Τσερνοβίτι: Το παρεκκλήσιο του Αγίου Χαραλάμπους

Τα παρεκκλήσια κτίζονται και προσαρμόζονται στο εξωτερικό τμήμα του κυρίως ναού. Τυπολογικά είναι πάντα μονόχωρα, ξυλόστεγα και σπανιότερα σταυρεπίστεγα. Η πρόσβαση σ’ αυτά πραγματοποιείται συνήθως από τον κυρίως ναό ή το νάρθηκα και σπανιότερα από τον εξωτερικό χώρο. Χτίζονται ταυτόχρονα με τον κυρίως ναό ή συνήθως μεταγενέστερα. Στα παρεκκλήσια τελείται θεία λειτουργία προς τιμή του αγίου, στον οποίο είναι αφιερωμένα.

Στο Τσερνοβίτι, δεξιά της εισόδου του ναού του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου βρίσκεται το παρεκκλήσιο του Αγίου Χαραλάμπους (Εικ.1). Φέρει μονόριχτη στέγη με κλίση προς τον αύλειο χώρο. Ανατολικά στον εσωτερικό χώρο του κατασκευάσθηκαν δύο κόγχες ενσωματωμένες στον τοίχο, οι οποίες εξυπηρετούσαν λειτουργικούς σκοπούς (Εικ.2,3).

Αριστερά της θύρας εντοιχίσθηκε σε δεύτερη χρήση ένα επίθημα (spolium), προερχόμενο από άγνωστο ναό της περιοχής (Εικ.4,5). Ο εντοιχισμός του δίπλα στην είσοδο πραγματοποιήθηκε από τον τεχνίτη προκειμένου να τονισθεί η ιερότητα του κτίσματος, εξαιτίας της εμφανούς παρουσίας του σταυρού.

Από το εντοιχισμένο επίθημα ορατή είναι μόνο η μία κύρια πλευρά του. Στο κέντρο της υπάρχει ανάγλυφος ανισοσκελής σταυρός με ελαφρώς διαπλατυσμένα άκρα. Η αμελής χάραξη στο ανάγλυφο του επιθήματος παραπέμπει σε κατασκευή του από τοπικό εργαστήριο. Θα πρέπει να συγκριθεί με άλλα του ιδίου τύπου της περιοχής (Εχίνος, Λάρισα Κρεμαστή, κ.ά.) προκειμένου να εξαχθούν ασφαλέστερα συμπεράσματα για την προέλευση και τη χρονολόγησή του.

Αριστερά και δεξιά του σταυρού αναγιγνώσκεται εγχάρακτη επιγραφή (Εικ.6):

Α[ΓΑ]Θ[Η] ΤΥΧΗ/

ΒΩΗΘΗ/

†/

[ΤΟ]Υ ΔΟΥ/

ΛΟΥ COY/

ΑΝΤΩ/

ΝΙΝΟΥ Α[…]

Το επίθημα και την επιγραφή του επισημαίνει και ο Γεώργιος Πάλλης στο λήμμα για το Τσερνοβίτι στην περιοδική έκδοση του Αρχαιολογικού Δελτίου: «…Στο προσκολλημένο στη νότια πλευρά παρεκκλήσι του Αγίου Χαραλάμπους έχει εντοιχιστεί παλαιοχριστιανικό επίθημα με ανάγλυφο σταυρό, με την επιγραφή ΑΘ ΤΥΧΙ / ΒΩΗΘΙ†[ΤΟ]Υ ΔΟΥΛΟΥ COΥ/ΑΝΤΩΝΙΝΟΥ Α[…]…..»[1].

Στους στίχους καταγράφεται η επίκληση για βοήθεια προς τον Αντωνίνο. Το όνομα Αντωνίνος (λατιν. Antoninus) είναι υποκοριστικό του Αντώνιος (λατιν.Antonius) και απαντάται κατά τη ρωμαϊκή εποχή. Με το όνομα αυτό είναι γνωστός ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αντωνίνος ο Ευσεβής και η ομώνυμη Δυναστεία των Αντωνίνων που κυβέρνησε τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία (96-192 μ.Χ.).

Η επίκληση αρχίζει με την εισαγωγική φράση «Αγαθή Τύχη», η οποία στη νεοελληνική μεταφράζεται «Καλή Τύχη». Στην ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα η Τύχη λατρευόταν ως θεά του πεπρωμένου. Η φράση «Αγαθή Τύχη» απαντάται σε επιγραφές των ρωμαϊκών χρόνων, όπως π.χ. σε επιγραφές μιλιαρίων[2] από τη Βέροια (πηγή: Ιωάννου Π.Τουράτσογλου, Μιλιάρια του Μουσείου Βεροίας, περιοδικό ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ 9 (1969), σελίδες 317-323). Η φράση συνεχίζει να χρησιμοποιείται και στη μεσοβυζαντινή εποχή.

Η ύπαρξη του σταυρού υποδηλώνει ότι το επίθημα χρησιμοποιήθηκε σε χριστιανικό κτίριο της περιοχής. Η επιγραφή χαράχτηκε μετά τη χάραξη του σταυρού, όπως διαπιστώνεται από την προσαρμογή των γραμμάτων στην επιφάνεια και την πυκνή χάραξή τους στο δεύτερο μέρος της επιγραφής, δεξιά του σταυρού. Τα ορθογραφικά λάθη της επιγραφής (ΒΩΗΘΗ) είναι συνηθισμένο φαινόμενο.

Η αμελής χάραξη του επιθήματος το τοποθετεί χρονολογικά στην ύστερη παλαιοχριστιανική περίοδο, ίσως και στους Σκοτεινούς αιώνες του Βυζαντίου (7ος-9ος αι. μ.Χ.).

Παρόμοια χρήση αρχιτεκτονικών μελών σε δεύτερη χρήση (spolia) πραγματοποιήθηκε στο εξωκκλήσι των Αγίων Θεοδώρων Παλαιοκερασιάς. Άνωθεν της θύρας εισόδου εντοιχίσθηκε μαρμάρινη πλάκα με δυσανάγνωστη επιγραφή και εκατέρωθεν αυτής δύο κιονίσκοι περιρραντηρίου (Εικ.7).

Για το χρόνο ίδρυσης του παρεκκλησίου του Αγίου Χαραλάμπους η τοπική παράδοση αναφέρει ότι είναι παλαιότερο από το ναό του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου (1812). Πιθανώς η ίδρυση του παρεκκλησίου να συνδέεται με την εγκατάσταση των πρώτων κατοίκων και την ίδρυση του χωριού.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Αρχαιολογικό Δελτίο 67 (2012), Χρονικά Β1, Αθήνα 2016, σελίδες 370-371.

[2] Μιλιάριο: είναι λίθινη στήλη, η οποία κατά τη ρωμαϊκή εποχή έδινε σε μίλια την απόσταση μεταξύ των πόλεων, όπως οι σημερινές πινακίδες χιλιομετρικών αποστάσεων.

ΕΙΚΟΝΕΣ

Εικ.1 Το παρεκκλήσι του Αγίου Χαραλάμπους πριν την ανακαίνιση. [πηγή: φωτογραφικό αρχείο Σωτήρη Αλεξόπουλου].

Εικ.2 Οι κόγχες στο εσωτερικό του παρεκκλησίου πριν την ανακαίνιση. [πηγή: φωτογραφικό αρχείο Σωτήρη Αλεξόπουλου].

Εικ.3 Μέρος του εσωτερικού του παρεκκλησίου μετά την ανακαίνιση. Το παλιό σιδερένιο μανουάλι προέρχεται από το ναό του Αγίου Χαραλάμπους. [πηγή: φωτογραφικό αρχείο Σωτήρη Αλεξόπουλου].

Εικ.4 Το επίθημα πριν την ανακαίνιση του παρεκκλησίου. [πηγή: φωτογραφικό αρχείο Σωτήρη Αλεξόπουλου].

 Εικ.5 Το επίθημα μετά την ανακαίνιση του παρεκκλησίου. [πηγή: φωτογραφικό αρχείο Σωτήρη Αλεξόπουλου].

Εικ.6 Η επιγραφή του επιθήματος. [πηγή: φωτογραφικό αρχείο Σωτήρη Αλεξόπουλου].

Εικ.7 Ο ναός των Αγίων Θεοδώρων. Άνωθεν της θύρας εισόδου διακρίνονται εκατέρωθεν εντοιχισμένοι δύο κιονίσκοι περιρραντηρίου και στο κέντρο μαρμάρινη πλάκα με δυσανάγνωστη επιγραφή. [πηγή: φωτογραφικό αρχείο Σωτήρη Αλεξόπουλου].

Απονομή αναμνηστικού μεταλλείου στον «εθελοντή εξ Αμερικής» Ιωάννη Ευαγγέλου Παπαλέξη για τη συμμετοχή του στον Β΄ Βαλκανικό πόλεμο

                     Ευχαριστούμε θερμά τον

                     κ.Αναστάσιο Παπανικολάου,

                      εγγονό του Ιωάννη Ευαγγέλου

                    Παπαλέξη, για την αποστολή του

                     υλικού της δημοσίευσης.

Είναι γνωστό ότι στους Βαλκανικούς πολέμους στρατολογήθηκαν εθελοντικά και πολέμησαν πολλοί Έλληνες που είχαν μεταναστεύσει στο εξωτερικό. Ένας από αυτούς ήταν και ο Ιωάννης Ευαγγέλου Παπαλέξης (Εικ.1αβ).

Ο Ιωάννης Ευαγγέλου Παπαλέξης γεννήθηκε στη Μακρακώμη (τότε Βαρυμπόπη) Φθιώτιδας. Είχε μεταναστεύσει στο Ely της Nevada Αμερικής (Εικ.2) στις αρχές του 20^ου αιώνα. Επέστρεψε από την Αμερική για να λάβει μέρος στον Β΄ Βαλκανικό πόλεμο. Υπηρέτησε στο 3^ο Τάγμα του 2ου Συντάγματος πεζικού Λαμίας ως Υποδεκανέας. Έλαβε μέρος στις φονικές μάχες των Στενών της Κρέσνας, του Σιμιτλή και των υψωμάτων της Άνω Τζουμαγιάς.

Για τη συμμετοχή του στον Β΄ Βαλκανικό πόλεμο, προτάθηκε από το Διοικητή του 2^ου Συντάγματος πεζικού Συνταγματάρχη Αλκιβιάδη Οικονομίδη να του απονεμηθεί αναμνηστικό μετάλλειο σύμφωνα με το «ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΝ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΔΙΑ ΤΑΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ» (Εικ.3).

Μετά τη λήξη του πολέμου επέστρεψε στην Αμερική. Σύμφωνα με πληρoφορία του εγγονού του Αναστασίου Παπανικολάου εγκαταστάθηκε στο Detroit και δούλεψε στην αυτοκινητοβιομηχανία της Ford (Εικ.4).

Είναι αδελφός του ηρωϊκού ανθυπολοχαγού Αθανασίου Ευαγγέλου Παπαλέξη, που έπεσε ηρωϊκά στο Αφιόν Καραχισάρ Μικράς Ασίας το 1922 (βλέπε αναρτήσεις:

1.Αθανάσιος Ευαγγέλου Παπαλέξης: ένας πεσών Ανθυπολοχαγός από τη Μακρακώμη Φθιώτιδας στη Μικρασιατική Εκστρατεία και

2.Ο ανθυπολοχαγός Αθανάσιος Παπαλέξης και οι συμπολεμιστές του).

Από έρευνα στο διαδίκτυο εντοπίσθηκε το εξής βιογραφικό του:

Ιωάννης Παπαλέξης (1889-1957). Ένας πετυχημένος μετανάστης και έμπορος

Γεννήθηκε το 1889 στη Βαρυμπόπη (Μακρακώμη). Οι γονείς του ονομαζόταν Ευάγγελος και Αικατερίνη. Το 1912 πήγε μετανάστης στην Αμερική.

Επέστρεψε το ίδιο έτος (πρέπει να υπηρέτησε στο στρατό). Στις 2 Μαΐου 1914, από την Πάτρα, έφυγε πάλι-με το πλοίο Laconia (1912)-και στις 17 Μαΐου έφτασε στην Αμερική, με προορισμό το Σικάγο, κοντά στον ξάδελφό του Λούη Σοφιανό. Ως επάγγελμα δήλωσε μάγειρας (cook)!

Πήγε στο Ντιτρόϊτ και εργάστηκε στο εργοστάσιο αυτοκινήτων Ford. Ο ίδιος ο ιδρυτής της αυτοκινητοβιομηχανίας εκτίμησε τα προσόντα και την εργατικότητά του και τον έστειλε με δική του υποτροφία να σπουδάσει (μαζί με το γιό του) μηχανολόγος στο Σικάγο. Ο Ιωάννης Παπαλέξης στην εταιρία Ford, με την ικανότητα και την αξία του, κατάφερε να γίνει επιθεωρητής μηχανών. Παράλληλα ήταν και άριστος οδηγός. Συμμετείχε σε αγώνες ταχύτητας στην Αμερική με αυτοκίνητα Ford.

Το 1922 επέστρεψε στην Ελλάδα, μετά το θάνατο του αδελφού του Αθανασίου στη μάχη του Αφιόν Καραχισάρ στη Μικρά Ασία το Μάρτιο του 1922. Μαζί του έφερε ένα επιβατηγό αυτοκίνητο Ford καπριολέ, τύπου Essex 5 θέσεων. Επιπλέον η εταιρία Ford του ανέθεσε τη γενική αντιπροσωπεία αυτοκινήτων της σε όλη την Ελλάδα. Με κεντρικά γραφεία, έκθεση αυτοκινήτων στην οδό Κολοκοτρώνη της Λαμίας και με συνεργεία στην οδό Σατωβριάνδου. Ίδρυσε υποκαταστήματα και αντιπροσωπείες της Ford σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, και άλλες πόλεις. Η Ελλάδα γέμισε αυτοκίνητα Ford με οικονομικό κέντρο τη Λαμία.

Με τον πόλεμο του ’40 και την Κατοχή που ακολούθησε, η επιχείρηση καταστράφηκε από βομβαρδισμούς και λεηλασίες. Όλα τα αυτοκίνητα επιτάχθηκαν και όλα χάθηκαν.

Ο Ιωάννης Παπαλέξης από το γάμο του με την Ηλίτσα Ιωάν. Λάμπρου, απέκτησε 5 κόρες (Ελένη, Βασιλική, Αικατερίνη, Δήμητρα, Μαρία) και δύο γιούς (Αθανάσιος και Φιλοποίμην).

Ο Ιωάννης Παπαλέξης πέθανε το 1957 σε ηλικία μόλις 68 ετών. [Πηγή: «Από τη Βαρυμπόπη (Μακρακώμη) Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1921)».]

ΥΓ : Ο αδελφός του Αθανάσιος σκοτώθηκε στο Καμελάρ Ντάγ του Αφιόν Καραχισάρ στις 14 Αυγούστου 1922.

ΕΙΚΟΝΕΣ

α.

β.

Εικ.1αβ. Α΄όψη: ο Ιωάννης Παπαλέξης το 1912.

Β΄ όψη: ιδιόχειρη αφιέρωση του ιδίου στην αδελφή

του Αλεξάνδρα: «Αλεξάνδραν Παπαλέξη/ Εκ του

αδελφού σου/Ιωάννου Ευ. Παπαλέξη/Ily Nevada

u.s.a/ 5/4/1912»

[Πηγή: οικογενειακό αρχείο Αναστασίου Παπανικολάου.]

Εικ.2. Το Ely της Nevada το 1906. [Πηγή: Βικιπαίδεια.]

Εικ.3. Το πιστοποιητικό με την υπογραφή του Διοικητή του 2^ου Συντάγματος Πεζικού Αλκιβιάδη Οικονομίδη. [Πηγή: οικογενειακό αρχείο Αναστασίου Παπανικολάου.]

 Εικ.4. Ο Ιωάννης Παπαλέξης μέσα σε αυτοκίνητο Ford Essex που έφερε στη Λαμία από την Αμερική. [Πηγή: «Από τη Βαρυμπόπη (Μακρακώμη) Φθιώτιδας, μετανάστες στην Αμερική (1906-1921)».]

ΠΗΓΗ

Οικογενειακό αρχείο Αναστασίου Παπανικολάου.

Πλειστηριασμός προβάτων ιερέα στη Λαμία του 1878

Στην τέταρτη σελίδα του φύλλου 52/18-05-1878 της λαμιώτικης εφημερίδα «ΕΥΝΟΜΙΑ» με τον τίτλο «Γραμμάτιον πληστειριασμού αυτοκινήτων ζώων» αναγγέλεται πλειστηριασμός προβάτων στην Πλατεία Ελευθερίας της Λαμίας. Στην αναγγελία του πλειστηριασμού αναφέρονται περιληπτικά τα εξής:

την Κυριακή 28 Μαΐου 1878 και ώρα 9 έως 11 π.μ μπροστά στο καφενείο των αδελφών Γραμματίκα στην Πλατεία Ελευθερίας και ενώπιον του συμβολαιογράφου Σάββα Ν. Πετσοπούλη ή αντικαταστάτη του, θα πραγματοποιηθεί πλειστηριασμός προβάτων του οφειλέτη ιερέα Λεωνίδα Στεργιανού[1], κατοίκου Λαμίας. Δανειστής του υπήρξε ο Αναγνώστης Π. Ζητουνιάτης[2], κάτοικος Λαμίας. Συγκεκριμμένα θα τεθούν σε πλειστηριασμό 64 προβατίνες γαλακτοπαραγωγής (γαλάριες) με τα αρνιά τους 2 έως 5 ετών. Όλες είναι καλέσιες, δηλαδή έχουν άσπρο χρώμα με μαύρες κηλίδες γύρω από τα μάτια, τα αυτιά και τη μύτη τους. Τιμή εκίνησης για κάθε προβατίνα (πρατίνα) ορίσθηκε το ποσό των πέντε δραχμών.

Το κείμενο της εφημερίδας έχει ως εξής:

«Ο παρά τοίς εν Λαμία πρωτοδίκαις δικαστικός κλητήρ Κωνσταντίνος Λαχανοκάρδης δηλοποιεί ότι. Την εικοστήν ογδόην Μαΐου 1878 εβδομηκοστού ογδόου έτους ημέραν Κυριακήν έμπροσθεν εις το κατά την πλατείαν της ελευθερίας της Λαμίας κείμενον εργαστήριον των Αδελφών Γραμματίκα ενώπιον του Συμβολαιογράφου Λαμίας Σάββα Ν.Πετσοπούλη ή κωλυομένου αυτού ενός των ετέρων Συμβολαιογράφων Λαμίας ή άλλου τινός νομίμου αναπληρωτού αυτών θέλει πλειστηριασθούν τα διά της από εικοστής έκτης Απριλίου ενεστώτος έτους εκθέσεώς μου αναγκαστικώς κατασχεθέντες προβατίναις εξήκοντα τέσσαρας αριθ. 64 γαλάριες με τα αρνία των ρούντα άπαντες κάλεσες από αρνιών δύο έως πέντε ετών με διάφορα σημάδια και τάς οποίας παράδωσα εις τον μεσεγγειούχον δήμαρχον Λαμίας Κύριον Κομνάν Τράκαν της ιδιοκτησίας του οφειλέτου Λεωνίδα Στεργιανού ιερέως κατοίκου Λαμίας εν τώ τέλει του να πληρωθή ο καταδιώκων δανειστής Αναγνώστης Π. Ζητουνιάτης κάτοικος Λαμίας δραχμάς χιλίας εννεακοσίας οκτώ και δέκα εκατοστά διά κεφάλαιον τόκους έξοδα δίκης και επιταγής και προσέτι τα έξοδα άπαντα της εκτελέσεως πρός εκτέλεσιν της από ενάτης οκτωβρίου 1875 εβδομηκοστού πέμπτου έτους υπ’ αριθμ. 776 τελεσιδίκου και εκτελεστής αποφάσεως των εν Λαμία Πρωτοδικών δι’ ής υποχρεώθη ο Λεωνίδας Στεργιανού Ιερεύς να πληρώση αλληλεγγύως μετά του Ευσταθίου Παπαϊωάννου κατοίκων Λαμίας εις τον δανειστήν δραχμάς χιλίας τετρακοσίας τρείς και τεσσαράκοντα λεπτά τους τόκους αυτών από πρώτης 8βρίου 1875 εβδομηκοστού πέμπτου έτος μέχρι εξοφλήσεως πρός δώδεκα τοίς εκατόν και τα δικαστικά έξοδα δραχμάς είκοσι έξ και τα τέλη διά τάς οποίας επιταγή ο Λεωνίδας Στεργιανού Ιερεύς να πληρώση άπαντα ταύτα μέχρι της επιταγής δραχμάς τετρακοσίας εξήκοντα οκτώ και δέκα εκατοστά ως και τους τόκους αυτών από της επιταγής τριάντα 8βρίου 1875 εβδομηκοστού πέμπτου έτους μέχρι εξοφλήσεως ως εξάγεται από το τριακοστής οκτωβρίου 1875 αποδεικτικόν επιδόσεως του δικαστικού κλητήρος Αθανασίου Μωρίκη αρχομένου του πληστειριασμού από την ενάτην ώραν και τελειώσει την ενδεκάτην ώραν πρό μεσημβρίας της αυτής ανωτέρω ημέρας ότε θέλει κατακυρωθούν εις τον τα πλείονα προσφέροντα τελευταίον πλειοδότην αφού παρέλθουν τρία λεπτά της ώρας μετά την τελευταίαν προσφοράν διδομένου σημείου παρα΄ του κήρυκος διά σκεπαρνίου ή κώδωνος τα δικαιώματα είναι εις βάρος του αγοραστού τα δε χρήματα θέλουν πληρωθή επί χείρας και πρό της παραδόσεως των προβάτων επί των οποίων ο επισπεύδων προσφέρη τιμήν διά να χρησιμεύση ως πρώτη προσφορά κατά την ημέραν του πλειστηριαμού εκάστη πρατίνα δραχ. πέντε προσκαλούνται όσοι επιθυμούν να γίνωσιν αγορασταί των περί ών ο λόγος προβατείων να παρευρεθώσι εις την προσδιορισθείσαν ημέραν ώραν και τόπον να πλειοδοτήσωσιν.

Αντίγραφον της παρούσης θέλει τοιχοκοληθούν εις όλα τα παρά του νόμου οριζόμενα μέρη και έτερον να καταχωρηθή εις την ενταύθα εκδιδομένη εφημερίδα η «Ευνομία» εντός του παρά του Νόμου οριζομένης προθεσμίας άπαξ και διακυρηχθή ο πλειστηριασμός καθ’ όλην την αγοράν Λαμίας διάτινος κήρυκος πρός γνώσιν των αγοραστών.

Εγένετο εν Λαμία και κατάπαραγγελίαν του δικηγόρου Νικολάου Ζητουνιάτου πληρεξουσίου του επισπεύδοντος Αναγνώστου Ζητουνιάτου, την τετάρτην Μαΐου 1878 εβδομηκοστού ογδόου έτους.

ο Κλητήρ

Κ.Λαχανοκάρδης

ότι αντίγραφον αυθημερόν

ο Κλητήρ

Κ.Λαχανοκάρδης».

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Ο ιερέας Λεωνίδας Στεργιανός, απόφοιτος του Ελληνικού Σχολείου, συμμετείχε στην Επισκοπική Επιτροπή της τότε χηρεύουσας Μητρόπολης Φθιώτιδας με τον τίτλο του Χαρτοφύλακος. Βλέπε στην ανάρτηση: «Η διακονία του Αγίου Νεκταρίου στο Νομό Φθιώτιδος και Φωκίδος (30 Σεπτεμβρίου1893 έως 6 Μαρτίου 1894)».

[2] Ο Αναγνώστης Π. Ζητουνιάτης (1804-1881) καταγόταν από τη Φωκίδα. Δραστηριοποιήθηκε πολιτικά και επιχειρηματικά στο φθιωτικό χώρο μετά την απελευθέρωση έως τον θάνατό του. Περισσότερα για τον Αναγνώστη Π. Ζητουνιάτη βλέπε στην υποσημείωση 1 της ανάρτησης «Παραχώρηση στο Νικόλαο Ζητουνιάτη δικαιώματος εκμετάλλευσης δύο μεταλλείων στις περιοχές Σπαρτιάς και Πελασγίας».

ΕΙΚΟΝΕΣ

α.

β.

Εικ.1αβ. Το πρωτοσέλιδο και η τέταρτη σελίδα της εφημερίδας «ΕΥΝΟΜΙΑ».

ΠΗΓΗ

Εφημερίδα ΕΥΝΟΜΙΑ, φύλλο 52/18-05-1878, σελίδα 4, ψηφιακός σελιδοδείκτης 97.

Ληξίαρχοι επαρχίας Φθιώτιδας του έτους 1860

Με τον τίτλο «ΑΓΓΕΛΙΑΙ Αφορώσαι την δημόσιον υπηρεσίαν» δημοσιεύθηκαν στο ΦΕΚ 11/21-03-1860 (Εικ.1αβγδ) τα ονοματεπώνυμα των ληξιάρχων και των αναπληρωτών τους των τότε επαρχιών Φθιώτιδος, Δωρίδος και Παρνασσίδος[1].

Ειδικότερα, στην επαρχία Φθιώτιδος διορίσθηκαν οι εξής:

Α) με το Βασιλικό διάταγμα της 8^ης Ιανουαρίου 1859 :

Χωριό	Ληξίαρχος	Αναπληρωτής
Τσοπηνλάταις	Γ.Χ. Βαλατσού	Ν.Χ. Βαλατσός
Λειμογάρδι	Κώνστας Φώτου Παλαιός
Δίβρη	Αγγελής Μητρόπουλος	Ευστ.Ι. Πολύζου
Αλαμάνα	Αθ. Ζαρκαδάς	Αναγ. Ρίζου
Καλύβια	Ν.Α. Απόστολος	Αναγ. Ευθυμίου
Βλύχα	Κωνστ. Μπενετόπουλος
Αγία Μαρίνα	Ιω. Μολιώτης
Αυλακίου	Κώνστας Δαμαλάς	Πολυμ. Αναστασίου
Νίκοβα	Δημ. Π. Ζέρβας
Αχινού	Αναστ. Σκουμπουρδής
Τσερβονίτη	Παν. Μπετσιμάς	Α. Μπακογιάννης
Μουσταφάμπεϊ	Αριστ. Αντωνόπουλος
Δρακοπουλιά	Γεωργ. Κούγιας	Αναγ. Αναστασίου
Γαρδικάκι	Π. Βακόπουλος	Ιω. Μανίκας
Δύο Βουνά	Ιω. Ανδριτσόπουλος	Κ. Παπαδόπουλος
Δέλφινον	Κώνστας Φούρλας	Ν. Γιακόπουλος
Κωσταλέξη	Θ. Καρμάλης	Δ. Αλεξόπουλος
Μυξιάταις	Δημ. Πανταζής	Σπύρος Φράγκου
Καράλι	Δημ. Πανταζής
Λάλα	Αναγ. Κοτσογιακόπουλος	Νικολ. Στεριάδης
Βασιλικά	Ν. Παναγιωτόπουλος
Δόθεν Χαμμόγιαννη	Κων. Αμπλιανίτης	Γ. Αλατάς
Καρυά	Κώστας Χαρόπουλος
Χαλήλι	Δημ. Σταμούλης	Κώνστας Σφάκας
Καμπιά	Βασιλ. Μπάμπαλος
Κυριακοχώριον	Ελ. Πλάλας	Αποστ. Μέντσος
Νικολίτσι	Νικολ. Καϊδαντσής
Κολοκυθιά	Καραλιάς Γεωργίου	Βασιλ. Σούφλας
Τσούκα	Αναγ. Παρούσης	Α. Παπαγεωργίου

Β) με το Βασιλικό διάταγμα της 16^ης Αυγούστου 1859:

Χωριό	Ληξίαρχος	Αναπληρωτής
Ροβολιάρι	Γούλας Μποής	Ζ. Μπαλωμένος
Μερκάδα	Α. Οικονομίδης	Νικόλ. Μπαλάσκας
Κάψους και Μεγάλος Μαχαλάς	Χ. Δεδούσης	Α. Διπλάρας
Κάψους και Μεσαίος Μαχαλάς	Δ. Πάνετσος	Ιω. Παπακωστάκης
Κάψους και Πέρας Μαχαλάς	Ζάχος Κοστορίζου	Κ. Μηλιαρίτζας
Μουντζοράκι	Νικόλ. Υφαντής
Ζιόψη	Κ. Θεοδοσόπουλος	Ευαγ. Γ. Καλύβας
Σιμνιανί	Χρ. Σιμνιανίτης	Ιω. Καρδοκώστας
Δερβέν Φούρκα		Ν. Αθ. Αλεξόπουλος
Σαρμουσακλή		Ευθ. Παπαϊωάννου
Δάϊτσα		Αθ. Παπασταθόπουλος
Κόμμα		Αθ. Δημογεροντόπουλος
Ταράτσα		Γεωργούλας Ιωάννου
Σούρπη		Νικόλ. Παπανικολάου
Αχιλλείου		Αντ. Παναγιωτίδης
Αχλαδίου		Νικόλ. Ζιάκας
Λογγιτσίου		Δημήτριος Ιωάννου
Νεράϊδα		Στέριος Στρίγκας
Χαμάστα		Αναγ. Διαμαντόπουλος
Ελευθεροχωρίου		Γεώργ. Παπαναστασίου
Παύλιανη		Αθ. Παλαιορήτας
Κομαρίτσιον		Γεώρ. Παπαμίχου
Φραντζή		Αθ. Κολοφωτιάς
Κομποτάδες		Αθ. Γιοτόπουλος
Συκιά		Δημήτ. Χαμαρίτης
Νεοχωρίου		Νικόλ. Αθ. Βλάχος
Πέραν Χομόργιαννη		Ν. Μπρατόπουλος
Καστανιά		Θεόδωρος Ξηροτύρης
Λυχνόν		Β. Σκακάλης
Σμόκοβον		Γεώργ. Παπανδρεόπουλος
Κλόνιον		Αναγ. Παπαδόπουλος
Γυφτοχώριον		Ευστ. Παπαγεωργίου
Μπούφλιανη		Γεώργιος Δ. Ζουλούμης
Σέλιανη		Δήμος Σπανός
Μάκρυσι		Ευαγ. Παπαναστασίου
Λιανοκλάδιον		Αναγ. Κολοκύθας
Αμούρι		Αναγ. Τραγωδάρας
Στύρφακα		Ιωάννης Καπνιάς
Γραμμένη Ράχη		Ιω. Δελημάρας
Αρχανίου		Αναγ. Φλώρος
Πλατυστόμου		Ιω. Καραμπάς
Γιανετσού		Κώνστας Παπαγιαννίδης
Λιτόσελον		Δημ. Καραδήμος
Σκόρλια		Λεϊμόνης
Πουγκάκια		Χαράλ. Ζέρβας
Περίλεφτε		Κ. Καρόπουλος
Πετσιώτα		Αναγ. Τσιγκριστάρας
Παλαιοκάστρου		Νικόλ. Αναστασόπουλος
Χεοχωρίου		Νικόλ. Σκρουνόπουλος

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Στη γραφή ορισμένων χωριών και επωνύμων ληξιάρχων παρατηρούνται λάθη, π.χ. Τσοπηλνάταις αντί Τσοπαλνάτες (Λυγαριά), Τσερβονίτη αντί Τσερνοβίτη (Παλαιοκερασιά), Χαμάστα αντί Δαμάστα, Χαμμόγιαννη αντί Χωμίργιανη Δρακοπουλιά αντί Δρακοσπηλιά, Μπετσιμάς αντί Μπερτσιμάς, Στρίγκας αντί Τρίγκας, κ.ά.. Ωστόσο ο γνώστης της περιοχής μπορεί εύκολα να αντικαταστήσει τα λανθασμένα με τα ορθά.

ΕΙΚΟΝΕΣ

α.

β.

γ.

δ.

Εικ.1αβγδ. Οι σελίδες του ΦΕΚ 11/21-03-1860 με τα ονοματεπώνυμα των ληξιάρχων, των αναπληρωτών τους και των χωριών διορισμού τους.

ΠΗΓΗ

Εθνικό τυπογραφείο.