Κυριακή 5 Δεκεμβρίου 2010

Πολεμικό Ημερόλογιο του εφέδρου επιλοχία Ηλία Γ. Κωστή (Μέρος Β΄)



[Η αναδημοσίευση του Πολεμικού Ημερολογίου του Ηλία Κωστή συνεχίζεται με το δεύτερο μέρος. Το απόσπασμα τελειώνει με την περιγραφή της αιματηρής μάχης του υψώματος 669 πλησίον της Κακαβιάς και την είσοδο του Συντάγματος σε αλβανικό έδαφος. Ο κ. Πέτρος Σελέκος από τη Λάρυμνα Λοκρίδας, συγγραφέας του πονήματος για τον ταγματάρχη Ανδρέα Μάρκου Καραμέρη από το Μαρτίνο, αναφέρει ότι «στο ύψωμα αυτό πολέμησε και ο παππούς του Σωτήριος Κ. Δουδούμης. Πραγματοποιήθηκαν έξι επιθέσεις χωρίς να μπορούν οι εύζωνοι να βγάλουν τους Ιταλούς από τα χαρακώματα. Οι επιθέσεις γινόταν διά της λόγχης. Ο αγώνας ήταν σώμα με σώμα και οι εύζωνοι κάρφωναν τους Ιταλούς στρατιώτες με τη λόγχη. Ο επικεφαλής έφεδρος λοχαγός αντικαταστάθηκε με μόνιμο. Ο παππούς του σε γεροντική πλέον ηλικία μέχρι το θάνατό του, ανέφερε συνέχεια το ύψωμα 669» (ευχαριστούμε θερμά τον κ.Πέτρο Σελέκο για τις πληροφορίες). Εάν κάποιος άλλος αναγνώστης διαθέτει πληροφορίες για τις μάχες του υψώματος αυτού, ας μας τις αποστείλει για να εμπλουτισθούν επιπλέον τα γεγονότα με προσωπικά βιώματα πολεμιστών του 42 Συντάγματος Ευζώνων.
Ο Μέραρχος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος επέμεινε στην κατά μετωπον επίθεση. Αντίθετα ο Διοικητής του 42 Συντάγματος Ευζώνων Συνταγματάρχης Ιπποκράτης Παπαδημητρόπουλος πρότεινε την πλαγιοκόπηση του υψώματος 669. Η διαφωνία αυτή οδήγησε στην αντικατάσταση του δευτέρου από τον Υποδιοικητή του Συντάγματος Γεώργιο Παπαγεωργίου.]

-15-
ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΙΣ
Από αύριο αλλάζει η τακτική του ιερού μας αγώνος από παθητικήν άμυνα εις την αποφασιστικήν επίθεσιν. Ο θεός βοηθός μας.
Την 6ην μ.μ. γίνεται η εκκίνησις κατά αριθμητικήν σειράν των Ταγμάτων βάσει του καθορισθέντος δρομολογίου ΘΕΟΓΕΦΥΡΑ-ΓΛΥΤΖΑΝΗ-ΒΑΣΛΟΠΟΥΛΟ-ΙΕΡΟΜΝΗΜΗ-ΚΟΧΛΙΟΙ και με τον καθορισθέντα αντικειμενικό σκοπό ενός εκάστου. Ως και της πυροβολαρχίας Κωστάκη. Τελευταία ακολουθούν τα μεταγωγικά Σώματος. Η φεγγαρόλουστος βραδυά μας προσφέρει την βοηθειάν της.
14-11-40
Την 3.10 πρωινήν με διάταξιν κανονικής πορείας φθάνομε στο ΞΗΡΙΑ ΚΟΥΚΛΙΩΝ από όπου τά τμηματά μας θα κινηθούν προς τους αντικειμενικούς τους στόχους.
Οι κάτοικοι του Χωριού μας αντιλήφθησαν και φοβισμένοι μας ρωτούν αν υπάρχει κίνδυνος να απομακρυνθούν. Μαζύ τους ο Πρόεδρος και Γραμματεύς οι οποίοι μας πληροφορούν ότι ο εχθρός δεν έχει καταλάβει τα υψώματα της πρώτης γραμμης αντιστασεώς μας. Η διαταγή είναι η κατάληψις των υψωμάτων να γίνει αθορίβως. Ξεκινά το Ι/42 Τάγμα με οδηγό τον Πρόεδρο και σκοπό την κατάληψιν του υψώματος της ΜΟΝΗΣ ΣΩΣΙΝΟΥ απόστασις ημίσειας περίπου ώρας από την εκκίνησιν με διάταξιν πορείας και μικράν δύναμιν εμπροσθοφυλακής. Το δρομολογιό του ήτο μεσω των ΚΟΧΛΙΩΝ. Ετοιμάζονται και τα άλλα προς τα υψώματα ΣΙΑΣΤΗ και ΓΡΥΜΠΙΑΝΗ.
Μόλις οι προφυλακές του Ι/42 Τάγματος εξήλθον του Χωριού δέχονται καταιγισμόν εχθρικών πυρών αιφνιδιασθέντα και ταυτοχρόνως δεχόμεθα όλοι σφοδρά πυρά εχθρικών πυροβόλων και κυρίως τα συγκεντρωμένα τμήματα των άλλων Ταγμάτων του ΞΗΡΙΑ, που δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει προς τους αντικειμενικούς τους σκοπούς. Χαλασμός κυρίου. Πανικός και άτακτος δάλυσις των τμημάτων. Όλο σχεδόν το Συν/μα ετράπη εις άτακτον φυγήν προς ΖΗΤΣΑΝ. Ανατριχιαστική στιγμή. Λυπήθηκε η ψυχή μου το Διοικητή τον οποίο ακολουθώ να φωνάζει απεγνωσμένα. Κουράγιο παιδιά μη φοβάσθε παιδιά θα τους φάμαι παιδιά επίθεση παιδιά. Αλλά το κακό δεν σταματά. Και την ύψωσιν στην απελπισία του διέταξε της σημαίας, αλλά ποιος να τη δεί. Όλοι έχουν γυρίσει τα νώτα προς αυτήν. Οπότε ιππεύει και καθ’οδόν διατάσσει τους Αξ/κούς, με φωνές φυσικά, διότι που μπορει να τους διακρίνει μέσα στη συνχιση αυτή, να τρέξουν μπροστά στη ξηρολημνούλα και να σταματίσουν τους στρατιώτες, απόστασις φυσικά περίπου χιλιόμετρο και απυρόβλητο. Πράγματι ο στρατός σταμάτησε εκεί συγκεντρωμένος. Ο Διοικητής με ένα συγκινητικό λόγο εμψύχωσε τους στρατιώτες και εγένετο η ανασύνταξις των Ταγμάτων, που με διάταξιν πλέον μάχης ξεκίνησε προς τους αντικειμενικούς του στόχους. Ήδη άρχισε να ξημερώνει. Η επίθεσις έπρεπε οπωσδήποτε να γίνει διότι κινδύνευε και το 15ο Συν/μα το οποίο είχε αρχίσει την επιθεσίν του. Μεγάλη υπόθεσις ο αιφνιδιασμός. Που πήγε ο χθεσινοβραδινός ενθουσιασμός; Τα χειροκροτήματα και τα φιλιά; Ξεχάστηκαν; ΟΧΙ. Το ΟΧΙ του πρωθυπουργού επαναλαμβάνεται. Τα τμήματα συνήλθαν επανέκτισαν το ηθηκό τους και ξεκινούν διά την αποφασιστικήν μάχην. Ώρα 6.45. Τα τμήματα ευρίσκονται εις την βάσιν εξορμήσεως των. Το εχθρικό πυροβολικό δεν μας ενοχλεί πλέον. Το δικό μας πυροβολικό έχει ταχθεί έτοιμο προς βολήν διά την ενίσχησιν της επιθεσεώς μας.
Ευρίσκομαι σε μικρή απόσταση από τον Ταγματάρχην του ΙΙΙ/42 Καραμπότσον τον οποίο ακούω να φωνάζει στους άνδρας του. Παιδιά ήλθε η μεγάλη στιγμή. Τώρα θα δείξουμε στους άτιμους φρατέλους και σε όλο τον κόσμο τι αξίζει η
-16-
Ελλάς. Χτυπάται τα σκυλιά γεναια και αλύπητα η νίκη μας ανήκει.
Ξεκινούν οι Λόχοι με τους λεβεντοτσολιάδες των. Χιλιάδες σφαίρες τους στέλνει ο εχθρός σε κάθε τους βήμα. Το ύψωμα αρκετά υψηλό απότωμο και σχεδόν γυμνό. Φθάνουν εις τους πρόποδας του υψώματος. Ανακοφίζονται κάπος από τα πυρά του εχθρού, μόνον οι ατομικοί όλμοι τους ενοχλούν και είναι επικίνδυνοι οι άτιμοι διότι δεν υπάρχει απυρόβλητο για αυτούς. Οι τσολιάδες προχωρούν ανάμεσα στα βράχια αργά και σταθερά. Η ψυχή μου τρέμει. Πλησιάζουν στη φάση της εφόδου. Δέχονται τα καταιγιστικά πυρά του εχθρού από τα νεοκατασκευασθέντα χαρακώματα. Καθηλούνται εκεί επί αρκετήν ώραν μη μπορώντας να σηκώσουν κεφάλι. Δουλεύουν μόνον οι χειροβομβίδες. Αρχίζει μια κατακλησμιαία βροχή, ίσως για καλό δικό μας. Δεν μπορώ να παρακολουθήσω καλά από τη βροχή και την ελαφρά ομίχλη. Το πυροβολικό μας δεν μπορεί να τους ενισχίσει στη φάση που βρίσκονται. Ακούω σε μια στγμή το ΦΟΥΣΚΟΣΤΟΝ των τσολιάδων μας. Το σύνθημα της εφόδου. Ορμούν με εφ’ όπλου λόγχη και ξεμπίγουν σα βατράχους από τα χαρακωματά τους. Βαθειά αναπνοή. Γέλια και κλάματα μαζί με έπιασαν ασυναίσθητα. Το ύψωμα κατελήφθη αλλά υπάρχει φόβος αντεπιθέσεως. Θα την τολμήσουν όμως; Όσοι εσώθησαν ετράπησαν εις άτακτον φυγήν.
Το πυροβολικό μας σφυρωκοπεί συνεχώς το ύψωμα της ΜΟΝΗΣ ΣΩΣΙΝΟΥ που μάχεται το Ι/42 Τάγμα. Παρ’ όλο που πλησιάζει μεσημέρι δεν κατάφερε να εξουδετερώσει την αντίστασιν του εχθρού. Η μάχη συνεχίζεται μέχρι το απόγευμα άνευ αποτελέσματος. Το ύψωμα είναι απότωμο και δασωμένο. Οι τσολιάδες μας φθάνουν κατ’ επανάληψιν προ των εχθρικών χαρακωμάτων αλλά οπισθοχωρούν λόγω της μεγάλης ισχύος πυρός των. Συνέβη και κάτι τρομερό. Το πυροβολικό μας δεν αντελήφθη το προκεχωρημένον των θεσεών μας και οι οβίδες του έπεσαν στους δικούς μας. Ευτυχώς το ειδοποίησε αμέσος το παρατηριό του και διέκοψε την βολήν.
Κατόπιν της δυσκόλου καταλήψεως κατά μέτωπον του υψώματος ο τρίτος Λόχος, ιδία προτοβολία του Διοικητού του ενεργεί παράτολμον κυκλοτικήν κίνησιν δια της χαράδρας που οδηγεί προς ΑΝΩ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΝ και όπισθεν ακριβώς του υψώματος, με κίνδυνο να κυκλωθεί και ο ίδιος, γενόμενος όμως αντιληπτός παρά του εχθρού εγκαταλείπει το ύψωμα και τρέπεται προς φυγήν. Αι απώλειαι εκατέρωθεν σοβαραί.
Και το ΙΙ/42 Τάγμα επέτυχε του αντικειμενικού του σκοπού. Σχετικές πληροφορίες δεν έχομεν λεπτομεριακάς. Είναι και κάπως μακρυά μας.
15-11-40
Καιρός ακατάστατος και τσουχτερό κρύο. Η επίθεσις όμως συνεχίζεται με πείσμα. Ανεκατελήφθησαν κατόπιν σκληρού αγώνος τα Χωριά ΜΑΥΡΟΝΟΡΟΣ και ΡΕΠΕΤΙΣΤΑ. Συνελήφθη ιατρικό συνεργείο του εχθρού με άφθονο ιατρικό υλικό. Εκτός των φαρμάκων ευρέθησαν και πολλά κιβότια με προφυλακτικά, η πληροφορία διασκέδασε ποικιλοτρόπως. Ο Ντούτσε τους είπε ότι η κατάληψις της Ελλάδος είναι απλός περίπατος και το πίστευαν οι φρατέλοι και ήλθαν εφοδιασμένοι με όλα τα διασκεδαστικά των εργαλεία, ντόμινα κιθάρες μαντολίνα, ακόμα και προφυλακτικά για τις Ελληνίδες που ονειρεύοντο. Τώρα ας τα χρησιμοποιήσουν μεταξύ των.
Σκληρή μάχην δίδει το 15ο Συν/μα προς την πλευράν ΚΟΝΙΤΣΗΣ. Δεν έχομεν πληροφορίας αλλά το κανονίδη μαίνεται.
16-11-40
Τον λόγον έχει σήμερα ο ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΣ. Ο 10ος Λόχος διαβαίνει τον ΚΑΛΑΜΑ και επιτίθεται κατά του οχειρομένου εχθρού εντός του ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΥ που το πυροβολικό μας που είναι ο τρόμος των τους έχει διαλύσει κυριολεκτικώς και με την πρώτην επίθεσιν του Λόχου τρέπονται σε άτακτο φυγή. Το πυροβολικό μας τους καταδιώκει έως ότου μπούν στο δασομένο ύψωμα ΜΠΙΡΜΠΙΛΗ. Το δικό τους πυροβολικό τα έχει χαμένα. Βομβαρδίζει στόχους που δεν υπάρχει ούτε ένας Έλλην στρατιώτης. Καλοσύνη του.
Το αδελφό μας Συν/μα 15ο κατετρόπωσε τον εχθρό και καταλαμβάνει το ένα κατόπιν του άλλου τα Χωριά μας.
Κυκλοφορεί φήμη ότι η Στρατιά Πετσίκα κατέλαβε την ΚΟΡΙΤΣΑ ως επίσης εις τον Νότιον τομέα ΦΙΛΙΑΤΩΝ ο εχθρός υποχωρεί.
17-11-40
Το πρωί ο 9ος και 10ος Λόχοι μας επιτίθενται κατά της ΣΙΤΑΡΙΑΣ έναντίον μικράς εχθρικής δυνάμεως. Η ωραιοτέρα θεαματική μάχη ακόμα και ακουστική. Τα τμηματά μας σχεδόν εύκολα κατέλαβαν τα εχθρικά υψώματα με άτακτο υποχώρηση των Ιταλών μέσα στη δασωμένη περιοχή. Σάλπιγγες εκ τριών συνε-
-17-
χομένων λόφων κτιπούν κατ’ αρχάς το προχωρείται…προχωρείται και μετά εμβατήρια του αητού ο γυός μαύρη είναι η νύχτα στα βουνά. Το αίμα όλων μας έχει ανέβει στο κεφάλι. Ενθουσιασμός απερίγραπτος. Σωστό μεθύση. Ανατρηχίλα και χαρά. Όρθιοι οι τσολιάδες φωνάζουν συνεχώς το ΦΟΥΣΚΟΣΤΟΝ και σαν σταυραετοί κατεβαίνουν τας δασωμένας πλαγιάς προς ΣΙΤΑΡΙΑΝ αψηφόντας τα πυρά των εχθρικών που βάλλουν συνεχώς εναντίων των. Ο εχθρός άνευ αντιστάσεως τρέπεται εις φυγήν προς ΚΡΥΟΝΕΡΙ. Το εχθρικό πυροβολικό έχει λυσιάξει στέλνοντας βροχήν οβίδων του στο γάμο του καραγκιόζη. Βάλλει κατά των υψωμάτων που έχουν καταλάβει και προχωρίσει οι τσολιάδες μας προ πολού.
            Κοντά στο μεσημέρη οι αυτοί Λόχοι επιτίθενται κατά του υψώματος του ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ. Δύσκολο ύψωμα με μεγάλην στρατηγικήν σημασίαν. Ο πεισματώδης αγών με τας συνεχείς κατά μέτωπον επιθέσεις αποκρούονται. Η μάχη συνεχίζεται μέχρι βαθυτάτης νυκτός με ακάρπους συνεχείς επιθέσεις μας. Η επιμονή και υπομονή των τσολιάδων μας αμείωτος. Περί το μεσονύκτιον κατόπιν αποφασιστικής επιθέσεως καταλαμβάνεται το κατηραμένο ύψωμα αλλά με σοβαράς απωλείας. Μεταξύ των φονευθέντων είναι και δύο ηρωικοί αξ/κοί. Ο Υπολ/γός Φλώρος Άρης και ο Ανθ/της Ζώτος. Ο εχθρός ενήργησε τρείς συνεχόμενας αντιπεθέσεις άνευ αποτελέσματος.
18-11-40
          Το πρωί είδα το Διοικητή γεμάτο χαρά από τας επιτυχίας των τμημάτων. Θεώρησα κατάλληλο την ευκαιρία να του θυμήσω το περίφημο ΦΟΥΣΚΟΣΤΟΝ που μου είχε κάμει δρυμητάτην παρατήρησιν και παρά λίγο εικοσαήμερον κατά την συγκέντρωσιν του Στρατηγού προπολεμικά στο ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟ με την διαμαρτυρίαν της κλάσεως του 1933. Θεώρησα δε ευκαιρίαν διότι κατά την χθεσινήν μάχην, ήταν ακριβώς απέναντι, και άκουσε κατά την ηρωικήν εξόρμησιν των τσολιάδων το φ ο υ σ κ ο σ τ ο ν. Του λέγω δε ειρωνικά. Τι λες Μπάρπα συκώνει 20ήμερο το Φούσκοστον; Γέλασε με την ψυχή του. Και συμπλήρωσα. Κατοσταράκι συκώνει αλλά πούντο το έρμο; Και εκείνος μου απαντά. Θεωρώ τιμή μου που Διοικώ σήμερα το ηρωικό και ένδοξο Σύνταγμα Ευζώνων.
Ο εχθρός μετά την κατάληψιν του υψώματος του ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ αναγκάζεται να υποχωρήσει καθ’ όλην την γραμμήν και να αγγιστρωθεί εις τα υψώματα ΔΕΡΒΕΝΑΚΙΟΥ.
Το 15ο Συν/μα μετά την κατόπιν σκληρού αγώνος κατάληψιν των υψωμάτων ΖΑΡΑΒΙΝΑΣ και ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ καταδιώκει τον εχθρόν προς ΔΕΛΒΕΝΑΚΙ και ΠΟΓΩΝΙΑΝΗΝ.
Την 3ην μ.μ. εμφανίζονται τρία εχθρικά άρματα μάχης ελαφρά επί της Δημοσίας οδού ΔΕΛΒΕΝΑΚΙΟΥ με κατεύθυνση τη ΛΙΜΝΗ ΖΑΡΑΒΙΝΑΣ. Πολυβολούν το δάσος της στενωπού που υπερασπίζει ο 5ος και 6ος Λόχοι μας. Αντιαρματικά δεν έχομεν. Αλλά η εξουδετέρωσίς των επιχειρείται με τον εξής περίεργο και τολμηρό τρόπο. Διμοιρία του 5ου Λόχου στήνει ενέδραν εκατέρωθεν της οδού που επρόκειτο να περάσουν και σε σημείο που ήταν αδύνατος η στροφή των αλλά και δύσκολος η χρήσις των πολυβόλων των. Βάδιζαν δε πολύ κοντά μεταξύ των. Όταν έφτασαν οι τσολιάδες εξαπολύουν βροχήν χειροβομβίδων εκ των όπισθεν και πλαγίως με σκοπό την καταστροφήν των ερπιστριών των με αποτέλεσμα τα δύο πρώτα να ακινητοποιηθούν και οι οδηγοί παραδίδονται. Το τρίτο αναπτύσει ταχύτητα και προχωρεί. Το καταδιώκουν οι στρατιώτες με τα ατομικά των όπλα πυροβολώντας συνεχώς και άνευ σχεδόν σκοπεύσεως. Μετά απόστασιν 200 περίπου μέτρων εις μίαν στροφήν το εγκαταλείπει ο χειριστής του και μπαίνει στο πικνό δάσος. Κυκλώνεται όμως και συλλαμβάνεται κριμένος κάτω από ένα πικνό θάμνο σαν λαγός. Τον οδηγούν στο άρμα του και τον βάζουν να σβίσει την μηχανήν του. Το αν από φόβο ή καταστροφήν των ερπιστριών των παρεδόθησαν ουδείς ενδιαφέρθει δια την διαπίστωσίν του.
Επί τέλους ύστερα από 21 ημέρες φθάνουν οι ενισχύσεις μας. Ήλθε το ΙΙΙ/36 Τάγμα του 36ου Συν/τος Λαμίας. Παραμένει όμως ως εφεδρεία μέχρι να πάρει το βάπτισμα πυρός. Φαίνεται πολύ ενθουσιασμένο, το ίδιο και μας φέρνει τον ενθουσιασμό, τα χαιρετίσματα και τα συγχαρητήρια του λαού δια τας νίκας μας και πολλά άλλα. Το ίδιο βράδυ άκουσα τη μελωδία των τραγουδιών της Βέμπο. Τα λόγια μου ήταν γνωστά από γράμματα φίλων και φιλενάδων.
19-11-40
Ο εχθρός φαίνεται πήρε τον αποθαρό του ύστερα από τας καταδιώξεις του
-18-
42ου Συντάγματος Ευζώνων και του αδελφού 15ου Συν/τος Ιωαννίνων υποχωρεί ατάκτως εγκαταλείποντας αφθονίαν υλικών παντός είδους και βαρέως οπλισμού κυρίως. Στο ΧΑΝΙ ΔΕΛΒΙΝΑΚΙΟΥ εγκαταλείπει σεβαστόν αριθμό μοτοσικλετών αυτοκινήτων ελαφρών αρμάτων αναρίθμητα πυρομαχικά παντός όπλου, φαρμακευτικόν υλικόν και σεβαστόν αριθμόν τροφίμων.
Οι τσολιάδες διασκεδάζουν με τα πλούσια λάφυρα. Σαν μικρά παιδιά ανεβαίνουν στα ποδήλατα τις μοτοσικλέτες και τα αυτοκίνητα και κάνουν βόλτες. Δεν λείπουν και τα σχετικά αστεία. Οι ποιο υπέροχοι είναι οι αυτοκινητισταί που με τους ανεβασμένους κήρυκας διαλαλούν. Άλλος για τη ΡΩΜΗ άλλος για τα ΤΙΡΑΝΑ ευκαιρία κύριοι εκδρομούλα δωρεάν. Διασκέδασαν με την ψυχή τους.
20-11-40
Τώρα θυμήθηκαν οι γεναίοι του μουσολίνη να βομβαρδίσουν τις αποθήκες που άφισαν γεμάτες. Αλλά μήπως και τα κατάφεραν να πετύχουν έστω και μία από τις πολλές των βόμβες; Ή μήπος τους εμπόδισε το ανύπαρκτο αντιαεροπορικό μας. Καλοσύνη τους να το επαναλάβουν.
Ο εχθρός κατέχει παρά την ΑΚΡΟΡΑΧΗ το ύψωμα 682 ως και το Χωριό ΧΑΒΡΟΧΟ. Τρομερό κρύο αλλά και χιόνι πέφτει συνεχώς. Η επίθεσις έχει σταματίσει όχι από την κούραση και το κρύο αλλά να προωθηθούν τα πυροβολικά μας και για κάποια ανασυγκρότηση των τμημάτων μας. Στο δάσος του ΔΕΛΒΙΝΑΚΙΟΥ συλλαμβάνεται το επιτελείο εχθρικού Τάγματος και μάλιστα από ημιονηγούς.
21-11-40
Το Ι/42 Τάγμα μάχεται λυσωδώς παρά τα υψώματα ΚΑΚΑΒΙΑΣ δηλαδή το ακραίο φυλάκιο των συνόρων μας. Παρά την μηδαμενήν υποστήριξιν του πυροβολικού μας καταλαμβάνει δύο εκ των υψωμάτων του. Το ΙΙΙο Συν/μα Ιππικού Λαρίσης καταφθάνει προς ενίσχυσίν μας και λαμβάνει μέρος στον τομέα ΚΑΚΑΒΙΑΣ.
23-11-40
          Μετά την προώθησιν των πυροβολικών μας η επίθεσις γενικεύεται, παρά την επικρατούσαν κακοκαιρίαν. Το Ι/42 Τάγμα συνεχίζει την εκκαθάρισιν των υψωμάτων ΚΑΚΑΒΙΑΣ και βήμα προς βήμα απωθεί τον εχθρό. Το ΙΙ/42 Τάγμα κατευθύνεται προς το ΔΕΛΒΙΝΑΚΙ-ΠΟΓΩΝΙΑΝΗΝ και το ΙΙΙ/42 Τάγμα προς το φυλάκιο ΣΚΥΠΗ και των υψωμάτων ΖΑΒΡΟΧΟΥ και ΑΜΠΕΛΟΧΩΡΙΟΥ. Το Τάγμα αυτό συνοδεύει και ο Υποδιοικητής Αντ/χης Παπαγεωργίου.
Την 8ην πρωινήν Λόχος του ΙΙΙ/42 έρχεται εις επαφήν με τον εχθρόν που το υποδέχεται με δραστικά πυρά παντός όπλου. Τόσο η καλή οχείρωσις του υψώματος όσο και το υψωμετρόν του και το ανόμαλον του εδάφους του ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ ΖΑΒΡΟΧΟΥ καθιστούν δύσκολον αν όχι αδύνατον την καταληψίν του διά της κατά μέτωπον επιθέσεως. Διλοχία του αυτού Τάγματος προχωρεί διά μέσου της χαράδρας που οδηγεί προς γέφυραν ΚΑΚΑΒΙΑΣ με σκοπόν την κύκλωσιν του εχθρού.
Το πυροβολικό μας σφυρωκοπεί ευστόχως τας θέσεις του εχθρού, οπότε ο Λόχος διευκολύνεται και διαβαίνει την απότομον και γυμνήν χαράδραν σχεδόν ανενόχλητος. Φθάνει σχεδόν μέχρι του σημείου εφόδου, χωρίς να αντιληφθεί την κινησή του ο εχθρός, από το σφοδρό σφυροκόπημα του πυροβολικού μας το οποίο παρακολουθεί και επιμηκίνει βολήν διά την πραγματοποίησιν της εφόδου του Λόχου, ο οποίος επιχερεί την έφοδον αλλά τα δραστικά πυρά του εχθρού και οι πικνοί θάμνοι τον καθυλώνουν εκεί επί ώραν σφυροκοπούμενος από τους ατομικούς όλμους του εχθρού. Εν τη απελπισία του ο Λόχος επιχειρεί τολμηράν και αποφασιστικήν έφοδον με εφ’ όπλου λόγχην και ξεκομπίζει τρέποντας σε φυγή τον εχθρό. Από την θέσιν του παρατηρητηρίου με το Διοικητήν παρακολουθήσαμε την όλην εξέλιξιν της τρομερής αυτής μάχης. Βλέπω το Διοικητή να σκουπίζεται από τον κρύο υδρώτα που τον είχε πιάσει και να στριφογιρίζει αμίλητος, ασφαλώς είπα μέσα μου αναλογίζεται, όπως κι εγώ, τα παιδιά που χάθηκαν.
Τα άλλα τμήματα συνεχίζουν τον αγώνα. Δεν μας ήλθαν ακόμα σύνδεσμοι να μας πληροφορήσουν.
24-11-40
Λόγω του μικροτραυματισμού μου στη δεξιά επιγονατίδα και τη μέση τη νύχτα πεύτοντας από ένα βράχο μέσα στο σκοτάδι, όχι βέβαια τόσο σοβαρά, αλλά το κρύο και το χιονόνερο με περιόρισε περισσότερο, οπότε αναγκάστικα να μεταβώ εις το Α΄ ορεινό χειρουργείο όπου και παρέμεινα επί έξι ημέρες. Την 30ην του μηνός, παρ’ ότι έχω ακόμα ενοχλήσεις, κυρίως στη μέση, μεταβαίνω στην
-19-
έδρα μου. Τας ημέρας αυτάς έπειρνα πληροφορίες από τους τραυματίες που έρχονταν και μάθαινα την προέλασιν των τμημάτων μας.
1-12-40
Ο 11ος Λόχος μάχεται σκληρά εις τα υψώματα ΑΡΓΥΡΟΧΩΡΙΟΥ και ο εχθρός προβάλλει σθεναράν αντίστασιν, υποστηριζόμενος από μεγάλον αριθμό πυροβόλων τα οποία λόγω της μικράς αποστάσεως βάλλουν ως όπλα ευθυτενούς τροχιάς. Πιεζόμενος όμως τρομερά με συνεχής επιθέσεις αναγκάζεται να υποχωρήσει και μάλιστα ατάκτως αφού εγκατέλειψε τα 16 πυροβόλα του με αρκετόν αριθμό οβίδων. Εις την μάχην αυτήν εφονεύθη ο έφεδρος Ανθ/γός Τσιφτσής. Τον θάνατόν του εκτός της Διμοιρίας του εθρήνησαν πολλοί διότι υπήρξε ο αξιόμαχος Αξ/κός που διακρίθηκε εις όλας τας μάχας αλλά και ο πλέον αξιοαγάπητος στους συναδέλφους του και τους στρατιώτες.
Τας απογευματινάς ώρας ο εχθρός ίσως αντελήφθη την μικράν μας δύναμιν, ενεργεί αντεπίθησιν και ανακαταλαμβάνει το ύψωμα με αρκετάς απωλείας. Ενεργείται αντεπίθησις δική μας και ανακατάληψις του υψώματος. Κατά την υποχώρησίν του ο εχθρός αφήρεσε τα κλείστρα από τα 12 από τα 16 πυροβόλα του. Ο λόχος μας διατήρησε πλέον την κατοχήν του υψώματος.
2-12-40
Ο εχθρός κατέχει το ύψωμα 669 ακριβώς έναντι του χθεσινού καταληφθέντος υψώματος κειμένου Δυτικώς του Χωρίου ΑΡΓΥΡΟΧΩΡΙΟΥ. Τα τμηματά μας προσεπάθησαν με αλληπαλήλους επιθέσεις διά την καταληψίν του όλην την ημέραν δυστυχώς άνευ αποτελέσματος. Όλη τη νύχτα το εχθρικό πυροβολικό έχει λυσιάξει να μας στέλνει αμέτρητες οβίδες του.
Εναντίον του 669 υψώματος, το οποίο αποτελεί φυσικόν οχειρόν, αλλά και των αλληπαλήλων χαρακωμάτων που έχει κατασκευάσει ο εχθρός το καθιστούν απόρθητο φρούριο. Είναι αξιοθαύμαστοι οι Ιταλοί διά την ταχύτητα και εργατικότητα εις οχείρωσιν, το άκρον αντίθετον με ημάς. Την κατά μέτωπον επίθεσιν ενεργεί ο 10ος Λόχος του Λοχαγού Κατή. Ο Λόχος κατορθώνει παρά το σφοδρό πυρ του εχθρού πολυβόλων, οπλοπολυβόλων, ατομικών όπλων και όλμων, ακόμα και χειροβομβίδων, να προσεγγίσει την πρώτην σειράν των χαρακωμάτων αλλά τα δραστικά πυρά του τον αναγκάζουν σε υποχώρησιν με τρομακτικάς απωλείας εις νεκρούς και τραυματίας. Σχεδόν απεδεκατίσθη. Η θέσις μας είναι παρα πολύ μειωνεκτική ως κατά μέτωπον επίθεσιν. Το έδαφος γυμνό άκρως ανιφορικό και η απόστασις μεγάλη από την θέσιν εξορμήσεως που δεν υπάρχει σπιθαμή εδάφους που να μην οργώνεται από τα αμέτρητα βλήματα των βαρέων και ατομικών όπλων του εχθρού. Κάθε επίθεση είναι σχεδόν θυσία άνευ αποτελέσματος.
Εκτός των άλλων δυσκολειών και κακοτυχιών δεν έχομεν και την απαιτούμενην υποστήριξιν του πυροβολικού μας. Μόνον μία μοίρα ορειβατικού μας υποστηρίζει. Βαρύ και πεδεινά μας πυροβόλα δεν έχουν πρωθηθεί ακόμα. Είναι η πρώτη μας φορά που αισθανόμεθα τόσην απελπισίαν και αποκαρδίωσιν με τας τόσας απωλείας μας. Το 669 έχει καταστεί πραγματικός τάφος. Οι Λόχοι που επιχείρησαν επιθέσεις εις το φονικό ύψωμα έχουν σχεδόν αποδεκατισθεί με τας τρομακτικάς των απωλείας.
3-12-40
Ο διοικητής με τηλεφωνική του αναφορά στη μεραρχία δηλώνει ότι σταματά πλέον την κατά μέτωπον φονικήν επίθεσιν και προτείνει μόνον με πλευροκόπισιν θα πέσει το 669 ύψωμα.
4-12-40
Λίαν πρωί καταφθάνει ο Μέραρχος Κατσιμήτρος με το επιτελείο του και τον Διοικητήν της ανεξαρτήτου Ταξιαρχίας Γιαντζήν. Μετά ολιγόωρον σύσκεψιν μετά του Διοικητού μας, μεταβαίνουν εις το παρατηρητήριο του Συν/τος προς παρακολούθισιν νέας, προφανώς διατασσομένης επιθέσεως κατά μέτωπον.
Εν τω μεταξύ έχουν προωθηθεί το βαρύ μας πυροβολικό και δύο πεδεινές πυροβολαρχίες, αι οποίες βάλλουν συνεχώς επί του υψώματος το οποίο έχουν κυριολεκτικά οργώσει. Γίνονται συνεχόμενες επιθέσεις άκαρπες φυσικά, με τρομακτικάς απωλείας. Μεταξύ των φονευθέντων είναι και ο Λοχαγός Μαυραγάνης ο οποίος εθελοντικά ανέλαβε την Διοίκησιν του 9ου [λόχου] 42 Τάγματος, ενώ ήτο Διοικητής του 9ου Λόχου του ΙΙΙ/36 Τάγματος. Επίσης φονευθέντες είναι και ο έφεδρος Ανθ/γός Κουτσιάφτης ως και ο Ανθ/τής Τσώνης Αθανάσιος, οι οποίοι ετάφησαν εις το εξωκλησάκι του ΑΡΓΥΡΟΧΩΡΙΟΥ με πολλούς Υπαξ/κούς και οπλίτας, την ιδίαν νύχτα.
Φαίνεται αληθεύει η πληροφορία διαφωνίας Διοικητού και Μεράρχου διά την
-20-
σφαγήν των κατά μέτωπον επιθέσεων.
Η εκ δεξιών πλευρική επίθεσις την οποίαν επραγματοποίησε ο ηρωικός Ταγ/χης Πανταζής του ανεξαρτήτου Τάγματος ΚΟΝΙΤΣΗΣ, δεν τον γνωρίζω κατ’ όψιν κατ’ όνομα όμως πολύ από τα κατορθωματά του, και με ελαχίστας εις αίμα θυσίας. Η πλαγιοπλεύρισις αυτή ανάγκασε και την απελευθέρωσιν εκ των δυνάμεων του εχθρού του φονικού και κατηραμένου 669 υψώματος.
Σήμερα γιορτάζει και το πυροβολικό μας χρόνια του πολλά.
5-12-40
Η πτώσις του 669 υψώματος είναι πλέον γεγονός. Γενική ανακούφισις.
Την 10.30 π.μ. επισκεπτόμεθα μετά του Διοικητού και πολλών Αξ/κών το κατηραμένο 669 ύψωμα, που έχει θάψει και θέσει εκτός μάχης τόσους λεβέντες μας τσολιάδες.
Μόλις φθάσαμε στην κορυφή του υψώματος βρεθήκαμε προ μακαβρίου θεάματος. Ολόκληρο το ύψωμα είναι καλυμένο από διαμελισμένα πτώματα. Εντός των χαρακωμάτων κατά δεκάδας στιβαγμένα κορμιά. Όσο προχωρούμε τόσο και ποιο τραγικό το θέαμα. Όσο και να θέλει να αποφύγει κανείς το πάτημα ανθρωπίνων μελών είναι αδύνατον. Το μαυροκόκκινο αίμα έχει πλημμυρίσει το ύψωμα. Εις την Δυτικήν πλευράν του υψώματος το πλέον συγκινητικόν και ανατριχιαστικόν θέαμα. Ολόκληρος η εκ χαμηλών θάμνων περιοχή είναι σκεπασμένη από τεμάχια ανθρωπίνων μελών του σώματος εκ της εχθρικής διμοιρίας όλμων η οποία εφονεύθη ολόκληρος από βλήματα του πυροβολικού μας. Το θέαμα είναι οπωσδήποτε συγκινητικόν, έστω και αν πρόκειται περί εχθρικών πτωμάτων, με νωπό ακόμα το αίμα με ορθάνοιχτα τα μάτια θολά λες και κάτι σου ζητούν. Μέσα μου παλεύουν δύο συναισθήματα. Της χαράς δια την απελευθέρωσιν του φονικού υψώματος και της λύπης δια το μακάβριον θέαμα. Αυτά τα καλά έχει ο πόλεμος. Ο θανατός σου η ζωή μου.
Κατά τους υπολογισμούς οι νεκροί, που σήμερα βλέπομε υπερβαίνουν τους εκατό, το σύνολο θα πρέπει να υπερβαίνει τους πεντακοσίους, διότι ο ιατρός Σπύρος Πολίτης, που είναι μαζύ μας, λέγει ότι αυτά που βλέπουμε πρέπει να είναι μόνον τα χθεσινά, όπως φαίνεται από το κόκκινο ακόμα αίμα και τα μάτια.
Και ακόμα μία αξιοθαύμαστος παρατήρησις της οχειρώσεως του υψώματος από τον εχθρό. Περιποιημένα πολυβολεία, χαρακώματα, ακόμα και σποραδικά σκέπαστρα. Αμφιβάλης αν όλα αυτά έγιναν με τα χέρια. Και όμως.
Επιστρέφομεν εις το Χωριό ΤΕΡΙΑΧΙΟΝ όπου η έδρα μας.
6-12-40
Του Αγίου Νικολάου. Το πρωί αναχωρούμε από το ΤΕΤΙΑΧΙΟΝ με κατεύθυσιν το ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟ. Στις 8.18 π.μ. το πόδι μας πατά επί εχθρικού εδάφους. Χαρά απερίγραπτος. Ακόμα και πυροβολισμοί ενθουσιασμού έπεσαν. Κατά την είσοδό μας στο χωριό ΡΟΔΑΤΕΣ, Αλβανικό χωριό αλλά με Έλληνες κατοίκους, φτοχό Χωριό ορεινό, μας υποδέχεται με δάκρυα χαράς διά την απελευθερωσή του. Μας πληροφορούν την άτακτον υποχώρησιν του εχθρού ο οποίος πέρασε πανικόβλητος τρέχοντας.
Απόλυτος πλέον ησυχία σε όλο τον τομέα. Επαφή με τον εχθρό δεν υπάρχει πλέον. Φαίνεται ότι η μέχρις εσχάτων σθεναρά άμεινα του εχθρού στο 669 ύψωμα ως σκοπόν είχε την κάλυψιν της οπισθοχωρήσεός του.
7-12-40

ΠΤΩΣΙΣ ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟΥ
Το ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟ έχει εγκαταλείψει πλέον ο εχθρός με την γενικήν οπισθοχωρησίν του. Την καταδιωξίν του και τήρησιν επαφής με αυτόν έχει αναλάβει η ΙΥ Μεραρχία Δεμέστυχα η οποία κατέφθασε και πορεύεται προς το Αργυρόκαστρο.
Έχουν συμπληρωθεί 41 ημέρες από την έναρξιν του πολέμου. Το Συν/μά μας έδοσε σκληράς και συνεχής μάχες, ως αμεινόμενο και επιτεθέμενο κατά το διάστημα αυτό, υπό τας πλέον δυσμενής συνθήκας, τόσο καιρικάς, όσο και ανίσους εις πολεμικά μέσα έναντι του εχθρού. Και όμως άντεξε και εξεπλήρωσε πλήρως το ιερόν του καθήκον προς την Πατρίδα.
Μετά την άφιξιν των νέων δυνάμεων το Συν/μά μας παραμένη πλέον εν επισταθμία προς ανάπαυσιν και ανασυγκροτησίν του ύστερα από τας τεραστίας απωλείας που υπέστη.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου