ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΗΣ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ: Τσερνοβίτι: Κατάλογος γεωργών Δήμου Φαλάρων του 1856. Η περίπτωση του Τσερνοβιτίου

Διαδικασία σύνταξης και αποστολής του καταλόγου.

Το καλοκαίρι του 1856 το Υπουργείο Οικονομικών του Βασιλείου της Ελλάδος με την υπ’ αριθμ 38107 εγκύκλιο διαταγή του ζήτησε απ’ όλες τις Νομαρχίες του κράτους την αποστολή καταλόγου γεωργών, προφανώς για φορολογικούς λόγους. Η Νομαρχία Φθιωτιδοφωκίδος με την υπ’ αριθμ. 8361/8-8-1856 εγύκλιο διαταγή της ζήτησε από τους Δημάρχους, μεταξύ αυτών και του Δημάρχου Φαλάρων, τη σύνταξη και αποστολή των καταλόγων.

Ο Δήμαρχος Φαλάρων με τη σειρά του ζήτησε από τους Παρέδρους των χωριών του Δήμου του να συντάξουν και αποστείλουν ονομαστικούς καταλόγους γεωργών. Οι Πάρεδροι ανταποκρίθηκαν κι έτσι αποστάλθηκε στο Δημαρχείο Φαλάρων ο σχετικός κατάλογος. Κάποια ολιγωρία παρατηρήθηκε με τους Παρέδρους του Αχινού και του Τσερνοβιτίου, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν με σχετική καθυστέρηση.

Μέρος της σχετικής αλληλογραφίας σώζεται στα Γενικά αρχεία του Κράτους και έχει ως εξής:

1)Το υπ’ αριθμ. 611/16-8-1856 έγγραφο του Δημάρχου Φαλάρων με το οποίο αναφέρει προς το Νομάρχη ότι ο κατάλογος των γεωργών του Δήμου του δεν ολοκληρώθηκε λόγω μη αποστολής των ονομάτων από τους Παρέδρους Αχινού και Τσερνοβιτίου:

Αριθ. 611

Απάντησις εις την υπ’ αριθ. Προς την Β.Νομαρχίαν

8361/8 Αυγούστου ε.ε./Διαταγήν σας Φθιωτιδοφωκίδος

Εν Στυλίδι την 16 Αυγούστου 1856 Περί του ονομαστικού

Καταλόγου των γεωργών

Ο αιτούμενος ονομαστικός κατάλογος των γεωργών του Δήμου μας δεν επερατώθη μέχρι σήμερον μ’ όλας τας οποίας κατέβαλον προσπαθείας, διότι οι τοπικοί πάρεδροι των χωρίων του Δήμου μας Αχινού, Τζερνοβίτσι δια το σύντομον διάστ.(?) του καιρού(?) δεν απέστειλαν τους ιδικούς των καίτοι διαταχθέντες περί τούτου εντύπως(?). με το προσεχές δε ταχυδρομείον θέλω υποβάλλει αυτούς εις την Β.Νομαρχίαν μετά του επίτηδες απεσταλμένου για τους καταλόγους από τους ειρημένους Παρέδρους

Ευπειθέστατος

Εν αδεία του Δημάρχου Φαλάρων

Ο Δήμαρχ. Α΄ Πάρεδρος

Α.Κλάρας

(Εικ.1,2).

2)Το υπ’ αριθμ. 611/19-8-1856 έγγραφο του Δημάρχου Φαλάρων (ο αριθμός πρωτοκόλλου είναι ο ίδιος με το προηγούμενο έγγραφο). Πρόκειται για διαβιβαστικό έγγραφο με το οποίο διαβιβάζεται προς τη Νομαρχία Φθιωτιδοφωκίδος ο κατάλογος των γεωργών:

Αριθ. 611

απάντησις εις την υπ’ αριθ. Προς την Β.Νομαρχίαν

8361/8 Αυγούστου ε.ε./Διαταγήν σας Φθιωτιδοφωκίδος

Εν Στυλίδι την 19 Αυγούστου 1856

Αποστολή καταλόγου των γεωργών

Εσωκλείστως απευθύνω των συνταχθέντα κατάλογον των γεωργών του Δήμου μου συμφώνως προς την ετησίαν έκθεσιν δηλουμένης περιουσίας(?) δια τα περαιτέρω.

Ευπειθέστατος

Εν αδεία του Δημάρχου Φαλάρων

Ο Δήμαρχ. Α΄ Πάρεδρος

Α.Κλάρας

(Εικ.3).

3)Το υπ’ αριθμ. 8361/6-9-1856 έγγραφο του Νομάρχη Φθιωτιδοφωκίδος. Πρόκειται για διαβιβαστικό έγγραφο με το οποίο ο Νομάρχης Φθιωτιδοφωκίδος διαβιβάζει προς το Υπουργείο Οικονομικών τους καταλόγους των γεωργών όλων των Δήμων αρμοδιότητάς του:

Αριθ. 8361 Προς το Υπουργείον των

Εν Λαμία την 6^ην Σεπτεμβρίου 1856. Οικονομικών

Επί της υπ’ αριθ.38107

εγκυκλίου διαταγής

Περί γεωργών

Συγκεντρώσας τους υπό των Δημάρχων συνταγέντας καταλόγους των κατά την επαρχίαν Φθιώτιδος ιθαγενών και παροίκων γεωργών, υποβάλλω αυτούς συνημμένους εν τη παρούση μετά περιληπτικού πίνακος και μετά των συνοδευουσών αυτούς αναφορών των δημοτικών αρχών κατά την απαίτησιν της απαντωμένης εγκυκλίου.-

Ευπειθέστατος

Ο Νομάρχης

(Εικ.4).

Στο έγγραφό του ο Νομάρχης επισυνάπτει και περιληπτικό πίνακα του αριθμού των γεωργών κατά Δήμο:

Περιληπτικός πίναξ των κατά των Δήμων της Επαρχίας Φθιώτιδος υπαρχόντων γεωργών από ηλικίας 21 έτους και επέκεινα.
Όνομα Δήμου	Ολικός αριθμός γεωργών	Αριθμός εις έκαστον Δήμον παροίκων γεωργών
Αμαλιαπόλεως	1	0
Πτελεατών	153	13
Κρεμαστής Λαρίσης	145	16
Φαλάρων	145	23
Λαμίας	398	54
Ηρακλεωτών	488	43
Υπάτης	478	10
Μακρακώμης	1048	8
Σπερχειάδος	572	13
Τυμφρηστού	520	2
	4.148	182

Εν Λαμία την 29 Αυγούστου 1856

Ο Νομάρχης Φθιώτιδος και Φωκίδος

(Εικ.5)

Στον κατάλογο γεωργών του Δήμου Φαλάρων, που στάλθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών, αναγράφονται 245 ονοματεπώνυμα γεωργών (Εικ.6,7). Τον υπογράφει ο Α΄ Πάρεδρος του Δήμου Φαλάρων Α.Κλάρας(Εικ.8).

Στην πρώτη στήλη του πίνακα που συντάξαμε, παρατίθενται τα ονόματα των χωριών κατά αλφαβητική σειρά. Προηγείται η έδρα του Δήμου (Στυλίς). Στη δεύτερη στήλη ακολουθεί ο αριθμός των γεωργών. Αναλυτικότερα:

Κατάλογος γεωργών Δήμου Φαλάρων

Έδρα Δήμου-Χωριά	Αριθμός γεωργών
Στυλίς	28
Αγία Μαρίνα	25
Αυλάκι	23
Αχινός	35
Λογγίτζι	22
Νεράϊδα	25
Νίκοβα	22
Σπαρτιά	42
Τζερνοβίτι	23
ΣΥΝΟΛΟ	245

³³³

Η περίπτωση του Τσερνοβιτίου

Γεωργοί δηλώνουν 23 κάτοικοι του Τσερνοβιτίου. Ακολουθεί ο πίνακας με τα ονοματεπώνυμά τους (αύξοντες αριθμοί στον Ονομαστικό κατάλογο 135-155 και 209-210):

Αρ. Αύξων	Όνομα και Επώνυμον	Ηλικία	Κατοικία αυτού	Αν είναι Ιθαγενής ή πάροικος	Αν είναι έγγαμος ή άγαμος	Παρατηρήσεις
135	Αναγνώστης Αθανασίου	56	Τζερνοβίτι	Ιθαγενής	έγγαμος
136	Αναγνώστης Μπακαλιάνος	55	»	»	»
137	Ιωάννης Ευσταθίου	27	»	»	άγαμος	Οι δύω έν
138	Ανάγνος Ιωάννου	45	»	»	έγγαμος	ζευγάριον
139	Πανταζής Δήμου	38	»	»	»
140	Ιωάννης Κούτρας	70	»	»	»
141	Αθανάσιος Τριανταφύλλου	29	»	»	»
142	Δημήτριος Θεοδώρου	50	»	»	χήρος
143	Χρήστος Κατζαντώνης	30	»	»	έγγαμος
144	Δημήτριος Σκεπαρνάκος	26	»	»	»
145	Αλεξανδρής Γεωργίου	45	»	»	»
146	Χρήστος Νικολάου	45	»	»	»
147	Δημήτριος Αλεξόπουλος	40	»	»	»
148	Ιωάννης Μπαλτάς	35	»	»	»	Οι δύω έν
149	Ευστάθιος Μπαλτάς	25	»	»	άγαμος	ζευγάριον
150	Κωνσταντίνος Αποστόλου	40	»	»	έγγαμος
151	Δημήτριος Κωνστ. Παπαϊωάννου	28	»	»	»
152	Στάμος Κωνσταντίνου	35	»	»	»
153	Κώνστας Ιω. Χάδου	40	»	»	»
154	Ιωάννης Κασαράς	60	»	»	»
155	Δημήτριος Χάδου	38	»	»	»
209	Παναγιώτης Γεωργίου	40	»	»	»
210	Αθανάσιος Νικολάου	37	»	»	»

(Εικ.9,10)

Για το 1856 σώζονται μέσα από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, εκτός του καταλόγου γεωργών και εκλογικός κατάλογος, ο οποίος δημοσιεύεται στην ανάρτηση ΤΣΕΡΝΟΒΙΤΙ: ΤΟ ΚΕΦΑΛΟΧΩΡΙ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ (Βουλευτικός κατάλογος του Δήμου Φαλάρων του έτους 1856. Οι εκλογείς του Τσερνοβιτίου)

Ακολουθεί από κοινού παράθεση και σύγκριση των δύο καταλόγων, ως προς τα ονοματεπώνυμα και την ηλικία:

Εκλογικός κατάλογος 1856		Κατάλογος γεωργών 1856
Όνομα & Επώνυμον	Ηλικία	Όνομα & Επώνυμον	Ηλικία
Ανάγνος Ιωάννου	52	Ανάγνος Ιωάννου	45
Αποστόλης Αθ. Κούτρας	77
Δημήτριος Θεοδώρου	48	Δημήτριος Θεοδώρου	50
Ιωάννης Χρ. Κούτρας	77		70
Αναγνώστης Αθανασίου	54		56
Τριαντ. Παπαϊωάννου	47
Χρήστος Ν. Φράγκου	43
Αναγ. Ιω. Μπακαλιάνος	55	Αναγ. Ιω. Μπακαλιάνος	55
Παναγιώτης Καραγιάννης	55
Κωνσταντής Μπαλτάς	66
Ιωάννης Κ. Μπαλτάς	37	Ιωάννης Κ. Μπαλτάς	35
Αθανάσιος Κ. Κολιάτος	38
		Δημήτριος Αλεξόπουλος ?	40
Δημήτριος Αλεξογιάννης	38
Κώνστας Αποστόλου	44	Κωνσταντίνος Αποστόλου	40
Κώνστας Αναστ. Κασεράς	50
Στάμος Κ. Παναγιώτου	37
Ιωάννης Δ. Κασαράς	59	Ιωάννης Κασαράς	60
Δήμος Ιω. Κούτρης	61
Κώνστας Ιω. Χάδου	42	Κώνστας Ιω. Χάδου	40
Δημήτριος Ιω. Χάδου	44	Δημήτριος Ιω. Χάδου	38
Πανταζής Δήμου	35	Πανταζής Δήμου	38
Ιωάννης Γεωργίου	35
Ευάγγελος Μητρόπουλος	41
Ιωάννης Πολυμέρου	35
Αλέξιος Παπακωνσταντίνου	40
Παναγιώτης Γ. Μπερτσιμάς	35
Παναγιώτης Γεωργίου	38	Παναγιώτης Γεωργίου	40
Αλεξανδρής Ιω. Χάδου	40
Παναγ. Καραγιάννης	55
Ιωάννης Κωνσταντίνου	34
Ιωάννης Α. Μπακαλιάνος	27
Ευστάθιος Κ. Μπαλτάς	29	Ευστάθιος Κ. Μπαλτάς	25
Δημήτριος Κ. Μπαλτάς	27
Παναγιώτης Ιω. Κούτρας	29
Ιωάννης Αναγνώστου	28
Δημήτριος χρ. Πολίτη	28
Δημήτριος Κ. Παπαϊωάννου	28	Δημήτριος Κ. Παπαϊωάννου	28
Δημήτριος Ιω. Κασαράς	27
Δημήτριος Γεωργίου	27
Νικόλαος Δημ. Χάδου	27
Δημήτριος Ιω. Γεωργίου	28
Κωνσταντίνος Γ. Καραπλιός	27
Δημήτριος Ιω. Κωνσταντίνου	28
Βασίλειος Βλαχόπουλος	32
Δημήτριος αλεξ. Γεωργίου	37
Βασίλειος Αθανασίου	42
Αλέξιος Κωνσταντίνου	27
Χρήστος Ιωάννου	28
Δημήτριος χρήστου	29
Δήμος Ιωάννου	55
Ιωάννης Κωνσταντίνου	32
Δημήτριος Ιωάννου	29

Από τη σύγκριση των δύο καταλόγων προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα:

Στον εκλογικό κατάλογο γεωργοί δηλώνουν 50 εκλογείς. Στον κατάλογο γεωργών υπάρχουν μόνο 23, των οποίων τα ονοματεπώνυμα εμπεριέχονται στον εκλογικό κατάλογο. Εξαίρεση αποτελεί ο Δημήτριος Αλεξόπουλος που δεν αναγράφεται στον εκλογικό κατάλογο. Δεδομένου ότι το πατρώνυμό του είναι Ιωάννης, πιθανώς πρόκειται για τον Δημήτριο Αλεξογιάννη.
Παρουσιάζεται απόκλιση ή ταύτιση της ηλικίας των γεωργών ως εξής:

Εκλογικός κατάλογος 1856		Κατάλογος γεωργών 1856
Όνομα & Επώνυμον	Ηλικία	Όνομα & Επώνυμον	Ηλικία
Ανάγνος Ιωάννου	52	Ανάγνος Ιωάννου	45
Δημήτριος Θεοδώρου	48	Δημήτριος Θεοδώρου	50
Αναγ. Ιω. Μπακαλιάνος	55	Αναγ. Ιω. Μπακαλιάνος	55
Ιωάννης Κ. Μπαλτάς	37	Ιωάννης Κ. Μπαλτάς	35
Κώνστας Αποστόλου	44	Κωνσταντίνος Αποστόλου	40
Ιωάννης Δ. Κασαράς	59	Ιωάννης Κασαράς	60
Κώνστας Ιω. Χάδου	42	Κώνστας Ιω. Χάδου	40
Δημήτριος Ιω. Χάδου	44	Δημήτριος Ιω. Χάδου	38
Πανταζής Δήμου	35	Πανταζής Δήμου	38
Παναγιώτης Γεωργίου	38	Παναγιώτης Γεωργίου	40
Ευστάθιος Κ. Μπαλτάς	29	Ευστάθιος Κ. Μπαλτάς	25
Δημήτριος Κ. Παπαϊωάννου	28	Δημήτριος Κ. Παπαϊωάννου	28