ου ΣΠ. Εξαφανίσθηκε στην Κλεισούρα μεταξύ 15-25 Απριλίου 1941.

-Ντελής Κωνσταντίνος του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Γαρδίκι το 1914, του Β/2 Λόχου Ημιονηγών. Φονεύθηκε στα Τρία Αυγά στις 12 Μαρτίου 1941.

-Ντζουβάρας Παναγιώτης του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Σκαμνό το 1913, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε αιχμάλωτος στο Τουράνο Ιταλίας στο Νοσοκομείο Στρατοπέδου Συγκεντρώσεως Αιχμαλώτων στις 31 Μαΐου 1941.

-Ντόβας Ευάγγελος του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στα Αργύρια το 1913, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Μάλι Σπάτ στις 2 Απριλίου 1941.

-Ντουντούδης Μόσχος του Θεοδώρου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Νέο Μοναστήρι Δομοκού το 1907, του 4^ου ΣΠ. Εξαφανίσθηκε στο Μαζάνι Τρεμπεσίνας στις 20 Μαρτίου 1941.

 Ξ

-Ξηρομερίτης Ιωάννης του Βασιλείου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Ανθήλη το 1907, του 34^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πεστάνη στις 10 Μαρτίου 1941.

Π

-Παναγής Ιωάννης του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Οίτη το 1905, της 541 Μονάδος. Εξαφανίστηκε στο Λεσκοβίκι στις 4 Δεκεμβρίου 1940.

-Παναγής Κωνσταντίνος του Λεωνίδα, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Οίτη το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Μάλι Σπάτ στις 3 Ιανουαρίου 1941.

-Παναγιωτάρας Δημήτριος του Αγγελή, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στις Λιβανάτες το 1907, του 34^ου ΣΠ. Φονεύθηκε σε ύψωμα προ Τεπελενίου στις 26 Μαρτίου 1941.

-Παναγιωτόπουλος Θεόδωρος του Παντελή, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Φραντζή το 1918, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στον Άγιο Νικόλαο Θεσπρωτίας στις 17 Νοεμβρίου 1940.

-Παναγιωτόπουλος Ιωάννης του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στα Βασιλικά Υπάτης το 1913, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Προγονάτι στις 30 Μαρτίου 1941.

-Πανόπουλος Κωνσταντίνος του Αποστόλου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Παλαιοβράχα το 1912, του 50^ου ΣΠ. Εξαφανίστηκε στο Μάλι Σπαντάριτ στις 10 Μαρτίου 1941.

-Πανταζής Δημήτριος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Δίβρη το 1917, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Εξαφανίστηκε βόρεια του Μάλι Σπάτ στις 14 Απριλίου 1941.

(φωτογραφία από το βιβλίο του ΘεοδώρουΝ. Αποστολόπουλου, Το γενεαλόγιο των Ομβριακιτών μέσα από γραπτά και αφηγήσεις,Αθήνα 2009. Η φωτογραφία αποδεικνύει ότι υπηρέτησε ως εύζωνας κατά τη στρατιωτική του θητεία.)

-Παντίδος Αντώνιος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Ομβριακή το 1911, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.308 (Τρεμπεσίνα) στις 24 Ιανουαρίου 1941.

-Παπαδήμας Μιχαήλ του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στα Μάρμαρα το 1916, του 36^ου ΣΠ (Απόσπασμα Φριζή-Γιδά). Φονεύθηκε στην Τσάρσοβα στις 24 Νοεμβρίου 1940.

-Παπαδόπουλος Δημήτριος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Φραντζή το 1918, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη Πεστάνης στις 8 Μαρτίου 1941.

-Παπαθανασίου Λουκάς του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Μενδενίτσα το 1917, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Κούτσι στις 8 Ιανουαρίου 1941.

-Παπακωνσταντίνου Αθανάσιος του Δημοσθένη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Κολάκα Λοκρίδας το 1912, του 33^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.220 στις 31 Δεκεμβρίου 1940.

-Παπανικολάου Γεώργιος του Εμμανουήλ, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στις Καρυές Δομοκού το 1910, του 52^ου ΣΠ. Απεβίωσε από παγοπληξία στο Μάλι Τοπογιάν στις 18 Ιανουαρίου 1941.

-Παπαντώνης Κωνσταντίνος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Δομοκό το 1917, του 4^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Ι Ορεινό Χειρουργείο την 1^η Ιανουαρίου 1941.

-Παπαστέφανος Πάνος ή Τηλέμαχος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Παλαιόκαστρο Φθιώτιδας το 1914, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη Πεστάνης στις 7 Μαρτίου 1941.

-Παρδάλης Δημήτριος του Ευσταθίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Νεοχώρι το 1913, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Κάτω Ψάρι Τρεμπεσίνας στις 9 Μαρτίου 1941.

-Πάσιος Ιωάννης του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Παλαιοβράχα το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα Λεκντούσι στις 3 Μαρτίου 1941.

-Πέτσας Ιωάννης του Ηλία, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στις Λιβανάτες το 1918, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Μαυρονόρος στις 20 Νοεμβρίου 1940.

-Πήχας Νικόλαος του Ηλία, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μοσχοχώρι το 1913, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε σε Στρατιωτικό Νοσοκομείο στις 28 Νοεμβρίου 1940.

-Πλάτανος Αθανάσιος του Παναγιώτη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Ρεγγίνι το 1916, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μπρεσντάνη στις 14 Δεκεμβρίου 1940.

-Πλατής Ηλίας του Στυλιανού, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Καλαμάκι το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο 2^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 12 Απριλίου 1941.

-Πλιάκος Βασίλειος του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Πτελέα το 1909, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Εξαφανίσθηκε στο ύψωμα 802 (Μπούμπεσι) το Φεβρουάριο 1941.

-Πολύζος Ιωάννης του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Στέφανο Δομοκού το 1915, του 50^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μάλι Σπαντάριτ στις 13 Φεβρουαρίου 1941.

-Πολυμερόπουλος Δημήτριος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Βούζι το 1917, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Κιάφε Λουζίτ Τρεμπεσίνας στις 10 Μαρτίου 1941.

Ρ

-Ράββας Ιωάννης του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Ρεγγίνι το 1912, του 33^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.220 την 1^η Ιανουαρίου 1941.

Ρεντίφης Δημήτριος του Παναγιώτη από τα Καλύβια Λαμίας.

Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Γιώργο Σακελλάρη για την αποστολή της φωτογραφίας.

-Ρεντίφης Δημήτριος του Παναγιώτη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στα Καλύβια το 1919, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη Κορώνης στις 30 Δεκεμβρίου 1940. Υπηρέτησε τη στρατιωτική θητεία του στο 42ο Σύνταγμα Ευζώνων. Απεικονίζεται και σε φωτογραφία της κεντρικής σελίδας του ιστολογίου μαζί με τον Γεώργιο Ευαγγ. Κυροδήμο από το Σταυρό Λαμίας.

-Ρήγας Ιωάννης του Αποστόλου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1907, του 34^ου ΣΠ. Εξαφανίστηκε στον Κεντρικό Τομέα Μετώπου το Φεβρουάριο 1941.

-Ρούσης Ιωάννης του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μαρτίνο το 1915, του 36^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Σ3 Νοσοκομείο Διακομιδής Ιωαννίνων στις 21 Δεκεμβρίου 1940.

Σ

-Σακελλάρης Κωνσταντίνος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Τσούκα το 1914, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πεστάνη στις 18 Μαρτίου 1941.

-Σακελλίου Δημήτριος του Σπύρου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αταλάντη το 1909, του 3^ου ΣΠ. Εξαφανίστηκε στη μάχη Γκόλικο στις 9 Μαρτίου 1941.

-Σάλτας Παναγιώτης του Ηλία, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στις Κομποτάδες το 1912, του 33^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα Μπρέγκου Μπούμπεσι στις 26 Ιανουαρίου 1941.

-Σαφάκας Ανδρέας του Χρήστου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αταλάντη το 1910, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην περιοχή Κούκιαρι (στενά Κλεισούρας) στις 27 Ιανουαρίου 1941.

-Σβέρκος Ανδρέας του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Δάφνη το 1919, του Ε1 Λόχου Ημιονηγών. Απεβίωσε στο Αλβανικό Μέτωπο στις 25 Μαρτίου 1941.

-Σγαντζούρης Ιωάννης του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Παλαιοχώρι το 1907, του 34^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο ύψωμα Δόντι (Γκόλικο) στις 8 Μαρτίου 1941.

-Σγατζούρης Δημήτριος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Δίβρη το 1914, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.580 (προ Τεπελενίου) στις 3 Ιανουαρίου 1941.

-Σεβαστέρης Χρήστος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1914, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 739 (Βορειοδυτικά Πεστάνης) στις 8 Μαρτίου 1941.

-Σεϊτής Ιωάννης του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μακρολίβαδο Δομοκού το 1917, του 4^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Ορεινό Χειρουργείο Κοσίνας στις 30 Μαρτίου 1941.

-Σερέτης Ιωάννης του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Παλαμά Δομοκού το 1917, του 4^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Ορεινό Χειρουργείο Χότοβας στις 10 Δεκεμβρίου 1940.

-Σιαδήμας Κωνσταντίνος του Διονυσίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1907, του 34^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.143 (Βορειοδυτικά Πεστάνης) στις 16 Μαρτίου 1941.

-Σιαμπάνης Χαράλαμπος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Δάφνη το 1910, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.620 (στενωπού Κλεισούρας) στις 21 Ιανουαρίου 1941.

-Σιάνος Ιωάννης του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Πελασγία το 1907, του 3^ου ΣΠ. Εξαφανίσθηκε στη μάχη Γκόλικο στις 9 Μαρτίου 1941.

-Σιαφάκας Αθανάσιος του Αναστασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Σοφιάδα Δομοκού το 1903, του 4^ου ΣΠ. Εξαφανίσθηκε στη μάχη μεταξύ Ολύμπου-Ελασσόνας τον Απρίλιο 1941.

-Σίμος Αντώνιος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1916, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στη Σιταριά στις 19 Νοεμβρίου 1940.

-Σίψας Βασίλειος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Φυλιαδώνα το 1907, της 541^ης Μονάδος. Απεβίωσε στο Σ4 Ορεινό Χειρουργείο (Κούταλι Πρεμετής) στις 2 Φεβρουαρίου 1941. Περισσότερες πληροφορίες στο Ιστολόγιο του Αγαθοκλή Παναγούλια, από το οποίο προέρχεται και η φωτογραφία.

-Σίψας Ευάγγελος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Φυλιαδώνα το 1914, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη μάχη Ελεύθερου Κόνιτσας στις 11 Νοεμβρίου 1940. Περισσότερες πληροφορίες στο Ιστολόγιο του Αγαθοκλή Παναγούλια, από το οποίο προέρχεται και η φωτογραφία.

-Σκαρλάτος Γεώργιος του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Κυριακοχώρι το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Τεπελένι στις 2 Απριλίου 1941.

-Σκαρμούτσος Δημήτριος του Χρήστου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μακρολίβαδο Δομοκού το 1908, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.923 (Τρεμπεσίνα) στις 31 Ιανουαρίου 1941.

-Σκόπας Παναγιώτης, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αγία Μαρίνα Λοκρίδας το 1910, του 33^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Ροντέν στις 12 Απριλίου 1941.

-Σκούρας Ευάγγελος του Χρήστου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στις Βαρδάτες το 1911, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 28 Νοεμβρίου 1940.

-Σούτας Νικόλαος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στις Κομποτάδες το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα 1.410 (Μάλι Σπάτ) στις 2 Απριλίου 1941.

-Σοφιανός Αθανάσιος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Κλωνί το 1909, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα Βορειοδυτικά 1.410 στις 28 Δεκεμβρίου 1940.

-Σταθουλόπουλος Ανδρέας του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Μαλεσίνα το 1914, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 669 (Ραντατοβούνι κατά τους ντόπιους, διάβαση Κακαβιάς) στις 3 Δεκεμβρίου 1940.

-Σταματόπουλος ή Σταματίου Νικόλαος του Αποστόλου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στους Μύλους το 1916, του 36^ου ΣΠ. Εξαφανίστηκε στην Πεστάνη στις 5 Μαρτίου 1941. Πιθανώς να πρόκειται για τον Σταματίου ή συγγενή του από τους Μύλους που απεικονίζεται στην Εικ. 6 της ανάρτησης Δημήτριος Ανδρέου Χάδος: ένας εύζωνας δεκανέας από την Παλαιοκερασιά Φθιώτιδας (οικογενειακό φωτογραφικό αρχείο Ελευθερίου Δ. Χάδου).

-Σταύρου Αγγελής του Λάμπρου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αταλάντη το 1912, του 13^ου ΣΠ. Απεβίωσε από πολεμικά τραύματα στο ύψωμα 802 (Μπούμπεσι) στις 9 Μαρτίου 1941.

-Στεργίου Χρήστος του Θεοδώρου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Άνυδρο το 1907, του 3^ου ΣΠ. Φονεύθηκε προ του Λιδωρικίου σε τροχαίο ατύχημα στις 27 Απριλίου 1941.

-Στεφανής Νικόλαος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1917, του 4^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Ια Ορεινό Χειρουργείο (Μπάλι Τρεμπεσίνας) στις 19 Μαρτίου 1941.

-Στουγιάννης Γεώργιος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Τσούκα το 1911, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα 926 (Νότια Τεπελενίου) στις 4 Ιανουαρίου 1941.

-Στραβόκολος Γρηγόριος του Παναγιώτη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λιαπάτα Λοκρίδας το 1919, του 90^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 800 (Μπούμπεσι) στις 13 Μαρτίου 1941.

-Συλεούνης Ηλίας του Στυλιανού, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Λιτόσελο το 1910, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πρεμετή σε αεροπορικό βομβαρδισμό στις 19 Δεκεμβρίου 1940.

-Συρόπουλος Χριστόφορος του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Περίβλεπτο το 1910, του 33^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο 2^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 17 Φεβρουαρίου 1941.

-Σωτήρχος Λεωνίδας του Σωτηρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Τραγάνα το 1906, του Γενικού Εμπέδου Λάρισας. Απεβίωσε στην Αμφιλοχία στις 19 Απριλίου 1941.

Τ

-Ταγιατζής Σταμάτιος του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Ηράκλεια το 1893, της Παθητικής Αεραμύνης Πειραιώς. Απεβίωσε στον 11^ο Λόχο Παθητικής Αεραμύνης Πειραιώς στις 24 Ιανουαρίου 1941.

-Ταραράς Δημήτριος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Ανθήλη το 1913, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων (Τ.Τ. 712) στις 22 Νοεμβρίου 1940.

-Ταραράς Δημήτριος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Κόμμα το 1916, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στη στενωπό Κλεισούρας στις 11 Ιανουαρίου 1941.

-Ταρκάσης Δημήτριος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Πουρνάρι Δομοκού το 1911, του 4^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 897 (προ Κλεισούρας) στις 23 Δεκεμβρίου 1940.

-Τραγουδάρας Δημήτριος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αταλάντη το 1911, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων την 1^η Δεκεμβρίου 1940.

-Τραγουδάρας Ευάγγελος του Χρήστου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Εκκάρα το 1918, του 1^ου Λόχου Πορροΐων. Φονεύθηκε στο ΟχυρόΠορροΐων στις 6 Απριλίου 1941.

-Τριανταφύλλου Κωνσταντίνος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Στυλίδα το 1907, του 34^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην περιοχή Τεπελενίου στις 10 Μαρτίου 1941.

-Τριανταφύλλου Παναγιώτης του Θεοφάνη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Κορομηλιά Δομοκού το 1919, της 2^ας Μοίρας Αυτοκινήτων. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 13 Μαρτίου 1941.

-Τσάπαλης Θωμάς του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αταλάντη το 1918, του 36^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Α΄ Πεδινό Νοσηλευτικό Τμήμα (Μονή Βελλάς) στις 20 Δεκεμβρίου 1940.

-Τσέλιος Δημήτριος του Ανδρέα, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Άγιο Γεώργιο το 1916, του ΧΙΙ Συνοριακού Τομέως. Απεβίωσε σε Στρατιωτικό Νοσοκομείο (Τ.Τ. 901α) στις 7 Ιανουαρίου 1941.

-Τσιάμης ή Τσάμης Ιωάννης του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μακρολίβαδο Δομοκού το 1916, του 13^ου ΣΠ. Εξαφανίσθηκε στην Κλεισούρα το 3ο δεκαήμερο Μαρτίου 1941.

-Τσιλαφάκης Δημήτριος του Πανταζή, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Γλύφα το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Μάλι Σπάτ στις 3 Απριλίου 1941.

-Τσιλίκας Βάϊος του Γρηγορίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μακρολίβαδο Δομοκού το 1910, του 33^ου ΣΠ. Εξαφανίσθηκε στην Κλεισούρα το Φεβρουάριο 1941.

-Τσιμπρίκας Κωνσταντίνου του Βελισσαρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Παναγία Δομοκού το 1907, του 90^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μάλι Τοπογιάν στις 10 Ιανουαρίου 1941.

-Τσινάβης Ανάργυρος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Νεοχώρι Δομοκού το 1917, του 27^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο ύψωμα 2.148 (Κάμιας) στις 21 Φεβρουαρίου 1941.

-Τσιούκας Ευάγγελος του Ηλία, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Παλαιόκαστρο Τυμφρηστού το 1910, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Τρεμπεσίνα στις 26 Ιανουαρίου 1941.

-Τσούμας Θεοφάνης του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Τσούκα το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα Λεκντούσι την 1^η Απριλίου 1941.

-Τσούτσος Ευάγγελος του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Μελιταία το 1912, του 4^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο Νοσοκομείο Εκστρατείας Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Αγρινίου στις 7 Ιανουαρίου 1941.

Υ

-Υφαντής Νικόλαος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Λαμία το 1912, του 50^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 3 Μαΐου 1941.

-Υφαντής Παναγιώτης του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Τυμφρηστό το 1917, του 36^ου ΣΠ. Εξαφανίσθηκε στην Τρεμπεσίνα στις 21 Ιανουαρίου 1941.

Φ

-Φλέγκας Νικόλαος του Ιωάννη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Γαρδίκι το 1919, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Τεπελένι στις 16 Απριλίου 1941.

-Φλώρος Κωνσταντίνος του Θεοφάνη, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Δάφνη το 1909, του Ε1 Λόχου Ημιονηγών. Φονεύθηκε στα Τρίκαλα σε αεροπορικό βομβαρδισμό στις 15 Απριλίου 1941.

-Φούντας Χρήστος του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στις Καρυές Δομοκού το 1905, του Τάγματος Ασφαλείας Λαρίσης. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Λαρίσης στις 18 Μαρτίου 1941.

-Φώκος Ιωάννης του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Μόδι το 1910, του 33^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο 11^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών στις 31 Ιανουαρίου 1941.

   Χ

(Φωτογραφία από: ΤΣΕΡΝΟΒΙΤΙ:ΤΟ ΚΕΦΑΛΟΧΩΡΙ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ. 11α ο ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940)

-Χάδος Χρήστος του Ανδρέα, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Παλαιοκερασιά το 1914, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πεστάνη στις 3 Μαρτίου 1941 (βλέπε και ΤΣΕΡΝΟΒΙΤΙ: ΤΟ ΚΕΦΑΛΟΧΩΡΙ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ. 11α ο ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940).

-Χαρατσής Παναγιώτης του Δήμου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αγία Μαρίνα Λοκρίδας το 1912, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 10 Δεκεμβρίου 1940.

-Χαρίσσης Ιωάννης του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Τιθορέα το 1915, 6^ος λόχος του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Απεβίωσε στο Σ1 Πεδινό Χειρουργείο στις 12 Απριλίου 1941.

-Χειμάρας Ιωάννης του Νικολάου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αταλάντη το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα Μάλι Σπάτ στις 15 Ιανουαρίου 1941.

-Χονδραλής Γεώργιος του Χαραλάμπους, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Νεοχώρι Υπάτης το 1918, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στη μάχη Μαυρονόρους στις 20 Νοεμβρίου 1940.

-Χρηστόπουλος Ανδρέας του Αργυρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στις Λιβανάτες το 1913, του Κέντρου Επιστρατεύσεως Τριπόλεως. Απεβίωσε στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Τριπόλεως στις 14 Απριλίου 1941.

-Χρήστου ή Καρακλής Δημήτριος του Γεωργίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Κολοκυθιά το 1913, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Μαυρονόρος στις 18 Νοεμβρίου 1940.

-Χριστοδούλου Δήμος του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Έξαρχο το 1919, του 50^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μάλι Σπαντάριτ στις 11 Μαρτίου 1941.

-Χριστοδούλου Ιωάννης του Χρήστου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στον Αχινό το 1916, του 13^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο ΧΙβ Ορεινό Χειρουργείο (Τσερεβόντα) στις 4 Μαρτίου 1941.

-Χριστοδούλου Λεωνίδας του Δήμου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στα Καραβίδια το 1912, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο ύψωμα 669 (Ραντατοβούνι κατά τους ντόπιους, διάβαση Κακαβιάς) στις 2 Δεκεμβρίου 1940.

-Χριστοδούλου Νικόλαος του Αθανασίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Νεοχώρι Δομοκού το 1916, του 4^ου ΣΠ. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στις 29 Δεκεμβρίου 1940.

Ψ

-Ψυχογιός Δημήτριος του Κωνσταντίνου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στην Αγία Μαρίνα το 1916, του 1^ου Συντάγματος Ιππικού. Απεβίωσε στο 1^ο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών στις 11 Ιουλίου 1941.

-Ψωμάς Ιωάννης του Δημητρίου, Στρατιώτης. Γεννήθηκε στο Λογγίτσι το 1915, του 42^ου Συντάγματος Ευζώνων. Φονεύθηκε στο Μάλι Σπάτ στις 3 Απριλίου 1941. (Η φωτογραφία προέρχεται από το οικογενειακό αρχείο του κ.Μιλτιάδη Κουτσιρού).  Για τον Ψωμά Ιωάννη μας απεστάλη από τον δισέγγονό του κ.Μιλτιάδη Κουτσιρό και δημοσιεύεται εδώ το εξής συγκινητικό ποίημα:

        «Οι σφαίρες πέφτουν σα βροχή, κι οι μπόμπες σα χαλάζι

Κι ο Γιάννος μένει ατάραχος πράμα δεν τον τρομάζει

Στέκεται ολόρθος σαν αητός στο χέρι το τουφέκι 

Και μονομιάς στη μάχη ρίχνεται σα να ναι αστροπελέκι

Βγαίνει απ το κάλυμα, ψηλός σα κυπαρίσι

Τρόμο σκορπά στους Ιταλούς το αίμα κυλά σα βρύση

Ωσάν θεριό στους οχτρούς με λύσσα λες ορμά

Μα ξάφνου ένα βόλι το σώμα του τρύπα

Νεκρός πέφτει στο χώμα σαν ήλιος θαρρείς πως λάμπει

Σειστήκαν όλα τα βουνά, μαράθηκαν οι κάμποι

Γιάννο μου σε σκοτώσανε, σε φάγαν δόλιε Γιάννη

Στο Μάλι Σπάτ στην Αλβανιά σε ρμάξαν οι Ιταλιάνοι

Τρείς τ' Απρίλη ήτανε εκείνη η μαύρη μέρα

Που τον Γιάννο τον ετρύπησε μες την καρδιά η σφαίρα

Όλες οι εφημερίδες γράψανε για σε λεβέντη άντρα

Για σε θρηνούν τα Ντρίστελα, για σε κι η Βελικάντρα

Και το Λογγίτσι τ’όμορφο, εντύθηκε στα μαύρα

Όλος ο τόπος γένηκε, φωτιά καυτή και λαύρα

Πικρή η ώρα πού στειλαν το γράμμα με φαντάρο

Πως είδες με τα μάτια σου Γιαννάκο μου τον Χάρο»
                                                     Μιλτιάδης Κουτσιρός

ΠΗΓΗ

Γενικό Επιτελείο Στρατού-Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, Αγώνες και Νεκροί του Ελληνικού Στρατού κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (1940-1945), Αθήνα 1990.

Μάχες στη Φθιώτιδα κατά το πρώτο έτος της Ελληνικής επανάστασης (Απρίλιος-Αύγουστος 1821)

Στο βιβλίο του Γεωργίου Π. Κρέμου (Εικ.1) «Νεωτάτη Γενική Ιστορία ως τέταρτος τόμος συμπληρωματικός της Γενικής Ιστορίας του Α.Πολυζωΐδου, Εν Αθήναις 1890», παρουσιάζεται λεπτομερής εξιστόρηση των επαναστατικών γεγονότων, που συνέβησαν στη Φθιώτιδα το πρώτο έτος της Επανάστασης του 1821. Το κείμενο εμπλουτίζει τα γνωστά ιστορικά γεγονότα με πληροφορίες και άγνωστες λεπτομέρειες. Ιδιαίτερη αξία αποκτούν οι παρατιθέμενες μαρτυρίες αγωνιστών που συμμετείχαν στις μάχες.

Ακολουθεί το απόσπασμα του βιβλίου:

«§ 1701. Κήρυξις της επαναστάσεως εν τη εκτός του Ισθμού Ελλάδι, μάχη Θερμοπυλών, Γραβιάς, Βασιλικών. Και εν τη εκτός του Ισθμού Ελλάδι τα πνεύματα ήσαν ητοιμασμένα προς την επανάστασιν. Ο Αθανάσιος Διάκος αρματωλός Λεβαδείας και οι προύχοντες αυτής, ο Ιωάννης Δυοβουνιώτης, Πανουργιάς και οι προύχοντες Αμφίσσης συγχρόνως σχεδόν ύψωσαν την σημαίαν της επαναστάσεως, εκείνοι μεν εν Λεβαδεία, ούτοι δ’ εν Αμφίσση και εκυρίευσαν εκάτεροι των φρουρίων εκατέρας αυτών. Μετά δε την πτώσιν του φρουρίου της Αμφίσσης ο μεν Ιωάννης Γκούρας παρέμεινεν εν Αμφίσση, ο δε Κομνάς Τράκας μετέβη μετά 200 ανδρών εις την πολιορκίαν της Μενδενίτζης ή Βοδωνίτσης προς επικουρίαν των πολιορκητών αυτής Ιωάννου Δυοβουνιώτου και Αθανασίου Διάκου. Καταλιπόντες δ’ ο Διάκος και Δυοβουνιώτης σώμα προς πολιορκίαν της Μενδενίτζης επορεύοντο την εις Λαμίαν άγουσαν και αφικόμενοι εις την επί του Σπερχειού γέφυραν της Αλαμάνας τον μεν Κομνάν Τράκαν έπεμψαν ίνα πείραν λάβη των εν Λαμία δυνάμεων, αυτοί δ’ εστρατοπεδεύσαντο εν Κομποτάδες, όπου αφίκοντο και οι περί τον Πανουργιάν. Προελάσας δ’ ο Τράκας τη 14 Απριλίου 1821 μέχρι των τέταρτον απεχόντων της Λαμίας τουρκικών «Καλυβίων Κόγκα» και προσβληθείς εκεί υπό πολλών ιππέων τε και πεζών υπεχώρησε και στραφείς προς δυσμάς κατέλαβε την εκκλησίαν του χωρίου Μπεκί τέταρτον περίπου ώρας των Καλυβίων απέχοντος και ημίσειαν της Λαμίας, ένθα πολιορκηθείς αντεμάχετο γενναίως.

Οι δ’ εν Κομποτάδες, όπως λύσωσι την πολιορκίαν των εν Μπεκί κεκλεισμένων, εμηχανίσαντο τάδε: συλλέξαντες ίππους, ημιόνους και όνους χωρικών διέταξαν στρατιώτας πεζούς, ίνα ιππεύσαντες τραπώσι προς Σπερχειόν και διαβάντες αυτόν λάβωσι την εις Λαμίαν άγουσαν. Τούτου δε γενομένου, οι Τούρκοι υπολαβόντες ότι ούτοι όντως ήσαν ιππικόν σπεύδον εις την Λαμίαν ούσαν αφρούρητον έλυσαν περί την μεσημβρίαν την πολιορκίαν˙ οι δε περί τον Τράκαν εξήλθον αβλαβείς φονεύσαντες τινας Τούρκους˙ αυτός δ’ ο αρχηγός Τράκας ιδία χειρί εφόνευσε τον πρώην αυτού υπηρέτην Βελήν προσελθόντα εγγύς των τοίχων της εκκλησίας και απειλητικώς κραυγάζοντα: «Αφέντη Κομνά Τράκα, σήμερον θα σε πιάσω ζωντανόν. Οι δε Έλληνες  εκραύγαζον: «Βελή και σείς οι άλλοι Τούρκοι, από τώρα και εις το εξής Τούρκοι και Γραικοί θα χωρισθώμεν διά πάντα και ή θα σας φάμε όλους ή θα μας φάτε, άπιστοι».

Εν τούτω δ’ ηγγέλλετο ότι ο Ομέρ Βρυώνης και ο Κιοσέ Μεχμέτ πασσάς εισήλαυνον μετά πολλού στρατού, η δε προπορεία αφίκετο ήδη επί της Όθρυος υπό τον Τελεχάμπεην. Πεμφθείς ο Κομνάς Τράκας ως πρόσκοπος άτε γινώσκων τον τόπον, άγων περί τους 250 ενέτυχε τω Τελεχάμπεη εστρατοπεδευμένω εν τω ου πόρρω της Θαυμακού επί της κορυφής της Όθρυος κειμένω χωρίω Δερβέν Φούρκα. Οι Έλληνες συνεπλάκησαν τοις Τούρκοις (16 Απριλίου 1821) και τινας εφόνευσαν των εχθρών, εν οις και τον σημαιοφόρον του Τελεχάμπεη˙ ο δε τόπος, εν ώ εφονεύθη, μέχρι του νυν καλείται «του Μπαϊρακτάρη». Εκ δε των περί τον Κομνάν εφονεύθησαν 17 και ο σημαιοφόρος αυτού και επληγώθησαν τινες, εν οις και ο εξ Αγόριανης Λουκάς Κοφίνης. Και οι μεν Έλληνες ήρξαντο πολιορκούντες τους Τούρκους, ούτοι δ’ ωχυρούντο εν τω ναώ του αγίου Νικολάου. Αλλά τη αυτή ημέρα περί την δείλην επελθόντες ο Ομέρ Βρυώνης και ο Κιοσέ Μεχμέτ έλυσαν την πολιορκίαν˙ οι δε περί τον Τράκαν ανεχώρησαν εις Κομποτάδες.

Τη δε 18 ο Διάκος μετά των υπαρχηγών αυτού Δημητρίου Καλύβα και Βακογιάννη, ο Πανουργιάς, Δυοβουνιώτης, Κομνάς Τράκας και άλλοι περί τας δύο χιλιάδας παρακάμψαντες το περί την Υπάτην κείμενον Κονιαροχώρι Βογομύλων ήρξαντο της πολιορκίας της Υπάτης, ης μετέσχεν επί τέλους και ο αμφιταλαντευόμενος Μήτσος Κοντογιάννης και ο εκ Δωρίδος Σιαφάκας.

Αλλά και ταύτην την πολιορκίαν έλυσαν εν τη νυκτί της 18, διότι ο Ομέρ Βρυώνης και ο Κιοσέ Μεχμέτ στρατοπεδεύσαντες εν Λιανοκλάδι ηπείλουν τους Έλληνας εκ των νώτων˙ κατέλιπον δ’ εξ νεκρούς˙ επληγώθη δε και ο Ρούκης όστις μετεκομίσθη εις την μονήν Δαμάστας «Παναγίαν» κειμένην επί της βορείας κλιτύος του Καλλιδρόμου. Και οι μεν άλλοι Έλληνες πάντες ανεχώρησαν αύθις εις Κομποτάδες, ο δε Κοντογιάννης και Σιαφάκας εις την οικείαν.

Τη δε 20 Απριλίου ο Διάκος, Πανουργιάς, Δυοβουνιώτης και Τράκας υπεχώρησαν εις Κομποτάδες, εις Χαλκωμάταν και εκεί απεφάσισαν να καταλάβωσι τας οδούς απάσας εις Βοιωτίαν, Φωκίδα και Δωρίδα, ίνα διακόψωσι την περαιτέρω πορείαν του εχθρού.

Το επίμηκες πεδίον της καθ’ Όμηρον εριβώλακος Φθίης διαρρέων κατά μήκος εκ δυσμών προς ανατολάς ο εκ του Τυμφρηστού πηγάζων Σπερχειός ποταμός έχων προς νότον μέν την Οίτην, προς δ’ άρκτον την Όθρυν εκβάλλει εις τον Μαλιακόν κόλπον παρά τας Θερμοπύλας. Και εν θέρει μεν είναι βατός ο ποταμός πολλαχού πολλούς πόρους έχων, εν χειμώνι δε και έαρι και εν πολυομβρία διαβαίνουσιν αυτόν μόνον διά δύο γεφυρών, εξ’ ών η μεν προς ανατολάς και παρά τας Θερμοπύλας καλείται «το γεφύρι της Αλαμάνας» εκ του παρακειμένου αυτή χωρίου, η δε προς δυσμάς «του Φραντζή» εκ του παρ’ αυτήν χωρίου. Τέταρτον δε περίπου της ώρας προς ανατολάς της γεφύρας Φραντζή ο ποταμίσκος Δύρας πηγάζων εκ της ανατολικής κλιτύος της κορυφής της Οίτης Πυράς χύνεται εις τον Σπερχειόν˙ παρά δε την δεξιάν όχθην του Σπερχειού ου πόρρω των ερειπίων της Τραχινίας Ηρακλείας κείται το χωρίον Μουσταφάμπεη, δι ού ρέει ο ποταμίσκος, όστις «Καρβουναριά» καλείται παρά τας πηγάς, «Ντούνος» δε παρά τας εκβολάς. Και ο μεν Ιωάννης Δυοβουνιώτης κατέλαβε την προς δυσμάς του Μουσταφάμπεη γέφυραν του Φραντζή και τον Δύραν, οι δε οπλαρχηγοί του Διάκου Καλύβας και Μπακογιάννης και ο Αναγνώστης Καλπούζος την γέφυραν της Αλαμάνας, ο δε Διάκος την αντικρύ της γεφύρας κλιτύν του Καλλιδρόμου παρά τους πρόποδας αυτού άνω μεν μέχρι της Δαμάστας και της Χαλκωμάτας, κάτω δε μέχρι των εις την εγγύτατα της Αλαμάνας πεδιάδα καθηκόντων λόφων Πουριά καλουμένων˙ ο δε Πανουριάς την προς το ΝΑ του Μουσταφάμπεη Χαλκωμάταν κειμένην επί της κλιτύος του Καλλιδρόμου παρά την οδόν της εις Γραβιάν άγουσαν˙ ο δε Κομνάς Τράκας το Μουσταφάμπεη, παρ’ ό διέρχεται η δίοδος του Εφιάλτου, και τον παραρρέοντα Ντούνον.

Εν τη κοίτη δε του μεταξύ των Πουριών και του Ντούνου μικρού χειμάρρου Πλατανιά του εκ των περί την Χαλκωμάταν και της μονής Δαμάστας κατερχομένου υπάρχει μέχρι του νυν αμφιλαφής πλάτανος. Ταύτην δεικνύων τοις περί τον βασιλέα Όθωνα κατά την πρώτην αυτού εν τη ηπείρω Ελλάδι περιήγησιν ο Τράκας έλεγεν: «Αφού ετοποθετήσαμεν τους στρατιώτας μας εις μάχην, εμείναμεν έφιπποι επί σιδηροψάρων ίππων υπό την πλάτανον ταύτην, ενώ έπιπτεν αδιαλείπτως ψιλή βροχή και ωμιλούμεν περί της εκβάσεως της μάχης». Τότε οδόντες τους πέραν του Σπερχειού κατερχομένους Τούρκους προς τους εν Αλαμάνα ωχυρωμένους Έλληνας, μη βλέποντες δε τους εκ της γεφύρας Φραντζή και Δύρου διερχομένους ανά των πυκνών λευκών και ιτεών δάσος έσπευσαν προς τους στρατιώτας αυτών και τότε ο Αθανάσιος Διάκος είπε: «Έλληνες, οι Τούρκοι είνε πολλοί˙ αλλ’ εδώ θαποθάνωμεν τας Θερμοπύλας δεν θαφήσωμεν!»—«Δεν θάφήσωμεν μέχρι θανάτου» είπον και εκείνοι˙ και ούτως έσπευδαν έκαστος προς τας οικείας θέσεις˙ και ο μεν Διάκος όντως ετήρησε μετά των περί εαυτόν τον λόγον, ως αμέσως λεχθήσεται, ενώ οι άλλοι αρχηγοί εγκατέλιπον αυτούς μαχομένους. Και ο μεν Δυοβουνιώτης καταλιπών την γέφυραν του Φρατζή και το Γοργοπόταμον ανέβη προς το Δέμα, και εκείθεν εις την ιδίαν αυτού πατρίδα «Δύο Βουνά»˙ ο δε Πανουργιάς ανήλθεν επίσης εις τάνω της Χαλκωμάτας αποβαλών άλλους τ’ εκ των στρατιωτών και τον αοίδιμον επίσκοπον Αμφίσσης Ησαΐαν, όστις εφονεύθη παρά την πηγήν της Χαλκωμάτας μετά του αδελφού αυτού Παπαϊωάννου. Τω δε 1877 ο μακαρίτης γέρων Νικόλαος Κουνούπης εκ Τοπόλιας της Παρνασσίδος μοί έδειξε τον λίθον, εφ’ ού ιππεύων εφονεύθη ο Ησαΐας υπό Αλβανών. Άπασα λοιπόν η δύναμις των Τούρκων επήλθε κατά των περί τον Διάκον και Τράκαν˙ και ο μεν Χασάν Τομαρίτσας και Μεχμέτ Τσαπάρης επολιόρκησαν τους περί τον Τράκαν εν Μουσταφάμπεη, ο δε Ομέρ Βρυώνης, άπαν το ιππικόν κατά το πεδίον, άπαντες οι Αλβανοί εκ των κλιτύων Χαλκωμάτας και Δαμάστας και ο Μεχμέτ Κιοσσέ εξ Αλαμάνας περιεκύκλωσαν τους περί τον Διάκον, όστις καίπερ δυνάμενος να σωθή, κομισθείσης υπό του ιπποκόμου αυτού Ρωμάνη της φορβάδος Αστέρους, ου μόνον έμεινεν ακλόνητος ειπών το δη περιλάλητον «ο Διάκος δεν φεύγει», αλλά υποκαταβάς προς τον εγγύτατα της Αλαμάνας μέχρι του πεδίου καθήκοντα λόφον των Πουριών έστη μετά των ολίγων υπολειφθέντων αυτώ ανδρείων επί των λίθων των επί της κορυφής του λόφου, οίτινες καλούνται τα νύν «του Διάκου τα λιθάρια», και μεθ’ ηρωϊκόν αγώνα αιμόφυρτος συνελήφθη δύο πληγάς λαβών. Αιχμαλωτισθέντος δε του Διάκου, έλυσαν οι περί τον Τομαρίτσαν και Τσαπάρην την πολιορκίαν των εν τω Μουσταφάμπεη. Τα δε κατά τον Διάκον μετά την αιχμαλωσίαν ο μνημονευθείς Κουνούπης εξ αυτοπτών και αυτηκόων μαθών διηγήσατό μοι ώδέ πως: «Αφού έσπασαν τα πιστόλια του και το ξίφος του συνελήφθη ο Διάκος επάνω εις τα Πουριά υπό των Αλβανών του Ομέρ Βρυώνη.

Έπειτα τον έδσαν και τον έβαλαν επάνω εις μουλάρι και έφεραν εις το σεράγι, (μέγαρον) του διοικητηρίου και επαρουσίασαν την επιούσαν μετά την αιχμαλωσίαν εις τον Χαλήλμπεην, όπου κατέλυσαν οι πασσάδες Κιοσές και Ομέρ Βρυώνης. Εκ τούτων ο Ομέρ Βρυώνης και άλλοι πολλοί ανδρείοι Αλβανοί ελυπούντο τον Διάκον διά την ευμορφίαν του και διά την ανδρείαν και τον παρεκίνουν να γείνη Μωαμεθανός διά να σώση την ζωήν του και διορισθή πασσάς όλης της ανατολικής Ελλάδος. Αλλ’ ο Διάκος μετά τον καφφέ, τον οποίον τω είχον προσφέρη, επιθέσας υπερηφάνως τον ένα πόδα επί του άλλου και στρήψας τον μύστακά του τοις απεκρίθη ούτε την θρησκείαν του αλλάσσει ούτε το γένος του προδίδει˙ προτιμά εκατόν φορές τον θάνατον˙ Διάκοι ως αυτός και πολλοί καλλίτεροί του είνε χιλιάδες πέραν της Αλαμάνας». Ακολούθως ιδόντες αυτόν ακατάπειστον διέταξαν να τον σουβλίσωσι και δώσαντες εις τον ίδιον την ξυλίνην σούβλαν, ήν εν οργή βαδίζων ο Διάκος έφερεν επί του ώμου του μέχρι του τότε κοπρώνος εις το ανατολικόν άκρον της Λαμίας κειμένου, όπου τώρα είνε τα κρεωπωλεία, εσούβλισαν και ανεστήλωσαν περί την 2 ώραν μ.μ. της επιούσης της συλλήψεώς του ημέρας επί του τότε, ως είρηται, κοπρώνος στρέψαντες αυτόν προς πλείονα τιμωρίαν να βλέπη προς δυσμάς, ώστε ο προς την δύσιν βαίνων ήλιος προσέβαλεν αυτόν κατά πρόσωπον. Ο δε σκόλοψ εξήλθεν εις το άνωθεν μέρος της δεξιάς ωμοπλάτης του. Περί δε τον Διάκον ετοποθέτησαν και τας κεφαλάς των εν τη ιδία μάχη φονευθέντων Ελλήνων περί τας 80, εν αίς ήσαν η γεραρά κεφαλή του Αμφίσσης Ησαΐου, του αδελφού αυτού Παπαϊωάννου, η του αδελφού του Διάκου Δημητρίου, η του Μπακογιάννη, Καλύβα, Αναγνώστου Καλπούζου, η του Γιαννάκη Παπαχαντζή εκ Δαμάστας γυναικαδέλφου του Σπύρου Τράκα, όν αιχμαλωτίσαντες εφόνευσαν καθ’ οδόν. Προς εμπαιγμόν δε επί του μετώπου εκάστης κεφαλής καθήλωσαν χάρτην μετά της επιγραφής «καπετάνος»˙ πάσας δε τας κεφαλάς ενώπθιον του Διάκου εξέδειραν. Ο δε Διάκος εκ του σκόλοπος τους μεν Τούρκους και την θρησκείαν αυτών ύβριζε, τους δε Χριστιανούς επετίμα, διότι ουδείς είχε το θάρρος να τον φονεύση δι’ όπλου, όπως απαλλαγή εκ των βασάνων. Εζήτει δε πάντοτε ύδωρ˙ επί τέλους περί την εσπέραν της αυτής ημέρας Χριστιανός τις Βούλγαρος το γένος ιπποκόμος έχων έτοιμον τον ίππον του κυρίου του, ον την νύκτα έβοσκεν εις τα λιβάδια, σταθείς εις το μεσημβρινόν άκρον της προς άρκτον της νύν του Διάκου ονομαζομένης κειμένης κειμένης πλατείας, εν ή τελείται η εβδομαδιαία αγορά, 60 περίπου βήματα μακράν επυροβόλησεν αυτόν και αμέσως ιππεύσας εξέφυγε τους φυλάσσοντας Τούρκους, οίτινες επυροβόλησαν μεν τον Βούλγαρον, αλλ’ απέτυχον. Αλλ’ ει και η σφαίρα διήλθε δια της δεξιάς και αριστεράς ωμοπλάτης, ουχ ήττον ο Διάκος έτι επέζη και οδυρόμενος εκραύγαζε˙ «Μια στάλα νερό, . . . νερό . . . »˙ αλλ’ ουδείς ετόλμα. Περί δε το μεσονύκτιον ο πλησίον εκεί το αρτοπωλείον του έχων Παναγιώτης Ψωμάς εκ Λαμίας πόρρωθεν εκ του παραθύρου δι’ αγγείου ανηρτημένου εκ μακράς ράβδου έδωκεν αυτώ ύδωρ και αμέσως εξέπνευσεν ο ήρως.

Έμεινε δε επί του σκόλοπος το σώμα του Διάκου εξ ημέρας, καθάπερ και οι περί αυτό, ως ερρήθη, εκδεδαρμέναι κεφαλαί, άς τινάς, αν και δυσώδεις, ουδείς όμως ετόλμα να ζητήση προς ενταφιασμόν. Τέλος δε, επειδή η δυσωδία απέβη αφόρητος, ο μεν καφάσμπασης διά λακτισμάτων κατέρριψε τον ανεστηλωμένον Διάκον καταναθεματίζων αυτόν˙ ο δε σιδηρουργός κεφάλας και ο Φαραδήμος κάτοικοι Λαμίας σύραντες το δυσώδες του Διάκου σώμα κατά διαταγήν του καφάσμπαση έρριψαν αυτό, ως ήν ανεσκολοπισμένον, εις τον τας ακαθαρσίας δεχόμενον της πόλεως και το ύδωρ της κρήνης οχετόν ονομαζόμενον «Σκατόρρευμα» όντα βήματα τινα μακράν της νυν λιθίνης γεφύρας. Εκεί δε κατέρριψαν και τας κεφαλάς και δύω σάκκους ωτίων και ρινών αποκοπεισών υπό στρατιωτών Τούρκων εκ των φονευθέντων Ελλήνων και Τούρκων, ίνα λάβωσι δώρα. Συν τω χρόνω δ’ επεχώσθησαν άπαντα εκ των εκεί ριπτομένων ακαθαρσιών». Εγένετο δε η μεν μάχη των Θερμοπυλών τη 22 Απριλίου, το δε μαρτύριον του Διάκου της 23 ή πιθανώτερον τη 24 Απριλίου.

Αλλ’ ει και οι Τούρκοι διέπραξαν τας βαρβαρότητας ταύτας, ίνα εκφοβίσωσι τους Έλληνας, απέτυχον δε ούτοι ίνα εμποδίσωσι την εισβολήν των Τούρκων εν Υπάτη, Δερβέν Φούρκα και εν Θερμοπύλαις, ουδόλως όμως απέβαλον το θάρρος, αλλ’ εκδίκησιν πνέοντες συνήλθον εν Γραβιά, ίνα εμποδίσωσι την πορείαν του εχθρού. Εκεί ήλθες τη 3 Μαΐου και ο Οδυσσεύς Ανδρούτσου ο πολυμήχανος εκείνος μέγας των Ελλήνων στρατηγός και συμβουλίου γενομένου ο μεν Οδυσσεύς ανέλαβε να εισέλθη εις μικρός πανδοχείον (χάνι) μετά 117 ανδρείων, εν οίς διεκρίνοντο ο Ιωάννης Γκούρας, Κομνάς Τράκας, Παπανδρέας ο εκ Κουκουβίστας και ο Καπλάνης. Ο δε Πανουργιάς και Ιω. Δυοβουνιώτης ωχυρώθησαν εκ του προχείρου επί της κλιτύος του Χλωμού ΒΑ κλάδου της Γκιώνας, ο δε Χρήστος Κασμάς Σουλιώτης και Χρήστος κατσικογιάννης ωχυρώθησαν επί της αντικρύ κλιτύος της Σόντσικας ΒΔ κλάδου του Παρνασού. Οι δε υπό τον Ομέρ Βρυώνην συγχρόνως επήλθον ιππείς τε και Αλβανοί κατά τον Κασμάν Σουλιωτών, οίτινες ηναγκάσθησαν νανέλθωσιν εις ταυψηλότερα, εξ ων εν τοις τελευταίοις υποχωρούσιν αγωνιζόμενος εφονεύθη ο ανδρείος Σουλιώτης Μπούχλας, ο δε τόπος, εν ώ εφονεύθη και ετάφη καλείται «του Μπούχλα τα λιθάρια», ή «εις του Μπούχλα το μνήμα». Συγχρόνως δε σχεδόν υπεχώρησαν εις τα μάλλον δύσβατα και οι επί του Χλωμού. Ούτω δ’ υπελείφθησαν μόνοι οι εν τω χανίω. Κατ’ αυτών επέπεσον άπας ο Τουρκικός στρατός ηνωμένος, ηγουμένου αυτού του Ομέρ Βρυώνη, όν ο Οδυσσεύς πρότερον υποσχόμενος αυτώ συνέντευξιν και υποταγήν δήθεν εν γραβιά ούτως ως απίδα εξηπάτησεν ανθιστάμενος. Τα δε κατά την ηρωϊκήν μάχην και έξοδον των εν τω χανίω κεκλεισμένων ο ειρημένος Κουνούπης διηγείτό μοι τω 1877 ώδε: «μετά την συνήθη των Τούρκων δέησιν ενεφανίσθη έμπροσθεν του χανίου δερβίσης τις έφιππος˙ ο Οδυσσεύς διατάξας να μη πυροβολήση τις κατ’ αυτού, πριν αυτός ούτος πρώτος πυροβολήση, ηρώτησε δια της πολεμήστρας του τουρκιστί τον δερβίση τι ζητεί; Επειδή δ’ εκείνος υπέμνησε τον Οδυσσέα την περί υποταγής υπόσχεσιν, ούτος πρώτον ύβρισε τον δερβίσην και ακολούθως πυροβολήσας εφόνευσε. Τότε οι Τούρκοι εμμανείς γενόμενοι διά την εις το πρόσωπον του δερβίση προσβολήν της πίστώς των εφώρμησαν ναναρπάσωσι τους εν τω χανίω˙ προηγούντο δε αυτοί οι ανώτεροι αξιωματικοί, μπέϊδες και μπιμπασάδες και μανιωδώς εφώρμουν κατά των πολιορκουμένων. Οι δ’ εν τω χανίω Έλληνες ατρομήτως μαχόμενοι διά του ακαθέκτου πυρός απέκρουον τας εφόδους από πρωΐας μέχρι της μεσημβρίας της 6^ης Μαΐου, ότε ο Ομέρ ιδών τας προσπαθείας του ματαιουμένας διέταξε χρηματικάς αμοιβάς εις τους όσοι πρώτοι εντός του χανίου εισπηδήσωσιν. Αλλά και τούτου αποτυχόντος, περί την δείλην εμμανώς μόνος δράξας ο Ομέρ τον πέλεκυν εξήλθεν εκ της παρά το χάνι κειμένης εκκλησίας «ο Άγιος Αθανάσιος», εξ ής εθεώρει την μάχην˙ αλλά τις ανεψιός του βέη και οι περί αυτόν εκλεκτοί λαβόντες αυτόν εκ της χειρός ανέστειλαν την ορμήν του, υποσχεθέντες αυτοί αντ’ αυτού να εισπηδήσωσιν εντός του χανίου και κυριεύσωσιν αυτό, και αμέσως εξελθόντες εφώρμησαν ακράτητοι κατ’ αυτού˙ αλλ’ έπεσον αμέσως ο βέης και πολλοί άλλοι εκλεκτοί φονευθέντες υπό του ευστόχου πυρός των ηρωϊκώς μαχομένων Ελλήνων. Οι Τούρκοι ήσαν περί τας εννέα χιλιάδας πεζοί και ιππείς και διά των επανειλημμένων εφόδων έφθασαν υπό τους τοίχους του χανίου και έσειον ίνα καταρρίψωσι την ασθενή αυτού στέγην και πυροβολούντες εντός αυτού διά των πολεμιστριών, δι’ ών εμάχοντο οι κεκλεισμένοι Έλληνες, εδράττοντο των τυχόν εξεχόντων όπλων των Ελλήνων και εξέσυρον τους οβελούς (ντουφεκόβεργες). Εμφανισθείς ο παρακολουθών τον Ομέρ Χρήστος Παλάσκας, όπως ωφελήση τους Έλληνας, είπεν αυτώ: «Αφέντη μου, μη χάνης τους συγγενείς σου και ντεβαπίδες σου˙ άφησέ τους κλεισμένους, και αύριον φέρε τα πυροβόλα από το Ζητούνι και τους καταστρέφεις». Ήρεσε τω Ομέρ η γνώμη αύτη, και αμέσως διέταξε την παύσιν της μάχης, και τότε οι παρά τους τοίχους του χανίου μαχόμενοι Τούρκοι αποσυρόμενοι εφονεύοντο πυροβολούμενοι εκ των νώτων. Μετά δε ταύτα οι μεν Τούρκοι εφύλαττον τους πολιορκουμένους αναμένοντες εκ Λαμίας τηλεβόλα, οι δε Έλληνες μετά το μεσονύκτιον ητοιμάσθησαν προς έξοδον, ίνα εξέλφωσιν ξιφήρης.

Η νύξ ήτο αιθριωτάτη˙ το δε επίμηκες χάνι είχε δύω μεγάλας θύρας, μίαν ΝΔ προς Άμφισσαν και ετέραν ΒΑ προς την πεδιάδα, δι’ ής και προτάσει του Οδυσσέως και Τράκα ως γινώσκοντος κάλλιον παντός άλλου τον τόπον απεφάσισαν να εξέλθωσιν. Τότε ο Οδυσσεύς διέταξε να αφαιρέσωσιν ησύχως τους όπισθεν της θύρας ταύτης λίθους˙ έπειτα δε εξελθόντες παρεκάθισαν επ’ ολίγον υπό την σκιάν της σελήνης παρά τον τοίχον του χανίου, και κατασκοπεύσαντες τας θέσεις των πολιορκούντων εξώρμησαν παροτρύνοντες αλλήλους «επάνω τους, βρέ παιδιά!» Και ούτω πυροβολούντες και αντιπυροβολούμενοι διελθόντες διά του τουρκικού στρατοπέδου εστράφησαν ανερχόμενοι προς το επί του ομωνύμου όρους χωρίον Χλωμόν κομίζοντες και τους πέντε πληγωμένους, εν οίς και ο περί το στέρνον ελαφράν πληγήν λαβών Κομνάς Τράκας και ο Κωνσταντίνος Καπογιωργάκης. Κατέλιπον δε νεκρούς εν μεν τω χανίω τον Αθανάσιον Καπλάνην και Αθανάσιον Σεφέρην, εκτός δ’ αυτού ετέρους τέσσαρας, εν οίς και ο ρηθείς ανδρείος Σουλιώτης Μπούχλας.

Εν τω χωριώ δε Χλωμώ ευρόντες και τους Πανουριάν Ιωάννην Δυοβουνιώτην, Χρήστον Κασμάν και τους άλλους συνεσκέψαντο περί του πρακτέου.

Οι Τούρκοι καταπτοηθέντες εκ του ηρωϊσμού των Ελλήνων έμειναν επί δύο εβδομάδας εν Γραβιά μη τολμώντες να προχωρήσωσι προς την Άμφισσαν. Και ο μεν Κιοσσέ Μεχμέτ πασσάς στραφείς προς τα οπίσω διηυθύνθη προς την Μενδενίτζαν, ο δε Ομέρ Βρυώνης ως εμπειρότερος και τολμηρότερος μένων εν Γραβιά εποιείτο επιδρομάς εις τα ένθεν αυτής Βλαχοχώρια, ίνα πτοήση τους αφελείς κατοίκους διά της αιχμαλωσίας γυναικών και παίδων και της διαρπαγής της επί των ορέων κεκρυμμένης περιουσίας.

Αλλ’ ο Οδυσσεύς προνοήσας τούτο είχε προαποστείλη τον μεν Κομνάν Τράκαν εις τα ανατολικά του Παρνασού χωρία και τον Γκούραν εις τα δυτικά περί την Γκιώναν, και ούτω αμφότεροι διά της ευτολμίας αυτών απέκρουσαν τους επιδρομείς Τούρκους ματαιώσαντες του Ομέρ τα σχέδια. Τότε πολλαχού εγένοντο αψιμαχίαι και συμπλοκαί περί τον Παρνασόν˙ ούτως ο Τράκας επολέμησε παρά το Κακόρρευμα χείμαρρον μεταξύ της Κάτω Αγόριανης και Μαριολατών του δήμου Δωριέων, περί το Κεφαλόβρυσον πηγήν κειμένην μεταξύ της Κάτω Αγόριανης και Κακορρεύματος, περί το Γούπατον ή Πλαγιαίς και Καρκαβέλια κείμενα επί του Παρνασού προς Ν της Σουβάλας και Α της Άνω Αγόριανης, ένθα τους αναβάντας Τούρκους εκ διαφόρων μερών του Παρνασού προλαβών έσωσε τας γυναίκας και παίδας φονεύσας ουκ ολίγους εκείνων και τέλος αναγκάσας να επανέλθωσιν εις Γραβιάν.

Σπουδαιοτέρα δε των συμπλοκών τούτων ήν εν τω χωρίω Μάνεση γενομένη τη 20 Ιουλίου του 1821 ημέρα της μνήμης του προφήτου Ηλιού, ήν ο μακαρίτης οπλιτάρχης διηγείτο ώδέ πως: «Ο Ομέρ πασσάς ηγούμενος τριών χιλιάδων περίπου πεζών και ιππέων μετά πυροβολικού εισήλαυνε προς Βοιωτίαν. Οι Αγοριανίται, Δαδιώται, Αραχωβίται, Σουβαλιώται και άλλοι υπό τον Βασίλειον Βούσγον, Κομνάν Τράκαν, Χαλμούκην, Μανίκαν και άλλους οπλιτάρχας ήσαν εστρατοπεδευμένοι εν τω χωρίω Μάνεση παρά το Δραχμάνι του δήμου Ελατείας, όπως διακόψωσι την προς τα πρόσω πορείαν των εχθρικών τούτων δυνάμεων. Τινές των Ελλήνων ιδόντες μακράν το προπορευόμενον ιππικόν των Τούρκων και υπολαβόντες αυτό φορτηγά ζώα μεταφέροντα τροφάς, πολεμεφόδια και χρήματα (χαζνέ) εξελθόντες του χωρίου έτρεχον, όπως προλάβωσιν αυτά παρά τας επιμόνους διαταγάς των αρχηγών ασχολουμένων περί την οχύρωσιν, του μεν Κομνά Τράκα οχυρωθέντος μεθ’ εκατόν πεντήκοντα ανδρών αλλαχού και εν τινι ισογείω εκ πλίνθων εκτισμένη οικία εν τη θέσει Αλησάκω της Μάνεσης˙ ο δε Βούσγος, Μανίκας και λοιποί μετά τετρακοσίων όπισθεν αυτού εντός του περιβόλου της εκκλησίας. Αλλ’ επί τέλους γνωσθέντος ότι οι επερχόμενοι ήσαν ιππείς μετά πυροβολικού, ετράπησαν οι πρίν κατ’ αυτών εξελθόντες Έλληνες εις φυγήν παρασύραντες και τους υπό φόβου καταληφθέντας εν τω περιβόλω της εκκλησίας ωχυρωμένους˙ ούτω δ’ άπαντας φεύγοντας κατά το πεδίον της Ελατείας μέχρις Αγίας Μαρίνας κειμένης παρά τους ΒΑ πρόποδας του Παρνασού κατεδίωξαν οι ιππείς Τούρκοι και πολλούς εφόνευσαν. Οι δε περί τον Κομνάν Τράκαν παραμείναντες ου μόνον έσωσαν πολλούς των καταδιωκομένων Ελλήνων ανακόψαντες την ορμήν των ιππέων, αλλά και επολέμησαν ανδρείως καθ’ όλην την ημέραν αποκρούοντες κρατερώς τας κατ’ αυτών εφόδους του Δεμίρ πασσά. Τοσούτον δ’ εγγύς εν τινι των εφόδων εγένοντο οι Τούρκοι τω ελληνικώ οχυρώματι, ώστε θέντες πύρ ανήψαν την στέγην της οικείας, εν ή ήν ο Τράκας. Οι δε πολιορκούμενοι των μεν επικειμένων αυτοίς Τούρκων εφόνευσαν τινας, τα δε ανημμένα εν τω οχυρώματι πίπτοντα ξύλα της στέγης έρριπτον εκτός τούτου κατά των εφορμώντων. Τέλος οι Τούρκοι διά του πυροβολικού κατέστρεψαν μέχρις εδάφους και το οχύρωμα των Ελλήνων. Αλλ’ ουδέν ήττον οι Έλληνες σκάψαντες λάκκους διά των μαχαιρών (γιαταγανίων) επολέμουν.

Ο δε πασσάς ιδών ματαιουμένας απάσας αυτού τας ελπίδας, πολλούς δε Τούρκους και εκ των τα πρώτα φερόντων περί το οχύρωμα κειμένους μετεκόμισε πυροβόλα εις υψηλότερον μέρος εγγύς του οχυρώματος, οπόθεν ηδύναντο να προσβάλλη επιτυχώς τους Έλληνας, και όντως των Ελλήνων τινάς φονεύσας, εν οίς και τον ανδρειότατον ιερέα Γεώργιος εκ Πεσκενίου, διέταξεν έφοδον˙ αλλά φονευθέντος του αρχηγού του πυροβολικού, ο πασσάς απελπισθείς του να εκπορθήση τους πολιορκουμένους υπεχώρησε περί την δείλην εγκαταλιπών τους φονευθέντας Τούρκους μετά του πλουσίου αυτών οπλισμού.

Μετά δε την παρά την Μάνεσην ο Δεμίρ πασσάς έλαβε την εις Λεβαδείαν άγουσαν αναμένων και άλλας πλείους επικουρίας, όπως εισβάλωσιν εις Πελοπόννησον και λύσωσι την πολιορκίαν της Τριπόλεως˙ και όντως είπετο αυτώ εκ Λαρίσσης ορμηθείς ο αρχιστράτηγος Βεϊράμ πασσάς μετά τριών άλλων υποδεεστέρων αυτού πασσάδων, του Μεμή πασσά, Σαχίν Αλή και Χατζή-Βεκήρ, άγων ιππικόν, πυροβολικόν και πεζικόν περί τας οκτώ χιλιάδας, διατεταγμένος να βαδίση εσπευσμένως ευθύ διά της Ανατολικής Ελλάδος εις την Πελοπόννησον προς λύσιν της πολιορκίας της Τριπόλεως. Οι Έλληνες οπλαρχηγοί Ιωάννης Δυοβουνιώτης, Κομνάς Τράκας, Παπανδρέας, Ιωάννης Γκούρας, Γεώργιος Δυοβουνιώτης, Γεράντωνος και Ν. Πανουριάς άμα μαθόντες ότι ο Βαϊράμ πασσάς αφικόμενος εις Λαμίαν εσκόπει να εκκινήση εκ ταύτης, συνελθόντες συνεσκέψαντο τίνα οδόν ώφειλον να καταλάβωσι, ίνα διακόψωσι την προς τα πρόσω πορείαν του εχθρού. Και οι πλείστοι μέν εξ αυτών αναλογιζόμενοι την σμικρότητα των ελληνικών δυνάμεων προύτεινον να καταλάβωσι την διά Φουντάνας εις Βοιωτίαν άγουσαν δίοδον, στενωτάτην, δασώδη και δύσβατον, όπως εν αυτή οι Έλληνες περί τους 1500 όντες δυνηθώσι ναντιστώσι κατά της πολλώ υπερτέρας στρατιάς του Βαϊράμ πασσά˙ ο δε Ιωάννης Δυοβουνιώτης γέρων ών πολύπειρος αντέλεξεν ότι βασιλικός στρατός μετά πυροβολικού, αρίστου ιππικού και πλήθους αποσκευών και πολεμεφοδίων δι’ αμαξών μεταφερομένων δεν δύναται να διέλθη διά στενωπών και δυσβάτων, αλλά διά της ανοικτής και βατής οδού των Βασιλικών. Δεκτής της προτάσεως ταύτης του Δυοβουνιώτου γενομένης, καταλαβόντες τα Βασιλικά περιέμενον τον εχθρόν, όστις εκκινήσας εκ Λαμίας είχε στρατοπεδεύση την νύκτα της 25 Αυγούστου παρά το χωρίον Μώλον απέχον δύω ώρας των Βασιλικών. Τα της μάχης ταύτης κατά την διήγησιν του Κωνσταντίνου Δυοβουνιώτου και Δ. Ζαρίκα αγωνιστού έχουσιν ώδε πως:

Των Ελλήνων ο μέν Ιωάννης Δυοβουνιώτης, Κομνάς Τράκας και Μπίτης διοικών μέρος των στρατιωτών του Σκαλτσοδήμου κατέλαβον το αριστερόν της οδού, το δε δεξιόν αυτής ο Νάκος Πανουργιάς, Ιωάννης Γκούρας και Παπανδρέας διοικούντες τους στρατιώτας του Πανουριά˙ την δ’ έξοδον της οδού ο Γεράντωνος ηγούμενος των υπολειφθέντων εκ του στρατού του Διάκου, και ο Καλύβας αδελφός του εν Αλαμάνα πεσόντος διοικών και αυτός τους υπολοίπους του στρατού του Σκαλτσοδήμου. Την επιούσαν (26 Αυγούστου 1821) εφώρμησαν όπως εκβιάσωσι την είσοδον˙ αλλ’ αποκρουσθέντες μέν υπό του Παπανδρέα και Γκούρα, ένθεν δε υπό του Κομνά Τράκα, Μπίτη και λοιπών περιήλθον εις αμηχανίαν. Αλλ’ ουδέν ήττον κατά κράτος προσέπιπτον τοις Έλλησι, και η μάχη κρατερά εγίνετο, ότε ο Γκούρας, Παπανδρέας, Τράκας, Ιωάννης Ρούκης διοικών ίδιον σώμα και ο Βασίλειος Βούσγος διοικών μέρος του σώματος του Οδυσσέως εκ των οχυρωμάτων εκπηδήσαντες επέκειντο δεινοί τοις Τούρκοις, οίτινες την ορμήν των Ελλήνων μη δυνηθέντες να υποστώσι διαλύσαντες τας τάξεις ετράπησαν εις ούτως άτακτον φυγήν, ώστε ιππικόν, πυροβολικόν, πεζικόν άμαξαι φορτηγαί και ζώα συνανεμίγησαν. Οι Έλληνες φεύγοντες αυτούς εφόνευσαν περί τους 2,000, εν οίς και τον Μεμήν πασσάν˙ο δε βεκήρ πασσάς ήν ήδη τεθνεώς πρό της μάχης εξ ασθενείας εν Λαμία˙ εκυρίευσαν 600 αμάξας πλήρεις τροφών, πολεμεφοδίων και παντοίων άλλων ειδών του πολέμου, όπλα, πολλάς σημαίας και πέντε κανόνια, εξ ών δύω εκυρίευσαν οι υπό τον Κομνάν Τράκαν Αγοριανίται και Σουβαλιώται.

Τα δε λείψανα του τουρκικού στρατού κατεδίωξαν οι Έλληνες μέχρι του Σπερχειού ποταμού, όν διαβάντες οι Τούρκοι κατεσκήνωσαν οχυρωθέντες εν τω της Λαμίας τέταρτον ώρας απέχοντι χωρίω Σαρμουσακλή, ένθα μετ’ ολίγας ημέρας ο μέν αρχιστράτηγος Βαϊράμ πασσάς διαταγή του σουλτάνου απεκεφαλίσθη, ο δε επίλοιπος αυτού στρατός ενσκηψάσης πανώλους (λοιμικής) κατεστράφη σχεδόν ολόκληρος. Μετά την μάχην δε ταύτην οι Έλληνες εστρατοπέδευσαν εν τω παρά τας Θερμοπύλας επί του Καλλιδρόμου μίαν ώραν περίπου απέχοντι του Σπερχειού χωρίω Δαμάστα.

Εν τη σπουδαιοτάτη ταύτη μάχη, ήτις ου μόνο έσωσε την μόλις αρξαμένην επανάστασιν, αλλά και ενεψύχωσε μεγάλως αυτήν, διεκρίθησαν ο μέν Ιωάννης Δυοβουνιώτης επί φρονήσει και στρατηγική πείρα, ο δε Ιωάννης Γκούρας, Παπανδρέας και Κομνάς Τράκας επί ανδρεία. Ο Γκούρας μάλιστα την ημέρα εκείνην ανεδείχθη αυτόχρημα ήρως˙ τα ενδύματα αυτού ήσαν πλήρη αίματος, η δε δεξιά χείρ αυτού ήν εξωδηκυία εκ της χρήσεως του ξίφους, όπερ απέβη άχρηστον εκ της σφαγής των Τούρκων˙ αυτός δ’ ιδία χειρί απέσφαξε και τον Μεμήν πασσάν.».

ΕΙΚΟΝΑ

 Εικ.1: Γεώργιος Κρέμος (Πηγή Ιστολόγιο: ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΤΟΥ ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ)

ΠΗΓΗ

Γεωργίου Π. Κρέμου, Νεωτάτη Γενική Ιστορία ως τέταρτος τόμος συμπληρωματικός της Γενικής Ιστορίας του Α.Πολυζωΐδου, Εν Αθήναις 1890.

Συνοπτική Ιστορία του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων Λαμίας

Από τη διαδικτυακή έρευνα στα ψηφιακά αρχεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού προέκυψε ένα ιστορικό τεκμήριο-ντοκουμέντο υπό τον τίτλο «Ιστορία του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων της 15/05/1958, για την περίοδο από 23/12/1913 έως 26/06/1954», στο οποίο παρουσιάζεται η ιστορία του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων Λαμίας (Εικ. 1, 2).

Το κείμενο έχει ως εξής:

«ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΝ ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ 5/42 ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΕΥΖΩΝΩΝ

ΓΕΝΙΚΑ:

1. Το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων ιδρύθη διά του από 23 Δεκεμβρίου 1913 Β.Δ. όπως και τα άλλα Συντάγματα Ευζώνων. Η έδρα του Συντάγματος ήτο εις την Λαμίαν και υπήχθη υπό την ΧΙΙΙ Μεραρχίαν (Χαλκίδος).

ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1914 μέχρι και 1917:

2. Διά την περίοδον ταύτην δεν υπάρχουν λεπτομερή στοιχεία περί του Συντάγματος, λόγω εξαφανίσεως μεγάλου μέρους των αρχείων ένεκα της επισυμβάσης την εποχήν εκείνην βαθείας διαιρέσεως της Χώρας ως και της απωλείας ετέρου μέρους των αρχείων κατά την κατοχήν και το κίνημα των κομμουνιστών τον Δεκέμβριον 1944 (ΔΙΣ/ΓΕΣ τόμος πρώτος “Η Ελλάς και ο πόλεμος εις τα Βαλκάνια” Εισαγωγή). Εξ ετέρων όμως ιστορικών στοιχείων αγόμεθα εις το συμπέρασμα ότι Το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων ήτο ενεργόν εις την Λαμίαν και συνεπλήρωσε την δύναμίν του εις την εμπόλεμον σύνθεσιν με την επιστράτευσιν του 1915 (10 π. ημ. / 23 ν. ημ. Σεπ/βρίου 1915). Εν συνεχεία λόγω και του επελθόντος Εθνικού Διχασμού η Ελληνική Κυβέρνησις των Αθηνών τηρούσα ουδετερότητα υπεχρεώθη υπό των Αγγλογάλλων να ενεργήση αποστράτεσιν (26 Μαΐου π. ημ. / 8 Ιουν. ν. ημ. 1916) και να μεταφέρη τον Στρατόν εις την Πελοπόννησον. Ούτω και το Σύνταγμα απεστράτευσε τους εφέδρους και μετεστάθμευσεν εις την Πελοπόννησον.

-2-

Η ΔΙΣ συνεχίζει την έρευναν της περιόδου ταύτης και εφ’ όσον εκ της ερεύνης ταύτης προκύψουν έτερα στοιχεία θ’ αναφέρη σχετικώς εις ΓΕΣ διά συμπληρωματικού ιστορικού σημειώματος.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ

  3α. 16 Ιανουαρίου-τέλος Μαΐου 1918: Το Σύνταγμα συμπληρώνει την δύναμίν του εις εμπόλεμον, μεταφέρεται ατμοπλοϊκώς εις την Θεσ/νίκην και ασχολείται με εκπαίδευσιν.

β. Αρχαί Ιουνίου-Τέλος Αυγούστου 1918: Τον Ιούνιον μεταφέρεται μεθ’ ολοκλήρου της ΧΙΙΙ Μεραρχίας εις το μέτωπον του Στρυμόνος και την 20ην του ιδίου μηνός αναλαμβάνει τον τομέα από της λίμνης Αχινού μέχρι χωρίου Αγία Ελένη.-

γ. Σεπτέμβριος-Νοέμβριος 1918: Τον Σεπτέμβριον εκτελεί επιθετικήν αναγνώρισιν προς εξακρίβωσιν της δυνάμεως και της διατάξεως του εχθρού εις τον τομέα του. Τον Οκτώβριον αναλαμβάνει ολόκληρον τον τομέα της ΧΙΙΙ Μεραρχίας η οποία συγκεντρούται εις τον χώρον μεταξύ Νικοκλαίας και Σησαμιάς προκειμένου το Α΄ ΣΣ να προελάση προς Σιδηρόκαστρον και Ρούπελ. Την 29 Σεπτ. υπογράφεται η ανακωχώ μετά της Βουλγαρίας διά της οποίας υποχρεούτο αύτη να εκκενώση αμέσως τα κατεχόμενα υπό του Στρατού της Ελληνικά και Σερβικά εδάφη και ν’ αποστρατευθή.

Την 3ην Οκτωβρίου το Σύνταγμα διατάσσεται ν’ ανακαταλάβη την Καβάλαν. Λόγω αρνήσεως των Βουλγάρων να εκκενώσουν την πόλιν το Σύνταγμα λαμβάνει διάταξιν μάχης, ότε τα Βουλγαρικά Συντάγματα αναγκάζονται ν’ αποσυρθούν. Το Σύνταγμα παραμένει εις Καβάλαν μέχρι τέλους Νοεμβρίου ότε συγκεντρούται εις τον λιμένα της πόλεως.

ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΕΙΣ ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗΝ ΡΩΣΙΑΝ

4.α. Δεκέμβριος 1918-Φεβρουάριος 1919: Παραμένει εις περιοχήν Καβάλας. Την 28 Φεβρουαρίου 1919 ως Μονάς του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος εις Μεσημβριβήν Ρωσίαν, επιβιβάζεται πλοίων εις τον λιμένα Ελευθερών και αναχωρεί εις Οδησσόν, όπου αποβιβάζεται την 4ην Μαρτίου.

β. 4 Μαρτίου-29 Μαρτίου: Τάς 13-14 του ιδίου το 5/42 ΣΕ διατίθεται προς ενίσχυσιν του ανατολικού τομέως της Οδησσού.

.. / ..

-3-

Το εσπέρας της 16 Μαρτίου αντικαθιστά το 3ον ΣΠ το οποίον εμάχετο σκληρώς επί 10ήμερον εναντίον υπερτέρου εχθρού. Το Σύνταγμα αναλαμβάνει υπό την διοίκησίν του και τα ΙΙΙ/3-ΙΙΙ/34 Τάγματα ως και Τμήματα Γαλλικού Ιππικού, Πυρ/κού και Μηχανικού και ως Τακτικόν Απόσπασμα αναλαμβάνει την ευθύνην της αμύνης του “προκεχωρημένου τομέως Σέρμπκας”. Έκτοτε το Σύνταγμα αναφέρεται ως “Απόσπασμα Πλαστήρα” εκ του ονοματεπωνύμου του Διοικητού του Αντισυνταγματάρχου Ν. Πλαστήρα. Την 17 Μαρτίου το Απόσπασμα αποκρούσει ισχυράν επίθεσιν του εχθρού και αντεπιτεθέμενον καταδιώκει αυτόν πέραν της βάσεως εξορμήσεώς του. Την επομένην αποκρούει και νέαν μεγάλην επίθεσιν των κομμουνιστικών δυνάμεων προς κατάληψιν της Οδησσού, αλλά λόγω απωθήσεως των Γαλλικών Συνταγμάτων το Απόσπασμα διετάχθη και συνεπτύχθη εις ετέραν γραμμήν αμύνης. Από 19 μέχρι 23 Μαρτίου το Σύνταγμα διαξάγει σκληρούς αμυντικούς αγώνας και αποκρούει επιτυχώς εχθρικάς επιθέσεις, αλλά λόγω και νέας υποχωρήσεως των Συμμαχικών Δυνάμεων εις τα πλευρά του, διατάσσεται και συμπτύσσεται εν τάξει εις στενώτερον μέτωπον.

Χάρις εις τον λίαν επιτυχή αμυντικόν αγώνα του Συντάγματος τα Συμμαχικά Στρατεύματα ηδυνήθησαν να συμπτυχθούν κανονικώς εις νέαν αμυντικήν γραμμήν. Από 23-29 κατόπιν συννενοήσεως του Διοικητού των Συμμαχικών Δυνάμεων και των Σοβιέτ της Οδησσού, τα Συμμαχικά Στρατεύματα απεχώρησαν άνευ μάχης εις Βεσσαραβίαν.

Ούτω και το Σύνταγμα τίθεται εν πορεία προς νότον και την 29 Μαρτίου διέρχεται τον Δνείστερον ποτ.

γ. 30 Μαρτίου-15 Ιουνίου 1919: Το Σύνταγμα εγκατεστάθη αμυντικώς επί της δεξιάς όχθης του Δνειστέρου π. μετά των άλλων Συμμαχικών Στρατευμάτων προκειμένου ν’ απαγορεύσουν την εισβολήν των Μπολσεβίκων εις την Βεσσαραβίαν. Την 27ην Μαΐου αντικαθίσταται υπό Ρουμανικών Στρατευμάτων. Έκτοτε ως Μονάς της ΧΙΙΙ Μεραρχίας μετασταθμεύει εις διαφόρους περιοχάς της Ρουμανίας, τον Ιούνιον φθάνει σιδηροδρομικώς εις το Γαλάζιον και την 15ην Ιουνίου επιβιβάζεται πλοίων με προορισμόν την Σμύρνην.

ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ

5.α. 16 Ιουνίου-31 Δεκεμβρίου 1919: Από 16-19 Ιουνίου το Σύνταγμα μεταφέρεται θαλασσίως εις την Σμύρνην της Μικράς Ασίας

.. / ..

-4-

Την 28ην του ιδίου κατόπιν πορείας αντικαθιστά το 5ον Σύνταγμα Αρχιπελάγους εις τον τομέα της Μαγνησίας. Την 8ην Ιουλίου είχε την πρώτην σύγκρουσιν με τον εχθρόν:

Τούρκοι άτακτοι επιτεθέντες κατά του χωρίου Παπαζλί απεκρούσθησαν και καταδιωχθέντες απώλεσαν 5 νεκρούς και 25 αιχμαλώτους.

Την 29ην Ιουλίου Τουρκική δύναμις περίπου 800 ανδρών επετέθη εκ νέου κατά του ιδίου χωρίου. Το Σύνταγμα απέκρουσε και πάλιν την επίθεσιν. Ο εχθρός είχε 90 νεκρούς. Κατά τους μήνας Αύγουστον, Σ/μβριον, Οκτώβριον 1919 το 5/42 Σ.Ε. σταθμεύει εις Μαγνησίαν και επιδίδεται εις την οργάνωσιν και βελτίωσιν της αμύνης του. Τον Νοέμβριον το Ανώτατον Διασυμμαχικόν Συμβούλιον επιτρέπει περαιτέρω προέλασιν του Ελληνικού Στρατού. Ούτω και το 5/42 Σ.Ε. συμμετέχει εις την κατάληψιν νέων θέσεων από 19-22 Νοεμβρίου.

β. 1η Ιανουαρίου-22α Ιουνίου 1920: Την 8ην Ιανουαρίου 1920, Λόχος του Συντάγματος ενεργεί μετά του Ι/30 Τάγματος επίθεσιν εναντίον Τουρκικών δυνάμεων τας οποίας και συντρίβει. Μέχρι του Ιουνίου η δραστηριότης επιχειρήσεων εις τον τομέα του Συντάγματος είναι περιωρισμένη. Την 9ην Ιουνίου 1920 ο Ελληνικός Στρατός ήρχισε νέαν προέλασιν. Το 5/42 ΣΕ ως μικτόν Απόσπασμα ενεργεί σφοδροτάτην επίθεσιν κατά των Τουρκικών αντιστάσεων και αφού ανατρέπει πολλάς εξ αυτών διά της λόγχης καταλαμβάνει την πόλιν του Αξαρίου, συλλαμβάνει πολλούς αιχμαλώτους και κυριεύει δύο πυροβόλα, πολυβόλα και παντοειδές υλικόν. Κατά τας 11-12 Ιουνίου προελαύνει ταχέως προς Γκελεμπέ. Την 16ην Ιουνίου προελαύνει αμαχητί μέχρις Ομέρκιοϊ όπου επιτυγχάνει τον σύνδεσμον με Τμήματα της Μικτής Ταξιαρχίας της Μεραρχίας Ξάνθης η οποία είχεν αποβιβασθεί την αυτήν ημέραν εις Πάνορμον.

γ. 23 Ιουνίου-23 Αυγούστου 1920: Το Σύνταγμα ευρίσκεται εις την περιοχήν Σουζουρλού-Κεπσούτ κατέχον τα κέντρα αντιστάσεως Κρεμαστής και Κεπσούτ.

δ. 24 Αυγούστου-5 Νοεμβρίου 1920: Την 24ην Αυγούστου το Σύνταγμα μετακινείται εις Ελβαντάρ Φιλαδελφείας

-5-

και την 10ην Οκτωβρίου εις το Ουσάκ. Την 15ην Οκτωβρίου προωθείται προς Τζεντίζ, εξέχουσαν του μετώπου. Την 18ην του ιδίου προελαύνει και αναλαμβάνει τον υποτομέα Ντοσετζίκ.

Η Τουρκική επίθεσις κατά του τομέως Τζεντίζ αποτυγχάνει και αι Ελληνικαί Δυνάμεις καταλαμβάνουν ισχυράς θέσεις αμύνης.

Λόγω απωλείας της επαφής μετά των εχθρικών Μονάδων το Σύνταγμα την 3ην Νοεμβρίου ενεργεί διά δύο Λόχων αναγνωρίσεις εις βάθος 7-10 χιλιομέτρων και διασκορπίζει δύο εχθρικάς Ομάδας των 100 ανδρών περίπου εκάστη.

ε. 6 Νοεμβρίου-9 Μαρτίου 1921: Το Σύνταγμα εγκατεστημένον αμυντικώς επί της γραμμής Σελά Ογλού-Καντά δυτικώς της Προύσης.

στ. 30-26 Μαρτίου 1921: Το Σύνταγμα την 10ην Μαρτίου προελαύνει επικεφαλής της φάλαγγος της ΧΙΙΙ Μεραρχίας. Την 11ην του ιδίου καταλαμβάνει τας διαβάσεις μεταξύ Τοκού Τεπέ και Ταζλέρ-Καρλίκ και την επομένην φθάνει επί της γραμμής Γκουνέϊ-Ταζλέρ κατελθόν εκ των βορείων κλιτύων του Ακάρ Ντάγ όπου το ύψος της χιόνος εις πολλά σημεία υπερέβαινε το 1,70 μ. Την 13ην η προέλασις συνεχίζεται προς τα υψώματα Τσακιρσάζ-Γιατζιλάρ και το Σύνταγμα λαμβάνει στενήν επαφήν την ιδίαν ημέραν με τον εχθρόν. Από 0600 της 14ης Μαρτίου το Σύνταγμα επιτίθεται με δύο Τάγματα κατά μέτωπον και το ΙΙΙ/42 Τάγμα ελισσόμενο εις το δεξιόν όπου δι’ αιφνιδιαστικής επιθέσεως ανατρέπει τον  εχθρόν και απειλεί το αριστερόν πλευρόν και τα νώτα αυτού. Ούτω οι Τούρκοι υποχωρούν και το Σύνταγμα διά γενικής επιθέσεως καταλαμβάνει την ισχυράν τοποθεσίαν Τσακιρσάζ και εισέρχεται εις την πόλιν του Αφιόν-Καραχισάρ, την ιδίαν ημέραν. Από 15-19 Μαρτίου το Σύνταγμα προωθείται περί τα 15 χιλ. ανατολικώς του Αφιόν Καραχισάρ, βελτιώνει την γραμμήν προφυλακών του και την 20ην Μαρτίου καταλαμβάνει το Τσάϊ.

Δυστυχώς, το Γ΄ Σ.Σ. επειδή προσέκρουσε εις λίαν ισχυράς αντιστάσεις δεν ηδυνήθη να ολοκληρώση τους ΑΝΣΚ αυτού και η Ανωτάτη Διοίκησις απεφάσισε την σύμπτυξιν των Δυνάμεών μας εις τας θέσεις εξορμήσώς των. Ούτω και το Α΄ Σ.Σ., απολύτως επιτυχόν της αποστολής του, ηναγκάσθη ν’ αναδιπλωθή εκ του Αφιόν Καραχισάρ εις την περιοχήν Τουμλού Μπουνάρ. Το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων συγκεντρούται εις Μπάλ Μαχμούτ και την 26ην Μαρτίου συμπτύσεται και εγκαθιστά Προφυλακάς νοτίως του Τουμλού Μπουνάρ.

.. / ..

-6-

ζ. 27 Μαρτίου-23 Ιουνίου 1921: Από 28-29 Μαρτίου το Σύνταγμα συμμετέχει εις την απόκρουσιν της Τουρκικής επιθέσεως και δι’ ελιγμού προς Αλή Βεράν διαλύει εχθρικά Τμήματα Πεζικού και διασκορπίζει ισχυράν δύναμιν Ιππικού. Από Ιης Απριλίου μέχρις 23 Ιουνίου ευρίσκεται εις Έλμα-Ντάγ αρχικώς και κατόπιν συγκεντρούται εις Ντερμπέντ όπου προπαρασκευάζεται διά τας επιθετικάς επιχειρήσεις των μηνών Ιουνίου-Ιουλίου 1921.

η. 24 Ιουνίου-31 Ιουλίου 1921: Από 24-25 Ιουν. το Σύνταγμα προωθείται από Ντερμπέντ εις περιοχήν Αλαμπάγ. Την 29ην του ιδίου αρχίζει την προέλασίν του και την αυτήν ημέραν δι’ αγώνος καταλαμβάνει τας ισχυράς εχθρικάς θέσεις Β και ΒΑ του Αλτουντάς. Από 2-3 Ιουλίου το Σύνταγμα καθηλώνεται πρό της κυρίας εχθρικής αμυντικής τοποθεσίας του Ανιτσάλ-Ντα. Όμως επιτυχής κίνησις του Β΄ Σ.Σ. αναγκάζει τους Τούρκους να εγκαταλείψουν τας θέσεις των και η προέλασις του 5/42 Σ.Ε. συνεχίζεται, προς Σεϊντή-Γαζή. Ούτω κατόπιν επιθετικών ενεργειών καταλαμβάνει την 7 Ιουλ. τα υψώματα ΝΑ του Σεϊντή –Γαζή, την 8ην Ιουλίου το Ντούζ-Τεπέ κατόπιν σκληρού αγώνος. Την νύκτα 8/9 Ιουλίου αποκρούσει λυσσώδεις Τουρκικάς αντεπιθέσεις. Μέχρι 31ης Ιουλίου το Σύνταγμα παρέμεινεν εν προκαλύψει εις Ντούζ-Τεπέ κατέχον τον δεξιόν υποτομέα της ΧΙΙΙ Μεραρχίας.

θ. 1-31 Αυγούστου 1921: Κατά τας επιθετικάς επιχειρήσεις κατά της Αγκύρας το 5/42 ενεργεί ως ακολούθως. 1-10 Αυγούστου προελαύνει προς Ανατολάς, Νοτίως του Σαγγαρίου ποτ. και διασχίζει τα Βόρεια κράσπεδα της Αλμυράς Ερήμου.

Την 12ην του ιδίου ενεργεί λίαν επιτυχώς κατά του πλευρού της Ιης Τουρκικής Ομάδος Μεραρχιών, προς Μαγκάλ-Ντάγ.

Την 13ην επιτίθεται προς Καρά-Τεπέ και καταλαμβάνει το δυτικόν τμήμα του οροπεδίου Καλτακλί. Την 14ην, 15ην Αυγούστου καταλαμβάνει την περιοχήν νοτίως του χωρίου Καρασουλέϊμανι. Την 24ην εξουδετερώνει νυκτερινόν εγχείρημα του εχθρού και την 25ην αποκρούει ισχυράν Τουρκικήν επιθετικήν ενέγειαν. Τας 28 και 29 Αυγούστου κινείται προς το αριστερόν της διατάξεως της Στρατιάς Μικράς Ασίας και την 30ην του ιδίου διαβαίνει τον Σαγγάριον ποτ. και εγκαθίσταται αμυντικώς εις τον δεξιόν υποτομέα της ΧΙΙΙ Μεραρχίας βορείως Τσαντάκογλου Ντερέ.

.. / ..

-7-

ι. 1-26 Σεπτεμβρίου 1921: Διατηρεί τον δεξιόν υποτομέα της ΧΙΙΙ Μεραρχίας. Την 2αν Σεπ. Ενισχύει διά Τάγματος την ΧΙΙ Μεραρχίαν.

ια. 27 Σεπτεμβρίου 1921-28 Φεβρουαρίου 1922: Το Σύνταγμα αμυντικώς εγκατεστημένον εις τον υποτομέα Αγιάζ Ίν από των υφωμάτων βορείως Χαϊρέν Μπαμπά μέχρι της χαράδρας Αγιάζ Ίν, με δύο κέντρα αντιστάσεως.

ιβ. 1-19 Μαρτίου 1922: Παραδίδει τον υποτομέα Αγιάζ Ίν εις την V μεραρχίαν και συγκεντρούται εις την περιοχήν Αγιάζ Ίν-Σαντζάκ ως εφεδρεία, με ένα Τάγμα εις το κέντρον αντιστάσεως Ρουκλού Ντάγ. Την 29 Μαρτίου παραδίδει και το άνω κέντρον αντιστάσεως εις το 3ον ΣΠ.

ιγ. 30 Μαρτίου-12 Ιουνίου 1922: Παραμένει ως εφεδρεία εις την αυτήν περιοχήν.

ιδ. 13 Ιουνίου-31 Ιουλίου 1922: Την 13ην Ιουνίου μετακινείται εις Τσακιρσάζ όπου παραμένει ως εφεδρεία του Α΄ Σ.Σ. με έν Τάγμα εις Αφιόν.

ιε. 1-12 Αυγούστου 1922: Ως ανωτέρω.

ιστ. 13-19 Αυγούστου 1922: Την 13ην Αυγούστου με την εκδήλωσιν της μεγάλης Τουρκικής επιθέσεως το 5/42 Σ. Ευζώνων διετέθη εσπευσμένως εις την IV Μεραρχίαν προς εξασφάλισιν του δεξιού πλευρού και κάλυψιν του κενού που υφίστατο μεταξύ των IV και Ι Μεραρχιών. Ούτω το Σύνταγμα κατέλαβε τον Υποτομέα Καλετζίκ. Το απόγευμα της ιδίας ημέρας ο 3/42 λόχος αντεπιτεθείς ανακατέλαβε το σημείον στηρίγματος Κατσίμπαλη και το εσπέρας τα Ι/42, ΙΙ/42 Τάγματα εγκατέστησαν προφυλακάς. Το ΙΙΙ/42 Τάγμα εβάδιζε όλην την νύκτα αφιχθέν εις Καλετζίκ την χαραυγήν της 14 Αυγ. Κατά την διάρκειαν της 14ης Αυγούστου το Σϋνταγμα, (ως εκαλείτο Απόσπασμα Πλαστήρα εκ του ονόματος του Διοικητού του) απέκρουσε σφοδράς επιθέσεις του εχθρού υποστηριζομένου υπό όγκου πυρός Πυρ/κού.

Ακολούθως ενήργησεν αντεπιθέσεις και λόγω σοβαρών απωλειών τα Ι/42-ΙΙΙ/42 Τάγματά του ηναγκάσθησαν να υποχωρήσουν. Το ΙΙ/42 Τάγμα κατόρθωσε και ετήρησε τας θέσεις του παρά την πίεσιν του εχθρού και εβοήθησε τα υποχωρούντα Τμήματα του Συντάγματος. Αργά το απόγευμα το Σύνταγμα με τρομεράς απωλείας (πλέον των 600 νεκρών)

.. / ..

-8-

κατόρθωσε ν’ αναδιατάξη τας δυνάμεις του επί των υψωμάτων Μπέλ-Τεπέ. Την 1830 Ω έλαβε διαταγήν συμπτύξεως και την νύκτα κατώρθωσε δια δυσβάτου οδού κι έφτασε εις τα υψώματα νοτίως Κιοπρουλού όπου ήτο εγκαταστημένον το 23 ΣΠ. Διελθόν νοτίως αυτού εστάθμευσεν παρά την σιδηρ. Γραμμήν 3 χιλ. δυτικώς του σιδηρ. Σταθμού Μπάλ Μαχμούτ. Την 15ην Αυγούστου το Σύνταγμα εσυνέχισεν εν τάξει την σύμπτυξίν του προς Τομλού Μπουνάρ και περί το εσπέρας εγκατεστάθη αμυντικώς επί της τοποθεσίας του Χασάν Ντεντέ Τεπέ. Την 16ην του ιδίου απέκρουσεν ισχυράν επίθεσιν εχθρικού Συν/τος. Την 17ην αφίχθησαν και συνηνώθησαν εις το Σύνταγμα αι V-XIII Ημιλαρχίαι και το έφιππον Απόσπασμα του 5/42 ΣΕ τα οποία διήλθον διά μέσου των Τουρκικών Δυνάμεων. Κατά την υπόλοιπον ημέραν λόγω διεισδύσεως μεγάλων εχθρικών δυνάμεων εις τα πλευρά του και αντιμετωπίζον τον κίνδυνον αποκοπής του, απεφάσισε να συμπτυχθή. Προς τούτο άφησε ως δύναμιν καλύψεως το ΙΙΙ/42 Τάγμα. Κατά την διάρκειαν της 16ης Αυγούστου το Σύνταγμα εσυνέχισε την σύμπτυξίν του δι’ ορεινών, δασωμένων και δυσβάτων ορέων δεχθέν και επίθεσιν εχθρικού Συντάγματος την οποίαν αντιμετώπισεν επιτυχώς και ανασυνταχθέν εσυνέχισε την υποχώρησίν του. Περί το μεσονύκτιον έφθασεν εις τας υπωρείας του όρους Ελμά ντάγ.

ιζ. 19-24 Αυγούστου 1922: Περί την 1100 Ω της 19ης Αυγούστου το αποκοπέν 5/42 Σ.Ε. κατώρθωσε κι έφθασε εις τας γραμμάς της Ι Μεραρχίας μετά της οποίας εσυνέχισε την υποχώρησίν του από 1600 Ω της αυτής. Μέχρι το εσπέρας της 20ης Αυγούστου το Σύνταγμα έφθασε εις Τακμάκ μετά των υπολειμμάτων  των 2^ου-3^ου ΣΠ της ΧΙΙΙ Μεραρχίας.

Από πρωΐας της 21ης Αυγούστου το μόνον συγκεκροτημένον Τμήμα του Β΄ ΣΣ ήτο το 5/42 ΣΕ το οποίον, πρωτοβουλία του Διοικητού του Συν/ρχου Πλαστήρα, δεν ηκολούθησε την κίνησιν των υπολοίπων δυνάμεων του Σ.Σ. αλλά παρέμεινε μετά της VII Μεραρχίας ταχθέν ως εφεδρεία ταύτης Β.Α. Κιράνκιοϊ. Την αυτήν ημέραν διετάχθη και κατέλαβε τα υψώματα Μπές Καγιά Ντάγ βορείως Τσεσμέ Κιοϊ προς κάλυψιν του αριστερού πλευρού της VII Μεραρχίας. Το απόγευμα Τουρκική φάλαγξ Πεζικού κινουμένη προς κατάληψιν του Άκ Τάς προσέκρουσε επί της διατάξεως του 5/42 ΣΕ και δεχθείσα πυκνά πυρά Πεζικού και του Ουλ Πυρ/κού του Συν/τος διελύθη. Από της νυκτός της 21ης Αυγ. Το Απόσπασμα Πλαστήρα ως οπισθοφυλακή της VII Μεραρχίας εσυνέχισε την

.. / ..

-9-

υποχώρησιν προς Φιλαδέλφειαν και το εσπέρας της 22ας Αυγούστου έφθασε περί το χωρίον Πακλατζίκ, προωθηθέν εν συνεχεία εις σιδηρ. Σταθμόν Φιλαδελφείας. Εκεί, κατόπιν δ/γής, επεβιβάσθη διαδοχικών συρμών κι έφθασε εις Σαλιχλή περί το μεσονύκτιον.

Την πρωΐαν της 23ης Αυγούστου διεπιστώθη ότι το Σαλιχλή ήτο περικυκλωμένον υπό ισχυρών Τουρκικών συνάμεων Ιππικού και Πεζικού.

Κατόπιν τούτου το 5/42 ΣΕ εν συνεργασία μετά τμημάτων της Μεραρχίας Ιππικού επετέθη κατά του εχθρού και μετά 3ωρον σκληράν μάχην απώθησε τους Τούρκους προς διαφόρους κατευθύνσεις. Το Σύνταγμα παρέμεινε εις τα πέριξ του χωρίου υψώματα μέχρι της πρωΐας της 24ης Αυγούστου.

ιη. 24-27 Αυγούστου 1922: Το Σύνταγμα την 0500 Ω της 24ης Αυγ. Ανεχώρησεν εν πορεία εκ Σαλιχλή ως μέρος της ΧΙΙΙ Μεραρχίας και έφθασεν εις Κασαμπάν την 0200 Ω της 25ης Αυγούστου. Κατά την διάρκειαν της ιδίας ημέρας το 5/42 ΣΕ εκινήθη διά να εγκατασταθή αμυντικώς εων ΝΑ κλιτύων του όρους Νυμφαίου, αλλά ανεκλήθη και διετάχθη να κινηθή εις Μπουρνάμπασι όπου έφθασε την 2100 Ω της αυτής. Την επομένην παρέμεινεν εις Μπουρνάμπασι από όπου, βάσει δ/γής εξεκίνησε διά Κόζ Αγάτς την 0100 Ω της 27ης Αυγούστου. Εκεί έφθασε την 0700 Ω ως Πλαγιοφυλακή του Νοτίου Συγκροτήματος, εξησφάλισε την διαρροήν της κυρίας φάλαγγος, απέκρουσε μικρόν τμήμα Τούρκων ατάκτων και την 1400 Ω, ετέθη εν πορεία προς ΑΚτσέ Καγιά όπου έφθασε την 2000 Ω κι’ εγκατέστησε προφυλακάς.

ιθ. 28 Αυγούστου-2 Σεπτεμβρίου 1922: Από πρωΐας της 28ης Αυγούστου το 5/42 ΣΕ ως κυρία Μονάς της ΧΙΙΙ Μεραρχίας και οπισθοφυλακή των υποχωρουσών Ελληνικών δυνάμεων προς τας Μικρασιατικάς ακτάς, εκινήθη διαδοχικώς εις βρύουλα, Γκιούλ Μπακσέ(29/8), Γκούνελι, Λεστρέν Ντάγ όπου έφθασε περί την μεσημβρίαν της 29/8. Εκεί παρέμεινε μέχρι του μεσονυκτίου της 31/8 ότε εκινήθη προς Αλάτσατα.

Την 1ην Σεπτεμβρίου το Σύνταγμα κατείχε την στενωπόν δυτικώς Ζεϊντιλί καλύπτον την επιβίβασιν του Ελλην. Στρατού.

Τέλος την 1100 Ω της 2ας Σεπτεμβρίου το Σύνταγμα εκινήθη προς Τσεσμέν όπου επεβιβάσθη πλοίων αυθημερόν διά Χίον.

ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ 1922

6.α. Με την έκρηξιν της στρατιωτικής Επαναστάσεως του 1922 το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων επεβιβάσθη πλοίων την 11ην Σεπ.

-10-

εις την Χίον κι έφθασε εις Λαύριον το εσπέρας της 15ης Σεπτεμβρίου μετά των λοιπών δυνάμεων των Επαναστατών. Μετά την παραίτησιν του βασιλέως Κωνσταντίνου τα Επαναστατήσαντα Στρατεύματα απεβιβάσθησαν εις τον Πειραιά και εις το Φάληρον μεταξύ των οποίων και το 5/42 Σ.Ε.

β. Μετά την επικράτησιν της Επαναστάσεως διά διαταγής του νέου Υπουργού Στρατιωτικών Αντγου Χαραλάμπη Αναστασίου το Α΄ Σ.Σ. απεστράτευσε τας παλαιάς κλάσεις και μετέπεσεν εις κατάστασιν ειρήνης. Έδρα του Α΄ Σ.Σ., των Μεραρχιών του και των λοιπών Μονάδων ωρίζοντο αι κανονικαί εν ειρήνη τοιαύται. Ούτω και το 5/42 Σ.Ε. εγκατεστάθη εις την έδραν του εν ειρήνη εις Λαμίαν.

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ

7. Κατά την ειρηνικήν ταύτην περίοδον το 5/42 Σ.Ε. παρέμεινεν ενεργόν εις Λαμίαν ασχολούμενον εις την εκπαίδευσιν.

ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

8.α. 27 Αυγούστου-2 Σεπτεμβρίου 1940: Προεπιστράτευσις διά φύλλων ατομικών προσκλήσεων (ΦΑΠ) εις Λαμίαν.

β. 3-8 Σεπτεμβρίου 1940: Μετακίνησις από Λαμίαν εις παραμεθόριον περιοχήν Σ/Α μεθορίου. Αύτη εγένετο τμηματικώς και διαδοχικώς κατά Τάγματα, σιδηροδρομικώς μεν από Λαμίαν εις Καλαμπάκαν και εκείθεν διά πορειών εις Μέτσοβον-Ιωάννινα-περιοχήν Χάνι Δελβινάκι. Η μετακίνησις επερατώθη την 8ην Σεπτεμβρίου. Υπαγωγή διοικητική και τακτική υπό την VIII Μεραρχίαν, μέχρι πέρατος του πολέμου.

γ. 9 Σεπτεμβρίου-27 Οκτωβρίου 1940: Διάταξις:

            (1) Ι Τάγμα εις περιοχήν Ζίτσας

            (2) ΙΙ Τάγμα σύν Ουλαμός Πυρ/κού Συνοδείας εις περιοχήν Κτίσματα-Χάνι Δελβινάκι εις προκάλυψιν.

            (3) ΙΙΙ Τάγματα εις περιοχήν Σιταριάς-Παρακαλάμου.

δ. 28 Οκτωβρίου 1940: Κήρυξις του πολέμου. Ισχυρός βομβαρδισμός Πυρ/κού και επίθεσις του Ιταλικού Πεζικού κατά των Τμημάτων Προκαλύψεως. Σύμπτυξις του ΙΙ Τάγματος και του Ουλαμού

.. / ..

-11-

Πυρ/κού Συνοδείας νοτίως Χάνι Δελβινάκι.

ε. 29 Οκτωβρίου 1940: Το ΙΙ Τάγμα συνεκεντρώθη εις θέσιν Μαζαράκι προς ανασυγκρότησιν. Τα Ι-ΙΙΙ Τάγματα εγκατεστάθησαν αμυντικώς επί της γραμμής: Ύψωμα Χάβος-Μακρυνόρος-Μονή Σωσσίνου-Ρεπετίστη.

στ. 30 Οκτωβρίου-4 Νοεμβρίου: Συμπλήρωσις αμυντικών έργων. Βομβαρδισμός εχθρικού Πυρ/κού. Απόκρουσις εχθρικών μικροεπιθέσεων.

ζ. 5 Νοεμβρίου 1940: Κατόπιν διαταγής την νύκτα 4/5 Νοεμβρίου αναδίπλωσις επί της γραμμής υψώματα Άγιος Ηλίας-Βροντισμένη. Επί της κύριας γραμμής αντιστάσεως, διετέθησαν τα Ι-ΙΙΙ Τάγματα και το ΙΙ Τάγμα Πολυβόλων. Το ΙΙ Τάγμα ετέθη εν εφεδρεία.

η. 6-12 Νοεμβρίου: Βομβαρδισμός υπό του εχθρικού Πυρ/κού επί δύο ημέρας της πρώτης ημετέρας γραμμής και κατόπιν της κατεχομένης γραμμής. Την νύκτα 10/11 Νοεμβρίου επιθετική αναγνώρισις Τμήματος του Συντάγματος προς ύψωμα Σιάστη είχεν ως αποτέλεσμα την σύλληψιν 90 αιχμαλώτων.

θ. 13 Νοεμβρίου: Προέλασις προς την γενικήν κατεύθυνσιν Κοκλιοί-Μονή Σωσσίνου.

ι. 14-17 Νοεμβρίου: Κατάληψις της γραμμής υψώματα βορείως Κοκλιούς-ύψ. Σιάστη-Γρίμπιανη, κατόπιν αγώνος. Κατάληψις χωρίου Ρεπετίστη κατόπιν σκληρού αγώνος.

Συνέχισις της επιθέσεως και κατάληψις των χωρίων Σιταριά-Κρυονέρι.Το εσπέρας της 17/11 ετέθη ΥΔ του Συντάγματος και το ΙΙΙ/36 Τάγμα.

ια. 18-20 Νοεμβρίου: Επίθεσις και κατάληψις υψώματος Προφήτη Ηλία, υψωμάτων Ρουΐτσης και σύλληψις 350 αιχμαλώτων, 45 ημιόνων και κυρίευσις 4 πυροβόλων και υλικού.

Την 20 Νοεμβρίου κατάληψις στενωπού Χάνι Δελβινάκι και προώθησις ΙΙ Τάγματος βορείως παρά το Πωγώνιον.

ιβ. 21-25 Νοεμβρίου: Συνέχισις της προελάσεως επί τριών κατευθύνσεων και κατάληψις της γραμμής, υψώματα Κτίσματα-Ζάβροχον-υψώματα Τεριαχίου.

ιγ. 26 Νοεμβρίου-30 Δεκεμβρίου: Διαδοχικαί επιθετικαί ενέργειαι του Συντάγματος και κατάληψις των υψωμάτων ανατολ. Αργυ-

.. / ..

-12-

ροχώρι, Χρυσοδούλη και Αγ. Νικολάου. Αναχαίτησις τμημάτων του Συν/τος πρό του υψοδ. 669.

ιδ. 1-5 Δεκεμβρίου 1940: Αλεπάλληλαι επιθέσεις του Συντάγματος και κατάληψις τελικώς του υψοδείκτου 669.

ιε. 6-28 Δεκεμβρίου 1940: Κίνησις του Συντάγματος προς βορράν και εγκατάστασις εις την περιοχήν Άνω-Κάτω επισκοπή-Γλίνα προς ανάπαυσιν και ανασυγκρότησιν, πλήν του Ι/42 Τάγματος διατεθέντος προσωρινώς εις την ΙΙΙ Μεραρχίαν και ΙΙ/42 Τάγματος διατεθέντος προσωρινώς εις Α΄ Σ.Σ. Την 9/12 το ΙΙΙ/36 Τάγμα απεσπάσθη εκ του 5/42 Συντάγματος επανελθόν εις την Μονάδα του.

ιστ. 29-31 Δεκεμβρίου 1940: Μετακίνησις του Συντάγματος διά διαδοχικών πορειών και διά του δρομολογίου Επισκοπής-Λαζαράτι-Αργυρόκαστρον-Τσεκούνα-Κολιόνι όπου και κατηυλίσθη αναλαβόν Υ.Δ. και το Ι/40 Σύνταγμα Ευζώνων.

ιζ. 1-2 Ιανουαρίου 1941: Εγκατάστασις του ΙΙΙ/42 Τάγματος εις τον τομέα του 11ου ΣΠ εις τα υψώματα Μάλι-Σπάτ.

ιη. 3 Ιανουαρίου 1941: Επίθεσις του ΙΙΙ/42 Τάγματος επ’ ωφελεία της IV Μεραρχίας απέτυχε με σοβαράς απωλείας.

ιθ. 4-5 Ιανουαρίου 1941: Εγκατάστασις εις τον τομέα Μάλι-Σπάτ και του Ι/40 Τάγματος, εις αντικατάστασιν Τμημάτων του 8ου ΣΠ. Ανάληψις της διοικήσεως του Υποτομέως 11ου ΣΠ το οποίον διετέθη εις εφεδρείαν.

κ. 6-26 Ιανουαρίου 1941: Αμυντική εγκατάστασις των ανωτέρω τμημάτων εις τον εν λόγω υποτομέα υπό δριμύτατον ψύχος. Περιωρισμένη δράσις εκατέρωθεν, πλήν της επιθέσεως την 16 Ιαν. του Ι/40 Τάγματος η οποία όμως απέτυχε λόγω ισχυράς οργανώσεως της εχθρικής τοποθεσίας.

κα. 27 Ιανουαρίου-11 Μαρτίου 1941: Το Σύνταγμα αντικατεστάθη εις τον υποτομέα του υπό του 85^ου ΣΠ και απεσύρθη ως εφεδρείαν εις την περιοχήν Κολιόνι-Γκολέμι προς ανασυγκρότησιν, ενίσχυσιν και ανάπαυσιν. Αρχάς Φεβρουαρίου επανήλθεν εις το Σύνταγμα και το ΙΙ/42 Τάγμα εκ του Α΄ Σ.Σ.

        κβ. 12 Μαρτίου-15 Απριλίου 1941: Το Σύνταγμα μετά του Ι/40

.. / ..

-13-

Τάγματος ανέλαβε και πάλι τον υποτομέα βορείας Μάλι-Σπάτ εις αντικατάστασιν του 85ου ΣΠ. Την 24 Μαρτίου επανήλθεν εις το Σύνταγμα και το Ι/42 Τάγμα εκ της ΙΙΙ Μεραρχίας και αντικατέστησε το Ι/40 Τάγμα το οποίον επανήλθεν εις το Σύνταγμά του. Κατά το χρονικόν διάστημα 12 Μαρ.-15 Απρ. ο εχθρός πολλάκις ενήργησε επιθετικάς ενεργείας αι οποίαι απεκρούσθησαν. Τας 13-15 Απρ. ο εχθρός ενήργησεν επίθεσιν με υποστήριξιν σφοδρού πυρός Πυρ/κού και κατώρθωσε να ανατρέψη τον 9ον Λόχον/ΙΙΙ/42 Τάγματος. Το Σύνταγμα ενήργησε αντεπίθεσιν αλλά αύτη απέτυχε λόγω ελλείψεως βλημάτων Πυρ/κού. Ενίσχυσις του 34ου ΣΠ εκάλυψε το κενόν.

κγ. 16-17 Απριλίου: Σύμπτυξις του Συντάγματος, κατόπιν δ/γής της

VIII Μεραρχίας, επί του δρομολογίου Μάλι-Σπάτ-Κολιόνιο-Καρδίκ-Τσεπούνα και εγκατάστασις αμυντική επί των υψωμάτων βορείως Στρατώνων Αργυροκάστρου.

κδ. 18-19 Απριλίου: Την 18 Απρ. απόκρουσις εχθρικών επιθέσεων και την νύκτα 18/19 του ιδίου απαγκίστρωσις και σύμπτυξις του Συν/τος, κατόπιν δ/γής, διά του δρομολογίου Αργυρόκαστρον-Γκιουρατζικ-Παλαρέτ-Βοδίνο. Την 19 Απρ. αμυντική εγκατάστασις του Συντάγματος επί της γραμμής των υψωμάτων βορείως και δυτικώς του χωρίου Βοδίνο.

κε. 20 Απριλίου: Απόκρουσις του προελαύνοντος εχθρού με βαρείας απωλείας δι’ αυτόν. Το εσπέρας κοινοποιείται υπό της Μεραρχίας η συναφθείσα ανακωχή μεταξύ ημών και των Ιταλών.

κστ. 21 Απριλίου: Παρά την ανακωχήν οι Ιταλοί προσπαθούν να διεισδύσουν αλλ’ αποκρούονται. Σύλληψις και 2 αιχμαλ.

κζ. 22-23 Απριλίου: Κατόπιν δ/γής, σύμπτυξις διά του δρομολογίου Βοδίνο-Πέτελη-Βέλτσιστα-Αγία Τριάς-Κεράσοβον και άφιξις εις Κρυονέρι.

κη. 23 Απριλίου: Συνέχεια συμπτύξεως διά του δρομολογίου Κρυονέρι-Σιταριά-Κοκλιούς-Μαζαράκι και άφιξις εις Ζίτσα.

κθ. 24 Απριλίου: Συνέχεια συμπτύξεως διά του δρομολογίου Ζίτσα-Γραμμένο και άφιξις εις το χωρίον Δραμεσοί.

λ. 25-26 Απριλίου: Παραμονή του Συντάγματος εις

.. / ..

-14-

το χωρίον Δραμεσοί. Κατόπιν διαταγής της Μεραρχίας εγένετο η συγκέντρωσις του οπλισμού και των υλικών του Συντάγματος και η εναποθήκευσις αυτών εις το σχολείον του χωρίου. Η παράδοσις των κλειδιών του σχολείου εγένετο εις τον Σταθμόν Χωρ/κής του χωρίου.

λα. 27-30 Απριλίου: Κίνησις προς νότον και άφιξις εις περιοχήν Φιλιππιάδος. Εκεί επετράπη εις όσους ήθελαν ν’ αναχωρήσουν μόνοι των εις τας εστίας των.

λβ. 1-2 Μαΐου 1941: Συνέχεια πορείας των υπολειμμάτων του Συντάγματος εις Αμφιλοχίαν μέσω Άρτης.

λγ. 3-6 Μαΐου 1941: Τη εγκρίσει της Μεραρχίας οι απομείναντες οπλίται του Συντάγματος απεσπάσθησαν εκ της φάλαγγος των λοιπών μονάδων και διά του δρομολογίου Αμφιλοχία-Καρπενήσιον-Λιανοκλάδι, έφθασαν εις την έδραν του Συντάγματος εις την Λαμίαν.

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 1941-1944

9. Κατά την διάρκειαν της κατοχής, τον Απρίλιον του 1943 ο Συνταγματάρχης Δημήτριος Ψαρρός και έτεροι Έλληνες Αξιωματικοί συνεκρότησαν εις την περιοχήν Γκιώνας-Παρνασσού το 5/42 Σύνταγμα με σκοπόν την αντίστασιν κατά των κατακτητών και την απελευθέρωσιν της πατρίδος. Το Σύνταγμα έδρασεν εις την Ρούμελην και είχε σκληράς και επιτυχείς συγκρούσεις μετά των στρατευμάτων κατοχής. Δυστυχώς, ο ΕΛΑΣ κυριαρχούμενος υπό των κομμουνιστών επετέθη τρείς φοράς κατά του Συντάγματος και τελικώς διέλυσε τούτο τον Απρίλιον το 1944 του Διοικητού του φονευθέντος, καθ’ όν χρόνον ωδηγείτο αιχμάλωτος εις το Αρχηγείον του Άρη Βελουχιώτη.

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 1941-1944

10.α. 30 Απριλίου 1951: Η 53 Ταξιαρχία μετωνομάσθη εις 42 ή 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων με έδρα το Κολοκούρι Κατερίνης.

Υπήγετο υπό την Ιην Μεραρχίαν.

β. Θέρος 1954: Το Σύνταγμα διελύθη δια της υπ’ αριθ. ΛΠ. 4139/43/139664/26-6-54 διαταγής ΓΕΣ/Α3.

γ. Κατά το ανωτέρω τριετές χρονικόν διάστημα το Σύνταγμα

.. / ..

-15-

ησχολείτο με την εκπαίδευσιν και την οργάνωσιν του εδάφους εις την στενωπόν Αγ. Δημητρίου Ολύμπου και Κολυνδρού-Αλιάκμονος.»

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Αναρτήσεις και δημοσιεύσεις- σχετικές με το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων:

α) Το 5/42 ΣύνταγμαΕυζώνων και ο Νικόλαος Πλαστήρας

β) ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ-ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ:

1) ΠολεμικόΗμερολόγιο του Χρήστου Δ. Αλεξόπουλου (Απόσπασμα 1).

2) ΠολεμικόΗμερολόγιο του Χρήστου Δ. Αλεξόπουλου (Απόσπασμα 2).

3) ΠολεμικόΗμερολόγιο του Χρήστου Δ. Αλεξόπουλου (Απόσπασμα 3).

4) ΠολεμικόΗμερολόγιο του Χρήστου Δ. Αλεξόπουλου (Απόσπασμα 4).

5) ΠολεμικόΗμερολόγιο του Χρήστου Δ. Αλεξόπουλου (Απόσπασμα 5α).

6) ΠολεμικόΗμερολόγιο του Χρήστου Δ. Αλεξόπουλου (Απόσπασμα 5β).

γ) ΔημήτριοςΑνδρέου Χάδος: ένας εύζωνας δεκανέας από την Παλαιοκερασιά Φθιώτιδας(οικογενειακό φωτογραφικό αρχείο Ελευθερίου Δ. Χάδου).

δ) ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1940-41:

1) ΠολεμικόΗμερολόγιο του εφέδρου επιλοχία Ηλία Γ. Κωστή (Μέρoς Α΄).

2) ΠολεμικόΗμερολόγιο του εφέδρου επιλοχία Ηλία Γ. Κωστή (Μέρoς Β΄).

3) ΠολεμικόΗμερολόγιο του εφέδρου επιλοχία Ηλία Γ. Κωστή (Μέρoς Γ΄).

4) ΠολεμικόΗμερολόγιο του εφέδρου επιλοχία Ηλία Γ. Κωστή (Μέρoς Δ΄).

5) ΠολεμικόΗμερολόγιο του εφέδρου επιλοχία Ηλία Γ. Κωστή (Μέρoς Ε΄).

ε) Σελέκου Πέτρου, ΑνδρέαςΜ. Καραμέρης, Ο θρυλικός ταγματάρχης των ευζώνων, ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΣ 22/238 (Αύγουστος 2009).

ΕΙΚΟΝΕΣ

 Εικ. 1: Η πρώτη σελίδα του Ιστορικού Σημειώματος.

 Εικ. 2: Η τελευταία σελίδα του Ιστορικού Σημειώματος.

ΠΗΓΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΩΝ

Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού.