ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΗΣ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ: Περί λειτουργίας διοδίων στο δρόμο Λαμίας-Στυλίδας κατά τα τέλη του 19ου αιώνα

Εισαγωγή

Μετά τον σχηματισμό του ελληνικού κράτους καταβλήθηκε προσπάθεια για τη δημιουργία συγκοινωνιακού δικτύου με την ψήφιση νόμων «περί οδοποιΐας». Η πρώτη αναφορά για το θέμα απαντά στο ΦΕΚ 14/Α/13-04-1833, σύμφωνα με την οποία στην αρμοδιότητα της επί των Εσωτερικών Γραμματείας, το τότε Υπουργείο Εσωτερικών, υπάγεται «…ιζ΄) Η ανωτάτη διεύθυνσις της οδοποιΐας, γεφυροποιΐας και των υδραυλικών εργασιών, η φροντίς περί της συγκοινωνίας διαφόρων μερών του Κράτους διά καταλλήλων οδών εκ συμφώνου με την επί των Στρατιωτικών Γραμματείαν, η γνωμοδότησις περί δικαίων προσδιορισμών αφορώντων την φοροθεσίαν διά τα έξοδα οδοποιΐας, γεφυροποιΐας και υδραυλικών εργασιών, και η διατήρησις των περί τούτων εκδοθησομένων νόμων…».

Το 1852 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 39/Α/06-09-1852 ο νόμος ΣΣΤ΄ «Περί οδοποιΐας». Ο νόμος όριζε τις προδιαγραφές για την κατασκευή των δρόμων, την κατάταξη και το χαρακτηρισμό των οδών σε εθνικές, επαρχιακές και δημοτικές, τον τρόπο κατασκευής των οδών (δαπάνη, εργασία), την υποχρέωση προσωπικής εργασίας 12 ημερών το έτος για κατασκευή οδών και τη συντήρηση των οδών.

Το 1857 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 17/Α/12-06-1857 ο νόμος ΥΙΔ΄ «Περί χαρακτηρισμού εθνικών οδών». Μεταξύ των οδών που χαρακτηρίζονται ως εθνικοί οδοί είναι και η οδός Λαμίας-Στυλίδας (Εικ.1).

Η επιβολή διοδίων στην εθνική οδό Λαμίας-Στυλίδας

1. Το Βασιλικό διάταγμα του 1862

Το 1862 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 24/Α/30-04-1862 Βασιλικό διάταγμα για την επιβολή διοδίων στην εθνική οδό Λαμίας-Στυλίδας.

Με το Βασιλικό αυτό διάταγμα επιβλήθηκε η καταβολή διοδίων στα ζώα που διέβαιναν την εθνική οδό ως εξής:

-Για κάθε ίππο ή ημίονο 5 λεπτά.

-Για κάθε ίππο ή ημίονο φορτωμένο ή ζεμένο σε κάρο ή άμαξα 10 λεπτά.

-Για κάθε καμήλα φορτωμένη 10 λεπτά.

-Για κάθε όνο 5 λεπτά.

Διόδια καταβαλλόταν και όταν τα ζώα διέσχιζαν εν μέρει την οδό. Ενοικιαζόταν για μία τριετία ή εισπράττονταν με επιστασία, όταν η οικονομική προσφορά που δινόταν κατά την δημοπρασία κρινόταν από τον Υπουργό Οικονομικών μη συμφέρουσα για το δημόσιο. Η είσπραξη του χρηματικού ποσού γινόταν στους σταθμούς διοδίων. Το χρονικό διάστημα της ενοικίασης ορίσθηκε από τις 15 Μαΐου 1862 έως τις 14 Απριλίου 1865. Το ενοίκιο πληρώνεται στο αρμόδιο Ταμείο του κράτους σε 36 δόσεις με προκαταβολή της πρώτης δόσης αμέσως μετά την κοινοποίηση στον ενοικιαστή της έγκρισης του Υπουργείου Οικονομικών.

Το Βασιλικό διάταγμα αναφέρει τα εξής:

«Περί επιβολής διοδίων επί των ιππασίμων, φορτηγών και υποζυγίων κτηνών των διαβαινόντων την από Λαμίας εις Στυλίδα και τ’ ανάπαλιν άγουσαν εθνικήν οδόν.

ΟΘΩΝ

ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Λαβόντες υπ’ όψιν το άρθρον 23 του από 2 Σεπτεμβρίου 1852 περί οδοποιΐας Νόμου,

Επί τή προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και των Οικονομικών Υπουργών απεφασίσαμεν και διατάσσομεν.

Λαβόντες υπ’ όψιν το άρθρον 23 του από 2 Σεπτεμβρίου 1852 περί οδοποιΐας Νόμου,

Άρθρον 1.

Επί των ιππασίμων και υποζυγίων κτηνών των διαβαινόντων την από Λαμίας εις Στυλίδα και τανάπαλιν άγουσαν εθνικήν οδόν, και έχουσαν δέκα σταδίων και επέκεινα επιβάλλονται διόδια επί τριετίαν ως εξής·

α΄.) Επί εκάστου ιππασίμου ίππου ή ημιόνου λεπ. πέντε 5

β΄.) Επί εκάστου ίππου ή ημιόνου φορτηγού ή εζευγμένου εις όχημα ή άμαξαν φορτηγόν, ως και επί καμήλου φορτηγού λεπτά δέκα…………10

γ΄.) Επί εκάστου όνου λεπτά πέντε………………………..5

Άρθρον 2.

Τα διόδια ταύτα πληρώνονται και όταν τα ζώα εν μέρει διέλθωσι την οδόν.

Άρθρον 3.

Τα διόδια ενοικιάζονται δι’ άπασαν την τριετίαν ή εισπράττονται δι’ επιστασίας, εάν η δοθείσα κατά την δημοπρασίαν προσφορά δεν θεωρηθή υπό του Ημετέρου επί των Οικονομικών Υπουργού συμφέρουσα τώ Δημοσίω.

Άρθρον 4.

Η είσπραξις των διοδίων γίνεται εις τους σταθμούς τους οποίους θέλει προσδιορίσει η διακήρυξις της ενοικιάσεως, η δε τριετία άρχεται από της δεκάτης πέμπτης του προσεχούς μηνός Μαΐου του τρέχοντος έτους και λήγει την 14 Απριλίου του έτους 1865.

Άρθρον 5.

Η δημοπρασία ενεργηθήσεται κατά τάς διατάξεις του από 30 Απριλίου 1855 Ημετέρου Διατάγματος του εκδοθέντος προς εκτέλεσιν του υπό στοιχ. ΣΟΖ΄. Παγίου Νόμου.

Άρθρον 6.

Το ενοίκιον διαιρούμενον εις τριάκοντα έξ δόσεις πληρώνεται εις το αρμόδιον Ταμείον του Κράτους, προκαταβαλλομένης της πρώτης δόσεως, άμα κοινοποιηθή εις τον ενοικιαστήν η έγκρισις του Υπουργείου των Οικονομικών.

Εις τους Ημετέρους επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργούς ανατίθεται η δημοσίευσις και εκτέλεσις του παρόντος Διατάγματος.

Εν Αθήναις, την 21 Απριλίου 1862.

ΟΘΩΝ

Χ.ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ. Ε.Α.ΣΙΜΟΣ.» (Εικ.2).

Από την εφαρμογή του νόμου για την καταβολή των διοδίων προέκυψαν προβλήματα ως προς την εφαρμογή του άρθρου 2, το οποίο προέβλεπε την καταβολή διοδίων και «όταν τα ζώα εν μέρει διέλθωσι την οδόν.». Οι γεωργοί και κτηματίες που κατείχαν εκμεταλλεύσιμες γεωργικές εκτάσεις γειτονικές με την οδό Λαμίας-Στυλίδας, εξέφρασαν παράπονα στη νομαρχία Φθιώτιδος και Φωκίδος για την εκ μέρους τους πληρωμή διοδίων. Η νομαρχία απευθύνθηκε προς το Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο για το θέμα απέστειλε διαταγή στη νομαρχία με ημερομηνία 30 Αυγούστου 1862. Η διαταγή κοινοποιήθηκε από τη νομαρχία στις αρμόδιες οικονομικές, διοικητικές και στρατιωτικές αρχές. Σύμφωνα με αυτή «…ουχί μόνον όταν κατά πλάτος διατέμνωσι την οδόν, αλλά και κατά μήκος όταν οι γεωργοί διέρχωνται διά των κτηνών των την οδόν μέχρι δύω σταδίων, οι ενοικιασταί δεν δικαιούνται να λάβωσι διόδια...». Για το θέμα έγραψε η λαμιώτικη εφημερίδα «ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ»:

«-Ευχαρίστως αναγγέλλομεν εις το κοινόν, και ιδίως εις τους παροδίους κτηματίας και γεωργούς, ότι το υπουργείον των Οικονομικών λαβόν υπ' όψιν τα δίκαια παράπονα αυτών εκφρασθέντα διά του δημοσίου τύπου και διαβιβασθέντα υπό της Νομαρχίας Φθιώτιδος και Φωκίδος, αναφορικώς ως πρός τα παρανόμως εισπραττόμενα διόδια επί της αμαξιτής από Λαμίας εις Στυλίδα οδού απέστειλεν εις την Νομαρχίαν την από 30 Αυγούστου 1862 διαταγήν κοινοποιηθείσαν εις τάς αρμοδίας αρχάς οικονομικάς και στρατιωτικάς ως και εις τάς δημοτικάς, διά της οποίας εξηγούν την αληθή έννοιαν του Νόμου, καταργεί τάς μέχρι τούδε ενεργουμένας καταχρήσεις· η διαταγή εκφράζεται ούτω.

Άδικον και αντικειμένη εις την διάταξιν του αρθρ. 2 του από 21 Απριλίου ε.ε. Υ.Β. Διατάγματος θεωρούμεν την αξίωσιν των ενοικιαστών περί πληρωμής διοδίων, και όταν κτήνος διέλθη κατά πλάτος την οδόν, διατέμνον ούτως ειπείν διά της διαβάσεώς του, ή όταν λυόμενα ζώα από του άλωνος επέλθωσιν εις την οδόν προς στιγμήν, ή όταν αγόμενα κτήνη εις πολιτισμόν δεήση να διέλθωσι την οδόν επί ελάχιστον μέρος, εις τάς περιστάσεις αυτάς δεν πρέπει να απαιτώνται διόδια, λαμβάνοντος υπ’ όψιν του ενοικιαστού ότι εις την από Αμφίσσης μέχρι Ιτέας άγουσαν οδόν απαλλάσονται τα κτήνη και όταν μόνον δύο στάδια διέλθωσιν την οδόν.

Κατά την διαταγήν λοιπόν ταύτην ουχί μόνον όταν κατά πλάτος διατέμνωσι την οδόν, αλλά και κατά μήκος όταν οι γεωργοί διέρχωνται διά των κτηνών των την οδόν μέχρι δύω σταδίων, οι ενοικιασταί δεν δικαιούνται να λάβωσι διόδια· της διαταγής ταύτης ακριβώς εφαρμοζομένης παύουσι τα δίκαια παράπονα των πολιτών.» (πηγή: εφημερίδα ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ, φύλλο 329/08-09-1862, σελίδες 3-4, ψηφιακοί σελιδοδείκτες 295 & 296).

2. Το Βασιλικό διάταγμα του 1865

Στις 14 Απριλίου 1865 έληξε η σύμβαση ενοικίασης των διοδίων. Στο ΦΕΚ 28/Α/12-05-1865 δημοσιεύθηκε το Βασιλικό διάταγμα της 30^ης Απριλίου 1865 «Περί διοδίων της από Λαμίας εις Στυλίδα και τ’ ανάπαλιν αγούσης οδού.». Το περιεχόμενό του είναι ακριβώς ίδιο με αυτό του ΦΕΚ 24/Α/30-04-1862. Οι τιμές είναι ίδιες, ο χρόνος ενοικίασης παραμένει τριετής. Η λήξη της σύμβασης ορίζεται στις 18 Μαΐου 1868. Αυτή τη φορά το διάταγμα υπογράφει ο νέος βασιλιάς Γεώργιος Α΄ (1863-1913).

Στο ΦΕΚ 30/Α/19-04-1866, στη στήλη «ΑΓΓΕΛΙΑΙ Αφορώσαι την δημόσιον υπηρεσίαν» πραγματοποιείται μνεία του Βασιλικού διατάγματος που αφορά τα διόδια του δρόμου Λαμίας-Στυλίδας: «Δι’ ομοίου της 3 Απριλίου ωρίσθησαν τα διόδια της από Λαμίαν εις Στυλίδα αγούσης.» (Εικ.3αβ).

3. Το Βασιλικό διάταγμα του 1868

Το 1868 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 5/Α/17-01-1868 ο νόμος ΣΞΓ΄ της 16^ης Δεκεμβρίου 1867 «Περί οδοποΐας». Τα άρθρα 27-33 του Κεφαλαίου Ε΄ «Περί συντηρήσεως των οδών» αναφέρονται στο θέμα της επιβολής διοδίων στις εθνικές, επαρχιακές και δημοτικές οδούς ως εξής:

«…Άρθρ.27. Επιτρέπεται η επιβολή διοδίων επί των εθνικών, επαρχιακών και δημοτικών οδών άμα μετά την κατασκευήν αυτών· τα πληρονόμενα διόδια προσδιορίζονται κατά στάδιον και κατ' ανώτατον όρον ως εφεξής·

α΄) Δι’ έκαστον ίππον, ημίονον, μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ ιππέως, μέχρι 1 λεπτού.

β΄) Δι’ έκαστον όνον, ωσαύτως, μέχρις 1/2 λεπτού.

γ΄) Δι’ έκαστον βουν πρός εμπορίαν ή κρεουργίαν μέχρις 1 λεπτού.

δ΄) Δι’ έκαστον προς εμπορίαν ή κρεουργίαν πρόβατον, αίγα, χοίρον και λοιπά ζώα το έν μέχρις 1/4 λεπτού.

ε΄) Δι’ έκαστον δίτροχον ή τετράτροχον όχημα, συρόμενον υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου, μέχρις 1 και 1/2 λεπτού.

στ΄) Ωσαύτως, συρόμενον υπό δύω ίππων, μέχρι 2 λεπτών.

ζ΄) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον εζευγμένον εις τα ειρημένα οχήματα, ανά 1/2 λεπτού.

η΄) Δι’ εκάστην φορτηγόν δίτροχον άμαξαν, συρομένην υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου ή δύω βοών, εάν μέν η άμαξα ή κενή, μέχρις 1 λεπτού, εάν δέ έχη φορτίον, 1 1/2 λεπτού.

θ΄) Δι’ εκάστην τοιαύτην τετράτροχον άμαξαν, συρομένην υπό δύω ίππων, ή ημιόνων, ή τεσσάρων βοών, εάν μέν ή κενή, μέχρι 1 και 1/4 λεπτού, εάν δε έχη φορτίον, 2 1/2 λεπτού.

ι΄) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον ή ημίονον ή ζεύγος βοών, κενής της αμάξης, 1/4 λεπτού, μετά φορτίου, 1/2.

ια΄) Δι’ έκαστον όνον, εζευγμένον εις άμαξαν 3/4 λεπτού. Τετράτροχος άμαξα, συρομένη υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου ή δύο βοών, εξομοιούται προς δίτροχον.

Άρθρ. 28. Αι εις τους γεωργούς ανήκουσαι, και χάριν συγκομιδής των προϊόντων αυτών τάς οδούς διερχόμεναι άμαξαι, ίπποι, ημίονοι, όνοι και εζευγμένοι βόες, υπόκεινται εις την πληρωμήν του ημίσεως των ανωτέρω οριζομένων διοδίων.

Άρθρ. 29. Εάν κατά τον υπολογισμόν του διοδίου πλεονάση κλάσμα λεπτού, ο φορολογούμενος απαλλάσεται της πληρωμής αυτού.

Άρθρ. 30. Εξαιρούνται της πληρωμής των διοδίων τα αυτά ζώα και άμαξαι, αι διερχόμεναι τάς οδούς προς καλλιέργειαν των γαιών, οι ίπποι της Αυλής, της ταχυδρομικής και τηλεγραφικής υπηρεσίας, της χωροφυλακής, του ιππικού, των ζευγιτών, προς δε των εν ενεργεία αξιωματικών του στρατού και της εθνοφυλακής, όταν διέρχονται τάς οδούς χάριν υπηρεσίας.

Άρθρ. 31. Η επιβολή και είσπραξις των διοδίων εντός των ανωτέρω οριζομένων μεγίστων όρων και εφ’ εκάστης εθνικής, επαρχιακής και δημοτικής οδού, κανονίζονται διά Β.Διατάγματος. Της εκδόσεως του Διατάγματος περί επιβολής διοδίων, επί δημοτικής οδού, προηγείται πράξις του δημοτικού συμβουλίου του δήμου, εν περιφερεία του οποίου κείται η οδός· διά δε τάς επαρχιακάς οδύς προηγείται πράξις του επαρχιακού Συμβουλίου.

Άρθρ. 32. Τα διόδια εισπράττονται διά τριετούς ενοικιάσεως, και εν απολύτω ανάγκη απ’ ευθείας, προς όφελος μέν του ταμείου της εθνικής οδοποιΐας, προκειμένου δε περί δημοτικών, προς όφελος των σχετικών δήμων, υποχρέων να δαπανήσωσι το εξ αυτών προερχόμενον ποσόν αποκλειστικώς εις τα απλά έργα της συντηρήσεως αυτών.

Άρθρ. 33. Επιτρέπεται εις την Κυβέρνησιν να παραχωρή εις δήμους, κοινότητας, εταιρίας ή ιδιώτας την σύστασιν γεφυρών επί τη απολαυή των κατά το προηγούμενον άρθρον οριζομένων διοδίων κατά τα ειδικώτερα περί τούτου διά Β. Διατάγματος ορισθησόμενα.».

Το 1868 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 48/Α/12-10-1868 νέο Βασιλικό διάταγμα της 12^ης Μαρτίου 1868 «Περί επιβολής διοδίων εις την από Λαμίας εις Στυλίδα ή τ’ ανάπαλιν άγουσαν εθνικήν οδόν».

Το Βασιλικό διάταγμα αναφέρει τα εξής:

«ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Περί επιβολής διοδίων εις την από Λαμίας εις Στυλίδα ή τ’ ανάπαλιν άγουσαν οδόν.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄.

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Λαβόντες υπ’ όψιν το άρθρον 27 του από 16 Δεκεμβρίου 1867 περί οδοποιΐας Νόμου.

Επί τη προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργών, αποφασίζομεν και διατάττομεν.

Άρθρον 1.

Επί των ιππασίμων, φορτηγών, υποζυγίων και προς εμπορίαν ή κρεουργίαν κτηνών, ως και των αμαξών ή οχημάτων, των διαβαινόντων την από Λαμίας εις Στυλίδα και τανάπαλιν άγουσαν εθνικήν οδόν, και έχουσαν έκτασιν δεκαέξ σταδίων και επέκεινα, επιβάλλονται διόδια επί τριετίαν ως εξής.

α΄.) Δι’ έκαστον ίππον, ημίονον, μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ ιππέως, λεπτά 5.

β΄.) Δι’ έκαστον όνον, ωσαύτως, λεπτά 3.

γ΄.) Δι’ έκαστον βούν προς εμπορίαν ή κρεουργίαν λεπτά 5.

δ΄.) Δι’ έκαστον προς εμπορίαν ή κρεουργίαν πρόβατον, αίγα, χοίρον και λοιπά μικρά ζώα λεπτά 1.

ε΄.) Δι’ έκαστον δίτροχον ή τετράτροχον όχημα, συρόμενον υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου, λεπτά 10.

στ΄.) Ωσαύτως, συρόμενον υπό δύω ίππων, λεπτά 15.

ζ΄.) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον, εζευγμένον εις τα ειρημένα οχήματα, λεπτά 5.

η΄.) Δι’ εκάστην φορτηγόν δίτροχον άμαξαν, συρομένην υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου ή δύο βοών, εάν μέν η άμαξα ή κενή λεπτά 10, εάν δ’ έχη φορτίον λεπτά 15.

θ΄.) Δι’ εκάστην τοιαύτην τετράτροχον άμαξαν, συρομένην υπό δύο ίππων ή ημιόνων ή τεσσάρων βοών, εάν μέν ή κενή λεπτά 15, εάν δ’ έχη φορτίον λεπτά 30.

ι΄.) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον ή ημίονον ή ζεύγος βοών, κενής της αμάξης, λεπτά 2, μετά φορτίου λεπτά 4.

ια΄.) Δι’ έκαστον όνον, εζευγμένον εις άμαξαν, λεπτά 5. Διατηρήσει απασών των παρά του Νόμου προβλεπομένων εξαιρέσεων.

Άρθρον 2

Τα διόδια ταύτα πληρόνονται και όταν τα ζώα εν μέρει διέλθωσι την οδόν.

Άρθρον 3

Τα διόδια ενοικιάζονται ή εισπράττονται δι’ επιστασίας δι’ άπασαν την τριετίαν, εάν η δοθείσα κατά την δημοπρασίαν προσφορά δεν θεωρηθή υπό του Ημετέρου επί των Οικονομικών Υπουργού συμφέρουσα τώ δημοσίω.

Άρθρον 4

Η είσπραξις των διοδίων γίνεται εις τους σταθμούς, τους οποίους θέλει προσδιορίσει η διακήρυξις της ενοικιάσεως, η δε τριετία άρχεται από της 15 προσεχούς Μαΐου τρέχοντος έτους, και λήγει την 11 του αυτού μηνός του έτους 1871.

Άρθρον 5

Η δημοπρασία ενεργηθήσεται κατά τάς διατάξεις του από 30 Απριλίου 1855 Β. Διατάγματος, του εκδοθέντος προς εκτέλεσιν του υπό στοιχ. ΣΟΖ΄. παγίου φορολογικού Νόμου.

Άρθρον 6.

Το ενοίκιον, διαιρούμενον εις τριάκοντα έξ ίσας δόσεις, πληρόνεται εις το αρμόδιον ταμείον του Κράτους τοίς μετρητοίς, προκαταβαλλομένης της πρώτης δόσεως, άμα κοινοποιηθή εις τον ενοικιαστήν η έγκρισις του Υπουργείου των Οικονομικών.

Εν Αθήναις, την 12 Μαρτίου 1868.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Ε.ΣΙΜΟΣ. Δ.Γ.ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ»

Το 1869 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 2/Α/04-01-1869 Βασιλικό διάταγμα της 13^ης Δεκεμβρίου 1868 για την επιβολή διοδίων και στις καμήλες που διάβαιναν την εθνική οδό Λαμίας-Στυλίδας. Σύμφωνα με τον νόμο ΣΟΣΤ΄ «Περί επιβολής διοδίων εις τάς καμήλους» της 12^ης Νοεμβρίου 1868, το οποίο δημοσιεύθηκε στο ίδιο ΦΕΚ, καταβαλλόταν «Δι’ εκάστην κάμηλον, μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ αναβάτου, μέχρι δύο λεπτών (2).». Το Βασιλικό διάταγμα αναφέρει τα εξής:

«ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Περί επιβολής διοδίων εις τάς καμήλους επί της από Λαμίας εις Στυλίδα εθνικής αμαξιτής οδού.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄.

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Λαβόντες υπ’ όψιν τά άρθρα 27 και 28 του από 16 Δεκεμβρίου 1867 ΣΞΓ΄. περί οδοποιΐας νόμου, ως και τον συμπληρωματικόν περί επιβολής διοδίων εις τάς καμήλους.(α Νόμ. ΣΟΣΤ΄. της 6 Νοεμβρίου 1868.).

Προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργών, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν.

Άρθρον μόνον.

Επί των καμήλων, των διαβαινουσών την από Λαμίας εις Στυλίδα, και τἀνάπαλιν, εθνικήν αμαξιτήν οδόν, και έχουσαν μήκος δέκα έξ (16) και επέκεινα σταδίων, επιβάλλονται δι’ εκάστην κάμηλον διόδια εκ λεπτών δέκα (10) προς συμπλήρωσιν του από 12 Μαρτίου ε.ε. Ημετέρου Β.Διατάγματος περί επιβολής διοδίων επί της αυτής οδού.

Εν Αθήναις, την 13 Δεκεμβρίου 1868.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Δ.Γ.ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ Ι.ΒΑΛΑΣΟΠΟΥΛΟΣ»

4. Το Βασιλικό διάταγμα του 1871

Το 1871 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 53/Α/15-12-1871 το Βασιλικό διάταγμα της 20^ης Νοεμβρίου 1871 «Περί επιβολής διοδίων επί της μεταξύ Λαμίας και Στυλίδος εθνικής αμαξιτής οδού».

Το Βασιλικό διάταγμα αναφέρει τα εξής:

«ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Περί επιβολής διοδίων επί της μεταξύ Λαμίας και Στυλίδος εθνικής αμαξιτής οδού.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄.

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Λαβόντες υπ’ όψιν το άρθρον 27 του από 16 Δεκεμβρίου 1867 περί οδοποιΐας Νόμου.

Επί τη προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργών, αποφασίζομεν και διατάττομεν.

Άρθρον 1.

Επί των ιππασίμων, φορτηγών, υποζυγίων και προς εμπορίαν ή κρεουργίαν κτηνών, ως και των αμαξών ή οχημάτων, των διαβαινόντων την από Λαμίας εις Στυλίδα και τἀνάπαλιν άγουσαν εθνικήν οδόν, και έχουσαν έκτασιν δεκαέξ σταδίων και επέκεινα, επιβάλλονται διόδια επί τριετίαν ως εξής.

α΄.) Δι’ έκαστον ίππον, ημίονον, μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ ιππέως, λεπτά 5.

β΄.) Δι’ έκαστον όνον, ωσαύτως, λεπτά 3.

γ΄.) Δι’ έκαστον βούν προς εμπορίαν ή κρεουργίαν λεπτά 5.

δ΄.) Δι’ έκαστον προς εμπορίαν ή κρεουργίαν πρόβατον, αίγα, χοίρον και λοιπά μικρά ζώα λεπτά 1.

ε΄.) Δι’ έκαστον δίτροχον ή τετράτροχον όχημα, συρόμενον υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου, λεπτά 10.

στ΄.) Ωσαύτως, συρόμενον υπό δύω ίππων, λεπτά 15.

ζ΄.) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον, εζευγμένον εις τα ειρημένα οχήματα, λεπτά 5.

θ΄.) Δι’ εκάστην τοιαύτην τετράτροχον άμαξαν, συρομένην υπό δύο ίππων ή ημιόνων ή τεσσσάρων βοών, εάν μέν ή κενή λεπτά 15, εάν δ’ έχη φορτίον λεπτά 30.

ι΄.) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον ή ημίονον ή ζεύγος βοών, κενής της αμάξης, λεπτά 2, μετά φορτίου λεπτά 4.

Τετράτροχος άμαξα συρομένη υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου ή δύο βοών εξομοιούται προς δίτροχον.

Άρθρον 2

Τα διόδια ταύτα πληρόνονται και όταν τα ζώα εν μέρει διέλθωσι κατά μήκος την οδόν ταύτην και ουχί κατ’ εύρος.

Άρθρον 3

Άρθρον 4

Εν περιπτώσει ενοικιάσεως, η είσπραξις των διοδίων γίνεται εις τους σταθμούς, τους οποίους θέλει προσδιορίσει η διακήρυξις της δημοπρασίας, η δε τριετία άρχεται από της λήξεως της τρεχούσης τριετούς ενοικιάσεως, ήτοι από της 14 Φεβρουαρίου 1872 και λήγει την 13 Φεβρουαρίου 1875.

Άρθρον 5

Η δημοπρασία ενεργηθήσεται κατά τάς διατάξεις του από 30 Απριλίου 1855 Β. Διατάγματος, του εκδοθέντος προς εκτέλεσιν του υπό στοιχ. ΣΟΖ΄. παγίου φορολογικού νόμου.

Άρθρον 6.

Εν Αθήναις, την 20 Νοεμβρίου 1871.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Θ.Α.ΖΑΪΜΗΣ. Θ.Π.ΔΗΛΙΓΙΑΝΝΗΣ.»

Ένα μήνα αργότερα, εκδόθηκε το Βασιλικό διάταγμα της 22ας Δεκεμβρίου 1871 «Περί επιβολής διοδίων επί των διαβαινουσών καμήλων τάς από Αμφίσσης εις Ιτέαν και από Λαμίας εις Στυλίδα αμαξιτάς εθνικάς οδούς.», το οποίο δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 1/Α/15-01-1872.

Το Βασιλικό διάταγμα αναφέρει τα εξής:

«ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Περί επιβολής διοδίων επί των διαβαινουσών καμήλων τάς από Αμφίσσης εις Ιτέαν και από Λαμίας εις Στυλίδα αμαξιτάς εθνικάς οδούς.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄.

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Έχοντες υπ’ όψιν τα άρθρα 27 και 28 του από 16 Δεκεμβρίου 1867 ΣΞΓ΄. περί οδοποιίας νόμου.

Τον από 6 Νοεμβρίου ΤΟΣΤ΄. νόμον περί επιβολής διοδίων εις τάς καμήλους.

Προς συμπλήρωσιν των από 20 Νοεμβρίου ε.ε. Ημετέρων Διαταγμάτων, δι’ ών επεβλήθησαν διόδια εις τάς εθνικάς οδούς από Αμφίσσης εις Ιτέαν και από Λαμίας εις Στυλίδα· επί τη προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργών, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν.

Επί των διαβαινουσών καμήλων τάς από Αμφίσσης εις Ιτέαν και από Λαμίας εις Στυλίδα αμαξιτάς οδούς ή τ’ ανάπαλιν επιβάλλονται τα εξής διόδια επί νέαν τριετίαν.

Δι’ εκάστην κάμηλον μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ αναβάτου λεπτά δέκα (10).

Εν Αθήναις, την 22 Δεκεμβρίου 1871.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ.

Θ.Α.ΖΑΪΜΗΣ. Θ.Π.ΔΗΛΙΓΙΑΝΝΗΣ.»

5. Το Βασιλικό διάταγμα του 1875

Το 1875 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 5/Α/05-02-1875 το Βασιλικό διάταγμα της 21^ης Ιανουαρίου 1875 «Περί επιβολής διοδίων εις την από Λαμίας εις Στυλίδα εθνικήν αμαξιτήν οδόν».

Το Βασιλικό διάταγμα αναφέρει τα εξής:

«ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Περί επιβολής διοδίων εις την από Λαμίας εις Στυλίδα εθνικήν αμαξιτήν οδόν.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Λαβόντες υπ’ όψιν το άρθρον 27 του από 16 Δεκεμβρίου 1867 περί οδοποιΐας Νόμου.

Τον από 6 Νοεμβρίου ΤΟΣΤ΄ νόμον περί επιβολής διοδίων εις τάς καμήλους·

Επί τη προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργών, αποφασίζομεν και διατάσσομεν.

Άρθρον 1.

Επί των ιππασίμων, φορτηγών, υποζυγίων και προς εμπορίαν ή κρεουργίαν κτηνών, ως και των αμαξών ή οχημάτων, των διαβαινόντων την από Λαμίας εις Στυλίδα ή τἀνάπαλιν άγουσαν εθνικήν οδόν, και έχουσαν έκτασιν δεκαέξ σταδίων και επέκεινα, επιβάλλονται διόδια επί νέαν τριετίαν ως εξής.

α΄.) Δι’ έκαστον ίππον, ημίονον, μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ ιππέως, λεπτά 5.

β΄.) Δι’ έκαστον όνον, ωσαύτως, λεπτά 3.

γ΄.) Δι’ έκαστον βούν προς εμπορίαν ή κρεουργίαν λεπ. 5.

δ΄.) Δι’ έκαστον προς εμπορίαν ή κρεουργίαν πρόβατον, αίγα, χοίρον και λοιπά μικρά ζώα λεπτόν 1.

ε΄.) Δι’ έκαστον δίτροχον ή τετράτροχον όχημα, συρόμενον υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου, λεπτά 10.

στ΄.) Ωσαύτως, συρόμενον υπό δύο ίππων, λεπτά 15.

ζ΄.) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον, εζευγμένον εις τα ειρημένα οχήματα, λεπτά 5.

ι΄.) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον ή ημίονον ή ζεύγος βοών, κενής ούσης της αμάξης, λεπτά 2, μετά φορτίου λεπτά 5.

ια΄) Δι’ έκαστον όνον εζευγμένον εις άμαξαν λεπτά 5.

ιβ΄) Δι’ εκάστην κάμηλον μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ αναβάτου λεπτά 10.

Τετράτροχος άμαξα συρομένη υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου ή δύο βοών εξομοιούται προς δίτροχον.

Άρθρον 2

Άρθρον 3

Τα διόδια ενοικιάζονται ή εισπράττονται δι’ επιστασίας δι’ άπασαν την νέαν τριετίαν, εάν η δοθείσα κατά την δημοπρασίαν προσφορά δεν θεωρηθή υπό του Ημετέρου επί των Οικονομικών υπουργού συμφέρουσα τώ δημοσίω.

Άρθρον 4

Εν περιπτώσει ενοικιάσεως, η είσπραξις των διοδίων γίνεται εις τους σταθμούς, τους οποίους θέλει προσδιορίσει η διακήρυξις της δημοπρασίας, η δε τριετία άρχεται από της λήξεως της τρεχούσης τριετούς ενοικιάσεως, ήτοι από της 14 Φεβρουαρίου 1875 και λήγει την 13 Φεβρουαρίου 1878.

Άρθρον 5

Άρθρον 6.

Εις τους Ημετέρους επί των Εσωτερικών και Οικονομικών υπουργούς ανατίθεται η δημοσίευσις και εκτέλεσις του παρόντος Διατάγματος.

Εν Αθήναις, την 21 Ιανουαρίου 1875.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Δ.Γ.ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ. Β.Κ.ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ.»

6. Το Βασιλικό διάταγμα του 1878

Το 1878 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 13/Α/13-02-1878 το Βασιλικό διάταγμα της 21^ης Ιανουαρίου 1878 «Περί επιβολής διοδίων εις την από Λαμίας εις Στυλίδα εθνικήν αμαξιτήν οδόν». Το περιεχόμενό του είναι ακριβώς ίδιο με αυτό του προηγουμένου Βασιλικού διατάγματος του 1875. Το χρονικό διάστημα της νέας τριετίας ορίζεται από 14 Φεβρουαρίου 1878 έως 13 Φεβρουαρίου 1881 (Εικ.4αβ).

7. Το Βασιλικό διάταγμα του 1881

Το 1881 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 16/Α/17-02-1881 το Βασιλικό διάταγμα της 14^ης Ιανουαρίου 1881 «Περί επιβολής διοδίων εις την από Λαμίας εις Στυλίδα εθνικήν αμαξιτήν οδόν». Το περιεχόμενό του είναι ίδιο με αυτό του προηγουμένου Βασιλικού διατάγματος του 1878. Το χρονικό διάστημα της νέας τριετίας ορίζεται από 14 Φεβρουαρίου 1881 έως 13 Φεβρουαρίου 1884.

8. Το Βασιλικό διάταγμα του 1884

Το 1884 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 40/Α/30-01-1884 το Βασιλικό διάταγμα της 25^ης Ιανουαρίου 1884 «Περί επιβολής διοδίων της από Λαμίας εις Στυλίδα εθνικής οδού». Το περιεχόμενό του είναι ίδιο με αυτό του προηγουμένου Βασιλικού διατάγματος του 1881. Το χρονικό διάστημα της νέας τριετίας ορίζεται από 14 Φεβρουαρίου 1884 έως 13 Φεβρουαρίου 1887.

9. Το Βασιλικό διάταγμα του 1887

Το 1887 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 32/Α/09-02-1887 το Βασιλικό διάταγμα της 5^ης Φεβρουαρίου 1887 «Περί διοδίων της από Λαμίας εις Στυλίδα εθνικής οδού». Το περιεχόμενό του είναι ίδιο με αυτό του Βασιλικού διατάγματος του 1884 με την προσθήκη ενός ακόμη άρθρου για την περίπτωση εξαίρεσης πληρωμής φόρου διοδίων.

Σύμφωνα με το άρθρο αυτό «Εξαιρούνται της πληρωμής φόρου διοδίων, εκτός των εν τώ άνω μνησθέντι υπό στοιχ. ΣΞΓ΄ νόμω οριζομένων, τά κάρρα και ζώα των εργολάβων του Δημοσίου, τα μεταφέροντα υλικά προς επισκευήν ή συντήρησιν των οδών, ή κατασκευήν τεχνικού τινος έργου.».

Το χρονικό διάστημα της νέας τριετίας ορίζεται από 14 Φεβρουαρίου 1887 έως 13 Φεβρουαρίου 1890 (Εικ. 5αβ).

Επίλογος

Άγνωστο παραμένει τι ακολούθησε μετά τη λήξη της τριετίας 1887-1890. Παρά την έρευνα στα επόμενα Φύλλα της Εφημερίδας Κυβερνήσεως δεν εντοπίσθηκε Βασιλικό διάταγμα σχετικό με διόδια στην εθνική οδό Λαμίας-Στυλίδας. Ίσως με την αύξηση της έκτασης του Ελληνικού Βασιλείου λόγω της ενσωμάτωση της Θεσσαλίας (1881) δημιουργήθηκαν διαφορετικές συνθήκες και καταργήθηκε η καταβολή διοδίων.

Υ.Γ.: 1) Νομίσματα του Όθωνα βλέπε εδώ.

2) Νομίσματα του Γεωργίου Α΄ βλέπε εδώ.

ΕΙΚΟΝΕΣ