Τσερνοβίτι: Ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940

Εκτός από το 42 Σύνταγμα Ευζώνων (βλέπε σχετική ανάρτηση και τον κύκλο αναρτήσεων του Πολεμικού Ημερολογίου του εφέδρου επιλοχία Ηλία Κωστή), το οποίο επιστρατεύθηκε από τις 29 Αυγούστου και βρισκόταν ήδη στην πρώτη γραμμή στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41, οι κάτοικοι της Φθιώτιδας επιστρατεύθηκαν κυρίως με το 36^ο Σύνταγμα Πεζικού (Εικ.1&2). Το Σύνταγμα αυτό στελεχώθηκε με εφέδρους και δημιουργήθηκε στη Λαμία. Διοικητής του ήταν ο συνταγματάρχης Δημοκωστούλας Ιωάννης από τη Σούρπη Μαγνησίας (βλέπε: Ιωάννης Δημοκωστούλας: Ένας ηρωικός συνταγματάρχης του Έπους 1940). Διοικητής του 1ου Τάγματος ήταν ο ταγματάρχης Κυτέας Κωνσταντίνος, του 2ου ο ταγματάρχης Ζαχαρόπουλος Σπυρίδων και του 3ου ο ταγματάρχης Ρουμελιώτης Αθανάσιος. Μαζί με το 3ο Σύνταγμα Πεζικού αποτέλεσε τη ΙΙα Μεραρχία, η οποία ανήκε στο Α΄ Σώμα Στρατού.

Αφού ολοκληρώθηκε η επιστράτευση, στις 13 Νοεμβρίου 1940 προωθήθηκε δια μέσου Μετσόβου προς τον Τομέα της Ελαίας, όπου ήδη μάχονταν το αδελφό 42 Σύνταγμα Ευζώνων. Η ΙΙα Μεραρχία αποτελούνταν από 13.000 άνδρες, 30 πυροβόλα και 5.600 κτήνη.

Από τις 23 Νοεμβρίου 1940 υπήχθη στο Β΄ Σώμα Στρατού ως Απόσπασμα Δημοκωστούλα. Τον Ιανουάριο του 1941 μαζί με άλλες μονάδες κατέλαβε μετά από σκληρές μάχες την Κλεισούρα και το όρος Τρεμπεσίνα (1.923 μ. ύψος). Εκεί παρέμεινε μέχρι την οπισθοχώρηση τον Απρίλιο του 1941.

Στον πόλεμο έλαβαν μέρος πολλοί κάτοικοι του Τσερνοβιτίου. Οποιοσδήποτε διαθέτει φωτογραφίες από τη συμμετοχή συγγενικών του προσώπων στον «πόλεμο της Αλβανίας», όπως επικράτησε να ονομάζεται, μπορεί να συμβάλλει από την πλευρά του στην έρευνα, παρέχοντας πρόσθετα στοιχεία.

Προς το παρόν εντοπίσθηκαν τα εξής ονόματα κατά αλφαβητική σειρά:

Αλεξόπουλος Χρήστος του Δημητρίου: επιστρατεύθηκε σε ηλικία 45 ετών. Είχε πολεμήσει, και στις εκστρατείες της Ουκρανίας και Μικράς Ασίας [βλέπε τον κύκλο αναρτήσεων Πολεμικό Ημερολόγιο του Χρήστου Αλεξόπουλου και την ανάρτηση Η συμμετοχή των κατοίκων του Τσερνοβιτίου στις Εκστρατείες Ουκρανίας και Μικράς Ασίας (1919-1922).].

Καρανάσιος Αθανάσιος: Λέγεται ότι συνέλαβε 11 Ιταλούς αιχμαλώτους.

Κολιάτος Αλέξανδρος του Κωνσταντίνου: Σε συζητήσεις γεροντότερων τονιζόταν η τύχη που τον διέκρινε. Έλεγαν ότι ο μανδύας του ήταν διάτρητος από σφαίρες χωρίς όμως αυτός να πληγωθεί.

Στάμος Παναγιώτης: Έλαβε μέρος και τραυματίσθηκε. Εξαιτίας του τραυματισμού του έλαβε από το κράτος άδεια λειτουργίας περιπτέρου στο χωριό.

Χάδος Δημήτριος του Ανδρέα: Ήταν δεκανέας πολυβόλων στο 42 Σύνταγμα Ευζώνων. Ο γιος του κ. Ελευθέριος Δ. Χάδος παραχώρησε ευγενώς πλούσιο φωτογραφικό υλικό, το οποίο δημοσιεύεται στην ανάρτηση Δημήτριος Ανδρέου Χάδος: ένας εύζωνας δεκανέας από την Παλαιοκερασιά Φθιώτιδας (οικογενειακό φωτογραφικό αρχείο Ελευθερίου Δ. Χάδου).

Χάδος Χρήστος του Ανδρέα (Εικ.3): Ήταν αδελφός του Δημητρίου Χάδου. Στην έκδοση «Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, Αγώνες και Νεκροί του ελληνικού στρατού κατά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο 1940-1945, σελίδα 497», αναφέρεται: «Χάδος Χρίστος του Ανδρέα, Στρατιώτης: Γεννήθηκε στην Παλαιοκερασιά Φθιώτιδας το 1914, του 36^ου ΣΠ. Φονεύθηκε στην Πέστανη (στενά Κλεισούρας) στις 3 Μαρτίου 1941». Δηλαδή φονεύθηκε σε ηλικία 27 ετών στο χωριό Πέστανι. Βρίσκεται νότια της Τρεμπεσίνας και ανατολικά του Τεπελενίου στα στενά της Κλεισούρας Βορείου Ηπείρου, η οποία σήμερα ανήκει στην Αλβανία (Χάρτης 1). Πρόκειται για τον μοναδικό πεσόντα από το Τσερνοβίτι. Σύμφωνα με μαρτυρία του ανιψιού του Ελευθερίου Δ. Χάδου ήταν διαβιβαστής και φονεύθηκε από ιταλικό όλμο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1) Διεύθυνσις Ιστορίας Στρατού, Ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος 1940-1941. Η ιταλική εισβολή (28 Οκτωβρίου μέχρι 13 Νοεμβρίου 1940), Αθήναι 1960 (Ανατύπωση 1986).

2) Διεύθυνσις Ιστορίας Στρατού, Ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος 1940-1941. Η ελληνική αντεπίθεσις (14 Νοεμβρίου 1940 - 6 Ιανουαρίου 1941), Αθήναι 1966 (Ανατύπωση 1986).

3) Διεύθυνσις Ιστορίας Στρατού, Ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος 1940-1941. Χειμεριναί Επιχειρήσεις-Ιταλική Αντεπίθεσις Μαρτίου (7 Ιανουαρίου 1941 - 26 Μαρτίου 1941), Αθήναι 1966.

4) Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, Αγώνες και Νεκροί του ελληνικού στρατού κατά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο 1940-1945, Αθήνα 1990.

ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΧΑΡΤΕΣ

 Εικ.1: Επίστρατοι μπροστά στο άγαλμα του Αθανασίου Διάκου στη Λαμία, πριν την αναχώρηση για το μέτωπο. Η φωτογραφία εντοπίσθηκε σε αίθουσα του Πολεμικού μουσείου του Καλπακίου, χωρίς όμως να αναφέρεται η περιοχή λήψης της φωτογραφίας (δυστυχώς η ποιότητά της είναι πολύ κακή). Η βάση του αγάλματος του Αθανασίου Διάκου τεκμηριώνει τον τόπο φωτογράφισης.

 Εικ.2: Διάφοροι τύποι φορητών όπλων, που χρησιμοποιήθηκαν το 1940-41 στο Πολεμικό μουσείο Καλπακίου. Χαμηλά διακρίνεται ένα γαλλικό οπλοπολυβόλο Σοσά υποδείγματος 1915 (γαλλ. CSRG Chauchat FM 1915) χωρίς τη γεμιστήρα του. Στη βάση της φωτογραφίας υπάρχουν ξιφολόγχες διαφόρων τύπων, περίστροφο και χειροβομβίδες (κι εδώ η ποιότητα της φωτογραφίας είναι πολύ κακή).

 Εικ.3: Ο πεσών Χρήστος Ανδρέου Χάδος. (Ευχαριστούμε θερμά τον ανιψιό του κ.Ελευθέριο Δ. Χάδο για την ευγενική παραχώρηση της φωτογραφίας και τον κ.Νικόλαο Σωκράτους για τη συμβολή του στην ταχύτατη αποστολή της).

 Χάρτης 1: Η περιοχή Τρεμπεσίνας. Χαμηλά πάνω από τη Νεμέρσκα στη ζώνη του μετώπου διακρίνεται το Πέστανι.

ΠΗΓΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΙ ΧΑΡΤΗ

Εικ.1&2: Φωτογραφικό αρχείο Σωτήρη Γ. Αλεξόπουλου.

Εικ.3: Οικογενειακό φωτογραφικό αρχείο Ελευθερίου Δ. Χάδου.

Χάρτης 1: Από το βιβλίο: Διεύθυνσις Ιστορίας Στρατού, Ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος 1940-1941. Χειμεριναί Επιχειρήσεις-Ιταλική Αντεπίθεσις Μαρτίου (7 Ιανουαρίου 1941 - 26 Μαρτίου 1941), Αθήναι 1966.