Edward Lear-Thermopylae-Greece-1848

Edward Lear-Thermopylae-Greece-1848
Το ιστολόγιο αυτό δημιουργήθηκε με σκοπό την προβολή της τοπικής ιστορίας της Φθιώτιδας. Παρουσιάζονται ιστορικά γεγονότα λιγότερο γνωστά στο ευρύ κοινό. Παρατίθενται μαρτυρίες ανθρώπων, οι οποίοι συμμετείχαν και βίωσαν γεγονότα του 19ου και 20ου αιώνα. Προτιμάται ο επώνυμος σχολιασμός των αναρτήσεων. Στις αναδημοσιεύσεις παρακαλούμε για την αναφορά της πηγής προέλευσης. © Σωτήριος Γ. Αλεξόπουλος.

Σάββατο 16 Ιουλίου 2016

Νεκρολογία του αγωνιστή Ιωάννη Φραγκίστα (1764-1861)

Στο φύλλο 255 της 1ης Απριλίου 1861 της λαμιώτικης εφημερίδας «ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ» δημοσιεύθηκε η είδηση του θανάτου του αγωνιστή του 1821 Ιωάννη Φραγκίστα. Ο Ιωάννης Φραγκίστας, τα τελευταία έτη της ζωής του, ζούσε στη Λαμία. Απεβίωσε στις 25 Μαρτίου 1861 ανήμερα της εορτής της εθνικής επετείου.
Στην εφημερίδα περιγράφονται:
-η τελευταία επιθυμία του που ήταν η μεταφορά του με άμαξα στο χωριό Κόμμα, όπου όμως απεβίωσε.
-η μεγαλοπρεπής επικήδειος τελετή που έλαβε χώρα στις 26 Μαρτίου στη Λαμία παρουσία του Αρχιερέα Φθιώτιδας, του Νομάρχη, του Φρούραρχου της Λαμίας, του στρατιωτικού τάγματος με επικεφαλής τη μουσική του και πολλών κατοίκων της πόλης.
-παρατίθεται αυτούσιος ο επικήδειος λόγος που εκφωνήθηκε στον τότε μητροπολιτικό ναό του Αγίου Νικολάου από το δικηγόρο Λεωνίδα Κλοτσιάρη.
Ο επικήδειος λόγος είναι ένα βιογραφικό σημείωμα με τις κυριότερες σημαντικές στιγμές της ζωής του Ιωάννη Φραγκίστα: την προεπαναστατική δράση του, τη συμμετοχή του στα επαναστατικά γεγονότα του 1821 και τη μετεπαναστατική συμμετοχή του στην καταστολή του κινήματος κατά του θρόνου το 1836 και 1848.
Παραστατική είναι η περιγραφή της πάλης σώμα με σώμα του Φραγκίστα με Αλβανό πολεμιστή, ο οποίος προσπάθησε να τον πιάσει ζωντανό κατά την επίθεση του Άγο Μουχουρτάρη εναντίον των Κατσαντωναίων στο οροπέδιο Γρεβενού. Το ίδιο παραστατικά περιγράφεται η συμβολή του Φραγκίστα στο φόνο του Βεληγκέκα, τον οποίο εντόπισε μαζί με τον Καραϊσκάκη.
Κλείνοντας τον επικήδειο λόγο του ο ομιλητής κάνει μικρή αναφορά και στην οικογενειακή ζωή του θανόντος, εξαίροντας την αγαπητική του σχέση με τους δύο γιούς του.
Ακολουθεί το κείμενο της εφημερίδας:

 «ΝΕΚΡΟΛΟΓΙΑ
Και έτερον λείψανον του ιερού αγώνος, ο συνταγματάρχης Ιωάννης Φραγκίστας απήλθεν εις την αιώνιον ζωήν πλήρης ημερών και δόξης. Και ημερών μέν, διότι απεβίωσε την 25 Μαρτίου 1861 εις ηλικίαν 97 ετών, δόξης δε, διότι και πρό της Ελληνικής επαναστάσεως μετά του Κατζαντώνη, Δίπλα, Λεπενιώτη, Καραϊσκάκη και άλλων επίσης γενναίων και ατρομήτων συτρατιωτών της ελευθερίας, οιωνεί ζώσα και ένοπλος διαμαρτύρησις κατά της τυραννίας εμάχετο κατά των τυράννων τούρκων, και εν καιρώ του υπέρ ελευθερίας αγώνος ηγωνίσθη ενδόξως, και μετά την σύστασιν της Βασιλείας σπουδαίας και πολυτίμους προσέφερεν εις το έθνος και εις τον θρόνον υπηρεσίας.
Ο βίος και οι αρεταί του μακαρίου τούτου ανδρός εξιστορούνται εις τον κατωτέρω δημοσιευόμενον επικήδιον λόγον, όν επ’ εκκλησίας εξεφώνησεν ο δικηγόρος Κύριος Λεωνίδας Κλοτζιάρης, διό συνιστώντες την ανάγνωσιν αυτού εις τους αναγνώστας ημών, νομίζομεν περιττόν να επαναλάβωμεν τα αυτά, αλλά περιοριζόμεθα να είπωμεν μόνον ότι μόλας τάς περιποιήσεις της αξιοτίμου οικογενείας του, ο Φραγκίστας εβάδιζε προς τον θάνατον. Κατά δε τάς τελευταίας ημέρας, σώας έχων τάς φρένας, και φρονών ότι εάν μετεφέρετο εις άλλο μέρος, ήθελεν αποφύγη τον επικείμενον θάνατον, εζήτησεν επιμόνως να τον μεταφέρωσιν εις το χωρίον Κόμμα. Η διαταγή του ευθύς εξετελέσθη, και οι υιοί αυτού ζεύξαντες άμαξαν τετράτροχον, ικανήν έχουσαν ελαστικότητα, και κρατούντες αυτόν ένθεν και ένθεν πεζοί, τον μετέφερον μετά πάσης ησυχίας και αναπαύσεως εις το Κόμμα, αλλά και τούτο δεν ωφέλησεν˙ διότι ο θάνατον επήλθε και ο Γεροφαγκίστας την 25 Μαρτίου, ημέραν της ενάρξεως του ιερού αγώνος και της Παλλιγενεσίας, ηγάλλετο εν κόλποις Αβραάμ μετά των λοιπών συναγωνιστών του.
Η εκφορά του νεκρού, όν αφ’ εσπέρας είχον πάλιν μεταφέρει εις Λαμίας, εγένετο την Κυριακήν 26 τ.μ. μετά πλείστης όσης επισημότητος. Μοναδική υπήρξεν η συρροή του λαού, ουδέποτε άλλοτε εν Λαμία εγένετο δημοτελεστέρα εκφορά νεκρού τινός, διότι και ο Αρχιερεύς μεθ’ όλου του κλήρου, ο Νομάρχης μεθ’ όλων εν γένει των υπαλλήλων, Φρούραρχος και ο Διοικητής του τάγματος μεθ’ όλων των αξιωματικών και ολοκλήρου του τάγματος, και άπασα σχεδόν η πόλις Λαμίας εσυνόδευσε το λείψανον του ενδόξου αυτού αγωνιστού πενθήμως εχούσης της Μουσικής του τάγματος.
Αιωνία σου η μνήμη μακάριε και αοίδημε Ιωάννη Φραγκίστα, γαίαν έχοις ελαφράν!    Ιδού και ο επιτάφιος λόγος.
…………………………
Λόγος επικήδειος εκφωνηθείς εν τω Ναώ του Αγίου Νικολάου επί του νεκρού του Ιωάννη Φραγκίστα Συνταγματάρχου υπό Λεωνίδα Α.Κλοτσιάρη Δικηγόρου.
Οι τον άμβωνα τούτον αναβαίνοντες, και εις το κοινόν βίον αγαθού τινος ανδρός διεξελευσόμενοι από προοιμίων εξόχων αρχόμενοι και το σπουδαίον του λόγου αυτών ενδεικνύντες, πάντοτε κηρύττουσιν ότι από αυτοσχεδίου ομιλούσι, και την των ακροατών επιείκειαν επικαλούνται, ίνα, αποτυχόντες, μετά το πέρας της ευνοίας τύχωσι των ακροατών, ως απροπαρασκεύαστοι ομιλήσαντες, επιτυχόντες δε, κινήσωσι τον θαυμασμόν, ότι ει ανέτοιμοι όντες επέτυχον, τι δε ει καιρόν είχον και εις λαμπράν μελέτην ενέκυπτον;
Είναι άρά γε και εις εμέ προσποίησις , τάσις προς αποφυγήν του ψόγου, ή προς επιτυχίαν επαίνων, αν εκ των προτέρων κηρύξω, ότι το έργον, όπερ μοί ανετέθη, να εκφωνήσω επικήδειον λόγον, και να εξιστορήσω τον βίον του προκειμένου ανδρός, είναι ανώτερον των δυνάμεών μου, βάρος δυσβάστακτον;
Τοιούτους άνδρας, ως τον προκείμενον, ολίγους ο αιμοχαρής πόλεμος αφήκε να εκπνεύσωσιν υπό φυσικής ασθενείας, υπό την στέγην οίκου, μεταξύ φίλων τέκνων και φιλτάτης συζύγου, τους δε λίγους τούτους μόλις ηδυνήθησαν να εξυμνήσωσιν οι Οικονόμοι, οι μελίρρητοι Σούτσοι, οι γάρ γόφθογγοι Αργυρόπολοι, και οι της ελευθερίας ηδύφθογγοι κήρυκες Ρεγόπουλου, πώς είναι δυνατόν εγώ, όστις πρώτον παρίσταμαι εις το κοινόν, να διηγηθώ τον βίον ανδρός, ούτινος η αρχή είναιτο σπέρμα της απελυθερώσεώς μας, τα μέσα ο ατελής θερισμός των καρπών, και το τέλος αυτού παρίσταται ήδη υπό αισιωτέρους οιωνούς, και προμηνύει τον ολοσχερή θερισμόν των της ελευθερίας κατατεθέντων σπερμάτων; και όμως, υπείκων εις τα συγγενικά αισθήματα καιτον εις τον προκείμενον νεκρόν σεβασμόν, άρχομαι εν συντόμω της αφηγήσεως του βίου αυτού.
Ο Συνταγματάρχης Ιω. Φραγκίστας εγεννήθη εν τω χωρίω Φραγκίστα της επαρχίας Αγράφων υπό γονέων ευσεβών και ευπατριδών, εμπνεομένων υπό του αισθήματος της ελευθερίας και του προς την πατρίδα έρωτος· ενωρίς τα αισθήματα ταύτα μετέδωσεν και εις τον υιόν των, όστις άμα ανδρωθείς ευθύς τάς ενσταλαχθείσας διδασκαλίας και τάς θεωρίας των γονέων αυτού εις πράξιν έθετο και εφήρμοσε προς το καλόν των δύο εμβλημάτων πάσης Ελληνικής καρδίας,  π ί σ τ ε ω ς  και π α τ ρ ί δ ο ς.
Όταν έθνος τι, έχον ιστορίαν, αναμνήσεις, θεωρούμενον μέχρι τινός κοσμοκράτωρ υλικός και ηθικός, δουλούται, η ελευθερία διττόν καταφύγιον έχει· ή κατασταλείσα ενδημεί εντός του ατόμου μέχρις αισιωτέρων περιστάσεων, και ζή εν κοινωνία, ή αναπετάσασα την σημαίαν αυτής, ζή μακράν της κοινωνίας, ορεσίτροφος και ορεσίβιος, και, από βράχον εις βράχον, ή από κορυφής βουνού εις κορυφήν πετώσα, υπομιμνήσκει την εν ταίς πόλεσι κατασταλείσαν αδελφήν αυτής, ότι ελεύσεται ήμαρ, καθ’ ό ενωθείσαι αμφότεραι θα συντρίψουν την κεφαλήν της τυραννίας, του σκότους και της απάτης, και θα αναλάμψη πάλιν η χρυσαυγή της ισότητος, αδελφότητος και ευνομίας· Την δευτέραν ταύτην μοίραν της ελευθερίας ανέθεσεν ο θεός εις άνδρας, αρνηθέντας πάντα τα αγαθά της γής, και υπέρ μιάς και μόνης ιδέας ζώντας, άνδρας θυσιάζοντας, μηδέν λογιζομένους το εγώ, απέναντι της πραγματοποιήσεως της ιδέας των ταύτης, άνδρας ούς δικαίως είποι τις μονομανείς υπέρ αυτής, άνδρας μάρτυρας.
Τοιούτων μαρτύρων η ιστορία πλήθους από της αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως μέχρι των τελευταίων χρόνων της ενάρξεως της ιεράς ημών επαναστάσεως· η πολιτική αύτη διαμαρτυρία των ηρώων κλεπτών κατά της τυραννίας συμβαδίζουσα μετά των μαρτύρων της θρησκείας συνέδεον τους ομογενείς επί πλέον· διότι και η πίστις αυτών εστηρίζετο διά των καθ’ ημέραν θρησκευτικών θυμάτων, και ο προς την πατρίδα έρως υπεκαίετο διά των πολιτικών θυμάτων, όταν δε εις τι έθνος αναπτυχθώσι τα δύο ταύτα αισθήματα,  π ί σ τ ι ς  και  π α τ ρ ί ς,  αδύνατον το έθνος αυτό να μείνη επί πολύν χρόνον δούλον.
Υπό την αρχηγίαν ενός μόνου τάσσονται τριάκοντα μάρτυρες της πατρίδος και ελευθερίας, εν οίς και ο προκείμενος Ιωάννης Φραγκίστας· η πειθαρχία δ’ αυτών ήν τοιαύτη, ώστε, εις απλούν νεύμα του αρχηγού των υπήκοοι, δεν ερωτώσι την αιτίαν της διά πόλεμον προετοιμασίας, ούτε της βιαίας διακοπής της πορείας των· αρκεί εις αυτούς ότι πληροφορούνται τάς θελήσεις του· που θα τους οδηγήση τοίς ήτον αδιάφορον, τούτο ήτο φροντίς του αρχηγού των, εδική των ήτο να υπακούωσι και να έχωσι πεποίθησιν εις τάς επιχειρήσεις των. τις η μαγική αύτη εξουσία την οποίαν οι άνευ νόμων ούτοι άνθρωποι αναγνωρίζουσι και επιθυμούσιν, αλλ’ εις οποίαν δεν δύνανται να αντισταθώσιν; τις δύναται να δεσμεύση ούτω την εμπιστοσύνην των; η δύναμις της εξουσίας; η μαγία της ψυχής; Ιδού τι δύνανται τριάκοντα άνδρες ως ο προκείμενος Ιωάννης Φραγκίστας υπό την αρχηγίαν ενός Καπετάν Δίπλα κατ’ αρχάς, μετά τον θάνατον δ’ αυτού υπό την του Κατσαντώνη!
Εάν θελήσω να διηγηθώ πόσας μάχας, τάς οποίας οι ήρωες ούτοι συνήψαν κατά των εχθρών, και εις λεπτομερείας να εισέλθω, δεν αρκούσι τόμοι ολόκληροι και ποταμοί μελάνης διά την ακριβή εξιστόρησιν αυτών· έργον της ιστορίας είναι να ακολουθήση παρά πόδας την πορείαν των υπερανθρώπων τούτων πράξεων, να διευκρινήση αυτάς και διακηρύξη, διά να διδάσκωνται τα έθνη την πορείαν της αναστάσεως αυτών, να μην απελπίζωνται, να εγκαρτερώσι μιμούμενα τάς τεραστίους πράξεις των ηρώων τούτων, διά να κατορθωθή ν’ αποδωθή το ανήκον εκάστω, να ανυψωθώσι πάντα τα δούλα έθνη, να βασιλεύση η ισότης και η αδελφότης.
Επιστροχάδην μόνον θέλω μνησθή δύω ή τριών μαχών, ουχί στρατού τακτικού, εφοδιασμένου μετά πυροβολικού, μηχανικού, πεζικού, ιππικού κλ. αλλά ανδρών 27 κατ’ αρχάς με το καραφύλιον μόνον, πολεμούντων κατά στρατών πάντη εφωδιασμένων, δεκαπλασίων και εικοσαπλασίων συνήθως ανωτέρας δυνάμεως.
Ο των Ιωαννίνων τύραννος, τον ανθρωπόμορφον τέρας, ο αιμοχαρής Αλή Πασιάς συνέλαβε την ιδέαν, αποσπασθείς από της Τουρκικής δυναστείας, να ζήση ως βασιλίσκος επί όσων επαρχιών ηδύνατο να κατορθώση τούτο, ίνα ενισχυθείς μετά καιρόν επιπέση και κατ’ αυτού του Σουλτάνου, τοιαύτη η τότε διοίκησις της Τουρκίας· οι Σατράπαι αυτής διοριζόμενοι εις τινα επαρχίαν και ενδυναμούμενοι απεσπώντο από της κεντρικής Κυβερνήσεως δεν ανεγνώριζον αυτήν και έζων ως Ντερεμπέϊδες[1].
Και παντού, όπου ηδυνήθη να διέλθη η βροτολοιγός πνοή του από παραδείσου την γή εις κόλασιν μετέβαλλεν, από δούλων δε δουλοτέρους τους ανθρώπους κατέστησε. Δεν είναι πολύς χρόνος, ότε άπασαι αι πεδιάδες της Θεσσαλίας ήσαν ελεύθεραι πάντες οι κάτοικοι, και τοι πολιτικώς δούλοι, ήσαν οικονομικώς ελεύθεροι· από της ισχυροποιήσεως όμως του τέρατος τούτου η πολιτική δουλεία μετετράπη και εις οικονομικήν, και σήμερον η μαγική αύτη χώρα είναι Τσηφλίκια δηλ. οι πρώην ιδιοκτήμονες απεκδυθέντες της περιουσίας αυτών εγένοντο δουλοπάροικοι.
Το σύστημα τούτο προσπάθησε να εφαρμόση και εις την επαρχίαν των Αγράφων, άτινα από της πτώσεως της Κωνσταντινουπόλεως δεν εδέχθησαν να πατήση Τούρκος εις τα μέρη των, επλήρωνον μόνον ως φόρον το δώρον, το οποίον κατά πρώτον εχορήγησαν εις τον Σουλτάνον, ως δείγμα υποταγής δηλ. το αστάρι διά τα καβούκια των Γιανιτσάρων, ή αντ’ αυτού 8 παράδες η οικογένεια.
Αλλ’ εν τη επαρχία ταύτη εύρεν ό,τι ουδέποτε ήλπισεν· ο Δίπλας μετά των 27 κατ’ αρχάς συντρόφων του, εν οίς και ο προκείμενος Ιωάννης Φραγκίστας αντιτάσσεται και διαμαρτύρεται κατά της εντελούς εξανδραποδίσεως των κατοίκων. Ο Αλή Πασιάς μαίνεται κατ’ αυτών και πέμπει διαφόρους Δερβεναγάδες διά να τους διαλύσωσι· παραλείπω τας διαφόρους μικράς μάχας, άς κατά των εχθρών οι οπαδοί του Δίπλα συνεστήσαντο, καθ’ άς πάντοτε ενίκων, το δε περιεργότερον θεία συνάρσει ουδείς αυτών ουδ’ επληγώνετο· μάρτυρες οι έλατοι του απέναντι της πατρίδος μου Ρενδίνης ζυγού, οίτινες εχρησίμευσαν ως κρεμάλαι 147 αλβανών ζωγρηθέντων εν τη μάχη ταύτη. και οι φάραγγες των πρανών μερών δεχθέντων τους φονευθέντας περί τους 80, των όλων 350 αλβανών· των δε Κατσαντωναίων όντων μόνον 27, εξ ών ουδέ είς πληγωμένος. Μάρτυρες οι εκ 207 δύο εν ετέρα τινί θέσει μόνον διασωθέντες αλβανοί κραυγάζοντες «άφες ημάς Κατσαντώνη να ειδοποιήσωμεν τι έγεινε σήμερον».
Τοσούτον δε τρόμον ενέπνευσαν εις τους Δερβεναγάδες του Αλή Πασιά ώστε ούτοι δεν κατεδίωκον πλέον τον Δίπλαν και Κατζαντώνην αλλά ζητούντες δήθεν τους κλέπτας αν οι χωρικοί τοίς υπεδείκνυον τον Κατσαντώνην, απήντων άφες τον Κατσαντώνην άλλα κλέφτια αν ηξεύρης ειπέμας. Αλλ’ ιδού ο Αλή Πασιάς πλήρης καταχθονίου οργής διά τάς αλλεπαλήλους ήτας του, ετοιμάζει τον αλβανόν Άγο Μουχουρτάρην και πέμπει αυτόν εις κατατρόπωσιν και καταστροφήν του Κατσαντώνη· 1000 άνδρας μαχίμους έχει ο Μουχουρτάρης, 57 ήδη ήσαν οι Κατσαντωναίοι.
Επί της θέσεως Γρεβενού, οροπεδίου διορίζοντος τον Δήμον Κτημενίων από τής οθωμανικής χώρας, οι ήρωες ούτοι διεσκέδαζον ρίπτοντες εις το σημάδι και αμεριμνούντες διά τάς καταδιώξεις των Αλβανών· αίφνης ο σκοπός των πυροβολεί, αρπάζουσι τα καρυοφίλια, και, πρίν ή τοποθετηθώσι καλώς εις μάχην, επιπίπτωσιν οι Αλβανοί κατ’ αυτών διότι το πρανές του οροπεδίου εύδενδρον όν, τους απέκρυπτεν από τα όμματα των κλεπτών, διασκεδαζόντων ως προείπομεν· οι Κατσαντωναίοι συνήθειζον μίαν μόνην παταριάν να αδειάζωσι τα καργιοφύλια των και ως λέοντες ορυόμενοι ξιφήρεις αμέσως να επιπίπτωσι διά να διασπώσι τάς φάλαγκας των εχθρών, και να τρέπωσιν αυτούς εις φυγήν. Τούτ’ αυτό έπραξαν και επί του παρόντος· κενούσι τα όπλα, και ρίπτονται κατ’ αυτών διά μιάς, προσπαθούν να τους τρέψουν εις φυγήν, αδύνατον. ο Μουχουρτάρης, έφιππος ιστάμενος όπισθεν του στρατού του, ηπείλει τον φόνον του οπισθοχωρήσαντος, επανήλθον λοιπόν εις τάς θέσεις των, ένθα επολέμησαν 4 κατά συνέχειαν ώρας· Λυσώδης η επιμονή αμφοτέρων, των μεν κλεπτών να δυνηθώσι να διαρρήξωσι και ουχί να οπισθοχωρήσωσι, των δέ αλβανών να σηκώσωσιν αυτούς από τας θέσεις των· δεν λέγω ταμπούρια και προχώματα διότι οι Κατσαντωναίοι δεν ήξευρον τι έστι ταμπούρι· βλέποντες όμως οι Κατσαντωναίοι, ότι οι Αλβανοί προπαρεσκεύαζον πανταχόθεν ταμπούρια διά να τους εγκλείσωσι, ρίπτονται κατ’ αυτών με απόφασιν ή να διασχίσωσι την φάλαγκα των Αλβανών και να διέλθωσιν, ή να πέσωσιν όλοι νεκροί παλαίοντες χείρα προς χείρα και κατατρωγόμενοι·εδόθη το σύνθημα, ήρξατο η τελευταία αύτη έφοδος, ήτις διαρκέσασα περί την ημίσειαν ώραν, έφερεν γενικήν σφαγήν εις το στρατόπεδον του Μουχουρτάρη, απολέσαντος περί τους 500 άνδρας, και φόνον όμως 12 Κατσαντωναίων, εν οίς και ο αρχηγός των Δίπλας· πρώτην ήδη φοράν φονεύονται άνδρες εκ του σώματος του Δίπλα και Κατσαντώνη· και ενταύθα διακριθείς ο προκείμενος νεκρός σώζεται ως εκ θαύματος· εν τη συμπλοκή Αλβανός τις συλλαμβάνει αυτόν από την χείρα· ο Ιωάννης Φραγκίστας νομίσας ότι είναι τις των συντρόφων του τον ερωτά μήπως επληγώθη και ζητεί παρ’ αυτού βοήθειαν, ο Αλβανός ανακράζει τον έπιασα τον γκιαούρ ζωντανόν· και άρχεται πάλη μεταξύ αυτών καθ’ ήν ο Ιωάννης Φραγκίστας μη έχων όπλον τι πλήρες υψώνει το καριοφύλι του και κτυπά διά του κοντακίου τον Αλβανόν εις την κεφαλήν, εξ ής επειδή έρρευσαν αίματα πανταχόθεν ηναγκάσθη ο Αλβανός να παραιτηθή της πάλης ταύτης· αλλ’ εν ώ ούτοι επάλαιον 15 συνέταιροι του Αλβανού περικυκλούσιν αυτούς δια να φονεύσωσι τον Έλληνα κλέπτην· μη δυνάμενοι όμως να πυροβολήσωσιν, ως εκ της συμπλοκής, διότι ήθελον φονεύσαι τον σύντροφόν των, περιέμενον την στιγμήν να αποσπασθή ο Έλλην από του συντρόφου των διά να πυροβολήσωσι· μόλις λοιπόν ο κτυπηθείς αφίνει τον Ιωάννην Φραγκίσταν, όστις διασχίζει αυτούς κτυπών και δεύτερον δια του κενού όπλου του, και αμέσως πυροβολούσιν όλοι κατ’ αυτού· αλλ’ εν ώ η λερή φουστανέλα και τα πησλιά[2] του υπό των σφαιρών διετρυπήθησαν, το σώμα του μένει άτρωτον ως εκ θαύματος.
Αλλά και η Δευτέρα αύτη καταστροφή του Μουχουρτάρη δεν απέλπισε τον Αλή Πασιά. δι’ ό εφοδιάζει τον περίφημον επί ωμότητι και κατορθώμασι Βελιγκέκαν μετά 800 λογάδων Αλβανών, ούς αυτός ο Βελιγκέκας εξελέξατο, υποσχεθείς ρητώς τω Αλή Πασιά να φέρη τον Κατσαντώνην και τους υπ’ αυτόν σιδηροδεσμίους εις Ιωάννινα. Φθάνει ο Βελιγκέκας εις Άγραφα ενσπείρων τον τρόμον εις τους δυστυχείς κατοίκους, και, διά των σκληροτέρων βασάνων προσπαθών την ανακάλυψιν των Κατσαντωναίων, ειδοποιείται ότι οι κλέφται ευρίσκονται εις Αλαμάναν (θέσις του Δήμου Αγραίων των Αγράφων) εκεί πραγματικώς τον περίμενον. Ο Βελιγκέκας ήν ωκύπους και μόλις ηδύναντο να τον ακολουθήσωσι 30 εκ των συνεταίρων του, των λοιπών υπολοιπομένων δέκα λεπτά της ώρας βραδύτερον, εν ώ δε προεχώρει μετά των 30, ο Ιωάννης Φραγκίστας λαμβάνει το τελεσκόπιον μετά του Καραϊσκάκη και διακρίνουσιν αυτόν μεταξύ των 30 διότι τον εγνώριζον αμφότεροι ότε ήσαν εις Ιωάννινα· αμέσως δ’ υποπίπτουσι κατά των Αλβανών και φονεύουσι τον Βελιγκέκαν και τινα των συντρόφων του, πληγώνουσι δε εις την σιαγώνα τον νύν στρατηγόν τότε δε γραμματέα του Βελιγκέκα Πάνον Ράγκον· μετά την καταστροφήν αυτήν της εμπροσθοφυλακής του Βελιγκέκα, οι Κατσαντωναίοι χορεύουσι τον παρρύχιον χορόν αμέσως εις το αυτό μέρος ενώπιον του λοιπού στρατεύματος του Βελιγκέκα, μη τολμήσαντες πλέον να πλησιάση.
Τοιαύτα τα πολεμικά έργα του Ιωάννου Φραγκίστα και των συνεταίρων του πρό της ενάρξεως της επαναστάσεως· πρόδρομοι αυτής ενέσπειρον τοσούτον τρόμον διά των επιτυχιών των εις τους Τούρκους, ώστε αυτός διετηρείτο και κατ’ αυτήν εισέτι την επανάστασιν· και διατί να μην επιτυγχάνωσιν όταν εις μόνην την ελευθερίαν της πατρίδος των απέβλεπον μακράν των διχονοιών, ραδιουργιών, εξώσεων;
Μετά δε την διά προδοσίας σύλληψιν του Κατσαντώνη και την εν Φουρνά δολοφονίαν του Λεπενιώτου ο Αλή Πασιάς διά να περιποιηθή δήθεν τους Καπεταναίους του Λεπενιώτη διορίζει τον μέν Καραϊσκάκην κολτσήν (αρχηγόν του μεταβατικού) εις Ντζιστάνιον, τον Χουσιάδαν, εις Νευρόπολιν και τον Ι. Φραγκίσταν εις το Κόλι της Ρενδένης, ένθα μέχρι της ενάρξεως της επαναστάσεως ημών ανεπίληττος υπήρξεν η διοίκησίς του ως συγκεντρώσαντος την τε πολιτικήν ποινικήν και στρατιωτικήν δικαιοδοσίαν.
Αλλ’ ιδού η σάλπιγξ κράζει τους λαούς εις γενικήν επανάστασιν κατά των Τούρκων, και η πρότερον μερική ιδέα του Ιωάννου Φραγκίστα, η ορεσίτροφος ελευθερία κατέρχεται εις τάς πόλεις εις συνδρομήν της καταπνιγείσης ελευθερίας του λαού· αμέσως ο Ιωάννης Φραγκίστας συμπαραλαβών τριακοσίους στρατιώτας πατριώτας του σπεύδει εις Καρπενήσιον και κτυπά τους εκεί παρατεταραγμένους εχθρούς, εκείθεν εις Κανάλια και Μπλάζου της Θεσσαλίας, όπου αντεπαρατάχθη κατά του Δράμαλη κινουμένου πανστρατιά διά την στερεάν Ελλάδα· μετά ταύτα μετέβη μετά του σώματος αυτού εις Βλοχόν κατά του Ομέρ Πασιά και Κιουταχή, όπου συναινέσει και του Καραϊσκάκη ηνώθη μετά των λοιπών Κατσαντωναίων προς υπεράσπισιν του Μεσολογγίου· εκείθεν έσπευσε μετά του Καραϊσκάκη εις υπεράσπισιν των Αγράφων κατά του Άγο Μουχορδάρη, ένθα τοιαύτην νίκην επέτυχον κατ’ αυτού, ώστε τριακοσίους άνδρας εφόνευσεν εις το πεδίον της μάχης μετά του αρχηγού των Ισλιαμαγά Χατσή Μπέτσου, καταδιώξαντες δε τους λοιπούς μέχρι του Αχελώου ποταμού διά το αδιάβατον αυτού έπνιξαν υπέρ τους 800. Και η Άμπλανι το σέμνωμα της Ελληνικής επαναστάσεως δεν υπήρξεν αλλοτρία τώ Ιωάννη Φραγκίστα. διότι σπεύσας ηνώθη μετά του Καραϊσκάκη και επολιόρκησαν τον Δερβίς Πασιά φονεύσαντες εξ αυτών υπέρ τους χιλίους, και καταδιώξαντες τους λοιπούς μέχρι των Θερμοπυλών· μετά ταύτα επανήλθον μετά του Καραϊσκάκη εις Πελοπόνησον, ένθα συνεκρότησαν δύο μάχας σημαντικάς κατά του Ιμπραήμ Πασιά εις Νιόκαστρον και Κρομύδι· επαξίως δε των υπηρεσιών του και της προς τον ιερόν ημών αγώνα συμμετοχής άμα επέστρεψεν εις Ναύπλιον, η τότε Διοικητική Επιτροπή τον ετίμησε με τον βαθμόν του αντιστρατήγου υπό τον Καραϊσκάκην· διοσρισθέντος δε του Καραϊσκάκη Στρατηγού των στρατευμάτων της Στερρεάς Ελλάδος μετέβησαν εις Καρπενήσιον, εκείθεν εις Μεσολόγγιον, ένθα μετά προηγουμένην συνεννόησίν των μετά των εντός του Φρουρίου, εγένετο η τρομερά εκείνη έξοδος των πολιορκουμένων και έξοδος των εκτός κατά του στρατοπέδου του Κιουταχή. Το Δραγαμέστον, ο Καρβασαράς το Ρέβιον μαρτυρούσι την γενναιότητα και το λεοντόκαρδον του Ιωάννου Φραγκίστα. Τέλος εκστρατεύσαντος του Κιουταχή πανστρατιά κατά των Αθηνών διωρίσθη παρά του αρχηγού να καταλάβη το Μοναστήριον Βαρνάκοβας, όπερ κατέλαβε μετά του Καλύβα και λοιπών Σκαλτσαίων· εκεί κλεισθέντες επολέμουν διηνεκώς, αλλά στενοχωρηθέντες σι’ έλλειψιν τροφών και πολεμοφοδίων και εκ των συχνών υπονόμων του εχθρού εξήλθον δι’ εφόδου· τότε δε επληγώθη κατά την κεφαλήν. Η Δουμπρένα και η Αράχοβα είδον την ευτολμίαν του Ιωάννου Φραγκίστα, ως και η Ελευσίς και το Κερατσίνι, ένθα η επιτυχία των Ελλήνων ήθελεν επιφέρει οριστικόν αποτέλεσμα αν μη έπιπτεν ο ατρόμητος αρχηγός Καραϊσκάκης μετά του οποίου παρευρέθη και συνεπολέμησε μέχρι της ενδόξου τελευτής αυτού. Μετά την μάχην ταύτην οι στρατηγοί και καπεταναραίοι μετέβησαν εις το ταμπούρι του Ιωάννου Φραγκίστα και παρεκάλεσαν αυτόν να δεχθή την στρατηγίαν· αλλ’ αυτός απέρριψε την πρότασιν ταύτην αφ’ ενός διά το αρχαϊκόν του χαρακτήρος του, μη αποβλέποντος εις τιμάς και δόξας, αφ’ ετέρου ένεκα λυπηρών συμβεβηκότων οικογενειακών, και αντ’ αυτού απεδέχθη την αρχηγίαν ο Χριστόδουλος Χ.Πέτρου, μεθ’ ού όμως συνδιηύθυνον μέχρι του τέλους της επαναστάσεως.
Αλλά και μετά την εγκατάστασιν της βασιλείας εν Ελλάδι δεν έλειψεν αναμιμνησκόμενος των αρχαίων εκείνων ημερών του, και παρέχων τοίς νεωτέροις νέα δείγματα ηρωϊσμού και κατορθωμάτων· πιστός πάντοτε εις τον Θρόνον, όν εθεώρει ως πόλον, περί όν πρέπει να στρέφηται πάσα Ελληνική καρδία, υπερασπίσθη αυτόν κατά τους ανωμάλους περιστάσεις του 1836 επί Χουσιάδα, καθ’ ούς επολέμησεν εις το χωρίον Αγία Τριάς των Αγράφων μετά 160 άρτι στρατολογηθέντων κατά 1000 Χουσιαδαίων, μη δυνηθέντων των τελευταίων να εισέλθωσιν εν τω χωρίω και απομακρυνθέντων με φθοράν και όνειδός των· επαξίως δε της κατά την εποχήν εκείνην ικανότητός του, η Κυβέρνησις τον αντάμειψεν απονείμασα αυτώ το παράσημον του Σταυρού του Σωτήρος. Επίσης μόλις ήρχισε να διαδίδεται το μίασμα της κατά το 1848 ανταρσίας, καθ’ ήν αδελφοί έσφαζον τους αδελφούς αυτών, και έπεσον άνδρες δυνάμενοι να χρησιμεύσωσιν εις κρισίμους περιστάσεις και ο Ιωάννης Φραγκίστας στρατολογήσας αμέσως διωρίσθη εκτάκτως παρά της Κυβερνήσεως Φρούραρχος Καρπενησίου διά να προπαρασκευάση αυτό εις άμυναν υπ’ ευθύνην του, και κατόρθωσεν εντός ολίγων ημερών να προπαρασκευάση αυτό ούτως, ώστε οι εχθροί φθάσαντες μέχρι τινός να μη τολμήσωσι να προβάλωσι αυτό.
Αλλ’ επιθυμούμεν να μάθωμεν εναργέστερον το φιλοπόλεμον του ανδρός; Μόλις ακούεται ο ήχος πυροβόλου κατά το 1854 και πιστεύσας ότι ήγγικεν η ώρα της γενικής απελευθερώσεως της Ελληνικής φυλής εις ηλικίαν 90 ετών εκκρεμά την σπάθαν και ζώσας αυτήν εξέρχεται μετά του νύν διδάκτορος της Ιατρικής υιού του Χαραλάμπους· περιστάσεις όμως όλως ανεξάρτητοι της θελήσεως αυτού ηνάγκασαν αυτόν ως και πάντας τους λοιπούς να εγκαταλείψωσιν ημιτελές το έργον, όπερ πιστεύω η θεία Πρόνοια δεν θα αφήση επί πολύ ημιτελές και μετέωρον.
Τοιούτος ο δημόσιος στρατιωτικός αυτού βίος.
Ο δε ιδιωτικός εφάμιλλος ήν του στρατιωτικού· καλός σύζυγος και καλλίτερος πατήρ φροντίζων παντί σθένει περί της αποκαταστάσεως των τέκνων αυτού, ούτως επέτυχε του ποθουμένου, ώστε αμφοτέρους τους υιούς αυτού είδε νέους διαλάμποντας εν τη κοινωνία διά την σώφρονα αυτών συμπεριφοράν, διδάκτορας αμφοτέρους, ο μέν των Ιατρικών ο δε των Νομικών επιστημών, και εντελώς αποκατασταμένους, ώστε δικαίως, πρό της τελευτής του καθεσθείς επί του ίππου υπό του υιού αυτού Χαραλάμπους διά να εξέλθη προς αναψυχήν και επερειδόμενος καθ’ οδόν επί της χειρός αυτού πεζού, είπεν ηξεύρεις υιέ μου με ποίον ομοιάζω; με την ευδαίμονα εκείνην Μητέρα του Κλεόβιδος και Βίτωνος, οίτινες φιλάδελφοι όντες και φιλομήτορες επειδή εβράδυνον οι βόες υποδύντες αυτοί εις τον ζυγόν της αμάξης την έφερον εις το ιερόν.
Ούτως ο Ιωάννης Φραγκίστας φθάσας το 97 έτος της ηλικίας του ανεπαύθη χθές, ημέραν της ενάρξεως της ιεράς ημών επαναστάσεως, ημέραν καθ’ ήν οι πεσόντες υπέρ της πατρίδος μάρτυρες ευφραίνονται δοξολογούντες τον ύψιστον διά την απελευθέρωσιν της μικράς ταύτης Ελληνικής χώρας· και μετ’ αυτών χθές συνεφράνθη και συνεχόρευσεν εν τω χορώ των δικαίων· ύπαγε πολιέ γέρων φέρων επί των ώμων σου εκατονταετηρίδα και ειπέ προς τον χορόν των συναγωνιστών σου και λοιπών υπέρ πατρίδος πεσόντων ότι οι μέν συνομήλικές σου περιστάμενοι ήδη αγωνισταί, την πραγματοποίησιν της ιδέας των ποθούντες, λυπούνται ότι το στενόν της ηλικίας των δεν θα τοίς συγχωρήσει να αποθάνωσιν επί του πεδίου της μάχης, αλλ’ ίσως και αυτοί ως και σύ εν ειρήνη και εν μέσω οικογενειακών περιποιήσεων, οι δε νεώτεροι αξιωματικοί παραδοκούντες αναμένουσι την εθνεγερτήριον σάλπιγκα διά να βαπτισθώσι και ούτοι εις το αίμα των τυράννων και άξιοι των πατέρων αυτών γόνοι αναδειχθώσι· ημείς δε η νεωτέρα γεννεά, οι μήτε των κινδύνων μετασχόντως μήτε το ξίφος φέροντες, ότι πλήρεις ελπίδων και ευρυτέρου μέλλοντος λυπούμεθα ότι κατά τάς περιστάσεις ταύτας, καθ’ άς αθρόοι οι λαοί εξεγείρονται εις διεκδίκησιν των δικαιωμάτων των θα ευρεθώμεν άπειροι του πολεμείν αλλ’ ότι ευχαρίστως υποτασσόμεθα τοίς γηραιοίς συναδέλφοις σου και λοιποίς αξιωματικοίς, είποτε η βομβή του πυροβόλου ηχήση κατά την ανατολήν.
Πάντες δε αδελφοί Χριστιανοί είπομεν αιωνία σου η μνήμη αξιομακάριστε Ιωάννη Φραγκίστα. Γαίαν έχοις ελαφράν!»

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ
[1] Ντερεμπέης (τουρκ. Derebey<dere=μικρό ποτάμι, κατ’ επέκταση η κοιλάδα+bey=άρχοντας): ο άρχοντας της κοιλάδας, ο τιμαριούχος. Περισσότερα βλέπε: Derebey.
[2] Πισλί: είδος γιλέκου που φοριόταν πάνω από το πουκάμισο. Κατασκευαζόταν από μάλλινο ύφασμα και ήταν κεντημένο με γαϊτάνια.

ΠΗΓH
Εφημερίδα «ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ», φύλλο 255/1 Απριλίου 1861, σελίδες 2-4, ψηφιακοί σελιδοδείκτες 339 & 340.


Σάββατο 28 Μαΐου 2016

Φθιώτες και Λοκροί βουλευτές των ετών 1873 έως 1875

Στα Γενικά Αρχεία του Κράτους σώζεται φάκελος υπό τον τίτλο «Ονομαστικοί κατάλογοι βουλευτών». Στο φάκελο περιέχονται:
Α. δύο υποδείγματα προσκλήσεων προς τους βουλευτές για τη συμμετοχή τους σε συνεδρίαση με ανοιχτή ημέρα και ώρα προσέλευσης:
«Παρακαλούνται οι κ.κ. βουλευταί να συνέλθωσιν αύριον < τρέχοντος μηνός > εν ώρα  Μ εις συνεδρίασιν.
Εν Αθήναις, τη   Μαρτίου 1875
Ο Προσ. Πρόεδρος της Βουλής» (Εικ.1).
Β. ονομαστικοί κατάλογοι δύο περιόδων της Βουλής (27/1/1873-26/4/1874 και 23/6/1874-19/5/1875), οι οποίοι περιέχουν τα ονοματεπώνυμα των 190 βουλευτών[1] των 62 επαρχιών του τότε Ελληνικού Βασιλείου. Οι επαρχίες καταχωρήθηκαν κατά αλφαβητική σειρά. Η επαρχία Φθιώτιδος φέρει αύξοντα αριθμό 60 και οι τέσσερεις βουλευτές της αύξοντες αριθμούς 181-184. Η επαρχία Λοκρίδος φέρει αύξοντα αριθμό 31 και οι δύο βουλευτές της αύξοντες αριθμούς 101 και 102. Δυστυχώς δεν κατέστη δυνατό να διαπιστωθεί από την έρευνά μας η κομματική ταυτότητα των βουλευτών.

1. Ονομαστικός κατάλογος της περιόδου 27/1/1873-26/4/1874 (Εικ.2)
Αναγράφονται κατά σειρά τα ονοματεπώνυμα των Φθιωτών βουλευτών Θεμιστοκλή Παπακώστα, Ιωάννη Χατζίσκου, Δημητρίου Τσιριμώκου, Κωνσταντίνου Δυοβουνιώτη και των Λοκρών Αριστείδη Ρούκη, Αλεξάνδρου Παππαλουκά. Ειδικότερα:
Ο Θεμιστοκλής Παπακώστας θήτευσε ως πληρεξούσιος στη Β΄ Εθνοσυνέλευση του 1862 εκπροσωπώντας την Παρνασσίδα. Βουλευτής εκλέχτηκε τα χρονικά διαστήματα:
α) 21/3/1868-17/3/1869
β) 26/2/1872-29/11/1872
γ) 27/1/1873-26/4/1874
δ) 23/6/1874-19/5/1875
ε) 7/4/1885-6/11/1886.
Ο Ιωάννης Χατζίσκος εκλέχτηκε βουλευτής τα χρονικά διαστήματα:
α) 26/2/1872-29/11/1872
β) 27/1/1873-26/4/1874.
Ο Δημήτριος Τσιριμώκος (1828-1890) (Εικ.3) εκλέχτηκε βουλευτής τα χρονικά διαστήματα:
α) 26/2/1872-29/11/1872
β) 27/1/1873-26/4/1874.
Το αρχικό όνομα του γενάρχη της οικογενείας Τσιριμώκου ήταν Ζώρης και κατά τα μέσα του 18ου αιώνα από χωριό της Ευρυτανίας, τόπο αρχικής καταγωγής, εγκαταστάθηκε στο Μαυρίλο. Το 1835 οι ληστές αφαίρεσαν όλη την περιουσία της οικογένειας, «περί τας 300.000 τούρκικων χρυσίων» αναγκάζοντάς την να εγκατασταθεί στην Υπάτη. Ο Δημήτριος Τσιριμώκος αποφοίτησε από το Σχολαρχείο και διορίστηκε «αντιγραφεύς» στο Πρωτοδικείο και κατόπιν γραμματέας στο Ειρηνοδικείο. Έγινε γραφέας στη Βουλή και έλαβε το δίπλωμα του δικηγόρου. Το 1863 νυμφεύτηκε την κόρη του Ευάγγελου Κοντογιάννη. Από το 1865 έως το 1875 διετέλεσε βουλευτής και Αντιπρόεδρος της Βουλής. Υπήρξε φίλος του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου και του Θρασύβουλου Ζαΐμη. Μετά το 1875 περιορίστηκε στη δικηγορία λόγω κλονισμού της υγείας του. Απεβίωσε σε ηλικία 62 ετών στη Λαμία. Απέκτησε πέντε παιδιά.
Ο Κωνσταντίνος Δυοβουνιώτης θήτευσε ως πληρεξούσιος στη Β΄ Εθνοσυνέλευση του 1862 εκπροσωπώντας τη Φθιώτιδα. Εκλέχτηκε βουλευτής τα χρονικά διαστήματα:
α) 21/3/1868-17/3/1869
β) 26/2/1872-29/11/1872
γ) 27/1/1873-26/4/1874
δ) 18/7/1875-17/7/1879.
Ο Αριστείδης Ρούκης διετέλεσε βουλευτής τα χρονικά διαστήματα:
α)21/3/1868-17/3/1869
β)26/2/1872-29/11/1872
γ)27/1/1873-26/4/1874
δ)23/6/1874-19/5/1875
ε)18/7/1875-17/7/1879
στ) 23/9/1879-22/10/1881.
Ο Αλκιβιάδης Παππαλουκάς διετέλεσε βουλευτής Λοκρίδος τα χρονικά διαστήματα:
α) 27/1/1873-26/4/1874
β)18/7/1875-17/7/1879
γ)20/12/1881-11/2/1885
και Φθιωτιδοφωκίδος τα χρονικά διαστήματα:
α)4/1/1887-17/8/1890
β)14/10/1890-12/3/1892 (ακυρώθηκε η εκλογή του).

2. Ονομαστικός κατάλογος της περιόδου 23/6/1874-19/5/1875 (Εικ.4)
Αναγράφονται κατά σειρά τα ονοματεπώνυμα των Φθιωτών βουλευτών Λεωνίδα Τράκα, Θεμιστοκλή Παπακώστα, Δημητρίου Τσιριμώκου, Πέτρου Σκουμπουρδή και των Λοκρών Αριστείδη Ρούκη και Δημητρίου Τσαμόπουλου.
Ο Λεωνίδας Τράκας εκλέχτηκε βουλευτής τα χρονικά διαστήματα:
α)23/6/1874-19/5/1875
β)23/9/1879-22/10/1881.
Ο Πέτρος Σκουμπουρδής εκλέχτηκε βουλευτής Φθιώτιδος τα χρονικά διαστήματα:
α) 23/6/1874-19/5/1875,
β)23/9/1879-22/10/1881.
Το χρονικό διάστημα 14/10/1890-12/3/1892 εκλέχθηκε βουλευτής Φθιωτιδοφωκίδος, ακυρώθηκε η εκλογή του όμως επανεκλέχτηκε σε επαναληπτική εκλογή.
Ο Δημήτριος Τσαμόπουλος εκλέχτηκε βουλευτής τα χρονικά διαστήματα:
α)14/5/1865-26/1/1868
β)16/5/1869-28/12/1871
γ)23/6/1874-19/5/1875
δ)23/9/1879-22/10/1881.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ
[1] Οι βουλευτικές έδρες κατά τις εκλογές των ετών 1874 και 1875 ήταν 190. Το 1874 πρωθυπουργός παρέμεινε ο Δημήτριος Βούλγαρης, ο επιλεγόμενος «τζουμπές» ενώ το 1875 πρωθυπουργός ανέλαβε ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος.


ΕΙΚΟΝΕΣ

Εικ.1 Υπόδειγμα πρόσκλησης βουλευτών. [Πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους: Αρχειομνήμων].


 
Εικ.2 Ονομαστικός κατάλογος βουλευτών της περιόδου 27/1/1873-26/4/1874. [Πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους: Αρχειομνήμων].


Εικ.3 Ο Δημήτριος Τσιριμώκος (1828-1890). [Πηγή: Νίκος Ταξ. Δαβανέλλος, Λαμία τα πρόσωπα (1760-1930), Λαμία 2003, σελίδα 38].



Εικ.4 Ονομαστικός κατάλογος βουλευτών της περιόδου 23/6/1874-19/5/1875. [Πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους: Αρχειομνήμων].


ΠΗΓΕΣ
-Γενικά Αρχεία του Κράτους: Αρχειομνήμων.





Παρασκευή 29 Απριλίου 2016

Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 1861: κατάθεση θεμελίου λίθου μητροπολιτικού ναού Ευαγγελιστρίας Λαμίας



 Ο μητροπολιτικός ναός της Αγίας Ευαγγελίστριας Λαμίας πριν την προσθήκη του τρούλου.
[Πηγή: Νικ. Ταξ. Δαβανέλλος, Λαμία το χρονικό μιάς πόλης, Αθήνα 1994, σελίδα 232].


Στο φύλλο 244 της 14ης Ιανουαρίου 1861 της φθιωτικής εφημερίδας «Φάρος της Όθρυος» και στη στήλη ΔΙΑΦΟΡΑ δημοσιεύθηκε η είδηση της κατάθεσης του θεμελίου λίθου του σημερινού μητροπολιτικού ναού της Ευαγγελιστρίας Λαμίας[1].
Η είδηση δημοσιεύεται ως εξής:
«ΔΙΑΦΟΡΑ
Την 9ην του τρέχοντος ετέθη τέλος πάντων ο θεμέλιος λίθος του ανεγερθησομένου νέου Ιερού Ναού, επικληθέντος « ο  Ε υ α γ γ ε λ ι σ μ ό ς  τ η ς  Θ ε ο τ ό κ ο υ » πλησίον της πλατείας του Όθωνος, εν Λαμία. Η τελετή υπήρξε δημοτελεστάτη και η συρροή των πολιτών πάσης τάξεως μοναδική. Ο Αρχιερεύς μεθ’ όλου του κλήρου, ο Νομάρχης Κύριος Λασσάνης μεθ’ όλων των υπαλλήλων παντός κλάδου υπηρεσίας, ο Φρούραρχος και ο διοικητής του τάγματος μεθ’ όλων των αξιωματικών της Φρουράς, ο Δήμαρχος Λαμίας μετά των συμβούλων, και εν γένει απαξάπαντες οι κάτοικοι Λαμίας απετέλουν την αξιοπερίεργον ταύτην τελετήν· διότι τη αληθεία άπαντες οι πολίται και αυτοί οι έμποροι και βιομήχανοι κλύσαντες τα εργαστήριά των προσήλθον εις την τελετήν. Η μουσική του τάγματος παιανίζουσα καταλλήλως παρίστανε την σοβαρότητα της τελετής.
Επί της θέσεως του θεμελίου λίθου εψάλη η ανήκουσα δοξολογία και η προς τούτο αρμόζουσα ευχή, εντός δε λάρνακος επί λελαξευμένους μαρμάρου ετέθησαν ανά έν εξ όλων των νομισμάτων, χρυσών αργυρών, και χαλκών, φερόντων την πρωτομήν ή το όνομα του Βασιλέως Όθωνος, ως εκτυπωθέντων επί της Βασιλείας αυτού. Επί δε της μαρμαρίνης πλακός, ήτις, καλώς εξηργασμένη και εφαρμοζομένη εκάλυπτε την λάρνακα, εχαράσθησαν τα ονόματα των σεπτών Βασιλέων μας, Όθωνος και Αμαλίας, επί της Βασιλείας των οποίων εθεμελιώθη ο ναός, ως και το έτος 1861. Ο αρχιερεύς αφού ηγίασε και ευλόγησε κατά το εικός τον θεμέλιον λίθον εκτύπησεν ιδίαις χερσί τρίς διά τινος μικράς σφύρας επ’ αυτής και ούτω την έθεσαν εις τον οικείον τόπον.
Μετά το τέλος της τελετής ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου και δικηγόρος Κύριος Γ. Πέρβαλης εξεφώνησε λογίδριον, σύντομον μέν, αλλά κατάλληλον εις την περίστασιν. Η χαρά ήν έβλεπέ τις εις τά πρόσωπα όλων των πολιτών, διότι ηξιώθησαν να ίδωσι τιθέμενον τον θεμέλιον λίθον ιερού ναού, όν πρό δεκα πέντε ετών εις μάτην ζητούσιν, είναι απερίγραπτος.
Η ανέγερσις μεγαλοπρεπούς ιερού ναού εν Λαμία υπαγορεύεται υπό τε της θρησκευτικής και πολιτικής ανάγκης, ως πολλάκις το είπομεν και το απεδείξαμεν διά του Φάρου της Όθρυος· την ανάγκην ταύτην την αναγνωρίζουσιν οι αγαθοί συμπολίται ημών, αλλ’ έπρεπε και πρέπει να την αναγνωρίση κατά μείζονα λόγον η Κυβέρνησις, και ουχί μόνον να μην φέρη, όσα μέχρι τούδε έφερεν εμπόδια, αλλά και να συνεισφέρη το πλείστον μέρος προς ανέγερσιν και διακόσμησιν τοιούτου Ιερού ναού εις τα προπύλαια του κράτους. Όθεν κατά καθήκον επενθυμίζοντες και ήδη την διπλήν ταύτην ανάγκην, εις τι τους συμπολίτας ημών, τους ευκαταστάτους μεγαλοκτηματίας, τους εμπόρους, δικηγόρους, βιομηχάνους και πάσης τάξεως επιτηδευματίας, τους έσω και έξω ομογενείς ημών, όσοι ενδιαφέρονται διά το μεγαλείον του έθνους, και εις την Κυβέρνησιν αυτήν, και επικαλούμενοι τάς γενναίας συνδρομάς των, ας ελπίσωμεν ότι ταχέως θέλομεν ίδει περαιούμενον το μέγα αυτό έργον. η εκτέλεσις όμως αυτού εξαρτάται κατά μέγα μέρος από την ικανότητα του δημοτικού άρχοντος ήτοι του Δημάρχου Λαμίας, και από την φρόνησιν των δημοτικών συμβούλων. Διά τούτο ας σκευφθώσιν ωρίμως οι συμπολίται ημών προκειμένου να εκλέξωσι προσεχώς και τους συμβούλους και τον Δήμαρχον.
-Ιδού και το λογίδριον.
Χίλια οκτακόσια εξήκοντα έτη παρήλθον αφότου η νέα διεδέχθη την παλαιάν διαθήκην, αφότου διά του προς την παρθένον Μαρίαν Ευαγγελισμού ηνώθη ο ουρανός με την γήν.
Πρώτοι οι πρόγονοι ημών ησπάσθησαν τον Ευαγγελισμόν του Χριστιανισμού, όστις ήδη σκιάζει τα δύο της γής ημισφαίρια.
Ως παράρτημα του μεγάλου τούτου κοσμικού γεγονότος προσηρτήθη την αυτήν ημέραν του Ευαγγελισμού του 1821 η διακήρυξις της ελευθερίας μας, αύτη θέλει συνακολουθήσει εις την αιωνιότητα την εξάπλωσιν του Χριστιανισμού, και ο προορισμός μας θα είναι μέγας.
Προσκυνήσωμεν εις τον εγειρόμενον πανσέβαστον τούτον ναόν τον ποιητήν του παντός. και σήμερον οπότε ο θεμέλιος αυτού λίθος τίθεται εν ονόματι των σεπτών βασιλέων μας Όθωνος και Αμαλίας τη ενεργεία του αρχιερέως ημών Καλλινίκου Καστόρχη του Νομάρχου Γ.Λασσάνη και του Δημάρχου Δήμου Παπαβασιλείου, ας ικετεύσωμεν αυτόν να ευλογήση την διάβασιν του Σεβαστού Βασιλέως ημών από την Λαμίαν, αυτήν την θύραν της μικράς του επικρατείας προς το ένδοξον της πατρίδος μας μεγαλείον.
Σήμερον ανασκιρτούν τα κόκκαλα, αι τέφραι των πέριξ της Λαμίας, και εν αυτή ταφέντων μεγάλων ηρώων, του Ηρακλέους, του Αχιλέως, του Λεωνίδα, του Διάκου. Αι σκιαί αυτών θέλουν ανισχύσει τον Όθωνα εις θριάμβους, όταν ανατείλη η ένδοξος εκείνη ημέρα καθ’ ήν τον αυτόν ιερόν ναόν θέλει ακούσει ο ύψιστος την μεγάλην δοξολογίαν του.».

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ
[1] Ο σημερινός μητροπολιτικός ναός της Λαμίας θεμελιώθηκε το 1861 και αποπερατώθηκε το 1923. Η απόφαση για την ανέγερσή του ελήφθη από το δημοτικό συμβούλιο το 1857. Τη σημερινή οριστική του μορφή έλαβε το 1985, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών προσθήκης του τρούλου.
Την περίοδο της τουρκοκρατίας στο οικόπεδο του ναού στεγαζόταν τα μαγαζιά του Οθωμανού διοικητή του Ζητουνίου Χαλήλ μπέη, ηθικού αυτουργού του μαρτυρικού θανάτου του Αθανασίου Διάκου και ιδιοκτήτη του οικοπέδου. Από αυτόν το αγόρασε ο τσιφλικάς Δημήτριος Κεμπρέκος και στους κληρονόμους του άφησε εντολή να παραχωρηθεί στο Δήμο για την ανέγερση εκκλησίας.

ΠΗΓΗ
Εφημερίδα «Φάρος της Όθρυος», φύλλο 244/14 Ιανουαρίου 1861, σελίδες 2-3.





Κυριακή 27 Μαρτίου 2016

Φθιώτιδα 1860: διασυνοριακό επεισόδιο με σύλληψη Οθωμανών στη Δίβρη

Στο φύλλο 229 της 1ης Οκτωβρίου 1860 της φθιωτικής εφημερίδας «Φάρος της Όθρυος» μεταξύ άλλων τοπικών ειδήσεων, δημοσιεύεται είδηση για επεισόδιο που έλαβε χώρα στη Δίβρη και αφορούσε σύλληψη Οθωμανών στρατιωτικών από δεκανέα ελληνικού αποσπάσματος. Το επεισόδιο έχει ως εξής:
Οθωμανός σταθμάρχης, συνοδευόμενος από δύο στρατιώτες του και δύο χωρικούς, εισήλθε στο ελληνικό έδαφος και επισκέφτηκε ελληνικό μεθοριακό σταθμό για να χαιρετήσει τον Έλληνα δεκανέα επικεφαλής του σταθμού, με τον οποίον τον συνέδεε φιλία. Όμως από τους Έλληνες στρατιώτες πληροφορήθηκε ότι ο δεκανέας απουσίαζε στη Δίβρη, σε απόσταση μισής ώρας από το σταθμό.
Ο Οθωμανός δεν δίστασε να μεταβεί με τη συνοδεία του στη Δίβρη, όπου συνάντησε το δεκανέα φίλο του. Ο δεκανέας τους πρόσφερε καφέ και φαγητό. Όταν όμως έφαγαν, ο «εν καταστάσει μέθης» δεκανέας σκέφτηκε ότι οι Οθωμανοί εισήλθαν σε ελληνικό έδαφος χωρίς άδεια. Διέταξε τη σύλληψή τους με την κατηγορία της ληστείας. Στη συνέχεια τους αφόπλισαν, τους έδεσαν και τους οδήγησαν στον ελληνικό στρατώνα που βρισκόταν στο Λογγίτσι.
Ο εκεί όμως επικεφαλής αξιωματικός απελευθέρωσε τους Οθωμανούς, τους παρέδωσε τα όπλα τους και τους έστειλε πίσω στην Οθωμανική επικράτεια. Επέπληξε μάλιστα αυστηρά τον δεκανέα και τον έστειλε στη Στυλίδα, όπου είχε την έδρα του το 7ο Τάγμα, για τα περαιτέρω. Εκεί ο ταγματάρχης Νικολάκης, διοικητής του 7ου τάγματος, τον τιμώρησε αυστηρά και διέταξε τη φυλάκισή του.
Το γεγονός αυτό αποδοκιμάσθηκε από τις ελληνικές αρχές της Φθιώτιδας, πολιτικές και στρατιωτικές.
Η είδηση παρουσιάζεται μέσα από τη στήλη της εφημερίδας «Φάρος της Όθρυος» ως εξής:
«-Κατ’ αυτάς συνέβη παρατραγωδόν τι εις τα μεθόριά μας το ακόλουθον. Σταθμάρχης τις οθωμανός μετα δυω στρατιωτών και δύω χωρικών περιπολών εις τα οθωμανικά όρια έφθασεν εις τον Ελληνικόν σταθμόν και εζήτησε τον εκεί σταθμεύοντα Δεκανέα ως φίλον του δια να τον χαιρετήση· μαθών δε ότι ο Δεκανεύς έλειπε, και ότι ευρίσκετο είς τι παρακείμενον χωρίων, Δύβρι, ημίσειαν ώραν του στρατώνος απέχον πρός το εσωτερικόν της Ελλάδος, μ’ όλον το φιλικόν θάρρος μετέβη μετά των τεσσάρων συντρόφων του εις το ειρημένον χωρίον προς επίσκεψιν του Δεκανέως· τω όντι εύρε τον Δεκανέα, όστις αφού κατ’ αρχάς εδέχθη τον οθωμανόν αποσπασματάρχην μετα των συντρόφων του τους επρόσφερε καφφέ και αφού συνέφαγε μετ’ αυτών, ακολούθως ενθυμήθη ότι ο αποσπασματάρχης ούτος μετά των συστρατιωτών του εισήλθον εντός του Ελληνικού κράτους άνευ αδείας. Συλλαμβάνει λοιπόν αυτόν και τους συντρόφους του, τους αφαιρεί τα όπλα, δεσμεύει αυτούς ως ληστάς και τους απήγαγεν εις τον στρατώνα Λογκιτζίου και επαρουσίασεν αυτούς εις τον εκεί σταθμεύοντα αξιωματικόν, όστις μαθών την ιστορίαν, τους μεν οθωμανούς απέλυσεν αποδώσας τα όπλα συτών, τον δε Δεκανέα αυστηρώς επιπλήξας απέστειλεν εις την εν Στυλίδι Διοίκησιν του Τάγματος, ο δε αξιότιμος Ταγματάρχης Νικολάκης και διοικητής του 7ου τάγματος ετιμώρησεν αυστηρώς τον ειρημένον Δεκανέα διατάξας την φυλάκισίν του.
Την πράξιν ταύτην του ειρημένου Δεκανέως αν και γενομένην εν καταστάσει μέθης, απεδοκίμασαν άπασαι αι μεθόριαι Ελληνικαί πολιτικαί και στρατιωτικαί αρχαί, διότι και επί τη υποθέσει ότι ο ειρημένος σταθμάρχης μετά των στρατιωτών του εισήλθεν άνευ τακτικής αδείας εις το Ελληνικόν έδαφος, ουχ’ ήττον οι Έλληνες στρατιώται αβροφροσύνης ένεκα ώφειλον να είπωσιν εις αυτούς ότι τούτο αντιβαίνει εις τους στρατιωτικούς κανονισμούς και ότι πρέπει να επιστρέψωσιν εις τα ίδια συνοδευοντές τους μάλιστα μέχρι των μεθορίων, ουχί δε και να τους δέσωσι.
Κατακρίνοντες και ημείς την πράξιν ταύτην διαβεβαιούμεν τους γείτονές μας οθωμανούς ότι αι Ελληνικαί αρχαί και η Ελληνική κοινωνία ουδέ ποτε απομακρύνονται από την εις γείτονας και φίλους οφειλομένην αβροφροσύνην, όπερ ευχόμεθα να πράττωσι και οι οθωμανοί προς τους Έλληνας.».


ΠΗΓΗ
Εφημερίδα «Φάρος της Όθρυος», φύλλο 229/1 Οκτωβρίου 1860, σελίδα 3.





Σάββατο 27 Φεβρουαρίου 2016

Τσερνοβίτι: Αγοραπωλησία νεροτριβής (ντριστέλας) το 1845

Εισαγωγικά
Στην προβιομηχανική Ελλάδα η ντριστέλα (νεροτριβή) χρησίμευε για το ετήσιο πλύσιμο των σκουτιών (σκ’τιά στο ιδίωμα της Ρούμελης) και μάλλινων υφαντών. Αποτελούνταν από έναν ξύλινο κάδο κωνικού σχήματος, συναρμολογημένου από πλανισμένα σανίδια σε σχήμα σφήνας. Δενόταν περιφερειακά με σιδερένια στεφάνια και κατασκευαζόταν συνήθως από βαρελά. Στη βάση υπήρχε μικρή δεξαμενή, όπου τοποθετούσαν τα σκουτιά και υφαντά. Το νερό έπεφτε στη δεξαμενή από ψηλά με δύναμη, δημιουργούσε περιδίνηση, τα ξέπλενε και τα καθάριζε (Εικ.1). Ο τρόπος λειτουργίας της ντριστέλας κατανοείται στο βίντεο, όπου παρουσιάζεται η ντριστέλα στην Ανάβρα (μέχρι το 1928 Γούρα) Μαγνησίας. Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από τη βλαχική (αρωμουνική) λέξη dristeala και αυτή από το λατινικό ρήμα tergeo= καθαρίζω.
Η ντριστέλα Τσερνοβιτίου
Από έρευνα στα Γενικά Αρχεία του Κράτους-Παράρτημα Φθιώτιδας εντοπίσθηκε το υπ’ αριθμ. 812/23-6-1845 τρισέλιδο «Πωλητήριον», το οποίο συντάχθηκε από το συμβολαιογράφο Γεώργιο Μ. Αγγελινίδη, το αρχείο του οποίου σώζεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους-Παράρτημα Φθιώτιδας (Αρχείο Υποθηκοφυλακείου). Η σύνταξη του πωλητηρίου πραγματοποιήθηκε στη Λαμία, στο σπίτι του συμβολαιογράφου, το οποίο λειτουργούσε και ως συμβολαιογραφείο. Σύμφωνα με αυτό ο μυλωνάς Ζήσης Αποστόλου, κάτοικος Τσερνοβιτίου επώλησε στον επίσης μυλωνά Ευαγγέλη Μητρόπουλο, κάτοικο Τσερνοβιτίου αντί 500 δραχμών μία ντριστέλα (νεροτριβή) με το δικαίωμα του νερού και μισό στρέμμα αμπέλου.
Η ντριστέλα της αγοραπωλησίας ανήκε στο βιοτεχνικό συγκρότημα (νερόμυλος, λανάρι, μαντάνι και ντριστέλα), ερείπια του οποίου σώζονται σε μικρή απόσταση βόρεια από τη γέφυρα του ποταμού Βελλά, στη θέση Λιναριά (περισσότερες πληροφορίες και φωτογραφία των σωζόμενων ερειπίων υπάρχουν στην ανάρτηση: ΤΣΕΡΝΟΒΙΤΙ: ΤΟ ΚΕΦΑΛΟΧΩΡΙΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ, Ανεβαίνοντας στο Τσερνοβίτι). Τμήματα του αυλακιού, που αναφέρεται στο πωλητήριο, σώζονται και είναι ορατά ακόμη και σήμερα χαμηλά στην αρχή της απότομης πλαγιάς του λόφου Κούμαρος, πάνω από τον ποταμό Βελλά (Εικ.2α,2β).
Σχετικά με τα πρόσωπα της αγοραπωλησίας σημειώνονται τα εξής:
1. Ως πωλητής αναφέρεται ο Ζήσης [γιός του] Αποστόλου, κάτοικος Τσερνοβιτίου, επαγγέλματος μυλωνάς. Στον εκλογικό κατάλογο του 1879 είναι εγγεγραμμένος με α/α 432 ο εκλογέας Ζήσης Απόστολος του Ζήση, επαγγέλματος ή επιτηδεύματος «μυλωνάς», ηλικίας 28 ετών (δηλαδή έτος γεννήσεως 1851) και ενεστώσα διαμονή «Τσιρνοβίτιον» (βλέπε: ΤΣΕΡΝΟΒΙΤΙ:ΤΟ ΚΕΦΑΛΟΧΩΡΙ Της ΟΘΡΥΟΣ, 8α Ο εκλογικός κατάλογος του 1879). Πρόκειται για απόγονο του πωλητή της ντριστέλας Ζήση Αποστόλου. Πιθανότατα είναι ο γιός του, εφ’ όσον επαγγέλλεται μυλωνάς. Είναι γνωστό ότι την εποχή αυτή πολλές φορές το πατρώνυμο χρησιμοποιείται ως επώνυμο.
2. Ως αγοραστής αναφέρεται ο Ευαγγέλης Μητρόπουλος, κάτοικος Τσερνοβιτίου, επαγγέλματος μυλωνάς. Γεννήθηκε το 1815. Αγόρασε τη ντριστέλα το 1845 σε ηλικία 30 ετών. Είναι εγγράμματος σε αντίθεση με τον πωλητή, ο οποίος δήλωσε αγράμματος, όταν κλήθηκε να υπογράψει το πωλητήριο. Ένδεκα χρόνια αργότερα, στον εκλογικό κατάλογο του 1856, είναι εγγεγραμμένος με α/α 837 ως «αυτόχθων», ιδιοκτήτης «κτημάτων εξ ελαιοδένδρων» και επαγγέλματος «γεωργός» (βλέπε: Βουλευτικός κατάλογος Δήμου Φαλάρων του έτους 1856. Οι εκλογείς του Τσερνοβιτίου.). Το ονοματεπώνυμό του απουσιάζει από τον εκλογικό κατάλογο του 1865 (βλέπε: Εκλογικός βουλευτικός κατάλογος του Δήμου Φαλάρων του έτους 1865. Οι εκλογείς τουΤσερνοβιτίου, των Σ. Αλεξόπουλου και Ν. Σωκράτους.). Είναι άγνωστο πότε απεβίωσε, αν ήταν έγγαμος και αν άφησε απογόνους. Στη σημερινή Παλαιοκερασιά (έως το 1927 Τσερνοβίτι) δεν υπάρχει ονοματεπώνυμο Μητρόπουλος.
Το κείμενο του πωλητηρίου έχει ως εξής (Εικ.3-5):
«Πωλητήριον.
Εν λαμία, Σήμερον την εικοστήν /
τρίτην Ιουνίου του χιλιοστού οκτακοσιο= /
στού τεσσαροκοστού πέμπτου έτους /
ημέραν σάββατον Π.Μ. ενώπιον /
εμού του Συμβολαιογράφου λα= /
μίας Γεωργίου Μ.Αγγελινίδου και /
των μαρτύρων κυρίων θωμά /
Παππαβασιλείου, εμπόρου και Δημη= /
τρίου Κολώνια, ξενοδόχου, κα= /
τοίκων λαμίας /
πολιτών Ελλήνων γνωστών μοι /
και μη εξαιρουμένων από τον /
Νόμον, εμφανισθείς εις την εν= /
ταύθα κατοικίαν μου, ήτις /
εστί και Συμβολαιογραφείον, /
ο κύριος Ζήσης αποστόλου, μυ= /
λωνάς, κάτοικος Τσερνοβίτη, /
γνωστός μοι και άσχετος συγγε= /
νείας εμοί τε και τοίς μάρτυσι, /
εξέθεσαν, ότι, ευχαρίστως και οι= /
κειοθελώς επώλησε προς τον /
κύριον Ευαγγέλην Μητρόπου= /
λον, μυλωνάν, κάτοικον Τσερ /
νοβίτη, μίαν τριστέλλαν του, ομού με* /
με το δικαίωμα του νερού, το /
οποίον θέλει διέρχεται από την /
πλησίον άμπελόν του, κειμένην /
στο χωρίον Τσερνοβίτη και συνορευο= /
μένην με μύλον και από τα /
άλλα τρία μέρη με αύλακα, ελευ= /
θέραν παντός χρέους, βάρους /
υποθήκης και πάσης άλλης διαφι= /
λονικήσεως, ενεστώσης και μελλού= /
σης, διά δραχμάς πεντακοσίας /
αριθ. 500 : τάς οποίας έλαβε παρ’ /
αυτού μέχρι λεπτού και απα= /
ξαιούται αυτάς τε και οι κληρονόμοι /
του από παντός επ’ αυτής δικαιώ= /
ματος, ο δε αγοραστής καθίσταται /
κύριος και εξουσιαστής αυτής /
δυνάμενος να την διαθέση ελευ= /
θέρως και κατ’ ιδίαν του ωφέλειαν. /
Διό συνετάχθη κατ’ αίτησίν /
του το παρόν πωλητήριον, επί /
παρουσία και του αγοραστού, το /
οποίον αναγνωσθέν ευκρι= /
νως και εισέτι, οι τοιούτων υπο /
γραφές παρ’ αυτών και εμού, /
πλήν του πωλητού αγραμμά /
του ούτου κατά την ομολογίαν /
του /
Οι μάρτυρες                              Ο αγοραστής
θωμάς Παπαβασιλείου              Ευαγγέλης Μητρόπουλος
Δ. κολονιας
                    Ο Συμβολαι(ογράφος) λαμίας
                              Γ. Αγγελινίδης»

* ΣΗΜΕΙΩΣΗ: στο περιθώριο άνω δεξιά της δεύτερης σελίδας του πωλητηρίου συμπληρώθηκε από τον συμβολαιογράφο η φράση:
«το ως άνω= /
θεν αυτής ημίσεως /
στρέμματος μετά αμπελώνος /
Ευαγγέλης Μητρόπουλος /
θωμάς Παπαβασιλείου /
Δ Κολώνιας / »

ΕΙΚΟΝΕΣ


 Εικ.1. Σχεδίαση νεροτριβής και μαντανιού. Το βέλος δείχνει την κατεύθυνση του νερού. [Πηγή: Φυλλάδιο έκθεσης “Στους Μύλους της Μακεδονίας και της Θράκης, Νερόμυλοι, Νεροπρίονα, Νεροτριβές, Μαντάνια στην Παραδοσιακή Κοινωνία”, Λαογραφικό & Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης, Θεσσαλονίκη 2005].


 Εικ.2α. Μέρος του σωζόμενου τμήματος του αυλακιού. [Πηγή: φωτογραφικό αρχείο Σωτήρη Γ. Αλεξόπουλου].


 Εικ.2β. Μέρος του σωζόμενου τμήματος του αυλακιού. [Πηγή: φωτογραφικό αρχείο Σωτήρη Γ. Αλεξόπουλου].


Εικ.3. Η πρώτη σελίδα του πωλητηρίου. [Πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους-Παράρτημα Φθιώτιδας].


Εικ.4. Η δεύτερη σελίδα του πωλητηρίου. [Πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους-Παράρτημα Φθιώτιδας].


Εικ.5. Η τρίτη σελίδα του πωλητηρίου. [Πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους-Παράρτημα Φθιώτιδας].


ΠΗΓΗ