Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας πολλοί κάτοικοι διαφόρων περιοχών της ηπειρωτικής Ελλάδας μετανάστευαν στη Μικρά Ασία, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη. Εκεί απασχολήθηκαν σε διάφορες εργασίες.
Έτσι στην περιοχή του Ελλησπόντου έχουμε τα λεγόμενα «πιστικοχώρια». Εκεί εγκαταστάθηκαν Μανιάτες, οι οποίοι ήταν βοσκοί (πιστικοί) κοπαδιών μπέηδων και σιγά-σιγά σχημάτισαν ολόκληρα χωριά.
Στην περιοχή της Μαγνησίας (τουρκ. Manisa) εγκαταστάθηκαν Έλληνες από διάφορα μέρη (Ήπειρο, Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα, νησιά του Αιγαίου, Μακεδονία, Θράκη). Εργαζόταν στο τσιφλίκι της οικογένειας Καραοσμάνογλου (τουρκ. Kara Osman Oglou), η οποία είχε πολύ καλές σχέσεις και προστάτευε τον χριστιανικό πληθυσμό.
Το ίδιο συνέβη και σε άλλες περιοχές της Μικράς Ασίας. Η εγκατάστασή τους πραγματοποιήθηκε κυρίως κατά τον 18ο-19ο αιώνα. Οι απόγονοί τους ξεριζώθηκαν το 1922 μαζί με τους άλλους αυτόχθονες μικρασιάτες Έλληνες και εγκαταστάθηκαν στη μητροπολιτική Ελλάδα.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας για την ταύτιση τοπωνυμίων του Ημερολογίου του Χρήστου Δ. Αλεξόπουλου, μας αποκαλύφθηκε και μία άγνωστη πτυχή της φθιωτικής ιστορίας: Φθιώτες εγκατεστημένοι στα μικρασιατικά παράλια και ειδικότερα στην περιοχή Σμύρνης-Μαγνησίας (Κασαμπάς, Αχμετλή, Οργανλή). Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι στην περιοχή αυτή το 1919-1920 είχε εγκατασταθεί προσωρινά το 2ο Σύνταγμα Πεζικού της ΧΙΙΙης Μεραρχίας Στερεάς Ελλάδας [βλέπε: 1)Η συμμετοχή των κατοίκων του Τσερνοβιτίου (σήμερα Παλαιοκερασιά) στις Εκστρατείες Ουκρανίας και Μικράς Ασίας (1919-1922) και 2)Πολεμικό Ημερολόγιο του εφέδρου λοχία Βασιλείου Δημ. Σούλιου].
Υλικό αντλήθηκε από το βιβλίο «Αρχιμανδρίτου Κυρίλλου Ζαχοπούλου, Ιστορικαί σελίδες περί της εν Κασαμπά ορθοδόξου ελληνικής κοινότητος (1625-1922) και σημειώσεις τινές ιστορικαί περί των εν Αχμετλή και Οργανλή ομογενών κοινοτήτων, Εν Αθήναις Νέα Σμύρνη 1934». Το βιβλίο υπάρχει στην ψηφιακή βιβλιοθήκη ΑΝΕΜΗ του Πανεπιστημίου Κρήτης (βλέπε: http://anemi.lib.uoc.gr/metadata/b/1/a/metadata-416-0000003.tkl).
Στον Κασαμπά οι Έλληνες είχαν τη δική τους εκκλησία, το ναό του Αγίου Νικολάου, ο οποίος οικοδομήθηκε το 1772. Στον ευρύτερο αυλόγυρο της εκκλησίας είχαν μεταφερθεί επιτύμβιες στήλες από το παρεκκλήσιο της Ζωοδόχου Πηγής για να μην κλαπούν από τους τυμβωρύχους. Σε μία από αυτές αναγραφόταν σε ποιητικό ρυθμό:
Ο Γεώργιος Γαλής εν Ελλάδι γεννηθείς
εκ μικράς του ηλικίας εκ Λαμίας αποικίσας
και ζητών την ευπορίαν και ενταύθα κατοικίσας
το επάγγελμα ποιμένος μετελθών πολλά τα έτη
και τ’ εμπόρου δε προσέτι
πλούτον δ’ αρκετόν κερδίσας
και αυτόν στους συγγενείς του
άπαντα κληροδοτήσας
απεβίωσεν ενταύθα
μνήμην αγαθήν αφήσας.
Πληροφορούμαστε δηλαδή ότι ο Γεώργιος Γαλής που γεννήθηκε στην Ελλάδα, έφυγε από τη Λαμία σε μικρή ηλικία αναζητώντας καλύτερη τύχη και κατοίκησε στον Κασαμπά. Άσκησε για πολλά χρόνια το επάγγελμα του βοσκού και κατόπιν του εμπόρου. Αφού κέρδισε αρκετό πλούτο, τον κληροδότησε όλον στους συγγενείς του. Απεβίωσε στον Κασαμπά αφήνοντας πίσω του πολύ καλό όνομα.
Το 1922 κατά τη μικρασιατική καταστροφή κρεμάστηκε στον Κασαμπά από τους Τούρκους κάποιος Γεώργιος Γαλής (εικ.1), προφανώς απόγονός του, ίσως και εγγονός.
Ο πατέρας του Αρχιμανδρίτη Κύριλλου Ζαχόπουλου, όπως ο ίδιος αναφέρει στο βιβλίο του, καταγόταν από τη Γιαννιτσού Φθιώτιδας και ονομαζόταν Αθανάσιος Ζαχάκης. Το επώνυμο Ζαχόπουλος το επέβαλλε το 1886 ο δημοδιδάσκαλος Μωραΐτης, γιατί με αυτό το όνομα τον έγραψε στο μαθητολόγιο. Την εποχή εκείνη υπήρχε η τάση στους συμβολαιογράφους, δημοδιδασκάλους, κ.ά. να προσθέτουν στα επώνυμα την κατάληξη –όπουλος. Έτσι εξηγείται και η ύπαρξη συνδρομητών από τη Γιαννιτσού το 1934 για την έκδοση του βιβλίου. Είναι οι εξής:
Ιωάννης Κρανιώτης, ιατρός.
Δημήτριος Στ. Ζαχάκης, καθηγητής.
Π.Γιωτόπουλος, δημοδιδάσκαλος.
Ιωάννης Καρκάνης.
Γεώργιος Σεραφ. Μαργαρίτης.
Αιδ. Ιωάννης, εφημέριος Παλαιάς Γιαννιτσούς.
Σταύρος Π. Μπαράκης (Μακρακώμη).
Σε κατάλογο Ελλήνων κατοίκων του Αχμετλή, που κρέμασαν ή σκότωσαν οι Τούρκοι το 1922, υπάρχουν πολλά επώνυμα, που απαντώνται στη Φθιώτιδα (Δημήτριος Καραγκούνης, Γεώργιος Καρμίρης, Βασίλειος Σταμούλης, Νικόλαος Καμάρας, Ιωάννης Καμπέρης, Δημήτριος Καταρραχιάς).
Οργανλή (τουρκ. Urganli, χάρτης 1)
Στο Οργανλή το 1850 ο αριθμός των ελληνικών οικογενειών ξεπέρασε τις 30. Για το λόγο αυτό ζήτησαν από το μητροπολίτη Εφέσου, που είχε έδρα στη Μαγνησία, την ανέγερση εκκλησίας. Οι Τούρκοι συγχωριανοί τους όμως αντέδρασαν έντονα. Η αντίδρασή τους ξεπεράστηκε με ένα τέχνασμα:
Στον Κασαμπά κατοικούσε ο Αντωνάκης Ψύλλας, παλιός οπλαρχηγός στην ηπειρωτική Ελλάδα. Πολέμησε στην Επανάσταση του 1821 και τώρα ήταν μεγαλοκτηματίας στο Οργανλή. Στην υπηρεσία του είχε 20 άνδρες, όλους καταγομένους από τη Φθιώτιδα. Μεταξύ αυτών ήταν και ο πατέρας του Αρxιμανδρίτη, Αθανάσιος Ζαχάκης. Αυτούς τους εξόπλισε και μυστικά από τον Κασαμπά τους μετέφερε έξω από το Οργανλή. Οι Τούρκοι κάτοικοι του Οργανλή τρομοκρατήθηκαν από την αγριωπή εμφάνιση των φουστανελλοφόρων και ζήτησαν τη βοήθεια των Ελλήνων συγχωριανών τους. Αυτοί τους είπαν ότι οι φουστανελλοφόροι δεν είναι άνθρωποι αλλά Άγγελοι του Αλλάχ. Εμφανίσθηκαν για να πάρουν τη ζωή αυτών, που εμπόδιζαν την ανέγερση της εκκλησίας. Τότε και οι ίδιοι οι Τούρκοι του Οργανλή βοήθησαν στην ανέγερση της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου.
ΕΙΚΟΝΑ-ΧΑΡΤΗΣ
Εικ.1: Ο Γεώργιος Γαλής. Κρεμάστηκε το 1922 από τους Τούρκους στον Κασαμπά.
Χάρτης: Σύγχρονος χάρτης της Δυτικής Τουρκίας με τις περιοχές Σμύρνης (τουρκ. Izmir) και Μαγνησίας (τουρκ. Manisa).
ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΑΣ-ΧΑΡΤΗ
Εικ.1: Από το βιβλίο: Αρχιμανδρίτου Κύριλλου Ζαχόπουλου, Ιστορικαί σελίδες περί της εν Κασαμπά ορθοδόξου ελληνικής κοινότητος (1625-1922) και σημειώσεις τινές ιστορικαί περί των εν Αχμετλή και Οργανλή ομογενών κοινοτήτων, Εν Αθήναις Νέα Σμύρνη 1934.
Χάρτης 1: Χάρτης Τουρκίας (2005), Εκδόσεις Road.
Συγχαρητήρια για την δουλειά σας
ΑπάντησηΔιαγραφή