Τσερνοβίτι: Γράμμα του Δημητρίου Α. Χάδου από το μέτωπο της Αλβανίας (20-2-1941)

Ο Δημήτριος Ανδρέου Χάδος επιστρατεύθηκε κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41 με το 36^ο Σύνταγμα Πεζικού. Με το ίδιο Σύνταγμα επιστρατεύθηκε και ο αδελφός του Χρήστος.

Στις 20 Φεβρουαρίου 1941 απέστειλε στον πατέρα του Ανδρέα γράμμα με το οποίο τον πληροφορεί για τα νέα του. Το γράμμα το έγραψε σε επιστολόχαρτο του ιταλικού στρατού. Προφανώς πρόκειται για λάφυρο που έλαβε από Ιταλό στρατιώτη, πιθανότατα αιχμαλωτισθέντα.

Εμπρόσθια όψη (Εικ.1): Η πρώτη όψη του επιστολόχαρτου διαχωρίζεται σε δύο ίσα τμήματα από ράβδο που φέρει τον πέλεκυ, σύμβολο του φασισμού.

Εκατέρωθεν της ράβδου υπάρχουν δύο εξάγωνα σήματα. Ανάμεσά τους αναγράφεται στα ιταλικά [σε παρένθεση η μετάφραση στα ελληνικά]: CARTOLINA POSTALE PER LE FORZE ARMATE (ΚΑΡΤ-ΠΟΣΤΑΛ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΟΠΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ).

Μέσα στο αριστερό εξάγωνο υπάρχει το ιταλικό εθνόσημο. Επιστέφεται από το βασιλικό στέμμα και περιβάλλεται από αναδιπλούμενες ταινίες.

Μέσα στο δεξιό εξάγωνο αναγράφεται στα ιταλικά ESENTE DA TASSA PER L’ ITALIA E SUE COLONIE (ΧΩΡΙΣ ΧΡΕΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΟΙΚΙΕΣ ΤΗΣ). Επάνω του τέθηκε στρογγυλή σφραγίδα ελληνικού ταχυδρομείου στην οποία αναγιγνώσκεται ΤΔΧ ΤΟΜΕΥΣ και στο κέντρο της η ημερομηνία 26-ΙΙ-41. Δηλαδή το γράμμα σφραγίστηκε στις 26 Φεβρουαρίου 1941, ενώ είχε γραφεί στις 20, όπως διαπιστώνεται στη δεύτερη σελίδα.

Αριστερά της ράβδου αναγράφονται τα εξής:

Mittente (Αποστολέας)

Cognome (Επώνυμο)………………………………..

Nome ( Όνομα)………………………………………

Grado (Βαθμός)………………………………………

Reparto (Τμήμα)……………………………………..

POSTA MILITARE (ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ)

Δεξιά της ράβδου υπάρχουν τέσσερις γραμμές για να συμπληρώσει ο Ιταλός στρατιώτης τη διεύθυνση του παραλήπτη.

…………………………………….

…………………………………….

…………………………………….

                             …………………

Ο Δημήτριος Α. Χάδος, μη γνωρίζοντας φυσικά ιταλικά, έπραξε το αντίθετο. Στη θέση του αποστολέα έγραψε τη διεύθυνση του παραλήπτη, δηλαδή του πατέρα του Ανδρέα:

«Κύριον

Ανδρέαν Δ.

Χάδον

χωρίον παλεοκερασιά

Στυλίδος Λαμίας»

Στη θέση της διεύθυνσης του παραλήπτη έγραψε τη δική του:

«Αποσ(τολεύς

Στρα(τιώτης)

Χάδος Δημήτριος

36^ο Συν/γμα 1^ο Τάγμα

1^η Πολυβολαρχεία

Τ.Γ. 152»

Οπίσθια όψη (Εικ.2): Στην οπίσθια όψη ο Δημήτριος Α. Χάδος έγραψε το γράμμα, το οποίο έχει ως εξής:

«Γ.Τ. 152 τη 20/2/41

Σεβαστέ μου πατέρα καλημέρα.

Πατέρα μάθε από υγειά είμαι καλά

το αυτό επηθιμό και δια εσάς να υπά-

ρχη καλήν υγείαν. Πατέρα πολλές

επιστολές σας έχω στίλη και απάντιση

δεν λαβένο και ανισιχώ διά την

υγείαν σας. Έχω από της 5 Δεκεμβρίου

να λάβο γράμα σας μόλις λάβεται

την επιστολί μου να μου γράψης

Αμέσος πατέρα έμαθα και για το

Χρίστο είναι καλά Αντάμοσα και

τον αποστόλη του Μηλονά είναι καλά

περισσότερα δεν έχω να σου γράψου

χεριτισμούς στη μητέρα μου τη Δέσπου

τη χρίστηνα και όλους τους φίλους

και Συγγενίδες ή εροτούντες διά [εμένα]

                             Σε φιλώ ο υιός σου

                                                          Δημήτριος

Ο άτυχος αδερφός του Χρήστος σκοτώθηκε λίγες ημέρες αργότερα, στις 3 Μαρτίου 1941 στην Πέστανη Κλεισούρας (Τρεμπεσίνα) (βλέπε: Ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940). Ο Αποστόλης του Μυλωνά (Ζήσης) επέστρεψε σώος στο χωριό, όπου απεβίωσε σε μεγάλη ηλικία. Η Δέσπω παντρεύτηκε τον Ιωάννη Ευαγγέλου Καρανάσιο ενώ για την Χρήσταινα δεν γνωρίζουμε.

 

[Ευχαριστούμε θερμά το γιο του Ελευθέριο Δ. Χάδο για την ευγενική προσφορά του ντοκουμέντου].

ΕΙΚΟΝΕΣ

 Eικ.1 Η εμπρόσθια όψη του γράμματος.

 Eικ.2 Η οπίσθια όψη του γράμματος.

ΠΗΓΗ

Οικογενειακό αρχείο Ελευθερίου Δημητρίου Χάδου.