Παραχώρηση μεταλλείου μαγγανίτη στη θέση Παλαιά Νίκοβα του Δήμου Φαλάρων

Στο ΦΕΚ 47/Α/29-09-1873 δημοσιεύθηκε Βασιλικό Διάταγμα, σύμφωνα με το οποίο παραχωρείται προς εκμετάλλευση μεταλλείο μαγγανίτη, που βρίσκεται στη θέση Παλαιά Νίκοβα (Παλιονίκοβα στην καθομιλουμένη της περιοχής) της σημερινής Τ.Κ.Ανύδρου της Δ.Ε. Στυλίδας.(Εικ.1). Την εποχή εκείνη τα σύνορα του Ελληνικού Βασιλείου και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας οριοθετούνταν λίγα μόλις χιλιόμετρα βορειότερα της Παλιονίκοβας επί του ορεινού συγκροτήματος της Όθρυος. Η ενσωμάτωση της Θεσσαλίας πραγματοποιήθηκε το 1881, οκτώ έτη μετά τη δημοσίευση του Βασιλικού Διατάγματος.

Ειδικότερα, το Βασιλικό Διάταγμα του 1873 αναφέρει τα εξής:

 «Περί παραχωρήσεως δικαιώματος διηνεκούς κυριότητος και μεταλλεύσεως μαγγανίτου κατά τον δήμον Φαλάρων πρός τον κ. Γ.Κατσανάκην κ.λ.π.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Λαβόντες υπ’ όψιν την από 21 Ιουνίου ε.ε υπ’ αριθ. 309 απόφασιν του επί των μεταλλείων συμβουλίου και το άρθρον 6 του περί μεταλλείων νόμου·

Προτάσει των Ημετέρων υπουργών των Εσωτερικών και των Οικονομικών.

1. Παραχωρούμεν τοίς κ. Γεωργίω Κατσανάκη, Κωνσταντίνω Παναγιωτίδη, Κωνσταντίνω Δούκα, Δημητρίω Ταλιαδούρω, Ηλία Α. Κλάρα και Σπυρίδωνι Μπακαλέξη δικαίωμα διηνεκούς κυριότητος και μεταλλεύσεως του εκ στρεμμ. 815.899 τετρ. μέτρων μεταλλείου μαγγανίτου κατά την εν τω χωρίω Νίκοβα θέσιν παλαιάν Νίκοβαν του δήμου Φαλάρων της Φθιώτιδος και καθ’ όρια τα εξής·

Ανατολικώς, θέσεις Κέδρον, Καφηρράχην, δένδρα Μάρτας ίσωμα, πέτραν Μόρφου, χωράφι Σβένεσας, Παππάδες και Τσερνοβίτικο σύνορον.

Δυτικώς, θέσεις Αμυγδαλιαίς και Παπαδίτσας κοτρόνι.

Αρκτικώς, Παππαδίτσας κοτρόνι, αγριελαίας αλώνια και Κέδρον.

Μεσημβρινώς, θέσεις Αμυγδαλιαίς, Λάκκαν Δραγημανάτικον και δένδρα Μάρτα.

2. Οι κ. Γ.Κατσανάκης και οι λοιποί συνέταιροι υποχρεούνται α΄) να αρχίσωσι τάς εργασίας εντός εξαμήνου από σήμερον και να εξακολουθώσι τακτικώς και κατά τον νόμον την μετάλλευσιν και καλλιέργειαν του παραχωρουμένου αυτοίς μεταλλείου. β΄) Να υποβάλλωσι κατ’ έτος προς το Υπουργείον των Εσωτερικών διά του Νομάρχου Φθιώτιδος και Φωκίδος διάγραμμα υπό σμίκρυνσιν 1/1000 των ανασκαφών και των μερών της επιφανείας, εις ά εκτείνουσι ταύτας.

3. Οι αυτοί θέλουσι πληρόνει τους κατά τα άρθρα 30 και 31 των από 22 Αυγούστου 1861 και από 26 Απριλίου 1867 νόμων φόρους.

4. Και το μέν κατά το άρθρον 7 του νόμου οφειλόμενον τώ ιδιοκτήτη της γής μέρισμα ορίζεται εις 5 τοίς 100, η δε κατά το άρθρον 18 υπέρ του ευρέτου αμοιβή ή αποζημίωσις εις ½ τοίς 100, εάν αποχρώντως βεβαιωθή και δικαστικώς αναγνωρισθή τοιούτον υπέρ τρίτου δικαίωμα.

5. Απαγορεύεται η άνευ νέας αιτήσεως και ιδίας παραχωρήσεως μετάλλευσις άλλου μεταλλείου εν τη αυτή εκτάσει υπάρχοντος.

6. Η παραχώρησις αύτη ισχύει καθ’ όσον δεν προσβάλλη δικαιώματα τρίτων λαβόντων προηγουμένην παραχώρησιν εν τη αυτή εκτάσει.

Ο Ημέτερος επί των Εσωτερικών υπουργός δημοσιεύσει και εκτελέσει το παρόν Διάταγμα.

Εν Τατοΐω την 10 Ιουλίου 1873.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ.

Δ.ΔΡΟΣΟΣ                                                                      Δ.ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ

 (Εικ.2αβ).

Το μεταλλείο περιελάμβανε μετάλλευμα μαγγανίτη [MnO(OH)] (Εικ.3αβγ). Καταλάμβανε έκταση 816 περίπου στρέμματα, της οποίας τα όρια προσδιορίζονται επακριβώς κατά τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Ορισμένα τοπωνύμια αποδίδονται ελαφρώς παραλλαγμένα λόγω μη γνώσης από το συντάκτη της προφοράς της περιοχής, π.χ. χωράφι Σβένεσας αντί χωράφι Σβέντσας[1] και Καφηρράχη αντί Καφρέφτη Ράχη (Καθρέφ’ράχη).

Το Βασιλικό Διάταγμα υπογράφουν οι Δ.Δρόσος και Δ.Χρηστίδης, υπουργοί της κυβέρνησης Επαμεινώνδα Δεληγιώργη.(από 8 Ιουλίου 1872 έως και 9 Φεβρουαρίου 1874). Ο Τήνιος Δημήτριος Δρόσος (1806-1877) ήταν υπουργός Ναυτικών ενώ ο Κωνσταντινουπολίτης Δημήτριος Χρηστίδης (1799-1877) (Εικ.4) υπουργός Οικονομικών.

Το μεταλλείο παραχωρήθηκε με «δικαίωμα διηνεκούς κυριότητος και μεταλλεύσεως» στους Γεώργιο Κατσανάκη, Κωνσταντίνο Παναγιωτίδη, Κωνσταντίνο Δούκα, Δημήτριο Ταλιαδούρo, Ηλία Α. Κλάρα και Σπυρίδωνα Μπακαλέξη. Από έρευνα που πραγματοποιήθηκε για τους προαναφερθέντες, προέκυψαν τα εξής στοιχεία:

Γεώργιος Κατσανάκης (1835-;): Στον εκλογικό κατάλογο του Δήμου Φαλάρων του έτους 1865 είναι εγγεγραμμένος με α/α 191 ο Γεώργιος Κατσανάκης, ετών 30, επάγγελμα υπάλληλος, κάτοικος Στυλίδας. Πιθανώς ήταν συγγενής του Θεοδώρου Αναστασίου Κατσανάκη (1845-;), εκδότη της λαμιώτικης εφημερίδας «Φωνή του Λαού» (1862-1902).

Κωνσταντίνος Παναγιωτίδης (1842-;): Είναι εγγεγραμμένος στον εκλογικό κατάλογο του Δήμου Λαμιέων του 1879 με α/α 944 και επάγγελμα καθηγητής. Ήταν γιος του καταγομένου από το Μελένικο της Μακεδονίας Ζαχαρία Παναγιωτίδη, πρώτου Σχολάρχη του Ελληνικού Σχολείου Λαμίας από το 1835 μέχρι το 1850. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή, από την οποία αποφοίτησε το 1869-70. Κατόπιν μετέβη στο εξωτερικό, όπου παρέδιδε μαθήματα στα παιδιά των ομογενών. Το 1875 διορίσθηκε καθηγητής στο Γυμνάσιο Λαμίας. Το 1884 προέκυψε διένεξη με το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Λαμιέων, εξαιτίας ομιλίας του στο σχολείο θηλέων. Το 1885 μετατέθηκε ως Γυμνασιάρχης στο Γυμνάσιο Τρικάλων και στη συνέχεια εκ νέου στη Λαμία. Το 1890 κατηγορήθηκε για ανάμειξη στις βουλευτικές εκλογές και το 1893 βρίσκεται τοποθετημένος Γυμνασιάρχης στο Γυμνάσιο της Κέρκυρας[2].

Κωνσταντίνος Δούκας (1832-;): Είναι εγγεγραμμένος με α/α 263 στον εκλογικό κατάλογο του Δήμου Λαμιέων του 1879, ετών 47, επάγγελμα έμπορος, κάτοικος Λαμίας[3]. Στον ίδιο κατάλογο είναι εγγεγραμμένοι ο πατέρας του Απόστολος, ετών 75 και ο αδερφός του Αθανάσιος, ετών 45, επαγγέλματος έμποροι, κάτοικοι Λαμίας.

Δημήτριος Ταλιαδούρος (1848-12/2/1920): Πρόκειται για το Στυλιδιώτη γιατρό Δημάκη Γ. Ταλιαδούρο (Εικ.5). Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή Αθηνών. Έως το τέλος του 19^ου αι. κατοικούσε στη Στυλίδα και κατόπιν μετοίκησε στη Λαμία. Το όνομα της γυναίκας του ήταν Γαρυφαλλιά (1874-1954). Υιοθέτησαν μία κόρη, τη Βασιλική, σύζυγο του Λαμιώτη γιατρού Χαρίλαου Μουσάτου.

Ηλίας Α. Κλάρας (1843-;): Στον εκλογικό κατάλογο του Δήμου Φαλάρων του έτους 1865 είναι εγγεγραμμένος με α/α 270 ο Ηλίας Κλάρας του Ανδρέα, ετών 22, επάγγελμα έμπορος, κάτοικος Στυλίδας. Είναι γιός του Ανδρέα Κλάρα, Α΄ Παρέδρου του Δήμου Φαλάρων το 1856[4]. Ο Ανδρέας Κλάρας του Ιωάννου είναι εγγεγραμμένος στον ίδιο κατάλογο με α/α 5, ετών 60, επάγγελμα έμπορος. κάτοικος Στυλίδας. Το ίδιο και ο αδελφός του Αθανάσιος Κλάρας του Ιωάννου, με α/α 6, ετών 47, επαγγέλματος καφεπώλης, κάτοικος Στυλίδας.

Σπυρίδων Μπακαλέξης: Για τον συγκεκριμένο δεν κατέστη δυνατόν από την έρευνα να εντοπιστούν πληροφορίες.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Στην καθομιλουμένη της περιοχής σβέντσα ονομάζεται το θαμνώδες φυτό θάψος. Στην Πελοπόννησο ονομάζεται χρυσόξυλο. Η λατινική του ονομασία είναι Cotinus Coggygria.

[2] Βλέπε: Κώστα Δημοσθ. Γαλλή, Ο εκλογικός κατάλογος του Δήμου Λαμιέων του 1879 (Ήτοι: Λαμίας, Σαραμουσακλή, Μεγ. Βρύσης, Λιμογαρδίου, Παλαιοχωρίου, Δίβρης, Δερβέν Φούρκας, Τσοπανλατών, Δαϊτσάς, Μπεκή, Καλυβίων, Κόμματος, Ιμίρμπεη και Ταράτσας), Αθήνα 1984.

[3] Βλέπε: Κώστα Δημοσθ. Γαλλή, Ο εκλογικός κατάλογος του Δήμου Λαμιέων του 1879 (Ήτοι: Λαμίας, Σαραμουσακλή, Μεγ. Βρύσης, Λιμογαρδίου, Παλαιοχωρίου, Δίβρης, Δερβέν Φούρκας, Τσοπανλατών, Δαϊτσάς, Μπεκή, Καλυβίων, Κόμματος, Ιμίρμπεη και Ταράτσας), Αθήνα 1984.

[4] Ο Ανδρέας Κλάρας υπογράφει τον Κατάλογο γεωργών του Δήμου Φαλάρων του 1856.

ΕΙΚΟΝΕΣ

Εικ.1 Μερική άποψη της θέσης Παλιονίκοβα. Στο κέντρο της φωτογραφίας, στη συστάδα των βελανιδιών, διακρίνεται ο ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.[Πηγή: Φωτογραφικό αρχείο Σωτήρη Γ. Αλεξόπουλου].

α

β

Εικ.2αβ Το ΦΕΚ 47/Α/29-09-1873 που αναφέρεται στο μεταλλείο της Παλιονίκοβας. [Πηγή: Εθνικό τυπογραφείο].

α

β

γ

Εικ.3αβγ Η μορφολογία του εδάφους κοντά στον οικισμό της Παλιονίκοβας. [Πηγή: Φωτογραφικό αρχείο Σωτήρη Γ. Αλεξόπουλου].

Εικ.4 Ο υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Δεληγιώργη  Δ.Χρηστίδης. [Πηγή: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ].

Εικ.5 Ο Στυλιδιώτης ιατρός Δημάκης Ταλιαδούρος. [Πηγή: Οδηγός Λαμίας του 1920. Μέρος Β΄(Προσωπικότητες)].

ΠΗΓΗ

Εθνικό τυπογραφείο.

Παραχωρήσεις μεταλλείων Λάρυμνας, Πελασγίας, Σπαρτιάς και Αταλάντης το 1906

Στο ΦΕΚ 109/Α/08-05-1906 δημοσιεύονται Βασιλικά Διατάγματα «Περί παραχωρήσεως μεταλλείων .........».

Το 1^ο Βασιλικό Διάταγμα αναφέρεται σε παραχώρηση μεταλλείου σιδήρου στον Κωνσταντίνο Σκουμπουρδή (περιοχή Λάρυμνας).

Το 2^ο Βασιλικό Διάταγμα αναφέρεται σε παραχώρηση μεταλλείου σιδήρου και μαγγανιούχου σιδήρου στους Νικόλαο Ζητουνιάτη, Δούκα Βακάλογλου, Αντώνιο Μάτσα και Κωνσταντίνο Σκουμπουρδή (περιοχές Πελασγίας και Σπαρτιάς).

Το 7^ο Βασιλικό Διάταγμα αναφέρεται σε παραχώρηση μεταλλείου μαγγανιούχου σιδήρου στους Κ.Μητσόπουλο, Αλέξ.Βάλβη, Νικόλαο Χαντζηδημητρίου, Αγγελική χήρα Γ.Παπαζαφειροπούλου και Χριστίνα Κ. Γρηγοράκη (περιοχή Αταλάντης).

Ειδικότερα τα κείμενα των Βασιλικών Διαταγμάτων έχουν ως εξής:

1^ο Βασιλικό διάταγμα:

«Περί παραχωρήσεως εις τον Κωνσταντ. Σκουμπουρδήν δικαιώματος μεταλλεύσεως σιδήρου εν τω δήμω Λαρύμνης της Φθιώτιδος.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Λαβόντες υπ’ όψιν την από 16 Νοεμβρίου 1905 υπ’ αριθμ. 70 απόφασιν του επί των μεταλλείων συμβουλίου,

Ιδόντες το άρθρον 5 του Χϟ΄ νόμου περί μεταλλείων και το άρθρον 6 του αυτού, ως ετροποποιήθη διά του ΣΚΗ΄ της 27 Απριλίου 1867.

Προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργών, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν·

Άρθρον 1.

Παραχωρείται εις τον Κωνσταντ. Σκουμπουρδήν δικαίωμα διηνεκούς κυριότητος και μεταλλεύσεως σιδήρου επί εκτάσεως γής στρεμμάτων 4.804 και 900 τετρ. μέτρων, κειμένης εις την περιφέρειαν των χωρίων Ράδου και Παύλου του Δήμου Λαρύμνης του νομού Φθιώτιδος και οριζομένης μεσημβρινώς από τεθλασμένην γραμμήν, αρχομένην από της θέσεως «Τρείς Πρίνοι», ακολουθούσαν το αρκτικόν όριον της γειτονικής παραχωρήσεως Ρώτα-Πετρινού μέχρι του οροθεσίου Σ κειμένου επί της τομής των ευθειών από «Τρείς Πρίνοι» εις κορυφήν λοφίσκου και από της κορυφής Ρδίζα εις Λαγομάνδρες της παραχωρήσεως Βλαχοπούλου κλπ. ακολουθούσα τα όρια της αυτής παραχωρήσεως, διερχομένης δια της ρηθείσης κορυφής «Ρδίζα» και λήγουσα εις το οροθέσιον Θ σημείον της τομής των ευθειών από «Ρδίζης» εις κορυφήν Χαλκά (δένδρον μοναδικόν) και της καθέτου της αγομένης προς βορράν εις την κορυφήν λοφίσκου επί της ευθείας από κορυφής λοφίσκου εις «Τρείς Πρίνους».

Δυτικώς από ευθείαν γραμμήν, αρχομένην από του άνω ρηθέντος οροθεσίου Θ και λήγουσα εις το τεχν. οροθέσιον α κείμενον εις απόστασιν 4000 μ. από της κορυφής λοφίσκου και επί της καθέτου της αγομένης από την κορυφήν λοφίσκου επί της ευθείας από κορυφής λοφίσκου εις «Τρείς Πρίνους».

Αρκτικώς από ευθείαν γραμμήν, αρχομένην από του οροθεσίου α και λήγουσαν εις το τεχνικ. οροθέσιον β, κείμενον εις απόστασιν 2000 από του α και επί της καθέτου της αγομένης εν τω σημείω α επί της ευθείας από του οροθεσίου α εις την κορυφήν λοφίσκου, και

Ανατολικώς από τεθλασμένην γραμμήν αρχομένην από «Τρείς Πρίνους», ακολουθούσαν την ευθείαν από Τρείς Πρίνους εις το οροθέσιον β μέχρι του σημείου ε, εκείθεν ακολουθούσαν τα βορειοδυτικά όρια της παραχωρήσεως Παπαζαφειροπούλου Βάλβη κλπ., διερχομένην διά της κορυφής Ρδίζα και άγουσαν εις το οροθέσιον γ, κείμενον εις την τομήν των ευθειών από «Τρείς Πρίνους» εις το οροθέσιον β και από «Ρδίζα εις Δραμπάλα, εκείθεν απολήγουσαν εις το ρηθέν οροθέσιον β.

Άρθρον 2.

Ο ιδιοκτήτης υποχρεούται α΄) να οροθετήση διά των αναγκαίων σταθερών σημείων την παραχωρουμένην προς μετάλλευσιν έκτασιν γής εντός έξ μηνών από σήμερον, β΄) να ποιήση έναρξιν της μεταλλεύσεως εντός της αυτής προθεσμίας και να εξακολουθή τακτικώς την μετάλλευσιν και καλλιέργειαν του παραχωρουμένου μεταλλείου, κατά τας διατάξεις του περί μεταλλείων νόμου, γ΄) να υποβάλλη κατ’ έτος διά του αρμοδίου Νομάρχου εις το Υπουργείον των Εσωτερικών διάγραμμα υπό σμίκρυνσιν 1/1000 των κατ’ έτος ενεργουμένων ανασκαφών και των μερών της επιφανείας, εφ’ ών θέλουσιν εκταθή αι εργασίαι.

Άρθρον 3.

Ο αυτός θέλει πληρώνει εις το δημόσιον τους εξής φόρους· α΄) τρία λεπτά κατ’ έτος δι’ έκαστον στρέμμα της κατά το άρθρον 1 παραχωρουμένης εκτάσεως, β΄) τον επί του καθαρού εισοδήματος φόρον, προσδιοριζόμενον κατ’ έτος διά του φορολογικού νόμου. γ΄) τον κατά το άρθρον 31 του νόμου περί μεταλλείων φόρον.

Άρθρον 4.

Το μεν δυνάμει του άρθρου 7 του αυτού νόμου οφειλόμενον εις τους ιδιοκτήτας της γής μέρισμα, ορίζεται εις 5 τοις εκατόν, η δε κατά το άρθρον 18 υπέρ του ευρέτου αμοιβή ή αποζημίωσις προσδιορίζεται εις ½ τοις εκατόν επί του καθαρού εισοδήματος, εν περιπτώσει καθ’ ήν δικαστικώς ήθελεν αναγνωρισθή υπέρ τρίτου τοιούτο δικαίωμα.

Άρθρον 5.

Απαγορεύεται η άνευ νέας αιτήσεως και ιδίας παραχωρήσεως μετάλλευσις ετέρου τινός μεταλλεύματος εντός της παραχωρουμένης εκτάσεως υπάρχοντος.

Άρθρον 6.

Η διά του παρόντος διατάγματος παραχώρησις είναι ισχυρά, εφ’ όσον δεν προσβάλλονται κεκτημένα δικαιώματα τρίτων λαβόντων προηγουμένην παραχώρησιν διά το αυτό μεταλλείον επί όλου ή μέρους της παραχωρουμένης εκτάσεως, ότε αύτη περιορίζεται κατά τοσούτον, καθ’ όσον επηρεάζει κεκτημένα δικαιώματα.

Ο Ημέτερος επί των Εσωτερικών Υπουργός θέλει δημοσιεύσει και εκτελέσει το παρόν διάταγμα.

Εν Αθήναις τη 5 Μαΐου 1906.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

      Οι Υπουργοί

Επί των Εσωτερικών                                                                Επί των Οικονομικών

Ν.Π.Καλογερόπουλος                                                   Α.Ν.Σιμόπουλος»

2^ο Βασιλικό διάταγμα:

«Περί παραχωρήσεως εις τους Νικόλ. Ζητουνιάτην, Δούκαν Βακάλογλουν, Αντώνιον Μάτσαν και Κωνσταντ. Σκουμπουρδήν δικαιώματος μεταλλεύσεως σιδήρου και μαγγανιούχου σιδήρου, εν τοίς δήμοις Κρεμαστής Λαρίσης και Φαλάρων.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Λαβόντες υπ’ όψιν την από 16 Οκτωβρίου 1905 υπ’ αριθ. 43 πράξιν του επί των μεταλλείων συμβουλίου,

Ιδόντες το άρθρον 5 του Χϟ΄ νόμου περί μεταλλείων και το άρθρον 6 του αυτού, όπως ετροποποιήθη διά του ΣΚΗ΄ της 27 Απριλίου 1867.

Προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργών, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν·

Άρθρον 1.

Παραχωρείται εις τους Νικολ. Ζητουνιάτην, Δούκαν Βακάλογλουν, Αντώνιον Μάτσαν και Κωνσταντ. Σκουμπουρδήν δικαίωμα διηνεκούς κυριότητος και μεταλλεύσεως σιδήρου και μαγγανιούχου σιδήρου επί εκτάσεως γής στρεμμάτων 20.511, κειμένης εις την περιφέρειαν των χωρίων Σπαρτιά και Γαρδικίου του Δήμου Κρεμαστής Λαρίσης και Φαλάρων και οριζομένης ανατολικώς με τεθλασμένην γραμμήν, αρχομένην από της κορυφής Αετοφωληάς, διερχομένην δι’ αμπέλων Μαχαλά και λήγουσαν εις ελαιοτριβείον Μπεκτοπούλου του χωρίου Γαρδικίου, δυτικώς με ευθείαν γραμμήν αρχομένην από κορυφής του χωρίου Σπαρτιά και λήγουσαν εις Αλογόμανδρες του χωρίου Σπαρτιά, αρκτικώς με τεθλασμένην γραμμήν αρχομένην από της κορυφής του χωρίου Σπαρτιά και διά της κορυφής Αγ. Γεωργίου καταλήγουσαν εις κορυφήν Αετοφωληάς· και μεσημβρινώς με τεθλασμένην γραμμήν αρχομένην από Αλογόμανδρες του χωρίου Σπαρτιά, διερχομένην διά του τεχνητού οροθεσίου Ι του κειμένου επί της τομής των ευθειών από Αλογόμανδρες εις Αγ. Κωνσταντίνον και από Τσούκον εις Πρίπουλο, διά του Πρίπουλο, και λήγουσαν εις το ρηθέν ελαιοτριβείον Μπεκτοπούλου.

Άρθρον 2.

Οι ιδιοκτήται του μεταλλείου υποχρεούνται α΄) να οροθετήσωσι διά των αναγκαίων σταθερών σημείων την παραχωρουμένην προς μετάλλευσιν έκτασιν γής εντός έξ μηνών από σήμερον, β΄) να ποιήσωνται έναρξιν της μεταλλεύσεως εντός της αυτής προθεσμίας και να εξακολουθήσωσι τακτικώς την μετάλλευσιν και καλλιέργειαν του παραχωρουμένου μεταλλείου, κατά τας διατάξεις του περί μεταλλείων νόμου, γ΄) να υποβάλλωσι κατ’ έτος διά του αρμοδίου Νομάρχου εις το Υπουργείον των Εσωτερικών διάγραμμα υπό σμίκρυνσιν 1/1000 των κατ’ έτος ενεργουμένων ανασκαφών και των μερών της επιφανείας, εφ’ ών θέλουσιν εκταθή αι εργασίαι.

Άρθρον 3.

Οι αυτοί θέλουσι πληρώνει εις το δημόσιον τους εξής φόρους· α΄) τρία λεπτά κατ’ έτος δι’ έκαστον στρέμμα της κατά το άρθρον 1 παραχωρουμένης εκτάσεως, β΄) τον επί του καθαρού εισοδήματος φόρον, προσδιοριζόμενον κατ’ έτος διά του φορολογικού νόμου. γ΄) τον κατά το άρθρον 31 του νόμου περί μεταλλείων φόρον.

Άρθρον 4.

Το μεν δυνάμει του άρθρου 7 του αυτού νόμου οφειλόμενον εις τους ιδιοκτήτας της γής μέρισμα, ορίζεται εις 5 τοις εκατόν, η δε κατά το άρθρον 18 υπέρ του ευρέτου αμοιβή ή αποζημίωσις προσδιορίζεται εις ½ τοις εκατόν επί του καθαρού εισοδήματος, εν περιπτώσει καθ’ ήν δικαστικώς ήθελεν αναγνωρισθή υπέρ τρίτου τοιούτο δικαίωμα.

Άρθρον 5.

Απαγορεύεται η άνευ νέας αιτήσεως και ιδίας παραχωρήσεως μετάλλευσις ετέρου τινός μεταλλεύματος εντός της παραχωρουμένης εκτάσεως υπάρχοντος.

Άρθρον 6.

Η διά του παρόντος διατάγματος παραχώρησις είναι ισχυρά, εφ’ όσον δεν προσβάλλονται κεκτημένα δικαιώματα τρίτων λαβόντων προηγουμένην παραχώρησιν διά το αυτό μεταλλείον επί όλου ή μέρους της παραχωρουμένης εκτάσεως, ότε αύτη περιορίζεται κατά τοσούτον, καθ’ όσον επηρεάζει κεκτημένα δικαιώματα.

Ο Ημέτερος επί των Εσωτερικών Υπουργός θέλει δημοσιεύσει και εκτελέσει το παρόν διάταγμα.

Εν Αθήναις τη 5 Μαΐου 1906.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

      Οι Υπουργοί

Επί των Εσωτερικών                                                                Επί των Οικονομικών

Ν.Π.Καλογερόπουλος                                                   Α.Ν.Σιμόπουλος»

7^ο Βασιλικό διάταγμα:

«Περί παραχωρήσεως εις τους Κ. Μητσόπουλον, Αλέξ. Βάλβην, Νικόλ. Χαντζηδημητρίου, Αγγελικήν, χήραν Γ.Παπαζαφειροπούλου, και Χριστίναν Κ. Γρηγοράκη δικαιώματος μεταλλεύσεως μαγγανιούχου σιδήρου εν τω δήμω Αταλάντης.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Λαβόντες υπ’ όψιν την από 16 Νοεμβρίου 1905 υπ’ αριθ. 70 πράξιν του επί των μεταλλείων συμβουλίου·

Ιδόντες το άρθρον 5 του Χϟ΄ νόμου περί μεταλλείων και το άρθρον 6 του αυτού, όπως ετροποποιήθη διά του ΣΚΗ΄ της 27 Απριλίου 1867.

Προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργών, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν·

Άρθρον 1.

Παραχωρείται εις τους Κ. Μητσόπουλον, Αλέξ. Βάλβην, Νικόλ. Χαντζηδημητρίου, Αγγελικήν, χήραν Γ,Παπαζαφειροπούλου, και Χριστίναν Κ. Γρηγοράκη δικαίωμα διηνεκούς κυριότητος και μεταλλεύσεως μαγγανιούχου σιδήρου επί εκτάσεως γής στρεμμάτων 2235 και 857 τετραγ. μέτρων κειμένης εις την περιφέρειαν του Δήμου Αταλάντης και οριζομένης ως εξής· ανατολικώς με όρος Βύλιζα και όρος Χαλκά εις σημείον άνωθεν Βρύσεως, δυτικώς με λόφον Καμάρι και ερείπια ναού αγίου Νικολάου, αρκτικώς με ερείπια ναού αγίου Νικολάου εις θέσιν Νεοχώρι (Γ), ερείπια Πύργου επί ομωνύμου λόφου, υπερκειμένου Μ. χωρίου Κυπαρίσσου και όρους Βύλιζα, και μεσημβρινώς με όρος Χαλκά κατά το σημείον άνωθεν Βρύσεως και λόφον Καμάρι υπερκείμενον ΒΑ χωρίου Κολάκα.

Άρθρον 2.

Οι ιδιοκτήται του μεταλλείου υποχρεούνται α΄) να οροθετήσωσι διά των αναγκαίων σταθερών σημείων την παραχωρουμένην προς μετάλλευσιν έκτασιν γής εντός έξ μηνών από σήμερον, β΄) να ποιήσωνται έναρξιν της μεταλλεύσεως εντός της αυτής προθεσμίας και να εξακολουθήσωσι τακτικώς την μετάλλευσιν και καλλιέργειαν του παραχωρουμένου μεταλλείου, κατά τας διατάξεις του περί μεταλλείων νόμου, γ΄) να υποβάλλωσι κατ’ έτος διά του αρμοδίου Νομάρχου εις το Υπουργείον των Εσωτερικών διάγραμμα υπό σμίκρυνσιν 1/1000 των κατ’ έτος ενεργουμένων ανασκαφών και των μερών της επιφανείας, εφ’ ών θέλουσιν εκταθή αι εργασίαι.

Άρθρον 3.

Οι αυτοί θέλουσι πληρώνει εις το δημόσιον τους εξής φόρους· α΄) τρία λεπτά κατ’ έτος δι’ έκαστον στρέμμα της κατά το άρθρον 1 παραχωρουμένης εκτάσεως, β΄) τον επί του καθαρού εισοδήματος φόρον, προσδιοριζόμενον κατ’ έτος διά του φορολογικού νόμου. γ΄) τον κατά το άρθρον 31 του νόμου περί μεταλλείων φόρον.

Άρθρον 4.

Το μεν δυνάμει του άρθρου 7 του αυτού νόμου οφειλόμενον εις τους ιδιοκτήτας της γής μέρισμα, ορίζεται εις 5 τοις εκατόν, η δε κατά το άρθρον 18 υπέρ του ευρέτου αμοιβή ή αποζημίωσις προσδιορίζεται εις ½ τοις εκατόν επί του καθαρού εισοδήματος, εν περιπτώσει καθ’ ήν δικαστικώς ήθελεν αναγνωρισθή υπέρ τρίτου τοιούτο δικαίωμα.

Άρθρον 5.

Απαγορεύεται η άνευ νέας αιτήσεως και ιδίας παραχωρήσεως μετάλλευσις ετέρου τινός μεταλλεύματος εντός της παραχωρουμένης εκτάσεως υπάρχοντος.

Άρθρον 6.

Η διά του παρόντος διατάγματος παραχώρησις είναι ισχυρά, εφ’ όσον δεν προσβάλλονται κεκτημένα δικαιώματα τρίτων λαβόντων προηγουμένην παραχώρησιν διά το αυτό μεταλλείον επί όλου ή μέρους της παραχωρουμένης εκτάσεως, ότε αύτη περιορίζεται κατά τοσούτον, καθ’ όσον επηρεάζει κεκτημένα δικαιώματα.

Ο Ημέτερος επί των Εσωτερικών Υπουργός θέλει δημοσιεύσει και εκτελέσει το παρόν διάταγμα.

Εν Αθήναις τη 5 Μαΐου 1906.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

      Οι Υπουργοί

Επί των Εσωτερικών                                                                Επί των Οικονομικών

Ν.Π.Καλογερόπουλος                                                   Α.Ν.Σιμόπουλος»

Ως προς το περιεχόμενο των τριών Βασιλικών διαταγμάτων επισημαίνονται τα εξής:

Μεταλλείο Ράδου (Ράδι) και Παύλου Λάρυμνας:

Παραχωρήθηκε στον Κωνσταντίνο Σκουμπουρδή και περιείχε μεταλλεύματα σιδήρου (S).

Μεταλλείο Πελασγίας και Σπαρτιάς:

Παραχωρήθηκε στους Νικόλαο Ζητουνιάτην, Δούκα Βακάλογλου, Αντώνιο Μάτσα και Κωνσταντίνο Σκουμπουρδή. Περιείχε μεταλλεύματα σιδήρου (Fe) και μαγγανιούχου σιδήρου.

Μεταλλείο Αταλάντης:

Παραχωρήθηκε στους Κ. Μητσόπουλο, Αλέξ. Βάλβη, Νικόλ. Χαντζηδημητρίου, Αγγελική, χήρα Γ.Παπαζαφειροπούλου, και Χριστίνα Κ. Γρηγοράκη. Περιείχε μεταλλεύματα μαγγανιούχου σιδήρου.

Σχετικά με τους ιδιοκτήτες των μεταλλείων σημειώνονται τα εξής:

Κωνσταντίνος Σκουμπουρδής: Νεότερο μέλος της γνωστής οικογενείας των Σκουμπουρδαίων από την Κόνιτσα. Ήταν γιός του Νίκου Σκουμπουρδή, ο οποίος αγόρασε τον Αχινό και τον ελαιώνα του από τον Οθωμανό Μουσταφά μπέη αντί 220.000 γροσίων. Παιδιά του Νίκου ήταν κατά σειρά ηλικίας οι Πέτρος (Κόνιτσα 1833-Αχινός 1893), Σωτήρης και Κωνσταντίνος. Η γυναίκα του Πέτρου Κωνσταντία έκτισε το 1894 την εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης Αχινού.

Νικόλαος Ζητουνιάτης: για τον συγκεκριμένο βλέπε πληροφορίες στην ανάρτηση: Παραχώρηση στο Νικόλαο Ζητουνιάτη δικαιώματος εκμετάλλευσης δύο μεταλλείων στις περιοχές Σπαρτιάς και Πελασγίας.

Δούκας Βακάλογλου: στη Μεγάλη Στρατιωτική & Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία, αναφέρεται: «Βακάλογλου Δούκας. Υποστρ. γενν. το 1848 εν Αθήναις. Διετέλεσε Διοικητής Μεραρχίας. Μετ. του πολ. 1897»[1]. Δεν είναι γνωστό εάν υπήρξε συγγενική σχέση (π.χ. γιος) με τον Πέτρο Βακάλογλου ή Βακάλογλους ή Βουρλιώτη (Σμύρνη 1809-Αθήνα 6 Ιουλίου 1884)[2].

Αντώνιος Μάτσας: βλέπε σχετικά Αντώνιος Μάτσας.

Κωνσταντίνος Μητσόπουλος: βλέπε σχετικά Κωνσταντίνος Μητσόπουλος.

Αλέξανδρος Βάλβης: γεννήθηκε στην Αθήνα το 1872. Ήταν καθηγητής Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών. Συνεργάσθηκε με τον Κωνσταντίνο Μητσόπουλο για την έκδοση του επιστημονικού περιοδικού του Πολυτεχνείου ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ.

Για τους Νικόλαο Χατζηδημητρίου, Χριστίνα Κ. Γρηγοράκη και Αγγελική, χήρα Γ.Παπαζαφειρόπουλου δεν εντοπίσθηκε από την έρευνα κάποια πληροφορία.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Μεγάλη Στρατιωτική & Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία, τόμος 2, σελίδα 417.

[2] Ο Πέτρος Βακάλογλου με καταγωγή από τα Βουρλά της Μικράς Ασίας υπήρξε αγωνιστής του 1821 υπό τον Φαβιέρο (γαλ. Fabvier). Μετά την απελευθέρωση καταδίωξε συστηματικά τη ληστεία, επινοώντας και εφαρμόζοντας νέες μεθόδους βασανιστηρίων. Διετέλεσε Νομάρχης Ευβοίας, Αττικοβοιωτίας και Φθιώτιδας.

ΕΙΚΟΝΕΣ

Εικ. Οι σελίδες του ΦΕΚ 109/Α/08-05-1906 με την παραχώρηση των μεταλλείων Λάρυμνας, Σπαρτιάς, Πελασγίας και Αταλάντης. [Πηγή: Εθνικό τυπογραφείο].

ΠΗΓΉ

Εθνικό τυπογραφείο.

Παραχώρηση στο Νικόλαο Ζητουνιάτη δικαιώματος εκμετάλλευσης δύο μεταλλείων στις περιοχές Σπαρτιάς και Πελασγίας

Στο ΦΕΚ 232/Α/27-10-1901 δημοσιεύονται Βασιλικά Διατάγματα «Περί παραχωρήσεως, εκμισθώσεως, μεταβιβάσεως κ.λ.π. μεταλλείων και ορυχείων εις διαφόρους .........». Το 18^ο Βασιλικό Διάταγμα αναφέρεται σε παραχώρηση προς εκμετάλλευση δύο μεταλλείων στο Νικόλαο Ζητουνιάτη. Τα μεταλλεία βρισκόταν στην ανατολική Φθιώτιδα, στις περιοχές Σπαρτιάς και Πελασγίας (έως το 1927 Γαρδίκι).

Το κείμενο του Βασιλικού Διατάγματος έχει ως εξής:

«Περί παραχωρήσεως τω Ν.Ζητουνιάτη δικαιώματος μεταλλεύσεως δύο μεταλλείων κειμένων εν τη επαρχία Φθιώτιδος

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Λαβόντες υπ’ όψιν την από 29 Σεπτεμβρίου 1901 υπ’ αριθμ. 60 απόφασιν του επί των μεταλλείων Συμβουλίου,

Ιδόντες το άρθρον 5 του Χϟ΄ νόμου περί μεταλλείων και το άρθρο 6 του αυτού, ως ετροποποιήθη διά του ΣΚΗ΄ της 27 Απριλίου 1867, και τον από 18 Μαρτίου 1896 ,ΒΤΟ’ νόμον,

Προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και επί των Οικονομικών Υπουργών, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν·

Άρθρον 1.

Παραχωρείται εις τον Ν.Ζητουνιάτην επί των ως κατωτέρω οριζομένων δύο μεταλλείων, επί μέν του πρώτου δικαίωμα διηνεκούς κυριότητος και μεταλλεύσεως χαλκού, ψευδαργύρου, αργυρούχου μολύβδου και μαγγανίτου επί εκτάσεως γής στρεμμάτων επτά χιλιάδων τριακοσίων πεντήκοντα δύο και εκατόν εβδομήκοντα πέντε τετραγ. μέτρων (7.352,175), κειμένης εις την περιφέρειαν του χωρίου Σπαρτιά του Δήμου Φαλάρων της επαρχίας Φθιώτιδος και συνορευούσης βορειοανατολικώς από Τσαούση Γκοριτζιά εις Άγιον Νικόλαον και Άγιον Ηλίαν, βορειοδυτικώς από Άγιον Ηλίαν εις Πλακωτόν, Πουρνάρι, Τούφη και αγίαν Παρασκευήν και μεσημβρινώς από Αγίας Παρασκευής εις λόφον Πρίνον και Τσαούση Γκοριτζιά.

Επί του δευτέρου δικαίωμα διηνεκούς κυριότητος και μεταλλεύσεως, πλήν των ανωτέρω μεταλλευμάτων, και των γαιανθράκων, επί εκτάσεως γής στρεμμάτων ένδεκα χιλιάδων επτακοσίων πεντήκοντα οκτώ και τριακοσίων εβδομήκοντα έξ τετραγ. μέτρων (11.758,376), κειμένης εις την περιφέρειαν του χωρίου Γαρδικίου του δήμου Κρεμαστής Λαρίσης της αυτής επαρχίας, και συνορευούσης ανατολικώς από ελαιοτριβείον Μπενετοπούλου, του χωρίου Γαρδικίου, εις άμπελον Μαχαλά, αρκτικώς από άμπελον Μαχαλά εις Ταξιάρχην και (διά Κλινόβου) εις Άγιον Γεώργιον, δυτικώς από Άγιον Γεώργιον εις Τσούκαν και Πρίπουλον και μεσημβρινώς από Πρίπουλον εις ελαιοτριβείον Μπενετοπούλου του χωρίου Γαρδικίου.

Άρθρον 2.

Ο Ν.Ζητουνιάτης υποχρεούται α΄) να οροθετήση διά των αναγκαίων σταθερών σημείων την παραχωρουμένην προς μετάλλευσιν έκτασιν γής εντός έξ μηνών από σήμερον, β΄) να ποιήση έναρξιν της μεταλλεύσεως εντός αναλόγου χρόνου και να εξακολουθή τακτικώς την μετάλλευσιν και καλλιέργειαν του παραχωρουμένου μεταλλείου, κατά τας διατάξεις του περί μεταλλείων νόμου, γ΄) να υποβάλλη κατ’ έτος διά του αρμοδίου Νομάρχου εις το Υπουργείον των Εσωτερικών διάγραμμα υπό σμίκρυνσιν 1/1000 των κατ’ έτος ενεργουμένων ανασκαφών και των μερών της επιφανείας, εφ’ ών θέλουσιν εκταθή αι εργασίαι.

Άρθρον 3.

Ο αυτός θέλει πληρώνει εις το δημόσιον τους εξής φόρους α΄) τρία λεπτά κατ’ έτος δι’ έκαστον στρέμμα της κατά το άρθρον 1 παραχωρουμένης εκτάσεως, β΄) τον επί του καθαρού εισοδήματος φόρον, προσδιοριζόμενον κατ’ έτος διά του φορολογικού νόμου.

Άρθρον 4.

Το μεν δυνάμει του άρθρου 7 του αυτού νόμου οφειλόμενον εις τους ιδιοκτήτας της γής μέρισμα, ορίζεται εις 5 τοις εκατόν, η δε κατά το άρθρον 18 υπέρ του ευρέτου αμοιβή ή αποζημίωσις προσδιορίζεται εις ½ τοις εκατόν επί του καθαρού εισοδήματος, εν περιπτώσει καθ’ ήν δικαστικώς ήθελεν αναγνωρισθή υπέρ τρίτου τοιούτο δικαίωμα.

Άρθρον 5.

Απαγορεύεται η άνευ νέας αιτήσεως και ιδίας παραχωρήσεως μετάλλευσις ετέρου τινός μεταλλεύματος εντός της παραχωρουμένης εκτάσεως υπάρχοντος.

Άρθρον 6.

Η διά του παρόντος διατάγματος παραχώρησις είναι ισχυρά, εφ’ όσον δεν προσβάλλονται κεκτημένα δικαιώματα τρίτων λαβόντων προηγουμένην παραχώρησιν διά το αυτό μεταλλείον επί όλου ή επί μέρους της παραχωρουμένης εκτάσεως, ότι αύτη περιορίζεται κατά τοσούτον, καθ’ όσον επηρεάζει κεκτημένα δικαιώματα.

Ο Ημέτερος επί των Εσωτερικών Υπουργός θέλει δημοσιεύσει και εκτελέσει το παρόν διάταγμα.

Εν Αθήναις τη 26 Οκτωβρίου 1901.

Εν ονόματι του Βασιλέως

Το Υπουργικόν Συμβούλιον

Γ.Ν.Θεοτόκης                                                                Α.Ρωμάνος

Σ.Ε.Στάης

Α.Ν.Σιμόπουλος

Ν.Τσαμαδός

Β.Βουδούρης

      Οι Υπουργοί

Επί των Εσωτερικών                                                                Επί των Οικονομικών

Γ.Ν.Θεοτόκης                                                                          Α.Ν.Σιμόπουλος» (Εικ.1α,β).

Συμπερασματικά επισημαίνονται τα εξής:

Μεταλλείο Σπαρτιάς:

Περιελάμβανε έκταση 7 στρεμμάτων και 352 m², της οποίας τα όρια προσδιορίζονται στο Βασιλικό Διάταγμα. Περιείχε μεταλλεύματα χαλκού (Cu), ψευδαργύρου (Zn), αργυρούχου μολύβδου (PbS) και μαγγανίτου [MnO(OH)].

Μεταλλείο Πελασγίας:

Περιελάμβανε έκταση 11 στρεμμάτων και 752 m², της οποίας τα όρια προσδιορίζονται στο Βασιλικό Διάταγμα. Περιείχε μεταλλεύματα χαλκού (Cu), ψευδαργύρου (Zn), αργυρούχου μολύβδου (PbS) και μαγγανίτου [MnO(OH)] και γαιανθράκων.

Νικόλαος Ζητουνιάτης:

Ο Νικόλαος Ζητουνιάτης ήταν γιός του Αναγνώστη Παν. Ζητουνιάτη[1]. Γεννήθηκε το 1845 στη Λαμία. Είναι εγγεγραμμένος στον εκλογικό κατάλογο του Δήμου Λαμιέων του 1879 ως εξής:

Αύξ. αριθ.	Επώνυμο και Όνομα	Όνομα Πατρός	Ηλικία	Επάγγελμα ή επιτήδευμα	Ενεστώσα διαμονή
340	Ζητουνιάτης Νικόλαος	Αναγνώστης	34	δικηγόρος	Λαμία

Αποφοίτησε από τη Νομική το 1870 και άσκησε τη δικηγορία στη Λαμία. Το γραφείο του βρισκόταν στην πλατεία Ελευθερίας. Μαζί με τους κτηματίες Ιωάννη Γεωργιάδη και Επαμεινώνδα Δημολούλια υπήρξε συντάκτης της τοπικής εφημερίδας «ΕΥΝΟΜΙΑ» (1877-1884), την οποία εξέδιδε ο Γ.Π. Μαρινόπουλος.

Από πρωτοσέλιδη νεκρολογία της εφημερίδας, μας γνωστοποιείται η είδηση του θανάτου του τρίχρονου γιού του:

«Την νύκτα της 19^ης επί την 20^ην λήγοντος βαρεία και ανεπανώρθωτος ενέσκηψε συμφορά επί τον οίκον ενός των της  Ε υ ν ο μ ί α ς  συντακτών, του κ. Ν.Ζητουνιάτου. Την 10^ην νυκτερινήν ώραν της ημέρας εκείνης, παρέδωκεν, μετά πολυήμερον νόσον, το πνεύμα προς Κύριον, ο τριετής και μονογενής υιός του,

ΛΟΥΚΑΣ.

Ότε την πρωΐαν της επιούσης, το θλιβερόν εγνώσθη συμβεβηκός, πολίται πάσης τάξεως τον οίκον του κ.Ζητουνιάτου επεσκέφθησαν, δι’ ειλικρινών, πειρώμενοι, συλλυπητηρίων εκφράσεων την βαθεία να υποκεράσωσι θλίψιν των δυτυχών του μεταστάντος  γονέων, πυκνοτάτη δ’ όσον και εκλεκτή παρετηρήθη, η την κηδείαν του νεκρού παιδός μέχρι τάφου ακολουθήσασα, ομήγυρις.

Ειλικρινώς τω Συντάκτη της και η  Ε υ ν ο μ ί α  συλλυπουμένη. εύχεται αυτώ τε και τοις οικείοις του, σώφρωνα επί τω παθήματι λύπην και ταχείαν παραμυθίαν επί τη θλιβερά δοκιμασία εις ήν η φιλόστοργος και αγαθή καρδία των υπεβλήθη» (ΕΥΝΟΜΙΑ φύλλο 3/24-02-1877, πρωτοσέλιδο) (Εικ.2).

Στις βουλευτικές εκλογές της 3ης Μαΐου 1892 εκλέχτηκε βουλευτής Φθιώτιδας με το «Νεωτεριστικόν κόμμα» του Χαριλάου Τρικούπη.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ

[1] Ο Αναγνώστης Παν. Ζητουνιάτης (1804-1881) ήταν αγωνιστής του 1821 με καταγωγή από τη Φωκίδα. Είχε μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία και έλαβε μέρος σε πολλές μάχες. Συμμετείχε στην Επανάσταση του 1854. Εγκαταστάθηκε στη Λαμία και εκλέχτηκε επί σειρά ετών Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου. Το 1863 ήταν ένας από τους πληρεξουσίους της Φθιώτιδας στη Β΄ Εθνοσυνέλευση της Αθήνας. Το σπίτι του βρισκόταν στην πλατεία Ελευθερίας. Για ένα χρονικό διάστημα στεγάστηκαν σ’ αυτό το Ταχυδρομείο της πόλης, ένα φαρμακείο, μία λέσχη και κατοίκησαν τρείς οικογένειες. Το μεγαλύτερο μέρος του κάηκε στις 7 προς 8 Οκτωβρίου 1869. Αγγελτήριο ενοικίασης του ισογείου για καφενείο δημοσιεύεται στην εφημερίδα ΕΥΝΟΜΙΑ (φύλλο 4/03-03-1877, σελίδα 3): «ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΙΣ: Ενοικιάζεται από της 1^ης προσεχούς Απριλίου το κάτωθεν της οικίας του Κ ο υ Αναγνώστου Ζητουνιάτου κείμενον καφενείον, το οποίον είχε ο Περικλής Λειβαδίτης. Ο βουλόμενος αποτανθήτω προς τον ιδιοκτήτην».

Είναι εγγεγραμμένος στον εκλογικό κατάλογο του Δήμου Λαμιέων του 1879 ως εξής:

Αύξ. αριθ.	Επώνυμο και Όνομα	Όνομα Πατρός	Ηλικία	Επάγγελμα ή επιτήδευμα	Ενεστώσα διαμονή
339	Ζητουνιάτης Αναγνώστης	Παναγιώτης	75	κτηματίας	Λαμία

Απεβίωσε στις 19 Αυγούστου 1881. Η αθηναϊκή εφημερίδα «ΕΦΗΜΕΡΙΣ» (φύλλο της 27^ης Αυγούστου 1881) έγραψε για το θάνατό του: «Περί δείλην της 19 υπερμεσούντος, υπό κεραυνοβόλου αποπληξίας βληθείς, εξέπνευσεν εις Αγίαν Μαρίναν του δήμου Φαλάρων, ένθα τα θερινά καύματα φεύγων επ’ αναψυχή διέτριβεν, είς των αρχαιοτάτων της πόλεως οικιστών και των τα πρώτα φερόντων Αναγνώστης ο Ζητουνιάτης».

ΕΙΚΟΝΕΣ

 Εικ.1α. Η πρώτη σελίδα του ΦΕΚ 232/Α/27-10-1901. [Πηγή: Εθνικό τυπογραφείο].

 

Εικ.1β. Η σελίδα 13 του ΦΕΚ 232/Α/27-10-1901 με την παραχώρηση των μεταλλείων. [Πηγή: Εθνικό τυπογραφείο].

 

Εικ.2. Το πρωτοσέλιδο με το αγγελτήριο θανάτου του γιού του Νικολάου Ζητουνιάτη. [Πηγή: ΕΥΝΟΜΙΑ]. 

ΠΗΓΕΣ 

1) Εθνικό τυπογραφείο.

2) Κώστα Δημοσθ. Γαλλή, Ο εκλογικός κατάλογος του Δήμου Λαμιέων του 1879 (Ήτοι: Λαμίας, Σαραμουσακλή, Μεγ. Βρύσης, Λιμογαρδίου, Παλαιοχωρίου, Δίβρης, Δερβέν Φούρκας, Τσοπανλατών, Δαϊτσάς, Μπεκή, Καλυβίων, Κόμματος, Ιμίρμπεη και Ταράτσας), Αθήνα 1984.