Συνοπτική Ιστορία του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων Λαμίας

Από τη διαδικτυακή έρευνα στα ψηφιακά αρχεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού προέκυψε ένα ιστορικό τεκμήριο-ντοκουμέντο υπό τον τίτλο «Ιστορία του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων της 15/05/1958, για την περίοδο από 23/12/1913 έως 26/06/1954», στο οποίο παρουσιάζεται η ιστορία του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων Λαμίας (Εικ. 1, 2).

Το κείμενο έχει ως εξής:

«ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΝ ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ 5/42 ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΕΥΖΩΝΩΝ

ΓΕΝΙΚΑ:

1. Το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων ιδρύθη διά του από 23 Δεκεμβρίου 1913 Β.Δ. όπως και τα άλλα Συντάγματα Ευζώνων. Η έδρα του Συντάγματος ήτο εις την Λαμίαν και υπήχθη υπό την ΧΙΙΙ Μεραρχίαν (Χαλκίδος).

ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1914 μέχρι και 1917:

2. Διά την περίοδον ταύτην δεν υπάρχουν λεπτομερή στοιχεία περί του Συντάγματος, λόγω εξαφανίσεως μεγάλου μέρους των αρχείων ένεκα της επισυμβάσης την εποχήν εκείνην βαθείας διαιρέσεως της Χώρας ως και της απωλείας ετέρου μέρους των αρχείων κατά την κατοχήν και το κίνημα των κομμουνιστών τον Δεκέμβριον 1944 (ΔΙΣ/ΓΕΣ τόμος πρώτος “Η Ελλάς και ο πόλεμος εις τα Βαλκάνια” Εισαγωγή). Εξ ετέρων όμως ιστορικών στοιχείων αγόμεθα εις το συμπέρασμα ότι Το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων ήτο ενεργόν εις την Λαμίαν και συνεπλήρωσε την δύναμίν του εις την εμπόλεμον σύνθεσιν με την επιστράτευσιν του 1915 (10 π. ημ. / 23 ν. ημ. Σεπ/βρίου 1915). Εν συνεχεία λόγω και του επελθόντος Εθνικού Διχασμού η Ελληνική Κυβέρνησις των Αθηνών τηρούσα ουδετερότητα υπεχρεώθη υπό των Αγγλογάλλων να ενεργήση αποστράτεσιν (26 Μαΐου π. ημ. / 8 Ιουν. ν. ημ. 1916) και να μεταφέρη τον Στρατόν εις την Πελοπόννησον. Ούτω και το Σύνταγμα απεστράτευσε τους εφέδρους και μετεστάθμευσεν εις την Πελοπόννησον.

-2-

Η ΔΙΣ συνεχίζει την έρευναν της περιόδου ταύτης και εφ’ όσον εκ της ερεύνης ταύτης προκύψουν έτερα στοιχεία θ’ αναφέρη σχετικώς εις ΓΕΣ διά συμπληρωματικού ιστορικού σημειώματος.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ

  3α. 16 Ιανουαρίου-τέλος Μαΐου 1918: Το Σύνταγμα συμπληρώνει την δύναμίν του εις εμπόλεμον, μεταφέρεται ατμοπλοϊκώς εις την Θεσ/νίκην και ασχολείται με εκπαίδευσιν.

β. Αρχαί Ιουνίου-Τέλος Αυγούστου 1918: Τον Ιούνιον μεταφέρεται μεθ’ ολοκλήρου της ΧΙΙΙ Μεραρχίας εις το μέτωπον του Στρυμόνος και την 20ην του ιδίου μηνός αναλαμβάνει τον τομέα από της λίμνης Αχινού μέχρι χωρίου Αγία Ελένη.-

γ. Σεπτέμβριος-Νοέμβριος 1918: Τον Σεπτέμβριον εκτελεί επιθετικήν αναγνώρισιν προς εξακρίβωσιν της δυνάμεως και της διατάξεως του εχθρού εις τον τομέα του. Τον Οκτώβριον αναλαμβάνει ολόκληρον τον τομέα της ΧΙΙΙ Μεραρχίας η οποία συγκεντρούται εις τον χώρον μεταξύ Νικοκλαίας και Σησαμιάς προκειμένου το Α΄ ΣΣ να προελάση προς Σιδηρόκαστρον και Ρούπελ. Την 29 Σεπτ. υπογράφεται η ανακωχώ μετά της Βουλγαρίας διά της οποίας υποχρεούτο αύτη να εκκενώση αμέσως τα κατεχόμενα υπό του Στρατού της Ελληνικά και Σερβικά εδάφη και ν’ αποστρατευθή.

Την 3ην Οκτωβρίου το Σύνταγμα διατάσσεται ν’ ανακαταλάβη την Καβάλαν. Λόγω αρνήσεως των Βουλγάρων να εκκενώσουν την πόλιν το Σύνταγμα λαμβάνει διάταξιν μάχης, ότε τα Βουλγαρικά Συντάγματα αναγκάζονται ν’ αποσυρθούν. Το Σύνταγμα παραμένει εις Καβάλαν μέχρι τέλους Νοεμβρίου ότε συγκεντρούται εις τον λιμένα της πόλεως.

ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΕΙΣ ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗΝ ΡΩΣΙΑΝ

4.α. Δεκέμβριος 1918-Φεβρουάριος 1919: Παραμένει εις περιοχήν Καβάλας. Την 28 Φεβρουαρίου 1919 ως Μονάς του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος εις Μεσημβριβήν Ρωσίαν, επιβιβάζεται πλοίων εις τον λιμένα Ελευθερών και αναχωρεί εις Οδησσόν, όπου αποβιβάζεται την 4ην Μαρτίου.

β. 4 Μαρτίου-29 Μαρτίου: Τάς 13-14 του ιδίου το 5/42 ΣΕ διατίθεται προς ενίσχυσιν του ανατολικού τομέως της Οδησσού.

.. / ..

-3-

Το εσπέρας της 16 Μαρτίου αντικαθιστά το 3ον ΣΠ το οποίον εμάχετο σκληρώς επί 10ήμερον εναντίον υπερτέρου εχθρού. Το Σύνταγμα αναλαμβάνει υπό την διοίκησίν του και τα ΙΙΙ/3-ΙΙΙ/34 Τάγματα ως και Τμήματα Γαλλικού Ιππικού, Πυρ/κού και Μηχανικού και ως Τακτικόν Απόσπασμα αναλαμβάνει την ευθύνην της αμύνης του “προκεχωρημένου τομέως Σέρμπκας”. Έκτοτε το Σύνταγμα αναφέρεται ως “Απόσπασμα Πλαστήρα” εκ του ονοματεπωνύμου του Διοικητού του Αντισυνταγματάρχου Ν. Πλαστήρα. Την 17 Μαρτίου το Απόσπασμα αποκρούσει ισχυράν επίθεσιν του εχθρού και αντεπιτεθέμενον καταδιώκει αυτόν πέραν της βάσεως εξορμήσεώς του. Την επομένην αποκρούει και νέαν μεγάλην επίθεσιν των κομμουνιστικών δυνάμεων προς κατάληψιν της Οδησσού, αλλά λόγω απωθήσεως των Γαλλικών Συνταγμάτων το Απόσπασμα διετάχθη και συνεπτύχθη εις ετέραν γραμμήν αμύνης. Από 19 μέχρι 23 Μαρτίου το Σύνταγμα διαξάγει σκληρούς αμυντικούς αγώνας και αποκρούει επιτυχώς εχθρικάς επιθέσεις, αλλά λόγω και νέας υποχωρήσεως των Συμμαχικών Δυνάμεων εις τα πλευρά του, διατάσσεται και συμπτύσσεται εν τάξει εις στενώτερον μέτωπον.

Χάρις εις τον λίαν επιτυχή αμυντικόν αγώνα του Συντάγματος τα Συμμαχικά Στρατεύματα ηδυνήθησαν να συμπτυχθούν κανονικώς εις νέαν αμυντικήν γραμμήν. Από 23-29 κατόπιν συννενοήσεως του Διοικητού των Συμμαχικών Δυνάμεων και των Σοβιέτ της Οδησσού, τα Συμμαχικά Στρατεύματα απεχώρησαν άνευ μάχης εις Βεσσαραβίαν.

Ούτω και το Σύνταγμα τίθεται εν πορεία προς νότον και την 29 Μαρτίου διέρχεται τον Δνείστερον ποτ.

γ. 30 Μαρτίου-15 Ιουνίου 1919: Το Σύνταγμα εγκατεστάθη αμυντικώς επί της δεξιάς όχθης του Δνειστέρου π. μετά των άλλων Συμμαχικών Στρατευμάτων προκειμένου ν’ απαγορεύσουν την εισβολήν των Μπολσεβίκων εις την Βεσσαραβίαν. Την 27ην Μαΐου αντικαθίσταται υπό Ρουμανικών Στρατευμάτων. Έκτοτε ως Μονάς της ΧΙΙΙ Μεραρχίας μετασταθμεύει εις διαφόρους περιοχάς της Ρουμανίας, τον Ιούνιον φθάνει σιδηροδρομικώς εις το Γαλάζιον και την 15ην Ιουνίου επιβιβάζεται πλοίων με προορισμόν την Σμύρνην.

ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ

5.α. 16 Ιουνίου-31 Δεκεμβρίου 1919: Από 16-19 Ιουνίου το Σύνταγμα μεταφέρεται θαλασσίως εις την Σμύρνην της Μικράς Ασίας

.. / ..

-4-

Την 28ην του ιδίου κατόπιν πορείας αντικαθιστά το 5ον Σύνταγμα Αρχιπελάγους εις τον τομέα της Μαγνησίας. Την 8ην Ιουλίου είχε την πρώτην σύγκρουσιν με τον εχθρόν:

Τούρκοι άτακτοι επιτεθέντες κατά του χωρίου Παπαζλί απεκρούσθησαν και καταδιωχθέντες απώλεσαν 5 νεκρούς και 25 αιχμαλώτους.

Την 29ην Ιουλίου Τουρκική δύναμις περίπου 800 ανδρών επετέθη εκ νέου κατά του ιδίου χωρίου. Το Σύνταγμα απέκρουσε και πάλιν την επίθεσιν. Ο εχθρός είχε 90 νεκρούς. Κατά τους μήνας Αύγουστον, Σ/μβριον, Οκτώβριον 1919 το 5/42 Σ.Ε. σταθμεύει εις Μαγνησίαν και επιδίδεται εις την οργάνωσιν και βελτίωσιν της αμύνης του. Τον Νοέμβριον το Ανώτατον Διασυμμαχικόν Συμβούλιον επιτρέπει περαιτέρω προέλασιν του Ελληνικού Στρατού. Ούτω και το 5/42 Σ.Ε. συμμετέχει εις την κατάληψιν νέων θέσεων από 19-22 Νοεμβρίου.

β. 1η Ιανουαρίου-22α Ιουνίου 1920: Την 8ην Ιανουαρίου 1920, Λόχος του Συντάγματος ενεργεί μετά του Ι/30 Τάγματος επίθεσιν εναντίον Τουρκικών δυνάμεων τας οποίας και συντρίβει. Μέχρι του Ιουνίου η δραστηριότης επιχειρήσεων εις τον τομέα του Συντάγματος είναι περιωρισμένη. Την 9ην Ιουνίου 1920 ο Ελληνικός Στρατός ήρχισε νέαν προέλασιν. Το 5/42 ΣΕ ως μικτόν Απόσπασμα ενεργεί σφοδροτάτην επίθεσιν κατά των Τουρκικών αντιστάσεων και αφού ανατρέπει πολλάς εξ αυτών διά της λόγχης καταλαμβάνει την πόλιν του Αξαρίου, συλλαμβάνει πολλούς αιχμαλώτους και κυριεύει δύο πυροβόλα, πολυβόλα και παντοειδές υλικόν. Κατά τας 11-12 Ιουνίου προελαύνει ταχέως προς Γκελεμπέ. Την 16ην Ιουνίου προελαύνει αμαχητί μέχρις Ομέρκιοϊ όπου επιτυγχάνει τον σύνδεσμον με Τμήματα της Μικτής Ταξιαρχίας της Μεραρχίας Ξάνθης η οποία είχεν αποβιβασθεί την αυτήν ημέραν εις Πάνορμον.

γ. 23 Ιουνίου-23 Αυγούστου 1920: Το Σύνταγμα ευρίσκεται εις την περιοχήν Σουζουρλού-Κεπσούτ κατέχον τα κέντρα αντιστάσεως Κρεμαστής και Κεπσούτ.

δ. 24 Αυγούστου-5 Νοεμβρίου 1920: Την 24ην Αυγούστου το Σύνταγμα μετακινείται εις Ελβαντάρ Φιλαδελφείας

-5-

και την 10ην Οκτωβρίου εις το Ουσάκ. Την 15ην Οκτωβρίου προωθείται προς Τζεντίζ, εξέχουσαν του μετώπου. Την 18ην του ιδίου προελαύνει και αναλαμβάνει τον υποτομέα Ντοσετζίκ.

Η Τουρκική επίθεσις κατά του τομέως Τζεντίζ αποτυγχάνει και αι Ελληνικαί Δυνάμεις καταλαμβάνουν ισχυράς θέσεις αμύνης.

Λόγω απωλείας της επαφής μετά των εχθρικών Μονάδων το Σύνταγμα την 3ην Νοεμβρίου ενεργεί διά δύο Λόχων αναγνωρίσεις εις βάθος 7-10 χιλιομέτρων και διασκορπίζει δύο εχθρικάς Ομάδας των 100 ανδρών περίπου εκάστη.

ε. 6 Νοεμβρίου-9 Μαρτίου 1921: Το Σύνταγμα εγκατεστημένον αμυντικώς επί της γραμμής Σελά Ογλού-Καντά δυτικώς της Προύσης.

στ. 30-26 Μαρτίου 1921: Το Σύνταγμα την 10ην Μαρτίου προελαύνει επικεφαλής της φάλαγγος της ΧΙΙΙ Μεραρχίας. Την 11ην του ιδίου καταλαμβάνει τας διαβάσεις μεταξύ Τοκού Τεπέ και Ταζλέρ-Καρλίκ και την επομένην φθάνει επί της γραμμής Γκουνέϊ-Ταζλέρ κατελθόν εκ των βορείων κλιτύων του Ακάρ Ντάγ όπου το ύψος της χιόνος εις πολλά σημεία υπερέβαινε το 1,70 μ. Την 13ην η προέλασις συνεχίζεται προς τα υψώματα Τσακιρσάζ-Γιατζιλάρ και το Σύνταγμα λαμβάνει στενήν επαφήν την ιδίαν ημέραν με τον εχθρόν. Από 0600 της 14ης Μαρτίου το Σύνταγμα επιτίθεται με δύο Τάγματα κατά μέτωπον και το ΙΙΙ/42 Τάγμα ελισσόμενο εις το δεξιόν όπου δι’ αιφνιδιαστικής επιθέσεως ανατρέπει τον  εχθρόν και απειλεί το αριστερόν πλευρόν και τα νώτα αυτού. Ούτω οι Τούρκοι υποχωρούν και το Σύνταγμα διά γενικής επιθέσεως καταλαμβάνει την ισχυράν τοποθεσίαν Τσακιρσάζ και εισέρχεται εις την πόλιν του Αφιόν-Καραχισάρ, την ιδίαν ημέραν. Από 15-19 Μαρτίου το Σύνταγμα προωθείται περί τα 15 χιλ. ανατολικώς του Αφιόν Καραχισάρ, βελτιώνει την γραμμήν προφυλακών του και την 20ην Μαρτίου καταλαμβάνει το Τσάϊ.

Δυστυχώς, το Γ΄ Σ.Σ. επειδή προσέκρουσε εις λίαν ισχυράς αντιστάσεις δεν ηδυνήθη να ολοκληρώση τους ΑΝΣΚ αυτού και η Ανωτάτη Διοίκησις απεφάσισε την σύμπτυξιν των Δυνάμεών μας εις τας θέσεις εξορμήσώς των. Ούτω και το Α΄ Σ.Σ., απολύτως επιτυχόν της αποστολής του, ηναγκάσθη ν’ αναδιπλωθή εκ του Αφιόν Καραχισάρ εις την περιοχήν Τουμλού Μπουνάρ. Το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων συγκεντρούται εις Μπάλ Μαχμούτ και την 26ην Μαρτίου συμπτύσεται και εγκαθιστά Προφυλακάς νοτίως του Τουμλού Μπουνάρ.

.. / ..

-6-

ζ. 27 Μαρτίου-23 Ιουνίου 1921: Από 28-29 Μαρτίου το Σύνταγμα συμμετέχει εις την απόκρουσιν της Τουρκικής επιθέσεως και δι’ ελιγμού προς Αλή Βεράν διαλύει εχθρικά Τμήματα Πεζικού και διασκορπίζει ισχυράν δύναμιν Ιππικού. Από Ιης Απριλίου μέχρις 23 Ιουνίου ευρίσκεται εις Έλμα-Ντάγ αρχικώς και κατόπιν συγκεντρούται εις Ντερμπέντ όπου προπαρασκευάζεται διά τας επιθετικάς επιχειρήσεις των μηνών Ιουνίου-Ιουλίου 1921.

η. 24 Ιουνίου-31 Ιουλίου 1921: Από 24-25 Ιουν. το Σύνταγμα προωθείται από Ντερμπέντ εις περιοχήν Αλαμπάγ. Την 29ην του ιδίου αρχίζει την προέλασίν του και την αυτήν ημέραν δι’ αγώνος καταλαμβάνει τας ισχυράς εχθρικάς θέσεις Β και ΒΑ του Αλτουντάς. Από 2-3 Ιουλίου το Σύνταγμα καθηλώνεται πρό της κυρίας εχθρικής αμυντικής τοποθεσίας του Ανιτσάλ-Ντα. Όμως επιτυχής κίνησις του Β΄ Σ.Σ. αναγκάζει τους Τούρκους να εγκαταλείψουν τας θέσεις των και η προέλασις του 5/42 Σ.Ε. συνεχίζεται, προς Σεϊντή-Γαζή. Ούτω κατόπιν επιθετικών ενεργειών καταλαμβάνει την 7 Ιουλ. τα υψώματα ΝΑ του Σεϊντή –Γαζή, την 8ην Ιουλίου το Ντούζ-Τεπέ κατόπιν σκληρού αγώνος. Την νύκτα 8/9 Ιουλίου αποκρούσει λυσσώδεις Τουρκικάς αντεπιθέσεις. Μέχρι 31ης Ιουλίου το Σύνταγμα παρέμεινεν εν προκαλύψει εις Ντούζ-Τεπέ κατέχον τον δεξιόν υποτομέα της ΧΙΙΙ Μεραρχίας.

θ. 1-31 Αυγούστου 1921: Κατά τας επιθετικάς επιχειρήσεις κατά της Αγκύρας το 5/42 ενεργεί ως ακολούθως. 1-10 Αυγούστου προελαύνει προς Ανατολάς, Νοτίως του Σαγγαρίου ποτ. και διασχίζει τα Βόρεια κράσπεδα της Αλμυράς Ερήμου.

Την 12ην του ιδίου ενεργεί λίαν επιτυχώς κατά του πλευρού της Ιης Τουρκικής Ομάδος Μεραρχιών, προς Μαγκάλ-Ντάγ.

Την 13ην επιτίθεται προς Καρά-Τεπέ και καταλαμβάνει το δυτικόν τμήμα του οροπεδίου Καλτακλί. Την 14ην, 15ην Αυγούστου καταλαμβάνει την περιοχήν νοτίως του χωρίου Καρασουλέϊμανι. Την 24ην εξουδετερώνει νυκτερινόν εγχείρημα του εχθρού και την 25ην αποκρούει ισχυράν Τουρκικήν επιθετικήν ενέγειαν. Τας 28 και 29 Αυγούστου κινείται προς το αριστερόν της διατάξεως της Στρατιάς Μικράς Ασίας και την 30ην του ιδίου διαβαίνει τον Σαγγάριον ποτ. και εγκαθίσταται αμυντικώς εις τον δεξιόν υποτομέα της ΧΙΙΙ Μεραρχίας βορείως Τσαντάκογλου Ντερέ.

.. / ..

-7-

ι. 1-26 Σεπτεμβρίου 1921: Διατηρεί τον δεξιόν υποτομέα της ΧΙΙΙ Μεραρχίας. Την 2αν Σεπ. Ενισχύει διά Τάγματος την ΧΙΙ Μεραρχίαν.

ια. 27 Σεπτεμβρίου 1921-28 Φεβρουαρίου 1922: Το Σύνταγμα αμυντικώς εγκατεστημένον εις τον υποτομέα Αγιάζ Ίν από των υφωμάτων βορείως Χαϊρέν Μπαμπά μέχρι της χαράδρας Αγιάζ Ίν, με δύο κέντρα αντιστάσεως.

ιβ. 1-19 Μαρτίου 1922: Παραδίδει τον υποτομέα Αγιάζ Ίν εις την V μεραρχίαν και συγκεντρούται εις την περιοχήν Αγιάζ Ίν-Σαντζάκ ως εφεδρεία, με ένα Τάγμα εις το κέντρον αντιστάσεως Ρουκλού Ντάγ. Την 29 Μαρτίου παραδίδει και το άνω κέντρον αντιστάσεως εις το 3ον ΣΠ.

ιγ. 30 Μαρτίου-12 Ιουνίου 1922: Παραμένει ως εφεδρεία εις την αυτήν περιοχήν.

ιδ. 13 Ιουνίου-31 Ιουλίου 1922: Την 13ην Ιουνίου μετακινείται εις Τσακιρσάζ όπου παραμένει ως εφεδρεία του Α΄ Σ.Σ. με έν Τάγμα εις Αφιόν.

ιε. 1-12 Αυγούστου 1922: Ως ανωτέρω.

ιστ. 13-19 Αυγούστου 1922: Την 13ην Αυγούστου με την εκδήλωσιν της μεγάλης Τουρκικής επιθέσεως το 5/42 Σ. Ευζώνων διετέθη εσπευσμένως εις την IV Μεραρχίαν προς εξασφάλισιν του δεξιού πλευρού και κάλυψιν του κενού που υφίστατο μεταξύ των IV και Ι Μεραρχιών. Ούτω το Σύνταγμα κατέλαβε τον Υποτομέα Καλετζίκ. Το απόγευμα της ιδίας ημέρας ο 3/42 λόχος αντεπιτεθείς ανακατέλαβε το σημείον στηρίγματος Κατσίμπαλη και το εσπέρας τα Ι/42, ΙΙ/42 Τάγματα εγκατέστησαν προφυλακάς. Το ΙΙΙ/42 Τάγμα εβάδιζε όλην την νύκτα αφιχθέν εις Καλετζίκ την χαραυγήν της 14 Αυγ. Κατά την διάρκειαν της 14ης Αυγούστου το Σϋνταγμα, (ως εκαλείτο Απόσπασμα Πλαστήρα εκ του ονόματος του Διοικητού του) απέκρουσε σφοδράς επιθέσεις του εχθρού υποστηριζομένου υπό όγκου πυρός Πυρ/κού.

Ακολούθως ενήργησεν αντεπιθέσεις και λόγω σοβαρών απωλειών τα Ι/42-ΙΙΙ/42 Τάγματά του ηναγκάσθησαν να υποχωρήσουν. Το ΙΙ/42 Τάγμα κατόρθωσε και ετήρησε τας θέσεις του παρά την πίεσιν του εχθρού και εβοήθησε τα υποχωρούντα Τμήματα του Συντάγματος. Αργά το απόγευμα το Σύνταγμα με τρομεράς απωλείας (πλέον των 600 νεκρών)

.. / ..

-8-

κατόρθωσε ν’ αναδιατάξη τας δυνάμεις του επί των υψωμάτων Μπέλ-Τεπέ. Την 1830 Ω έλαβε διαταγήν συμπτύξεως και την νύκτα κατώρθωσε δια δυσβάτου οδού κι έφτασε εις τα υψώματα νοτίως Κιοπρουλού όπου ήτο εγκαταστημένον το 23 ΣΠ. Διελθόν νοτίως αυτού εστάθμευσεν παρά την σιδηρ. Γραμμήν 3 χιλ. δυτικώς του σιδηρ. Σταθμού Μπάλ Μαχμούτ. Την 15ην Αυγούστου το Σύνταγμα εσυνέχισεν εν τάξει την σύμπτυξίν του προς Τομλού Μπουνάρ και περί το εσπέρας εγκατεστάθη αμυντικώς επί της τοποθεσίας του Χασάν Ντεντέ Τεπέ. Την 16ην του ιδίου απέκρουσεν ισχυράν επίθεσιν εχθρικού Συν/τος. Την 17ην αφίχθησαν και συνηνώθησαν εις το Σύνταγμα αι V-XIII Ημιλαρχίαι και το έφιππον Απόσπασμα του 5/42 ΣΕ τα οποία διήλθον διά μέσου των Τουρκικών Δυνάμεων. Κατά την υπόλοιπον ημέραν λόγω διεισδύσεως μεγάλων εχθρικών δυνάμεων εις τα πλευρά του και αντιμετωπίζον τον κίνδυνον αποκοπής του, απεφάσισε να συμπτυχθή. Προς τούτο άφησε ως δύναμιν καλύψεως το ΙΙΙ/42 Τάγμα. Κατά την διάρκειαν της 16ης Αυγούστου το Σύνταγμα εσυνέχισε την σύμπτυξίν του δι’ ορεινών, δασωμένων και δυσβάτων ορέων δεχθέν και επίθεσιν εχθρικού Συντάγματος την οποίαν αντιμετώπισεν επιτυχώς και ανασυνταχθέν εσυνέχισε την υποχώρησίν του. Περί το μεσονύκτιον έφθασεν εις τας υπωρείας του όρους Ελμά ντάγ.

ιζ. 19-24 Αυγούστου 1922: Περί την 1100 Ω της 19ης Αυγούστου το αποκοπέν 5/42 Σ.Ε. κατώρθωσε κι έφθασε εις τας γραμμάς της Ι Μεραρχίας μετά της οποίας εσυνέχισε την υποχώρησίν του από 1600 Ω της αυτής. Μέχρι το εσπέρας της 20ης Αυγούστου το Σύνταγμα έφθασε εις Τακμάκ μετά των υπολειμμάτων  των 2^ου-3^ου ΣΠ της ΧΙΙΙ Μεραρχίας.

Από πρωΐας της 21ης Αυγούστου το μόνον συγκεκροτημένον Τμήμα του Β΄ ΣΣ ήτο το 5/42 ΣΕ το οποίον, πρωτοβουλία του Διοικητού του Συν/ρχου Πλαστήρα, δεν ηκολούθησε την κίνησιν των υπολοίπων δυνάμεων του Σ.Σ. αλλά παρέμεινε μετά της VII Μεραρχίας ταχθέν ως εφεδρεία ταύτης Β.Α. Κιράνκιοϊ. Την αυτήν ημέραν διετάχθη και κατέλαβε τα υψώματα Μπές Καγιά Ντάγ βορείως Τσεσμέ Κιοϊ προς κάλυψιν του αριστερού πλευρού της VII Μεραρχίας. Το απόγευμα Τουρκική φάλαγξ Πεζικού κινουμένη προς κατάληψιν του Άκ Τάς προσέκρουσε επί της διατάξεως του 5/42 ΣΕ και δεχθείσα πυκνά πυρά Πεζικού και του Ουλ Πυρ/κού του Συν/τος διελύθη. Από της νυκτός της 21ης Αυγ. Το Απόσπασμα Πλαστήρα ως οπισθοφυλακή της VII Μεραρχίας εσυνέχισε την

.. / ..

-9-

υποχώρησιν προς Φιλαδέλφειαν και το εσπέρας της 22ας Αυγούστου έφθασε περί το χωρίον Πακλατζίκ, προωθηθέν εν συνεχεία εις σιδηρ. Σταθμόν Φιλαδελφείας. Εκεί, κατόπιν δ/γής, επεβιβάσθη διαδοχικών συρμών κι έφθασε εις Σαλιχλή περί το μεσονύκτιον.

Την πρωΐαν της 23ης Αυγούστου διεπιστώθη ότι το Σαλιχλή ήτο περικυκλωμένον υπό ισχυρών Τουρκικών συνάμεων Ιππικού και Πεζικού.

Κατόπιν τούτου το 5/42 ΣΕ εν συνεργασία μετά τμημάτων της Μεραρχίας Ιππικού επετέθη κατά του εχθρού και μετά 3ωρον σκληράν μάχην απώθησε τους Τούρκους προς διαφόρους κατευθύνσεις. Το Σύνταγμα παρέμεινε εις τα πέριξ του χωρίου υψώματα μέχρι της πρωΐας της 24ης Αυγούστου.

ιη. 24-27 Αυγούστου 1922: Το Σύνταγμα την 0500 Ω της 24ης Αυγ. Ανεχώρησεν εν πορεία εκ Σαλιχλή ως μέρος της ΧΙΙΙ Μεραρχίας και έφθασεν εις Κασαμπάν την 0200 Ω της 25ης Αυγούστου. Κατά την διάρκειαν της ιδίας ημέρας το 5/42 ΣΕ εκινήθη διά να εγκατασταθή αμυντικώς εων ΝΑ κλιτύων του όρους Νυμφαίου, αλλά ανεκλήθη και διετάχθη να κινηθή εις Μπουρνάμπασι όπου έφθασε την 2100 Ω της αυτής. Την επομένην παρέμεινεν εις Μπουρνάμπασι από όπου, βάσει δ/γής εξεκίνησε διά Κόζ Αγάτς την 0100 Ω της 27ης Αυγούστου. Εκεί έφθασε την 0700 Ω ως Πλαγιοφυλακή του Νοτίου Συγκροτήματος, εξησφάλισε την διαρροήν της κυρίας φάλαγγος, απέκρουσε μικρόν τμήμα Τούρκων ατάκτων και την 1400 Ω, ετέθη εν πορεία προς ΑΚτσέ Καγιά όπου έφθασε την 2000 Ω κι’ εγκατέστησε προφυλακάς.

ιθ. 28 Αυγούστου-2 Σεπτεμβρίου 1922: Από πρωΐας της 28ης Αυγούστου το 5/42 ΣΕ ως κυρία Μονάς της ΧΙΙΙ Μεραρχίας και οπισθοφυλακή των υποχωρουσών Ελληνικών δυνάμεων προς τας Μικρασιατικάς ακτάς, εκινήθη διαδοχικώς εις βρύουλα, Γκιούλ Μπακσέ(29/8), Γκούνελι, Λεστρέν Ντάγ όπου έφθασε περί την μεσημβρίαν της 29/8. Εκεί παρέμεινε μέχρι του μεσονυκτίου της 31/8 ότε εκινήθη προς Αλάτσατα.

Την 1ην Σεπτεμβρίου το Σύνταγμα κατείχε την στενωπόν δυτικώς Ζεϊντιλί καλύπτον την επιβίβασιν του Ελλην. Στρατού.

Τέλος την 1100 Ω της 2ας Σεπτεμβρίου το Σύνταγμα εκινήθη προς Τσεσμέν όπου επεβιβάσθη πλοίων αυθημερόν διά Χίον.

ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ 1922

6.α. Με την έκρηξιν της στρατιωτικής Επαναστάσεως του 1922 το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων επεβιβάσθη πλοίων την 11ην Σεπ.

-10-

εις την Χίον κι έφθασε εις Λαύριον το εσπέρας της 15ης Σεπτεμβρίου μετά των λοιπών δυνάμεων των Επαναστατών. Μετά την παραίτησιν του βασιλέως Κωνσταντίνου τα Επαναστατήσαντα Στρατεύματα απεβιβάσθησαν εις τον Πειραιά και εις το Φάληρον μεταξύ των οποίων και το 5/42 Σ.Ε.

β. Μετά την επικράτησιν της Επαναστάσεως διά διαταγής του νέου Υπουργού Στρατιωτικών Αντγου Χαραλάμπη Αναστασίου το Α΄ Σ.Σ. απεστράτευσε τας παλαιάς κλάσεις και μετέπεσεν εις κατάστασιν ειρήνης. Έδρα του Α΄ Σ.Σ., των Μεραρχιών του και των λοιπών Μονάδων ωρίζοντο αι κανονικαί εν ειρήνη τοιαύται. Ούτω και το 5/42 Σ.Ε. εγκατεστάθη εις την έδραν του εν ειρήνη εις Λαμίαν.

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ

7. Κατά την ειρηνικήν ταύτην περίοδον το 5/42 Σ.Ε. παρέμεινεν ενεργόν εις Λαμίαν ασχολούμενον εις την εκπαίδευσιν.

ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

8.α. 27 Αυγούστου-2 Σεπτεμβρίου 1940: Προεπιστράτευσις διά φύλλων ατομικών προσκλήσεων (ΦΑΠ) εις Λαμίαν.

β. 3-8 Σεπτεμβρίου 1940: Μετακίνησις από Λαμίαν εις παραμεθόριον περιοχήν Σ/Α μεθορίου. Αύτη εγένετο τμηματικώς και διαδοχικώς κατά Τάγματα, σιδηροδρομικώς μεν από Λαμίαν εις Καλαμπάκαν και εκείθεν διά πορειών εις Μέτσοβον-Ιωάννινα-περιοχήν Χάνι Δελβινάκι. Η μετακίνησις επερατώθη την 8ην Σεπτεμβρίου. Υπαγωγή διοικητική και τακτική υπό την VIII Μεραρχίαν, μέχρι πέρατος του πολέμου.

γ. 9 Σεπτεμβρίου-27 Οκτωβρίου 1940: Διάταξις:

            (1) Ι Τάγμα εις περιοχήν Ζίτσας

            (2) ΙΙ Τάγμα σύν Ουλαμός Πυρ/κού Συνοδείας εις περιοχήν Κτίσματα-Χάνι Δελβινάκι εις προκάλυψιν.

            (3) ΙΙΙ Τάγματα εις περιοχήν Σιταριάς-Παρακαλάμου.

δ. 28 Οκτωβρίου 1940: Κήρυξις του πολέμου. Ισχυρός βομβαρδισμός Πυρ/κού και επίθεσις του Ιταλικού Πεζικού κατά των Τμημάτων Προκαλύψεως. Σύμπτυξις του ΙΙ Τάγματος και του Ουλαμού

.. / ..

-11-

Πυρ/κού Συνοδείας νοτίως Χάνι Δελβινάκι.

ε. 29 Οκτωβρίου 1940: Το ΙΙ Τάγμα συνεκεντρώθη εις θέσιν Μαζαράκι προς ανασυγκρότησιν. Τα Ι-ΙΙΙ Τάγματα εγκατεστάθησαν αμυντικώς επί της γραμμής: Ύψωμα Χάβος-Μακρυνόρος-Μονή Σωσσίνου-Ρεπετίστη.

στ. 30 Οκτωβρίου-4 Νοεμβρίου: Συμπλήρωσις αμυντικών έργων. Βομβαρδισμός εχθρικού Πυρ/κού. Απόκρουσις εχθρικών μικροεπιθέσεων.

ζ. 5 Νοεμβρίου 1940: Κατόπιν διαταγής την νύκτα 4/5 Νοεμβρίου αναδίπλωσις επί της γραμμής υψώματα Άγιος Ηλίας-Βροντισμένη. Επί της κύριας γραμμής αντιστάσεως, διετέθησαν τα Ι-ΙΙΙ Τάγματα και το ΙΙ Τάγμα Πολυβόλων. Το ΙΙ Τάγμα ετέθη εν εφεδρεία.

η. 6-12 Νοεμβρίου: Βομβαρδισμός υπό του εχθρικού Πυρ/κού επί δύο ημέρας της πρώτης ημετέρας γραμμής και κατόπιν της κατεχομένης γραμμής. Την νύκτα 10/11 Νοεμβρίου επιθετική αναγνώρισις Τμήματος του Συντάγματος προς ύψωμα Σιάστη είχεν ως αποτέλεσμα την σύλληψιν 90 αιχμαλώτων.

θ. 13 Νοεμβρίου: Προέλασις προς την γενικήν κατεύθυνσιν Κοκλιοί-Μονή Σωσσίνου.

ι. 14-17 Νοεμβρίου: Κατάληψις της γραμμής υψώματα βορείως Κοκλιούς-ύψ. Σιάστη-Γρίμπιανη, κατόπιν αγώνος. Κατάληψις χωρίου Ρεπετίστη κατόπιν σκληρού αγώνος.

Συνέχισις της επιθέσεως και κατάληψις των χωρίων Σιταριά-Κρυονέρι.Το εσπέρας της 17/11 ετέθη ΥΔ του Συντάγματος και το ΙΙΙ/36 Τάγμα.

ια. 18-20 Νοεμβρίου: Επίθεσις και κατάληψις υψώματος Προφήτη Ηλία, υψωμάτων Ρουΐτσης και σύλληψις 350 αιχμαλώτων, 45 ημιόνων και κυρίευσις 4 πυροβόλων και υλικού.

Την 20 Νοεμβρίου κατάληψις στενωπού Χάνι Δελβινάκι και προώθησις ΙΙ Τάγματος βορείως παρά το Πωγώνιον.

ιβ. 21-25 Νοεμβρίου: Συνέχισις της προελάσεως επί τριών κατευθύνσεων και κατάληψις της γραμμής, υψώματα Κτίσματα-Ζάβροχον-υψώματα Τεριαχίου.

ιγ. 26 Νοεμβρίου-30 Δεκεμβρίου: Διαδοχικαί επιθετικαί ενέργειαι του Συντάγματος και κατάληψις των υψωμάτων ανατολ. Αργυ-

.. / ..

-12-

ροχώρι, Χρυσοδούλη και Αγ. Νικολάου. Αναχαίτησις τμημάτων του Συν/τος πρό του υψοδ. 669.

ιδ. 1-5 Δεκεμβρίου 1940: Αλεπάλληλαι επιθέσεις του Συντάγματος και κατάληψις τελικώς του υψοδείκτου 669.

ιε. 6-28 Δεκεμβρίου 1940: Κίνησις του Συντάγματος προς βορράν και εγκατάστασις εις την περιοχήν Άνω-Κάτω επισκοπή-Γλίνα προς ανάπαυσιν και ανασυγκρότησιν, πλήν του Ι/42 Τάγματος διατεθέντος προσωρινώς εις την ΙΙΙ Μεραρχίαν και ΙΙ/42 Τάγματος διατεθέντος προσωρινώς εις Α΄ Σ.Σ. Την 9/12 το ΙΙΙ/36 Τάγμα απεσπάσθη εκ του 5/42 Συντάγματος επανελθόν εις την Μονάδα του.

ιστ. 29-31 Δεκεμβρίου 1940: Μετακίνησις του Συντάγματος διά διαδοχικών πορειών και διά του δρομολογίου Επισκοπής-Λαζαράτι-Αργυρόκαστρον-Τσεκούνα-Κολιόνι όπου και κατηυλίσθη αναλαβόν Υ.Δ. και το Ι/40 Σύνταγμα Ευζώνων.

ιζ. 1-2 Ιανουαρίου 1941: Εγκατάστασις του ΙΙΙ/42 Τάγματος εις τον τομέα του 11ου ΣΠ εις τα υψώματα Μάλι-Σπάτ.

ιη. 3 Ιανουαρίου 1941: Επίθεσις του ΙΙΙ/42 Τάγματος επ’ ωφελεία της IV Μεραρχίας απέτυχε με σοβαράς απωλείας.

ιθ. 4-5 Ιανουαρίου 1941: Εγκατάστασις εις τον τομέα Μάλι-Σπάτ και του Ι/40 Τάγματος, εις αντικατάστασιν Τμημάτων του 8ου ΣΠ. Ανάληψις της διοικήσεως του Υποτομέως 11ου ΣΠ το οποίον διετέθη εις εφεδρείαν.

κ. 6-26 Ιανουαρίου 1941: Αμυντική εγκατάστασις των ανωτέρω τμημάτων εις τον εν λόγω υποτομέα υπό δριμύτατον ψύχος. Περιωρισμένη δράσις εκατέρωθεν, πλήν της επιθέσεως την 16 Ιαν. του Ι/40 Τάγματος η οποία όμως απέτυχε λόγω ισχυράς οργανώσεως της εχθρικής τοποθεσίας.

κα. 27 Ιανουαρίου-11 Μαρτίου 1941: Το Σύνταγμα αντικατεστάθη εις τον υποτομέα του υπό του 85^ου ΣΠ και απεσύρθη ως εφεδρείαν εις την περιοχήν Κολιόνι-Γκολέμι προς ανασυγκρότησιν, ενίσχυσιν και ανάπαυσιν. Αρχάς Φεβρουαρίου επανήλθεν εις το Σύνταγμα και το ΙΙ/42 Τάγμα εκ του Α΄ Σ.Σ.

        κβ. 12 Μαρτίου-15 Απριλίου 1941: Το Σύνταγμα μετά του Ι/40

.. / ..

-13-

Τάγματος ανέλαβε και πάλι τον υποτομέα βορείας Μάλι-Σπάτ εις αντικατάστασιν του 85ου ΣΠ. Την 24 Μαρτίου επανήλθεν εις το Σύνταγμα και το Ι/42 Τάγμα εκ της ΙΙΙ Μεραρχίας και αντικατέστησε το Ι/40 Τάγμα το οποίον επανήλθεν εις το Σύνταγμά του. Κατά το χρονικόν διάστημα 12 Μαρ.-15 Απρ. ο εχθρός πολλάκις ενήργησε επιθετικάς ενεργείας αι οποίαι απεκρούσθησαν. Τας 13-15 Απρ. ο εχθρός ενήργησεν επίθεσιν με υποστήριξιν σφοδρού πυρός Πυρ/κού και κατώρθωσε να ανατρέψη τον 9ον Λόχον/ΙΙΙ/42 Τάγματος. Το Σύνταγμα ενήργησε αντεπίθεσιν αλλά αύτη απέτυχε λόγω ελλείψεως βλημάτων Πυρ/κού. Ενίσχυσις του 34ου ΣΠ εκάλυψε το κενόν.

κγ. 16-17 Απριλίου: Σύμπτυξις του Συντάγματος, κατόπιν δ/γής της

VIII Μεραρχίας, επί του δρομολογίου Μάλι-Σπάτ-Κολιόνιο-Καρδίκ-Τσεπούνα και εγκατάστασις αμυντική επί των υψωμάτων βορείως Στρατώνων Αργυροκάστρου.

κδ. 18-19 Απριλίου: Την 18 Απρ. απόκρουσις εχθρικών επιθέσεων και την νύκτα 18/19 του ιδίου απαγκίστρωσις και σύμπτυξις του Συν/τος, κατόπιν δ/γής, διά του δρομολογίου Αργυρόκαστρον-Γκιουρατζικ-Παλαρέτ-Βοδίνο. Την 19 Απρ. αμυντική εγκατάστασις του Συντάγματος επί της γραμμής των υψωμάτων βορείως και δυτικώς του χωρίου Βοδίνο.

κε. 20 Απριλίου: Απόκρουσις του προελαύνοντος εχθρού με βαρείας απωλείας δι’ αυτόν. Το εσπέρας κοινοποιείται υπό της Μεραρχίας η συναφθείσα ανακωχή μεταξύ ημών και των Ιταλών.

κστ. 21 Απριλίου: Παρά την ανακωχήν οι Ιταλοί προσπαθούν να διεισδύσουν αλλ’ αποκρούονται. Σύλληψις και 2 αιχμαλ.

κζ. 22-23 Απριλίου: Κατόπιν δ/γής, σύμπτυξις διά του δρομολογίου Βοδίνο-Πέτελη-Βέλτσιστα-Αγία Τριάς-Κεράσοβον και άφιξις εις Κρυονέρι.

κη. 23 Απριλίου: Συνέχεια συμπτύξεως διά του δρομολογίου Κρυονέρι-Σιταριά-Κοκλιούς-Μαζαράκι και άφιξις εις Ζίτσα.

κθ. 24 Απριλίου: Συνέχεια συμπτύξεως διά του δρομολογίου Ζίτσα-Γραμμένο και άφιξις εις το χωρίον Δραμεσοί.

λ. 25-26 Απριλίου: Παραμονή του Συντάγματος εις

.. / ..

-14-

το χωρίον Δραμεσοί. Κατόπιν διαταγής της Μεραρχίας εγένετο η συγκέντρωσις του οπλισμού και των υλικών του Συντάγματος και η εναποθήκευσις αυτών εις το σχολείον του χωρίου. Η παράδοσις των κλειδιών του σχολείου εγένετο εις τον Σταθμόν Χωρ/κής του χωρίου.

λα. 27-30 Απριλίου: Κίνησις προς νότον και άφιξις εις περιοχήν Φιλιππιάδος. Εκεί επετράπη εις όσους ήθελαν ν’ αναχωρήσουν μόνοι των εις τας εστίας των.

λβ. 1-2 Μαΐου 1941: Συνέχεια πορείας των υπολειμμάτων του Συντάγματος εις Αμφιλοχίαν μέσω Άρτης.

λγ. 3-6 Μαΐου 1941: Τη εγκρίσει της Μεραρχίας οι απομείναντες οπλίται του Συντάγματος απεσπάσθησαν εκ της φάλαγγος των λοιπών μονάδων και διά του δρομολογίου Αμφιλοχία-Καρπενήσιον-Λιανοκλάδι, έφθασαν εις την έδραν του Συντάγματος εις την Λαμίαν.

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 1941-1944

9. Κατά την διάρκειαν της κατοχής, τον Απρίλιον του 1943 ο Συνταγματάρχης Δημήτριος Ψαρρός και έτεροι Έλληνες Αξιωματικοί συνεκρότησαν εις την περιοχήν Γκιώνας-Παρνασσού το 5/42 Σύνταγμα με σκοπόν την αντίστασιν κατά των κατακτητών και την απελευθέρωσιν της πατρίδος. Το Σύνταγμα έδρασεν εις την Ρούμελην και είχε σκληράς και επιτυχείς συγκρούσεις μετά των στρατευμάτων κατοχής. Δυστυχώς, ο ΕΛΑΣ κυριαρχούμενος υπό των κομμουνιστών επετέθη τρείς φοράς κατά του Συντάγματος και τελικώς διέλυσε τούτο τον Απρίλιον το 1944 του Διοικητού του φονευθέντος, καθ’ όν χρόνον ωδηγείτο αιχμάλωτος εις το Αρχηγείον του Άρη Βελουχιώτη.

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 1941-1944

10.α. 30 Απριλίου 1951: Η 53 Ταξιαρχία μετωνομάσθη εις 42 ή 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων με έδρα το Κολοκούρι Κατερίνης.

Υπήγετο υπό την Ιην Μεραρχίαν.

β. Θέρος 1954: Το Σύνταγμα διελύθη δια της υπ’ αριθ. ΛΠ. 4139/43/139664/26-6-54 διαταγής ΓΕΣ/Α3.

γ. Κατά το ανωτέρω τριετές χρονικόν διάστημα το Σύνταγμα

.. / ..

-15-

ησχολείτο με την εκπαίδευσιν και την οργάνωσιν του εδάφους εις την στενωπόν Αγ. Δημητρίου Ολύμπου και Κολυνδρού-Αλιάκμονος.»

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Αναρτήσεις και δημοσιεύσεις- σχετικές με το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων:

α) Το 5/42 ΣύνταγμαΕυζώνων και ο Νικόλαος Πλαστήρας

β) ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ-ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ:

1) ΠολεμικόΗμερολόγιο του Χρήστου Δ. Αλεξόπουλου (Απόσπασμα 1).

2) ΠολεμικόΗμερολόγιο του Χρήστου Δ. Αλεξόπουλου (Απόσπασμα 2).

3) ΠολεμικόΗμερολόγιο του Χρήστου Δ. Αλεξόπουλου (Απόσπασμα 3).

4) ΠολεμικόΗμερολόγιο του Χρήστου Δ. Αλεξόπουλου (Απόσπασμα 4).

5) ΠολεμικόΗμερολόγιο του Χρήστου Δ. Αλεξόπουλου (Απόσπασμα 5α).

6) ΠολεμικόΗμερολόγιο του Χρήστου Δ. Αλεξόπουλου (Απόσπασμα 5β).

γ) ΔημήτριοςΑνδρέου Χάδος: ένας εύζωνας δεκανέας από την Παλαιοκερασιά Φθιώτιδας(οικογενειακό φωτογραφικό αρχείο Ελευθερίου Δ. Χάδου).

δ) ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1940-41:

1) ΠολεμικόΗμερολόγιο του εφέδρου επιλοχία Ηλία Γ. Κωστή (Μέρoς Α΄).

2) ΠολεμικόΗμερολόγιο του εφέδρου επιλοχία Ηλία Γ. Κωστή (Μέρoς Β΄).

3) ΠολεμικόΗμερολόγιο του εφέδρου επιλοχία Ηλία Γ. Κωστή (Μέρoς Γ΄).

4) ΠολεμικόΗμερολόγιο του εφέδρου επιλοχία Ηλία Γ. Κωστή (Μέρoς Δ΄).

5) ΠολεμικόΗμερολόγιο του εφέδρου επιλοχία Ηλία Γ. Κωστή (Μέρoς Ε΄).

ε) Σελέκου Πέτρου, ΑνδρέαςΜ. Καραμέρης, Ο θρυλικός ταγματάρχης των ευζώνων, ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΣ 22/238 (Αύγουστος 2009).

ΕΙΚΟΝΕΣ

 Εικ. 1: Η πρώτη σελίδα του Ιστορικού Σημειώματος.

 Εικ. 2: Η τελευταία σελίδα του Ιστορικού Σημειώματος.

ΠΗΓΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΩΝ

Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού.