Παραχώρηση δικαιώματος εκμετάλλευσης μεταλλευτικού κοιτάσματος μαγγανίτη και χρωμίου σε περιοχή του Αχινού Φθιώτιδας το 1871

Στο φύλλο 767/10-11-1871 της λαμιώτικης εφημερίδας ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ δημοσιεύθηκε αίτηση δύο ενδιαφερομένων πολιτών και διακήρυξη με θέμα την εκμετάλλευση έκτασης με μεταλλευτικό κοίτασμα μαγγανίτη και χρωμίου στην περιοχή του χωριού Αχινού Φθιώτιδας (Εικ.1αβγδ).

Η διακήρυξη μαζί με το αίτημα των ενδιαφερομένων:

-δημοσιεύθηκε στις τοπικές εφημερίδες ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ και ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ.

-τοιχοκολλήθηκε με τη φροντίδα του Δημάρχου Λαμίας για τέσσερις μήνες «εις το Δημοσιότερον μέρος» της Λαμίας, στον Αχινό και στον τόπο κατοικίας των αιτούντων με την επιμέλεια των τοπικών Δημάρχων.

-αμέσως μετά την τοιχοκόλληση και για τρείς συνεχόμενες Κυριακές η διακήρυξη διαβάσθηκε στις εκκλησίες μετά τη θεία λειτουργία.

-καθ’ όλη τη διάρκεια των παραπάνω δημοσιοποιήσεων, η αναφορά των αιτούντων και τα διαγράμματα της εκμεταλλεύσιμης έκτασης θα παρέμειναν στο γραφείο της Νομαρχίας προς γνώση των ενδιαφερομένων.

-μετά τη λήξη της τετράμηνης προθεσμίας, εντός οκτώ ημερών θα υποβάλλονταν στη Νομαρχία τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τη διακήρυξη, δηλαδή εάν υπήρξε ενδιαφέρον από άλλους τοπικούς παράγοντες για την παραχώρηση εκμετάλλευσης της έκτασης.

Η αίτηση, τα τοπωνύμια και οι ενδιαφερόμενοι.

Στην αίτησή τους οι δύο ενδιαφερόμενοι Χαράλαμπος Φραγκίστας και Γεώργιος Κοτούλας αναφέρουν, ότι το μετάλλευμα ανακαλύφθηκε από τους ίδιους και βρίσκεται εντός ιδιοκτησιών τους «εις τάς θέσεις Λαγοβούνια, Αετός, Μαγούλα, Μαγκλαβά κ.λ.π.».

Τα όρια του εκμεταλλεύσιμου μεταλλεύματος προσδιορίζονται στην αίτηση ως εξής: «συνορευόμενον Ανατολικώς από το χάνι του Αχινού διά του ρεύματος Αγίου Δημητρίου εν μέρει και διά καλλιεργημένων και ακαλλιεργήτων γαιών του χωρίου Αχινού μέχρι του λεγομένου κοκκίνου βράχου και κάτωθεν του χωρίου Νικόβης Δυτικώς από τρία σύνορα Νικόβης και Αχινού και Στυλίδος, Αετός μέχρι της Μεμονομένης Γκουρτζιάς της κειμένης κάτωθεν της Μαγούλας Μαγκλαβά. Μεσημβρινώς (Νότια) από την ιδίαν Γκουρτζιάν διά του παραθαλασίου Μύλου Σαράτζη, της παραλίας, και του παραλίου πλατάνου μέχρι του χανίου Αχινού και Αρκτικώς (Βόρεια) από τα μνησθέντα τρία σύνορα και Αετόν μέχρι κοκκίνου βράχου.».

Το τοπωνύμιο χάνι Αχινού υποδηλώνει την ύπαρξη στην περιοχή χανιού ή πανδοχείου, άγνωστο όμως πότε.

Ο παραθαλάσσιος μύλος Σαράτση είναι ο νερόμυλος, ο οποίος λειτουργούσε στο σημείο όπου σήμερα βρίσκεται ο Καραβόμυλος (βλέπε ανάρτηση: Ιστορία του Καραβομύλου Φθιώτιδας). Από έρευνα στο διαδίκτυο για το νερόμυλο Σαράτση καταγράφονται τα εξής: «Καραβόμυλος: -Υδρόμυλος του “Σαράτση”, στην τοποθεσία “Ζουριό”, κοντά στη θάλασσα. Υπήρχε από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Με μικρά καράβια (βάρκες) έφερναν δημητριακά και τα άλεθαν στο μύλο αυτό. Έτσι η θέση αυτή ονομάστηκε Καραβόμυλος, όπως και το χωριό μεταγενέστερα. Μετά το 1834 αγοράστηκε από τους Αφούς Σκουμπουρδή. Τον νοίκιασαν οι Αφοί Γεώργιος & Λάμπρος Κόρακας και λειτούργησε την περίοδο 1928-1935. Τον γκρέμισαν το 1962, που πέρασε η Εθνική Οδός.» (πηγή: Ονομαστική καταγραφή υδρομύλων και μυλωθρών του νομού Φθιώτιδος».

Οι ενδιαφερόμενοι για την εκμετάλλευση του μεταλλεύματος μαζί με την αίτηση επισυνάπτουν:

-Διάγραμμα εις τριπλούν του αξιωματικού του μηχανικού Κωνσταντίνου Τζώτζη (αναλογία:1/10.000 του βασιλικού πήχη), από το οποίο αποδεικνύεται ότι η έκταση ανέρχεται σε 3.888,66 στρέμματα. Ο Κωνσταντίνος Τζώτζης το 1871 υπηρετούσε στη Λαμία. Γράφει γι’ αυτόν η Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία: «Τζώτζης Κων]τίνος, υπολ(οχαγός) μηχ(ανικού), γεν(νηθείς) το 1842 εν Πειραιεί, διεγρ(άφη), μετατεθείς πολ(ιτικός) μηχ(ανικός), 15 Μαΐου 1878» (πηγή: ΜΣΝΕ, τόμος 6, σελίδα 430).

-δείγμα από δέκα οκάδες των εκμεταλλεύσιμων μεταλλευμάτων.

-δύο διαγράμματα του παραπάνω μηχανικού που απεικονίζουν τις ερευνητικές ανασκαφές που διενήργησαν.

-περιληπτική έκθεση των συστατικών με την επιφύλαξη να προσκομίσουν και αναλυτική χημική έκθεση.

Οι ενδιαφερόμενοι δηλώνουν, ότι θα συμμορφωθούν με τους νόμους και τις διαταγές της κυβέρνησης που αφορούσαν τον τρόπο εκμετάλλευσης του μεταλλεύματος και ότι θα καταβάλουν τον ανάλογο φόρο για την έκταση που θα τους παραχωρούνταν, καθώς και φόρο για την πρόσοδο από το μεταλλείο.

Ειδικότερα, στην αίτησή τους δεσμεύονται:

-για ετήσια καταβολή στο δημόσιο από την ημέρα έκδοσης του παραχωρητηρίου 3 λεπτών/στρέμμα (δηλαδή 3.888,66Χ0,03=116,65 δραχμές). Δεσμεύονται και για την καταβολή του ετησίου φόρου που θα προσδιορισθεί επί του καθαρού εισοδήματος που θα προκύψει από την εκμετάλλευση του μεταλλείου, καθώς και 1% της δραχμής, όπως ορίζουν τα άρθρα 30 και 31 του Νόμου Χϟ΄ (690) «Περί μεταλλείων» (ΦΕΚ 44/Α/24-08-1861): «Άρθρον 30. Οι ιδιοκτήται των μεταλλείων πληρόνουσιν εις το δημόσιον ένα μόνον φόρον εις χρήματα. Ο τοιούτος φόρος προσδιορίζεται εκάστοτε διά του ετησίου φορολογικού νόμου επί του προϊόντος αφού εκπεσθώσιν εκ τούτου μόνα τα έξοδα του υλικού και της εργασίας των χρησιμευσάντων εις την εξόρυξίν του· δεν δύναται δε να υπερβαίνη τα 5 τοις % του, ως είρηται, καθαρού εισοδήματος.

Άρθρον 31. Επιβάλλεται προσέτι έν εκατοστόν της δραχμής φόρος επί του ως είρηται εν τώ προηγουμένω άρθρω καθαρού προϊόντος, ίνα απαρτισθή εξ αυτού αποθεματικόν κεφάλαιον προς βοήθειαν και περίθαλψιν των εργατών και των οικογενειών αυτών εν περιπτώσει δυστυχημάτων. Ιδιαίτερον Διάταγμα θέλει κανονίσει την διαχείρισιν του κεφαλαίου τούτου.».

-δηλώνουν ότι θα συμμορφωθούν κατά γράμμα με τον τεχνικό τρόπο εκμετάλλευσης του μεταλλείου, όπως ορίσθηκε από την κυβέρνηση, σύμφωνα με το άρθρο 29 του Νόμου Χϟ΄ (690) «Περί μεταλλείων»: «Άρθρον 29. Οι ιδιοκτήται των μεταλλείων οφείλουσι να εκπληρώσι τάς εν τώ παραχωρητηρίω εγγράφω περιεχομένας υποχρεώσεις, να διατελώσι μεταλλεύοντες το παραχωρηθέν μεταλλείον και να εκτελώσι τάς προς αποφυγήν δυστυχημάτων αναγομένας παραγγελίας του αρμοδίου επί των μεταλλείων μηχανικού».

-Τέλος, υπόσχονται να καταβάλλουν στο δημόσιο το μέρισμα επί του καθαρού εισοδήματος, το οποίο όρισε η κυβέρνηση, σύμφωνα με τα άρθρα 7 και 33 του Νόμου Χϟ΄ (690) «Περί μεταλλείων»: «Άρθρον 7. Εν τη πράξει της παραχωρήσεως ορίζεται και το προς τον ιδιοκτήτην της γης υπό του εις όν παρεχωρήθη το μεταλλείον οφειλόμενον μέρισμα, όπερ δεν δύναται να υπερβαίνη τα 5 τοίς % επί του μεταλλεύματος μετά την προαφαίρεσιν των γενομένων εξόδων εργασίας και υλικού....

Άρθρον 33. Οι ιδιοκτήται των μεταλλείων υποχρεούνται ν’ αποζημιώσωσι τούς ιδιοκτήτας, ών ήθελον καταλάβει ή βλάψει τάς γαίας διά των μεταλλευτικών εργασιών. Και ει μέν εξ αυτών κωλύεται άνευ άλλης βλάβης η εντός του έτους συνήθης καλλιέργεια, η αποζημίωσις συνίσταται εις την εκ της καλλιεργείας καθαράν πρόσοδον κατά την γνωμοδότησιν εμπειροτεχνών, προστιθεμένου εις αυτήν και ενός τετάρτου της αυτής προσόδου· ει δε εκ των ειρημένων εργασιών και των ανασκαφών βλάπτονται αι γαίαι τοσούτον ώστε δεν δύνανται να χρησιμεύσωσιν εις καλλιέργειαν ή καταλαμβάνονται υπέρ το έτος, οι ιδιοκτήται των μεταλλείων υποχρεούνται να προσλάβωσιν αυτάς εις την περιοχήν του μεταλλείου επί αποζημιώσει οριζομένη υπό εμπειροτεχνών εις το διπλάσιον της της αξίας, ήν είχον αύται πρό της μεταλλεύσεως του μεταλλείου.».

Όπως προαναφέρθηκε, ενδιαφερόμενοι για την παραχώρηση της έκτασης είναι οι «Χαράλαμπος Φραγγίστας Ιατρός» και «Γεώργιος Κοτούλας Μαθητής».

Ο ιατρός Χαράλαμπος Φραγκίστας υπήρξε ένας από τους δύο γιούς του αγωνιστή Ιωάννη Φραγκίστα από την Ευρυτανία. Είναι αυτός που λίγο πριν πεθάνει ο πατέρας του, τον ανέβασε στο άλογό του και τον οδήγησε στον τελευταίο του περίπατο σε δρόμο της Λαμίας. Αστειευόμενος ο γερο-αγωνιστής παρομοίασε τον εαυτό του με την ιέρεια μητέρα των Αργείων Κλέοβη και Βίτωνα στην αρχαιότητα [περισσότερα βλέπε στην ανάρτηση: Νεκρολογία του αγωνιστή Ιωάννη Φραγκίστα (1764-1861)]. Ο άλλος γιός του αγωνιστή, ο Επαμεινώνδας Φραγκίστας, υπήρξε διαπρεπής νομικός. Το 1861 συνέγραψε στη Λαμία το έργο του «ΒΙΟΣ ΚΑΤΖΑΝΤΩΝΗ» σύμφωνα με τη διήγηση του αγωνιστή πατέρα του, με τον οποίο ο Κατσαντώνης υπήρξε συμπολεμιστής.

Στον εκλογικό κατάλογο της Κοινότητας Στυλίδας του 1915 είναι εγγεγραμμένος με α/α 653 και αριθμό μητρώου αρρένων 2267 ο Φραγκίστας Νικόλαος του Χαραλάμπους, ετών 36, επαγγέλματος Εργατικός και ενεστώτα τόπο διαμονής τη Στυλίδα. Πρόκειται για το γιό του Χαράλαμπου Φραγκίστα.

Ο Γεώργιος Κοτούλας αναφέρεται στο αίτημα ως μαθητής. Προφανώς πρόκειται για άτομο νεαρής ηλικίας και δημιουργείται προβληματισμός για το δικαίωμα συμμετοχής του σε δικαιοπραξία. Η απάντηση στον προβληματισμό αυτό δίνεται από τον εκλογικό κατάλογο του Δήμου Λαμιέων του 1879: με α/α 472 είναι εγγεγραμμένος ο Κοτούλας Γεώργιος του Κωνσταντίνου, ετών 30, επαγγέλματος κτηματίας και ενεστώτα τόπο διαμονής τη Λαμία. Επομένως, το 1871 ο Γεώργιος Κωτούλας ήταν 21 ετών.

Ακολουθεί το κείμενο του αιτήματος των ενδιαφερομένων για την παραχώρηση της έκτασης:

«Προς

Την Βασιλικήν Νομαρχίαν Φθιώτιδος

Λαμβάνομεν την τιμήν οι υποφαινόμενοι Χαράλαμπος Φραγγίστας Ιατρός και Γεώργιος Κοτούλας Μαθητής κάτοικοι Λαμίας, να παρακαλέσωμεν υμάς Κύριε Νομάρχα, όπως ενεργήσετε να μάς παραχωρηθή το υφ’ ημών ανακαλυφθέν μεταλλείον μαγγανίτου και χρωμίου κείμενον εις την περιφέρειαν του χωρίου Αχινού του Δήμου Φαλάρων και εντός των ιδιοκτήτων γαιών μας εις τάς θέσεις Λαγοβούνια, Αετός, Μαγούλα, Μαγκλαβά κ.λ.π. και συνορευόμενον Ανατολικώς από το χάνι του Αχινού διά του ρεύματος Αγίου Δημητρίου εν μέρει και διά καλλιεργημένων και ακαλλιεργήτων γαιών του χωρίου Αχινού μέχρι του λεγομένου κοκκίνου βράχου και κάτωθεν του χωρίου Νικόβης Δυτικώς από τρία σύνορα Νικόβης και Αχινού και Στυλίδος, Αετός μέχρι της Μεμονομένης Γκουρτζιάς της κειμένης κάτωθεν της Μαγούλας Μαγκλαβά. Μεσημβρινώς από την ιδίαν Γκουρτζιάν διά του παραθαλασίου Μύλου Σαράτζη, της παραλίας, και του παραλίου πλατάνου μέχρι του χανίου Αχινού και Αρκτικώς από τα μνησθέντα τρία σύνορα και Αετόν μέχρι κοκκίνου βράχου. Και επί τούτο επισυνάπτομεν διάγραμμα εις τριπλούν συνταχθέν υπό του Μηχανικού Κ. Τζιότζη με σμίκρινσιν 1]10,000 του Βασιλ. πήχεως κατά τον οποίον η ολική επιφάνεια του προς παραχώρησιν ζητουμένου χώρου ανέρχεται εις Στρέμματα τρείς χιλιάδας οκτακόσια ογδοήκοντα οκτώ και εξήκοντα έξ μέτρα αριθ. 3,888,66 2)δείγμα αμφοτέρων των μεταλλευμάτων εξ οκάδων δέκα αριθ. 10. 3)έτερα δύο διαγράμματα του αυτού Μηχανικού των ενεργηθεισών ανασκαφών. 4) έκθεσιν περιληπτικήν των συστατικών των εν λόγω μεταλλούχων χώρων, επιφυλασσόμεθα να προσαγάγωμεν άμα τη παραλαβή αυτών αναλυτικήν του χημικού έκθεσιν.

Υποσχόμεθα προσέτι διά της παρούσης μας να πληρώσωμεν κατ’ έτος προς το δημόσιον από της εκδόσεως του παραχωρητηρίου τρία λεπτά δι’ έκαστον στρέμμα της παραχωρηθησομένης εκτάσεως, τον προσδιορισθησόμενον επί της καθαράς προσόδου εκ του φόρου, κατ’ έτος, έν έκατοστόν της δραχμής επί του καθαρού εισοδήματος ως ορίζεται εν τοίς άρθροις 30 και 31 του νόμου.

Προσέτι θέλομεν συμμορφωθή κατά γράμμα με τον παρά της Κυβερνήσεως κανονισθησόμενον τρόπον τεχνικόν της μεταλλεύσεως κατά την διάταξιν του άρθρου 29 του σχετικού Νόμου.

Υποσχόμεθα συνάμα να πληρώσωμεν εις το δημόσιον το παρά της Κυβερνήσεως ορισθησόμενον μέρισμα επί του καθαρού εισοδήματος κατά τα άρθρα 7, και 33 του περί μεταλλείων Νόμου.

Εν Λαμίᾳ την 19 Οκτωβρίου 1871.

Ευπειθέστατοι

Χ. Φραγγίστας Γ. Κουτούλας

διά την αντιγραφήν

Εν Λαμίᾳ την 21 8βρίου 1871.

Ο υπογραμ. της Νομαρχ. Φθιωτιδοφωκίδος

(Τ.Σ.] Κ. Θωμόπουλος.»

Η διακήρυξη της Νομαρχίας Φθιώτιδος και Φωκίδος

Το κείμενο της διακήρυξης έχει ως εξής:

«Αριθ. 7867

ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ο ΝΟΜΑΡΧΗΣ ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ

ΚΑΙ ΦΩΚΙΔΟΣ

Διακηρύττει ότι

Οι Κύριοι Χαράλαμπος Φραγγίστας Ιατρός και Γεώργιος Κούτουλας Μαθητής κάτοικοι Λαμίας, διά της προς την Νομαρχίαν ταύτην υπό ημερομηνίαν 19 8βρίου ε.ε. αιτήσεώς των καταχωρηθείσης εις το υπ’ αριθ. 166 φύλλον του Βιβλίου των μεταλλείων εξαιτούνται την παραχώρησιν μεταλλείου Μαγγανίτου και χρωμίου, κειμένου εις την περιφέρειαν του Δήμου Φαλάρων αναφέροντος ρητώς ότι.

α΄.) Η αιτουμένη προς παραχώρησιν θέσις έχει έκτασιν μέν εκ στρεμμάτων τριών χιλιάδων οκτακοσίων ογδοήκοντα οκτώ και μέτρων εξήκοντα έξ (αριθ. 3888 και 66), συνορεύεται δε προς ανατολάς από το χάνι του Αχινού διά του ρεύματος Αγίου Δημητρίου έν μέρει και διά καλλιεργημένων και ακαλλιεργήτων γαιών του χωρίου Αχινού μέχρι του λεγομένου κοκκίνου Βράχου από κάτωθεν του χωρίου Νικόβης προς Δυσμάς από τρία σύνορα (Νικόβης, Αχινού και Στυλίδος) αετός μέχρι της μεμονωμένης Γκορτζιάς της κειμένης κάτωθεν της Μαγούλας Μαγκλαβά, προς Μεσημβρίαν από την ιδίαν Γκορτζιάν διά του παραθαλασσίου Μύλου Ταράτσης της παραλίας και του παραλίου Πλατάνου μέχρι του χανίου του Αχινού, και προς Άρκτον από τα μνησθέντα τρία σύνορα και Αετόν μέχρι κοκκίνου Βράχου.

β.) ότι υποχρεούνται να πληρώνωσι τον νενομισμένον επί τε της παραχωρηθησομένης επιφανείας και επί της καθαράς προσόδου προς το δημόσιον τούτου μεταλλείου φόρον και ότι θέλει συμμορφωθεί με τάς διατάξεις του Νόμου και τάς διαταγάς της Κυβερνήσεως τάς αφορώσας τον τρόπον της μεταλλεύσεως.

γ.) Η παρούσα διακήρυξις συνοδευομένη με την από 19 8βρίου ε.ε. αναφοράν των αιτούντων θέλει δημοσιευθή δι’ εξόδων εις τάς εφημερίδας «Φωνή του Λαού» και Φάρος της Όθρυος» ενταύθα εκδιδομένας, θέλει δε τοιχοκοληθή τη φροντίδι του Δημάρχου Λαμίας και μένει εκτιθησομένη επί τέσσαρας συνεχείς μήνας εις το Δημοσιότερον μέρος της πρωτευούσης του Νομού της Επαρχίας Φθιώτιδος του Δήμου Λαμίας, και εις το χωρίον Αχινόν, εις την περιφέρειαν του οποίου περιλαμβάνεται η περίμετρος της προς παραχώρησιν ζητουμένης εκτάσεως και εις το μέρος όπου διαμένωσιν οι αιτούντες την παραχώρησιν, επιμελεία των οικείων Δημάρχων. Προς τούτοις η παρούσα θέλει αναγινώσκεσθαι επ’ εκκλησίας κατά τρείς από της πρώτης τοιχοκολλήσεως Κυριακάς μετά την θείαν λειτουργίαν.

Διαρκουσών δε των δημοσιεύσεων τούτων η αναφορά των αιτούντων και τα διαγράμματα της επιφανείας θέλουσι μείνει εκτιθημένα εις το γραφείον της Νομαρχίας προς γνώσιν και οδηγίαν των ενδιαφερομένων.

Μετά την λήξιν της ταχθείσης τετραμήνου προθεσμίας υποβάλλονται προς την Νομαρχίαν εντός οκτώ ημερών αι απαιτούμεναι περί των δημοσιεύσεων και τοιχοκολλήσεων και επ’ εκκλησίας αναγνώσεων της διακηρύξεως ταύτης αποδείξεις, καθώς και αι τυχόν εις τάς εντοπίους αρχάς υποβληθείσαι αναφοραί της επί της προκειμένης υποθέσεως ενδιαφερομένων.

Εν Λαμίᾳ την 19 8βρίου 1871

Ο Νομαρχεύων

Β. Βατιμπέλας».

Τέλος, η εκμετάλλευση της έκτασης με τα μεταλλεύματα μαγγανίτη και χρωμίου στον Αχινό, όπως φαίνεται, δεν πραγματοποιήθηκε για άγνωστους λόγους.

 

 

 

ΕΙΚΟΝΕΣ

 

 

α

β

γ

δ

Εικ.1αβγδ. Το φύλλο 767/10-11-1871 της εφημερίδας ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ.

 

 

ΠΗΓΕΣ

1) Εφημερίδα ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ, φύλλο 767/10-11-1871, σελίδα 2, ψηφιακός σελιδοδείκτης 722.

2) Εθνικό τυπογραφείο.

 

 

Περί λειτουργίας διοδίων στο δρόμο Λαμίας-Στυλίδας κατά τα τέλη του 19ου αιώνα

           Εισαγωγή

Μετά τον σχηματισμό του ελληνικού κράτους καταβλήθηκε προσπάθεια για τη δημιουργία συγκοινωνιακού δικτύου με την ψήφιση νόμων «περί οδοποιΐας». Η πρώτη αναφορά για το θέμα απαντά στο ΦΕΚ 14/Α/13-04-1833, σύμφωνα με την οποία στην αρμοδιότητα της επί των Εσωτερικών Γραμματείας, το τότε Υπουργείο Εσωτερικών, υπάγεται «…ιζ΄) Η ανωτάτη διεύθυνσις της οδοποιΐας, γεφυροποιΐας και των υδραυλικών εργασιών, η φροντίς περί της συγκοινωνίας διαφόρων μερών του Κράτους διά καταλλήλων οδών εκ συμφώνου με την επί των Στρατιωτικών Γραμματείαν, η γνωμοδότησις περί δικαίων προσδιορισμών αφορώντων την φοροθεσίαν διά τα έξοδα οδοποιΐας, γεφυροποιΐας και υδραυλικών εργασιών, και η διατήρησις των περί τούτων εκδοθησομένων νόμων…».

Το 1852 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 39/Α/06-09-1852 ο νόμος ΣΣΤ΄ «Περί οδοποιΐας». Ο νόμος όριζε τις προδιαγραφές για την κατασκευή των δρόμων, την κατάταξη και το χαρακτηρισμό των οδών σε εθνικές, επαρχιακές και δημοτικές, τον τρόπο κατασκευής των οδών (δαπάνη, εργασία), την υποχρέωση προσωπικής εργασίας 12 ημερών το έτος για κατασκευή οδών και τη συντήρηση των οδών.

Το 1857 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 17/Α/12-06-1857 ο νόμος ΥΙΔ΄ «Περί χαρακτηρισμού εθνικών οδών». Μεταξύ των οδών που χαρακτηρίζονται ως εθνικοί οδοί είναι και η οδός Λαμίας-Στυλίδας (Εικ.1).

 

Η επιβολή διοδίων στην εθνική οδό Λαμίας-Στυλίδας

1. Το Βασιλικό διάταγμα του 1862

Το 1862 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 24/Α/30-04-1862 Βασιλικό διάταγμα για την επιβολή διοδίων στην εθνική οδό Λαμίας-Στυλίδας.

Με το Βασιλικό αυτό διάταγμα επιβλήθηκε η καταβολή διοδίων στα ζώα που διέβαιναν την εθνική οδό ως εξής:

-Για κάθε ίππο ή ημίονο 5 λεπτά.

-Για κάθε ίππο ή ημίονο φορτωμένο ή ζεμένο σε κάρο ή άμαξα 10 λεπτά.

-Για κάθε καμήλα φορτωμένη 10 λεπτά.

-Για κάθε όνο 5 λεπτά.

Διόδια καταβαλλόταν και όταν τα ζώα διέσχιζαν εν μέρει την οδό. Ενοικιαζόταν για μία τριετία ή εισπράττονταν με επιστασία, όταν η οικονομική προσφορά που δινόταν κατά την δημοπρασία κρινόταν από τον Υπουργό Οικονομικών μη συμφέρουσα για το δημόσιο. Η είσπραξη του χρηματικού ποσού γινόταν στους σταθμούς διοδίων. Το χρονικό διάστημα της ενοικίασης ορίσθηκε από τις 15 Μαΐου 1862 έως τις 14 Απριλίου 1865. Το ενοίκιο πληρώνεται στο αρμόδιο Ταμείο του κράτους σε 36 δόσεις με προκαταβολή της πρώτης δόσης αμέσως μετά την κοινοποίηση στον ενοικιαστή της έγκρισης του Υπουργείου Οικονομικών.

Το Βασιλικό διάταγμα αναφέρει τα εξής: 

«Περί επιβολής διοδίων επί των ιππασίμων, φορτηγών και υποζυγίων κτηνών των διαβαινόντων την από Λαμίας εις Στυλίδα και τ’ ανάπαλιν άγουσαν εθνικήν οδόν.

ΟΘΩΝ

ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Λαβόντες υπ’ όψιν το άρθρον 23 του από 2 Σεπτεμβρίου 1852 περί οδοποιΐας Νόμου,

Επί τή προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και των Οικονομικών Υπουργών απεφασίσαμεν και διατάσσομεν.

Λαβόντες υπ’ όψιν το άρθρον 23 του από 2 Σεπτεμβρίου 1852 περί οδοποιΐας Νόμου,

Άρθρον 1.

Επί των ιππασίμων και υποζυγίων κτηνών των διαβαινόντων την από Λαμίας εις Στυλίδα και τανάπαλιν άγουσαν εθνικήν οδόν, και έχουσαν δέκα σταδίων και επέκεινα επιβάλλονται διόδια επί τριετίαν ως εξής·

α΄.) Επί εκάστου ιππασίμου ίππου ή ημιόνου λεπ. πέντε 5

β΄.) Επί εκάστου ίππου ή ημιόνου φορτηγού ή εζευγμένου εις όχημα ή άμαξαν φορτηγόν, ως και επί καμήλου φορτηγού λεπτά δέκα…………10

γ΄.) Επί εκάστου όνου λεπτά πέντε………………………..5

Άρθρον 2.

Τα διόδια ταύτα πληρώνονται και όταν τα ζώα εν μέρει διέλθωσι την οδόν.

Άρθρον 3.

Τα διόδια ενοικιάζονται δι’ άπασαν την τριετίαν ή εισπράττονται δι’ επιστασίας, εάν η δοθείσα κατά την δημοπρασίαν προσφορά δεν θεωρηθή υπό του Ημετέρου επί των Οικονομικών Υπουργού συμφέρουσα τώ Δημοσίω.

Άρθρον 4.

Η είσπραξις των διοδίων γίνεται εις τους σταθμούς τους οποίους θέλει προσδιορίσει η διακήρυξις της ενοικιάσεως, η δε τριετία άρχεται από της δεκάτης πέμπτης του προσεχούς μηνός Μαΐου του τρέχοντος έτους και λήγει την 14 Απριλίου του έτους 1865.

Άρθρον 5.

Η δημοπρασία ενεργηθήσεται κατά τάς διατάξεις του από 30 Απριλίου 1855 Ημετέρου Διατάγματος του εκδοθέντος προς εκτέλεσιν του υπό στοιχ. ΣΟΖ΄. Παγίου Νόμου.

Άρθρον 6.

Το ενοίκιον διαιρούμενον εις τριάκοντα έξ δόσεις πληρώνεται εις το αρμόδιον Ταμείον του Κράτους, προκαταβαλλομένης της πρώτης δόσεως, άμα κοινοποιηθή εις τον ενοικιαστήν η έγκρισις του Υπουργείου των Οικονομικών.

Εις τους Ημετέρους επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργούς ανατίθεται η δημοσίευσις και εκτέλεσις του παρόντος Διατάγματος.

Εν Αθήναις, την 21 Απριλίου 1862.

ΟΘΩΝ

Χ.ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ. Ε.Α.ΣΙΜΟΣ.» (Εικ.2).

Από την εφαρμογή του νόμου για την καταβολή των διοδίων προέκυψαν προβλήματα ως προς την εφαρμογή του άρθρου 2, το οποίο προέβλεπε την καταβολή διοδίων και «όταν τα ζώα εν μέρει διέλθωσι την οδόν.». Οι γεωργοί και κτηματίες που κατείχαν εκμεταλλεύσιμες γεωργικές εκτάσεις γειτονικές με την οδό Λαμίας-Στυλίδας, εξέφρασαν παράπονα στη νομαρχία Φθιώτιδος και Φωκίδος για την εκ μέρους τους πληρωμή διοδίων. Η νομαρχία απευθύνθηκε προς το Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο για το θέμα απέστειλε διαταγή στη νομαρχία με ημερομηνία 30 Αυγούστου 1862. Η διαταγή κοινοποιήθηκε από τη νομαρχία στις αρμόδιες οικονομικές, διοικητικές και στρατιωτικές αρχές. Σύμφωνα με αυτή «…ουχί μόνον όταν κατά πλάτος διατέμνωσι την οδόν, αλλά και κατά μήκος όταν οι γεωργοί διέρχωνται διά των κτηνών των την οδόν μέχρι δύω σταδίων, οι ενοικιασταί δεν δικαιούνται να λάβωσι διόδια...». Για το θέμα έγραψε η λαμιώτικη εφημερίδα «ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ»:

«-Ευχαρίστως αναγγέλλομεν εις το κοινόν, και ιδίως εις τους παροδίους κτηματίας και γεωργούς, ότι το υπουργείον των Οικονομικών λαβόν υπ' όψιν τα δίκαια παράπονα αυτών εκφρασθέντα διά του δημοσίου τύπου και διαβιβασθέντα υπό της Νομαρχίας Φθιώτιδος και Φωκίδος, αναφορικώς ως πρός τα παρανόμως εισπραττόμενα διόδια επί της αμαξιτής από Λαμίας εις Στυλίδα οδού απέστειλεν εις την Νομαρχίαν την από 30 Αυγούστου 1862 διαταγήν κοινοποιηθείσαν εις τάς αρμοδίας αρχάς οικονομικάς και στρατιωτικάς ως και εις τάς δημοτικάς, διά της οποίας εξηγούν την αληθή έννοιαν του Νόμου, καταργεί τάς μέχρι τούδε ενεργουμένας καταχρήσεις· η διαταγή εκφράζεται ούτω.

Άδικον και αντικειμένη εις την διάταξιν του αρθρ. 2 του από 21 Απριλίου ε.ε. Υ.Β. Διατάγματος θεωρούμεν την αξίωσιν των ενοικιαστών περί πληρωμής διοδίων, και όταν κτήνος διέλθη κατά πλάτος την οδόν, διατέμνον ούτως ειπείν διά της διαβάσεώς του, ή όταν λυόμενα ζώα από του άλωνος επέλθωσιν εις την οδόν προς στιγμήν, ή όταν αγόμενα κτήνη εις πολιτισμόν δεήση να διέλθωσι την οδόν επί ελάχιστον μέρος, εις τάς περιστάσεις αυτάς δεν πρέπει να απαιτώνται διόδια, λαμβάνοντος υπ’ όψιν του ενοικιαστού ότι εις την από Αμφίσσης μέχρι Ιτέας άγουσαν οδόν απαλλάσονται τα κτήνη και όταν μόνον δύο στάδια διέλθωσιν την οδόν.

Κατά την διαταγήν λοιπόν ταύτην ουχί μόνον όταν κατά πλάτος διατέμνωσι την οδόν, αλλά και κατά μήκος όταν οι γεωργοί διέρχωνται διά των κτηνών των την οδόν μέχρι δύω σταδίων, οι ενοικιασταί δεν δικαιούνται να λάβωσι διόδια· της διαταγής ταύτης ακριβώς εφαρμοζομένης παύουσι τα δίκαια παράπονα των πολιτών.» (πηγή: εφημερίδα ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ, φύλλο 329/08-09-1862, σελίδες 3-4, ψηφιακοί σελιδοδείκτες 295 & 296).

2. Το Βασιλικό διάταγμα του 1865

Στις 14 Απριλίου 1865 έληξε η σύμβαση ενοικίασης των διοδίων. Στο ΦΕΚ 28/Α/12-05-1865 δημοσιεύθηκε το Βασιλικό διάταγμα της 30^ης Απριλίου 1865 «Περί διοδίων της από Λαμίας εις Στυλίδα και τ’ ανάπαλιν αγούσης οδού.». Το περιεχόμενό του είναι ακριβώς ίδιο με αυτό του ΦΕΚ 24/Α/30-04-1862. Οι τιμές είναι ίδιες, ο χρόνος ενοικίασης παραμένει τριετής. Η λήξη της σύμβασης ορίζεται στις 18 Μαΐου 1868. Αυτή τη φορά το διάταγμα υπογράφει ο νέος βασιλιάς Γεώργιος Α΄ (1863-1913).

Στο ΦΕΚ 30/Α/19-04-1866, στη στήλη «ΑΓΓΕΛΙΑΙ Αφορώσαι την δημόσιον υπηρεσίαν» πραγματοποιείται μνεία του Βασιλικού διατάγματος που αφορά τα διόδια του δρόμου Λαμίας-Στυλίδας: «Δι’ ομοίου της 3 Απριλίου ωρίσθησαν τα διόδια της από Λαμίαν εις Στυλίδα αγούσης.» (Εικ.3αβ).

3. Το Βασιλικό διάταγμα του 1868

Το 1868 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 5/Α/17-01-1868 ο νόμος ΣΞΓ΄ της 16^ης Δεκεμβρίου 1867 «Περί οδοποΐας». Τα άρθρα 27-33 του Κεφαλαίου Ε΄ «Περί συντηρήσεως των οδών» αναφέρονται στο θέμα της επιβολής διοδίων στις εθνικές, επαρχιακές και δημοτικές οδούς ως εξής:

«…Άρθρ.27. Επιτρέπεται η επιβολή διοδίων επί των εθνικών, επαρχιακών και δημοτικών οδών άμα μετά την κατασκευήν αυτών· τα πληρονόμενα διόδια προσδιορίζονται κατά στάδιον και κατ' ανώτατον όρον ως εφεξής·

α΄) Δι’ έκαστον ίππον, ημίονον, μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ ιππέως, μέχρι 1 λεπτού.

β΄) Δι’ έκαστον όνον, ωσαύτως, μέχρις 1/2 λεπτού.

γ΄) Δι’ έκαστον βουν πρός εμπορίαν ή κρεουργίαν μέχρις 1 λεπτού.

δ΄) Δι’ έκαστον προς εμπορίαν ή κρεουργίαν πρόβατον, αίγα, χοίρον και λοιπά ζώα το έν μέχρις 1/4 λεπτού.

ε΄) Δι’ έκαστον δίτροχον ή τετράτροχον όχημα, συρόμενον υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου, μέχρις 1 και 1/2 λεπτού.

στ΄) Ωσαύτως, συρόμενον υπό δύω ίππων, μέχρι 2 λεπτών.

ζ΄) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον εζευγμένον εις τα ειρημένα οχήματα, ανά 1/2 λεπτού.

η΄) Δι’ εκάστην φορτηγόν δίτροχον άμαξαν, συρομένην υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου ή δύω βοών, εάν μέν η άμαξα ή κενή, μέχρις 1 λεπτού, εάν δέ έχη φορτίον, 1 1/2 λεπτού.

θ΄) Δι’ εκάστην τοιαύτην τετράτροχον άμαξαν, συρομένην υπό δύω ίππων, ή ημιόνων, ή τεσσάρων βοών, εάν μέν ή κενή, μέχρι 1 και 1/4 λεπτού, εάν δε έχη φορτίον, 2 1/2 λεπτού.

ι΄) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον ή ημίονον ή ζεύγος βοών, κενής της αμάξης, 1/4 λεπτού, μετά φορτίου, 1/2.

ια΄) Δι’ έκαστον όνον, εζευγμένον εις άμαξαν 3/4 λεπτού. Τετράτροχος άμαξα, συρομένη υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου ή δύο βοών, εξομοιούται προς δίτροχον.

Άρθρ. 28. Αι εις τους γεωργούς ανήκουσαι, και χάριν συγκομιδής των προϊόντων αυτών τάς οδούς διερχόμεναι άμαξαι, ίπποι, ημίονοι, όνοι και εζευγμένοι βόες, υπόκεινται εις την πληρωμήν του ημίσεως των ανωτέρω οριζομένων διοδίων.

Άρθρ. 29. Εάν κατά τον υπολογισμόν του διοδίου πλεονάση κλάσμα λεπτού, ο φορολογούμενος απαλλάσεται της πληρωμής αυτού.

Άρθρ. 30. Εξαιρούνται της πληρωμής των διοδίων τα αυτά ζώα και άμαξαι, αι διερχόμεναι τάς οδούς προς καλλιέργειαν των γαιών, οι ίπποι της Αυλής, της ταχυδρομικής και τηλεγραφικής υπηρεσίας, της χωροφυλακής, του ιππικού, των ζευγιτών, προς δε των εν ενεργεία αξιωματικών του στρατού και της εθνοφυλακής, όταν διέρχονται τάς οδούς χάριν υπηρεσίας.

Άρθρ. 31. Η επιβολή και είσπραξις των διοδίων εντός των ανωτέρω οριζομένων μεγίστων όρων και εφ’ εκάστης εθνικής, επαρχιακής και δημοτικής οδού, κανονίζονται διά Β.Διατάγματος. Της εκδόσεως του Διατάγματος περί επιβολής διοδίων, επί δημοτικής οδού, προηγείται πράξις του δημοτικού συμβουλίου του δήμου, εν περιφερεία του οποίου κείται η οδός· διά δε τάς επαρχιακάς οδύς προηγείται πράξις του επαρχιακού Συμβουλίου.

Άρθρ. 32. Τα διόδια εισπράττονται διά τριετούς ενοικιάσεως, και εν απολύτω ανάγκη απ’ ευθείας, προς όφελος μέν του ταμείου της εθνικής οδοποιΐας, προκειμένου δε περί δημοτικών, προς όφελος των σχετικών δήμων, υποχρέων να δαπανήσωσι το εξ αυτών προερχόμενον ποσόν αποκλειστικώς εις τα απλά έργα της συντηρήσεως αυτών.

Άρθρ. 33. Επιτρέπεται εις την Κυβέρνησιν να παραχωρή εις δήμους, κοινότητας, εταιρίας ή ιδιώτας την σύστασιν γεφυρών επί τη απολαυή των κατά το προηγούμενον άρθρον οριζομένων διοδίων κατά τα ειδικώτερα περί τούτου διά Β. Διατάγματος ορισθησόμενα.».

Το 1868 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 48/Α/12-10-1868 νέο Βασιλικό διάταγμα της 12^ης Μαρτίου 1868 «Περί επιβολής διοδίων εις την από Λαμίας εις Στυλίδα ή τ’ ανάπαλιν άγουσαν εθνικήν οδόν».

Το Βασιλικό διάταγμα αναφέρει τα εξής:

«ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Περί επιβολής διοδίων εις την από Λαμίας εις Στυλίδα ή τ’ ανάπαλιν άγουσαν οδόν.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄.

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Λαβόντες υπ’ όψιν το άρθρον 27 του από 16 Δεκεμβρίου 1867 περί οδοποιΐας Νόμου.

Επί τη προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργών, αποφασίζομεν και διατάττομεν.

Άρθρον 1.

Επί των ιππασίμων, φορτηγών, υποζυγίων και προς εμπορίαν ή κρεουργίαν κτηνών, ως και των αμαξών ή οχημάτων, των διαβαινόντων την από Λαμίας εις Στυλίδα και τανάπαλιν άγουσαν εθνικήν οδόν, και έχουσαν έκτασιν δεκαέξ σταδίων και επέκεινα, επιβάλλονται διόδια επί τριετίαν ως εξής.

α΄.) Δι’ έκαστον ίππον, ημίονον, μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ ιππέως, λεπτά 5.

β΄.) Δι’ έκαστον όνον, ωσαύτως, λεπτά 3.

γ΄.) Δι’ έκαστον βούν προς εμπορίαν ή κρεουργίαν λεπτά 5.

δ΄.) Δι’ έκαστον προς εμπορίαν ή κρεουργίαν πρόβατον, αίγα, χοίρον και λοιπά μικρά ζώα λεπτά 1.

ε΄.) Δι’ έκαστον δίτροχον ή τετράτροχον όχημα, συρόμενον υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου, λεπτά 10.

στ΄.) Ωσαύτως, συρόμενον υπό δύω ίππων, λεπτά 15.

ζ΄.) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον, εζευγμένον εις τα ειρημένα οχήματα, λεπτά 5.

η΄.) Δι’ εκάστην φορτηγόν δίτροχον άμαξαν, συρομένην υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου ή δύο βοών, εάν μέν η άμαξα ή κενή λεπτά 10, εάν δ’ έχη φορτίον λεπτά 15.

θ΄.) Δι’ εκάστην τοιαύτην τετράτροχον άμαξαν, συρομένην υπό δύο ίππων ή ημιόνων ή τεσσάρων βοών, εάν μέν ή κενή λεπτά 15, εάν δ’ έχη φορτίον λεπτά 30.

ι΄.) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον ή ημίονον ή ζεύγος βοών, κενής της αμάξης, λεπτά 2, μετά φορτίου λεπτά 4.

ια΄.) Δι’ έκαστον όνον, εζευγμένον εις άμαξαν, λεπτά 5. Διατηρήσει απασών των παρά του Νόμου προβλεπομένων εξαιρέσεων.

Άρθρον 2

Τα διόδια ταύτα πληρόνονται και όταν τα ζώα εν μέρει διέλθωσι την οδόν.

Άρθρον 3

Τα διόδια ενοικιάζονται ή εισπράττονται δι’ επιστασίας δι’ άπασαν την τριετίαν, εάν η δοθείσα κατά την δημοπρασίαν προσφορά δεν θεωρηθή υπό του Ημετέρου επί των Οικονομικών Υπουργού συμφέρουσα τώ δημοσίω.

Άρθρον 4

Η είσπραξις των διοδίων γίνεται εις τους σταθμούς, τους οποίους θέλει προσδιορίσει η διακήρυξις της ενοικιάσεως, η δε τριετία άρχεται από της 15 προσεχούς Μαΐου τρέχοντος έτους, και λήγει την 11 του αυτού μηνός του έτους 1871.

Άρθρον 5

Η δημοπρασία ενεργηθήσεται κατά τάς διατάξεις του από 30 Απριλίου 1855 Β. Διατάγματος, του εκδοθέντος προς εκτέλεσιν του υπό στοιχ. ΣΟΖ΄. παγίου φορολογικού Νόμου.

Άρθρον 6.

Το ενοίκιον, διαιρούμενον εις τριάκοντα έξ ίσας δόσεις, πληρόνεται εις το αρμόδιον ταμείον του Κράτους τοίς μετρητοίς, προκαταβαλλομένης της πρώτης δόσεως, άμα κοινοποιηθή εις τον ενοικιαστήν η έγκρισις του Υπουργείου των Οικονομικών.

Εις τους Ημετέρους επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργούς ανατίθεται η δημοσίευσις και εκτέλεσις του παρόντος Διατάγματος.

Εν Αθήναις, την 12 Μαρτίου 1868.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Ε.ΣΙΜΟΣ. Δ.Γ.ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ»

Το 1869 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 2/Α/04-01-1869 Βασιλικό διάταγμα της 13^ης Δεκεμβρίου 1868 για την επιβολή διοδίων και στις καμήλες που διάβαιναν την εθνική οδό Λαμίας-Στυλίδας. Σύμφωνα με τον νόμο ΣΟΣΤ΄ «Περί επιβολής διοδίων εις τάς καμήλους» της 12^ης Νοεμβρίου 1868, το οποίο δημοσιεύθηκε στο ίδιο ΦΕΚ, καταβαλλόταν «Δι’ εκάστην κάμηλον, μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ αναβάτου, μέχρι δύο λεπτών (2).». Το Βασιλικό διάταγμα αναφέρει τα εξής:

«ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Περί επιβολής διοδίων εις τάς καμήλους επί της από Λαμίας εις Στυλίδα εθνικής αμαξιτής οδού.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄.

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Λαβόντες υπ’ όψιν τά άρθρα 27 και 28 του από 16 Δεκεμβρίου 1867 ΣΞΓ΄. περί οδοποιΐας νόμου, ως και τον συμπληρωματικόν περί επιβολής διοδίων εις τάς καμήλους.(α Νόμ. ΣΟΣΤ΄. της 6 Νοεμβρίου 1868.).

Προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργών, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν.

Άρθρον μόνον.

Επί των καμήλων, των διαβαινουσών την από Λαμίας εις Στυλίδα, και τἀνάπαλιν, εθνικήν αμαξιτήν οδόν, και έχουσαν μήκος δέκα έξ (16) και επέκεινα σταδίων, επιβάλλονται δι’ εκάστην κάμηλον διόδια εκ λεπτών δέκα (10) προς συμπλήρωσιν του από 12 Μαρτίου ε.ε. Ημετέρου Β.Διατάγματος περί επιβολής διοδίων επί της αυτής οδού.

Εις τους Ημετέρους επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργούς ανατίθεται η δημοσίευσις και εκτέλεσις του παρόντος Διατάγματος.

Εν Αθήναις, την 13 Δεκεμβρίου 1868.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Δ.Γ.ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ Ι.ΒΑΛΑΣΟΠΟΥΛΟΣ»

 

4. Το Βασιλικό διάταγμα του 1871

Το 1871 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 53/Α/15-12-1871 το Βασιλικό διάταγμα της 20^ης Νοεμβρίου 1871 «Περί επιβολής διοδίων επί της μεταξύ Λαμίας και Στυλίδος εθνικής αμαξιτής οδού».

Το Βασιλικό διάταγμα αναφέρει τα εξής:

«ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Περί επιβολής διοδίων επί της μεταξύ Λαμίας και Στυλίδος εθνικής αμαξιτής οδού.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄.

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Λαβόντες υπ’ όψιν το άρθρον 27 του από 16 Δεκεμβρίου 1867 περί οδοποιΐας Νόμου.

Επί τη προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργών, αποφασίζομεν και διατάττομεν.

Άρθρον 1.

Επί των ιππασίμων, φορτηγών, υποζυγίων και προς εμπορίαν ή κρεουργίαν κτηνών, ως και των αμαξών ή οχημάτων, των διαβαινόντων την από Λαμίας εις Στυλίδα και τἀνάπαλιν άγουσαν εθνικήν οδόν, και έχουσαν έκτασιν δεκαέξ σταδίων και επέκεινα, επιβάλλονται διόδια επί τριετίαν ως εξής.

α΄.) Δι’ έκαστον ίππον, ημίονον, μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ ιππέως, λεπτά 5.

β΄.) Δι’ έκαστον όνον, ωσαύτως, λεπτά 3.

γ΄.) Δι’ έκαστον βούν προς εμπορίαν ή κρεουργίαν λεπτά 5.

δ΄.) Δι’ έκαστον προς εμπορίαν ή κρεουργίαν πρόβατον, αίγα, χοίρον και λοιπά μικρά ζώα λεπτά 1.

ε΄.) Δι’ έκαστον δίτροχον ή τετράτροχον όχημα, συρόμενον υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου, λεπτά 10.

στ΄.) Ωσαύτως, συρόμενον υπό δύω ίππων, λεπτά 15.

ζ΄.) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον, εζευγμένον εις τα ειρημένα οχήματα, λεπτά 5.

η΄.) Δι’ εκάστην φορτηγόν δίτροχον άμαξαν, συρομένην υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου ή δύο βοών, εάν μέν η άμαξα ή κενή λεπτά 10, εάν δ’ έχη φορτίον λεπτά 15.

θ΄.) Δι’ εκάστην τοιαύτην τετράτροχον άμαξαν, συρομένην υπό δύο ίππων ή ημιόνων ή τεσσσάρων βοών, εάν μέν ή κενή λεπτά 15, εάν δ’ έχη φορτίον λεπτά 30.

ι΄.) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον ή ημίονον ή ζεύγος βοών, κενής της αμάξης, λεπτά 2, μετά φορτίου λεπτά 4.

Τετράτροχος άμαξα συρομένη υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου ή δύο βοών εξομοιούται προς δίτροχον.

Άρθρον 2

Τα διόδια ταύτα πληρόνονται και όταν τα ζώα εν μέρει διέλθωσι κατά μήκος την οδόν ταύτην και ουχί κατ’ εύρος.

Άρθρον 3

Τα διόδια ενοικιάζονται ή εισπράττονται δι’ επιστασίας δι’ άπασαν την τριετίαν, εάν η δοθείσα κατά την δημοπρασίαν προσφορά δεν θεωρηθή υπό του Ημετέρου επί των Οικονομικών Υπουργού συμφέρουσα τώ δημοσίω.

Άρθρον 4

Εν περιπτώσει ενοικιάσεως, η είσπραξις των διοδίων γίνεται εις τους σταθμούς, τους οποίους θέλει προσδιορίσει η διακήρυξις της δημοπρασίας, η δε τριετία άρχεται από της λήξεως της τρεχούσης τριετούς ενοικιάσεως, ήτοι από της 14 Φεβρουαρίου 1872 και λήγει την 13 Φεβρουαρίου 1875.

Άρθρον 5

Η δημοπρασία ενεργηθήσεται κατά τάς διατάξεις του από 30 Απριλίου 1855 Β. Διατάγματος, του εκδοθέντος προς εκτέλεσιν του υπό στοιχ. ΣΟΖ΄. παγίου φορολογικού νόμου.

Άρθρον 6.

Το ενοίκιον, διαιρούμενον εις τριάκοντα έξ ίσας δόσεις, πληρόνεται εις το αρμόδιον ταμείον του Κράτους τοίς μετρητοίς, προκαταβαλλομένης της πρώτης δόσεως, άμα κοινοποιηθή εις τον ενοικιαστήν η έγκρισις του Υπουργείου των Οικονομικών.

Εις τους Ημετέρους επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργούς ανατίθεται η δημοσίευσις και εκτέλεσις του παρόντος Διατάγματος.

Εν Αθήναις, την 20 Νοεμβρίου 1871.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Θ.Α.ΖΑΪΜΗΣ. Θ.Π.ΔΗΛΙΓΙΑΝΝΗΣ.»

Ένα μήνα αργότερα, εκδόθηκε το Βασιλικό διάταγμα της 22ας Δεκεμβρίου 1871 «Περί επιβολής διοδίων επί των διαβαινουσών καμήλων τάς από Αμφίσσης εις Ιτέαν και από Λαμίας εις Στυλίδα αμαξιτάς εθνικάς οδούς.», το οποίο δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 1/Α/15-01-1872.

Το Βασιλικό διάταγμα αναφέρει τα εξής:

«ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Περί επιβολής διοδίων επί των διαβαινουσών καμήλων τάς από Αμφίσσης εις Ιτέαν και από Λαμίας εις Στυλίδα αμαξιτάς εθνικάς οδούς.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄.

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Έχοντες υπ’ όψιν τα άρθρα 27 και 28 του από 16 Δεκεμβρίου 1867 ΣΞΓ΄. περί οδοποιίας νόμου.

Τον από 6 Νοεμβρίου ΤΟΣΤ΄. νόμον περί επιβολής διοδίων εις τάς καμήλους.

Προς συμπλήρωσιν των από 20 Νοεμβρίου ε.ε. Ημετέρων Διαταγμάτων, δι’ ών επεβλήθησαν διόδια εις τάς εθνικάς οδούς από Αμφίσσης εις Ιτέαν και από Λαμίας εις Στυλίδα· επί τη προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργών, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν.

Επί των διαβαινουσών καμήλων τάς από Αμφίσσης εις Ιτέαν και από Λαμίας εις Στυλίδα αμαξιτάς οδούς ή τ’ ανάπαλιν επιβάλλονται τα εξής διόδια επί νέαν τριετίαν.

Δι’ εκάστην κάμηλον μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ αναβάτου λεπτά δέκα (10).

Εις τους Ημετέρους επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργούς ανατίθεται η δημοσίευσις και εκτέλεσις του παρόντος Διατάγματος.

Εν Αθήναις, την 22 Δεκεμβρίου 1871.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ.

Θ.Α.ΖΑΪΜΗΣ. Θ.Π.ΔΗΛΙΓΙΑΝΝΗΣ.»

 

5. Το Βασιλικό διάταγμα του 1875

Το 1875 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 5/Α/05-02-1875 το Βασιλικό διάταγμα της 21^ης Ιανουαρίου 1875 «Περί επιβολής διοδίων εις την από Λαμίας εις Στυλίδα εθνικήν αμαξιτήν οδόν».

Το Βασιλικό διάταγμα αναφέρει τα εξής:

«ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Περί επιβολής διοδίων εις την από Λαμίας εις Στυλίδα εθνικήν αμαξιτήν οδόν.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Λαβόντες υπ’ όψιν το άρθρον 27 του από 16 Δεκεμβρίου 1867 περί οδοποιΐας Νόμου.

Τον από 6 Νοεμβρίου ΤΟΣΤ΄ νόμον περί επιβολής διοδίων εις τάς καμήλους·

Επί τη προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργών, αποφασίζομεν και διατάσσομεν.

Άρθρον 1.

Επί των ιππασίμων, φορτηγών, υποζυγίων και προς εμπορίαν ή κρεουργίαν κτηνών, ως και των αμαξών ή οχημάτων, των διαβαινόντων την από Λαμίας εις Στυλίδα ή τἀνάπαλιν άγουσαν εθνικήν οδόν, και έχουσαν έκτασιν δεκαέξ σταδίων και επέκεινα, επιβάλλονται διόδια επί νέαν τριετίαν ως εξής.

α΄.) Δι’ έκαστον ίππον, ημίονον, μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ ιππέως, λεπτά 5.

β΄.) Δι’ έκαστον όνον, ωσαύτως, λεπτά 3.

γ΄.) Δι’ έκαστον βούν προς εμπορίαν ή κρεουργίαν λεπ. 5.

δ΄.) Δι’ έκαστον προς εμπορίαν ή κρεουργίαν πρόβατον, αίγα, χοίρον και λοιπά μικρά ζώα λεπτόν 1.

ε΄.) Δι’ έκαστον δίτροχον ή τετράτροχον όχημα, συρόμενον υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου, λεπτά 10.

στ΄.) Ωσαύτως, συρόμενον υπό δύο ίππων, λεπτά 15.

ζ΄.) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον, εζευγμένον εις τα ειρημένα οχήματα, λεπτά 5.

η΄.) Δι’ εκάστην φορτηγόν δίτροχον άμαξαν, συρομένην υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου ή δύο βοών, εάν μέν η άμαξα ή κενή λεπτά 10, εάν δ’ έχη φορτίον λεπτά 15.

θ΄.) Δι’ εκάστην τοιαύτην τετράτροχον άμαξαν, συρομένην υπό δύο ίππων ή ημιόνων ή τεσσάρων βοών, εάν μέν ή κενή λεπτά 15, εάν δ’ έχη φορτίον λεπτά 30.

ι΄.) Δι’ έκαστον περιπλέον ίππον ή ημίονον ή ζεύγος βοών, κενής ούσης της αμάξης, λεπτά 2, μετά φορτίου λεπτά 5.

ια΄) Δι’ έκαστον όνον εζευγμένον εις άμαξαν λεπτά 5.

ιβ΄) Δι’ εκάστην κάμηλον μετά ή άνευ φορτίου, μετά ή άνευ αναβάτου λεπτά 10.

Τετράτροχος άμαξα συρομένη υφ’ ενός ίππου ή ημιόνου ή δύο βοών εξομοιούται προς δίτροχον.

Άρθρον 2

Τα διόδια ταύτα πληρόνονται και όταν τα ζώα εν μέρει διέλθωσι κατά μήκος την οδόν ταύτην και ουχί κατ’ εύρος.

Άρθρον 3

Τα διόδια ενοικιάζονται ή εισπράττονται δι’ επιστασίας δι’ άπασαν την νέαν τριετίαν, εάν η δοθείσα κατά την δημοπρασίαν προσφορά δεν θεωρηθή υπό του Ημετέρου επί των Οικονομικών υπουργού συμφέρουσα τώ δημοσίω.

Άρθρον 4

Εν περιπτώσει ενοικιάσεως, η είσπραξις των διοδίων γίνεται εις τους σταθμούς, τους οποίους θέλει προσδιορίσει η διακήρυξις της δημοπρασίας, η δε τριετία άρχεται από της λήξεως της τρεχούσης τριετούς ενοικιάσεως, ήτοι από της 14 Φεβρουαρίου 1875 και λήγει την 13 Φεβρουαρίου 1878.

Άρθρον 5

Η δημοπρασία ενεργηθήσεται κατά τάς διατάξεις του από 30 Απριλίου 1855 Β. Διατάγματος, του εκδοθέντος προς εκτέλεσιν του υπό στοιχ. ΣΟΖ΄. παγίου φορολογικού νόμου.

Άρθρον 6.

Το ενοίκιον, διαιρούμενον εις τριάκοντα έξ ίσας δόσεις, πληρόνεται εις το αρμόδιον ταμείον του Κράτους τοίς μετρητοίς, προκαταβαλλομένης της πρώτης δόσεως, άμα κοινοποιηθή εις τον ενοικιαστήν η έγκρισις του Υπουργείου των Οικονομικών.

Εις τους Ημετέρους επί των Εσωτερικών και Οικονομικών υπουργούς ανατίθεται η δημοσίευσις και εκτέλεσις του παρόντος Διατάγματος.

Εν Αθήναις, την 21 Ιανουαρίου 1875.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Δ.Γ.ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ. Β.Κ.ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ.»

 

6. Το Βασιλικό διάταγμα του 1878

Το 1878 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 13/Α/13-02-1878 το Βασιλικό διάταγμα της 21^ης Ιανουαρίου 1878 «Περί επιβολής διοδίων εις την από Λαμίας εις Στυλίδα εθνικήν αμαξιτήν οδόν». Το περιεχόμενό του είναι ακριβώς ίδιο με αυτό του προηγουμένου Βασιλικού διατάγματος του 1875. Το χρονικό διάστημα της νέας τριετίας ορίζεται από 14 Φεβρουαρίου 1878 έως 13 Φεβρουαρίου 1881 (Εικ.4αβ).

 

7. Το Βασιλικό διάταγμα του 1881

Το 1881 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 16/Α/17-02-1881 το Βασιλικό διάταγμα της 14^ης Ιανουαρίου 1881 «Περί επιβολής διοδίων εις την από Λαμίας εις Στυλίδα εθνικήν αμαξιτήν οδόν». Το περιεχόμενό του είναι ίδιο με αυτό του προηγουμένου Βασιλικού διατάγματος του 1878. Το χρονικό διάστημα της νέας τριετίας ορίζεται από 14 Φεβρουαρίου 1881 έως 13 Φεβρουαρίου 1884.

 

8. Το Βασιλικό διάταγμα του 1884

Το 1884 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 40/Α/30-01-1884 το Βασιλικό διάταγμα της 25^ης Ιανουαρίου 1884 «Περί επιβολής διοδίων της από Λαμίας εις Στυλίδα εθνικής οδού». Το περιεχόμενό του είναι ίδιο με αυτό του προηγουμένου Βασιλικού διατάγματος του 1881. Το χρονικό διάστημα της νέας τριετίας ορίζεται από 14 Φεβρουαρίου 1884 έως 13 Φεβρουαρίου 1887.

 

9. Το Βασιλικό διάταγμα του 1887

Το 1887 δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 32/Α/09-02-1887 το Βασιλικό διάταγμα της 5^ης Φεβρουαρίου 1887 «Περί διοδίων της από Λαμίας εις Στυλίδα εθνικής οδού». Το περιεχόμενό του είναι ίδιο με αυτό του Βασιλικού διατάγματος του 1884 με την προσθήκη ενός ακόμη άρθρου για την περίπτωση εξαίρεσης πληρωμής φόρου διοδίων.

Σύμφωνα με το άρθρο αυτό «Εξαιρούνται της πληρωμής φόρου διοδίων, εκτός των εν τώ άνω μνησθέντι υπό στοιχ. ΣΞΓ΄ νόμω οριζομένων, τά κάρρα και ζώα των εργολάβων του Δημοσίου, τα μεταφέροντα υλικά προς επισκευήν ή συντήρησιν των οδών, ή κατασκευήν τεχνικού τινος έργου.».

Το χρονικό διάστημα της νέας τριετίας ορίζεται από 14 Φεβρουαρίου 1887 έως 13 Φεβρουαρίου 1890 (Εικ. 5αβ).

 

Επίλογος

Άγνωστο παραμένει τι ακολούθησε μετά τη λήξη της τριετίας 1887-1890. Παρά την έρευνα στα επόμενα Φύλλα της Εφημερίδας Κυβερνήσεως δεν εντοπίσθηκε Βασιλικό διάταγμα σχετικό με διόδια στην εθνική οδό Λαμίας-Στυλίδας. Ίσως με την αύξηση της έκτασης του Ελληνικού Βασιλείου λόγω της ενσωμάτωση της Θεσσαλίας (1881) δημιουργήθηκαν διαφορετικές συνθήκες και καταργήθηκε η καταβολή διοδίων.

Υ.Γ.: 1) Νομίσματα του Όθωνα βλέπε εδώ.

         2) Νομίσματα του Γεωργίου Α΄ βλέπε εδώ. 

 

 

 

ΕΙΚΟΝΕΣ

 

Εικ.1. Ο χαρακτηρισμός ως εθνικής οδού του δρόμου Λαμίας-Στυλίδας.

 

Εικ.2. Το Βασιλικό διάταγμα του 1862 για την επιβολή διοδίων.

 

α

β

Εικ.3αβ. Το Βασιλικό διάταγμα του 1865 με την συνέχιση επιβολής διοδίων.

 

α

β

Εικ.4αβ. Το Βασιλικό διάταγμα του 1878 με την συνέχιση επιβολής διοδίων.

 

 

α

β

Εικ.5αβ. Το Βασιλικό διάταγμα του 1887 με την συνέχιση επιβολής διοδίων.

 

 

ΠΗΓΗ

Εθνικό τυπογραφείο.

 

 

 

 

 

Από το αρχείο του αειμνήστου προέδρου της Παλαιοκερασιάς Φθιώτιδας Γεωργίου Δημ. Αλεξόπουλου (1895-1947)

                                                                                                                       Ευχαριστούμε θερμά την

                        οικογένεια Αλεξόπουλου

                        για την αποστολή του

                         αρχειακού υλικού

Σε μια ευγενική χειρονομία οι απόγονοι της οικογένειας του αειμνήστου προέδρου της Παλαιοκερασιάς Γεωργίου Δημ. Αλεξόπουλου (1895-1947) μας απέστειλαν σε ψηφιακή μορφή το αρχείο του, το οποίο αποτελείται από φωτογραφίες και έγγραφα. Ορισμένα έγγραφα, όπως για παράδειγμα αυτά που αφορούν τα αποτελέσματα των εκλογών της 31ης Μαρτίου 1946 στην Παλαιοκερασιά, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την τοπική ιστορία του χωριού. Προηγείται η δημοσίευση των φωτογραφιών και ακολουθούν τα έγγραφα κατά χρονολογική σειρά αρχίζοντας από τα παλαιότερα.

Α. Φωτογραφίες:

   

α

β

Εικ. 1αβ. Στη μέση ο Γεώργιος Δημ. Αλεξόπουλος. Στο πίσω μέρος της φωτογραφίας (Εικ.1β) αναγράφεται: «Μπακόγι(ω)ργος Παναγ(ιώτης) Αλεξόπουλος Γεώργιος Στεργίου Ευ(ά)γγ(ελος)» και «Γαλλία Οράνζ την 18-1-1918».

Οι εικονιζόμενοι συμμετείχαν προφανώς σε κάποια στρατιωτική αποστολή στη σύμμαχο Γαλλία κατά τη διάρκεια του Α΄ παγκοσμίου πολέμου. Η πόλη Οράνζ της Προβηγκίας βρίσκεται στη νότια Γαλλία. Υπαινιγμός για την αυστηρή πειθαρχία του στρατοπέδου της Οράνζ καταγράφεται σέ εφημερίδα της Μυτιλήνης εκείνης της εποχής: “...Αλλ’ οι άνδρες της φρουράς του «Μερσεντές» είνε «τάφοι». Διαλεγμένοι μεταξύ των πλέον εμπίστων, εξωκειώθησαν πλέον εις την στρατιωτικοδιπλωματικήν υπηρεσίαν των υπό την αγρυπνούσαν απειλήν της «οκτάρας» ή της εξαποστολής των εις το στρατόπαιδον της «Οράνζ» την οποίαν επισείει επί της κεφαλής των ο άφθαστος εις δραστηριότητα, αλλά και γλυκυτάτην αυστηρότητα μοίραρχος κ.Μάνως Τσάκωνας ο ... στρατιωτικός διοικητής του «Μερσεντές»...”. (πηγή: εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΛΟΓΟΣ, φύλλο 878/19-08-1919, πρωτοσέλιδο.).

Αξίζει να σημειωθεί ότι έξι ημέρες πριν τη φωτογράφιση των εικονιζόμενων, στις 12 Ιανουαρίου 1918, έφτασε στην Αθήνα για επίσημη επίσκεψη ο Γάλλος αρχιστράτηγος Γκιγιωμά (γαλλ. Marie Louis Adolphe Guillaumat) (φωτογραφίες από την επίσκεψή του στην Αθήνα βλέπε στην ανάρτηση «190 χρόνια σχολή Ευελπίδων»).

 

 

 

Εικ. 2. Στη φωτογραφία εύζωνας με την επίσημη στολή του. Δυστυχώς στο πίσω μέρος της φωτογραφίας δεν υπάρχουν γραπτές πληροφορίες για τον εικονιζόμενο, ούτε το έτος χρονολόγησης.

Αν δεν είναι ο ίδιος ο Γεώργιος Δημ. Αλεξόπουλος τότε ίσως είναι ο αδερφός του Ιωάννης που σκοτώθηκε στο Καλέ Γκρότο (κατάληψη υψώματος Ουλού Ντάγ) πολεμώντας με το 3/40 Σύνταγμα ευζώνων (βλέπε το επόμενο τεκμήριο στην Εικ.3αβ). Υπάρχει κάποια πιθανότητα να είναι ο άλλος αδελφός τους Χρήστος, ο οποίος κατέγραψε τις πολεμικές εμπειρίες του σε ημερολόγιο, πολεμώντας με το 5/42 Σύνταγμα ευζώνων. Σίγουρα πάντως πρόκειται για κάποιο πρόσωπο από την οικογένεια ή στενό συγγενή του Γεωργίου Δημ. Αλεξόπουλου.

 

Β. Έγγραφα:

 

 

Εικ. 3α. Βεβαίωση για το θάνατο του Ιωάννη Δημ. Αλεξόπουλου στη μάχη της 16ης Αυγούστου 1921 «παρά το Καλέ Γκρότο» (μάχη κατάληψης του υψώματος Ουλού Ντάγ).

Η βεβαίωση αναφέρει τα εξής:

«3/40 Σ/μα Ευζώνων          5^ος Λόχος/

Βεβαίωσις/

Ο κάτωθι υπογεγραμμένος Συνταγματάρχης του Πεζι/

κού Εδιπίδης Αλέξανδρος Δ/τής του άνω Σ/τος βεβαιώ ότι/

ο στρατιώτης Αλεξόπουλος Ιωάννης του Δημητρίου καταγωγής/

εκ Τσερνοβίτι-Φαλάρου-Φθιωτιδοφωκίδος υπηρετών εις το υπ’/

εμέ Συν/μα εις τον 5^ον Λόχον εφονεύθη κατά την μάχην της 16^ης/

Αυγούστου παρά το Καλε-Γκρότο.-/

Εν ΤΤ 930 τη 19 Αυγούστου 1921/

ο/

Διοικητής του Συν/τος»

Η παραπάνω βεβαίωση αποτελεί δυστυχώς την απάντηση στο ερώτημα που απηύθυνε εγγράφως προς τη διοίκηση του 2^ου Συντάγματος πεζικού ο άλλος αδερφός τους, ο Χρήστος Δημ. Αλεξόπουλος (Εικ. 3β).

 

 

Εικ. 3β. Αίτηση πληροφορίας του Χρήστου Δημ. Αλεξόπουλου. (πηγή τεκμηρίου: αρχείο Χρήστου Δημ. Αλεξόπουλου).

Η αίτηση προέρχεται από το αρχείο του Χρήστου Δημ. Αλεξόπουλου και αναφέρει τα εξής:

«Αίτεισις./

Ο Στρατιώτης Αλεξόπουλος/

Χρίστος αιτεί όπος/

ο λόχος του ζητίση πλιρο-/

φορίες από το 2^ον Πεζι(κον)/

Σύν/μα όπος μάς πλιρο/

φορέση διά την υγείαν/

του αδελφού του.».

Ο Χρήστος Δημ. Αλεξόπουλος στο ημερολόγιό του ανέφερε συχνά για τα αδέρφια του τον «Γιάννη» και τον «Γεώργιο» [βλέπε αποσπάσματα από το ημερολόγιό του στην ανάρτηση: Τσερνοβίτι: Η συμμετοχή των κατοίκων του Τσερνοβιτίου στις Εκστρατείες Ουκρανίας και Μικράς Ασίας (1919-1922).]. Και τα δύο αδέρφια του υπηρετούσαν στο 2^ο Σύνταγμα πεζικού της ΧΙΙΙ Μεραρχίας.

Μετά τις επιχειρήσεις Μαρτίου 1921 προς Αφιόν Καραχισάρ, ο Γιάννης αποσπάστηκε ή μετατέθηκε από το 2^ο Σύνταγμα πεζικού στο 3/40 Σύνταγμα ευζώνων της ΙΧ Μεραρχίας και ο Χρήστος δεν μπορούσε να τον συναντήσει. Τότε απευθύνθηκε εγγράφως με Αίτηση προς το λόχο του για να ενημερωθεί επίσημα για την υγεία του αδερφού του (Εικ.3β). Η Αίτηση στάλθηκε μετά τον Απρίλιο του 1921 και την επιστροφή τους στο Ουσάκ. Είναι άγνωστο αν υπήρξε επίσημη απάντηση από τον 11ο λόχο του ΙΙΙ Τάγματος του 5/42 Συντάγματος ευζώνων στον Χρήστο.

Ο Γιάννης με το 3/40 Σύνταγμα ευζώνων πολέμησε στις Επιχειρήσεις προς Άγκυρα το καλοκαίρι του 1921. Στις 16 Αυγούστου 1921 σκοτώθηκε σε μάχη κοντά στο Καλέ Γκρότο κατά την κατάληψη του υψώματος Ουλού Ντάγ: «Το μεσημέρι της 16^ης Αυγούστου δύο τάγματα Ευζώνων επετέθησαν με εφ’ όπλου λόγχη κατά του Ουλού Ντάγ και επί πέντε ώρες πολέμησαν σώμα με σώμα. Πήραν το οχυρό. Αλλά άφησαν στο πεδίο της μάχης να κείτονται περισσότεροι από 250 Εύζωνοι και οι μισοί αξιωματικοί τους.» (πηγή: Νικολάου Ι. Μέρτζου, Η Μικρασιατική Εκστρατεία. Φωτογραφίες Θεοδώρου Νικολέρη, Θεσσαλονίκη 2008, σελίδα 172.) (Εικ.4αβ). Μεταξύ των νεκρών ευζώνων ήταν και ο Γιάννης.

 

 

 

α

β

Εικ. 4αβ. Χάρτης του λόφου του Ουλού Ντάγ (τουρκ. Uludag tepesi) (Εικ.4α) και φωτογραφία του σήμερα (Εικ.4β). Κατά τη μάχη για την κατάληψη του υψώματος σκοτώθηκε ο Ιωάννης Δημ. Αλεξόπουλος. (πηγή φωτογραφίας: Google maps).

Σύμφωνα με μαρτυρία του Αλεξάνδρου Δημ. Αλεξόπουλου, όπως την μετέφερε ο Χρήστος Δημ. Αλεξόπουλος, ο Χρήστος με δυσκολία αναγνώρισε τον νεκρό αδερφό του γιατί ήταν κατάμαυρος και καμένος από τον κουρνιαχτό της μάχης και τα εχθρικά πυρά (βλέπε και Αλεξόπουλος Ιωάννης του Δημητρίου (;-1921) στην ανάρτηση Τσερνοβίτι: Η συμμετοχή των κατοίκων του Τσερνοβιτίου στις Εκστρατείες Ουκρανίας και Μικράς Ασίας (1919-1922).].

 

 

 

Εικ. 5. Παλαιοκερασιά Φθιώτιδας. Ο δρόμος με τη γαλάζια διαγράμμιση είναι η οδός Ιωάννη Αλεξόπουλου. (πηγή φωτογραφίας: Google Earth).

Η έρευνα αυτή έδωσε απάντηση μετά από πολλά χρόνια στην παιδική απορία μου για την ονομασία του δρόμου εμπρός από το πατρικό μου σπίτι. Παίζοντας στην αυλή του σπιτιού, κατά τις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου που έμαθα ανάγνωση, διάβαζα στη γαλάζια πινακίδα με λευκά γράμματα, που ήταν στερεωμένη στον πέτρινο τοίχο του απέναντι γειτονικού σπιτιού: «ΟΔΟΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ». (Εικ.5).

 

 

 

Εικ. 6. Αποδεικτικό πληρωμής φόρου ελαίου του 1931.

 

 

 

Εικ. 7. Αποδεικτικό πληρωμής φόρου αγροφυλακής του 1935.

 

 

 

α

β

γ

Εικ. 8αβγ. Αποδεικτικά απογραφής της 16ης Οκτωβρίου 1940 της οικογένειας του Γεωργίου Δημ. Αλεξόπουλου.

 

 

 

Εικ. 9. Βεβαίωση κατοχής βοδιού υπογεγραμμένη από τον πρόεδρο της Καλοσκοπής του 1945.

 

 

 

Εικ. 10α. Διαβιβαστικό αντιγράφου της πράξης αποτελεσμάτων διαλογής ψήφων των βουλευτικών εκλογών της 31ης Μαρτίου 1946.

 

 

 

Εικ. 10β. Την Κυριακή 31 Μαρτίου 1946 διεξήχθησαν βουλευτικές εκλογές από την κυβέρνηση Θεμιστοκλή Σοφούλη. Στο παραπάνω τεκμήριο δημοσιεύονται τα αποτελέσματα των εκλογών στην Παλαιοκερασιά.

Το κείμενο αναφέρει τα εξής:

«Αριθ.7

Εν Παλαιοκερασιά Φθ/δος σήμερον την 31 Μαρτίου 1946 ημέραν Κυ-/

ριακήν κ΄ ώραν 22.10! (10.10 μ.μ.) η κατά τα ανωτέρω Εφορ. επιτροπή/

μετά την περάτωσιν της διαλογής των ψηφοδελτίων και το κλείσιμον των/

οικείων πινάκων προέβη εις την αρίθμησιν των ψήφων εξ ής προέκυ-/

ψαν τα ακόλουθα αποτελέσματα. Η διαλογή επερατώθη την αυτήν/

ημέραν της εκλογής, ήτοι την 31 Μαρτίου 1946, ώραν 22 (10 μ.μ.)/

Σύνολον εκλογέων εγεγραμμένων εν τώ εκλογικώ καταλόγω και εν πα-/

ραρτήμασιν κατά τα εν τη ανωτέρω υπ’ αριθμ. 6 πράξιν διακόσιοι/

είκοσι δύο <222>. Εκ τούτων έλαβον μέρος εις την ψηφοφορίαν και/

εψήφισαν εκατόν είκοσι και είς <121>. Εντός της κάλπης <ψηφοδόχου/

κιβωτίου> ευρέθησαν φάκελλοι εκατόν είκοσι και είς <121> ακρι-/

βώς όσοι και οι ψηφίσαντες. Εκ των ψηφοδελτίων ανεγνωρίσθη-/

σαν ως έγκυρα μέν εκατόν είκοσι <120>, άκυρον δε έν <1>, μηδε-/

νός ψηφοδελτίου προσβληθέντος ως ακύρου, αλλά κηρυχθέντος εγκύρου./

Εκ των ψήφων τούτων έλαβεν ο Συνδυασμός του κόμματος των/

Φιλελευθέρων ψήφους τέσσαρας <4>, ο της Ηνωμένης παρατά-/

ξεως Εθνικοφρόνων ψήφους εκατόν δέκα πέντε <115> και ο της/

Εθνικής Πολιτικής Ενώσεως μίαν <1>. Περαιτέρω εκ των μεμονω-/

μένων υποψηφίων ουδείς έλαβε ψήφον.-Ψήφους προτιμήσεως έλα-/

βον εκ μέν του Συνδυασμού του κόμματος των Φιλελευθέρων ο Ευστά-/

θιος Μαλαμίδας δύο <2>, ο Σταύρος Βελλόπουλος μίαν <1> και ο Κων-/

σταντίνος Ψύλλος μίαν <1>. Εκ του συνδυασμού της Ηνωμένης Πα-/

ρατάξεως Εθνικοφρόνων Λαϊκού Κόμματος, Εθνικών Φιλελευθέρων/

και συνεργαζομένων κομμάτων ο Δημήτριος Χατζίσκος ψήφους/

τεσσαράκοντα τέσσαρας <44>, ο Γεώργιος Αστερίου μίαν <1> ο Ευθύ-/

μιος Δεδούσης δέκα τρείς <13>, ο Λάμπρος Ευταξίας μίαν, ο Βασίλει-/

ος Κρίκος δύο <2>, ο Αθανάσιος Μαυροειδής τέσσαρας <4>, ο Χρή-/

στος Παναγιούλας δύο <2>, ο Στέλιος Πανουργιάς μίαν, ο Νικόλαος/

Πετρίδης εκατόν δώδεκα <112>, ο Γεώργιος Πλατής επτά <7> και

ο Χρήστος Στεργιόπουλος δύο <2>. Και τέλος εκ της Εθνικής Πολιτικής/

Ενώσεως ουδείς έλαβε ψήφον προτιμήσεως. Εφ ώ κ.λ.π./

Η Εφορ. Επιτροπή                ο αντιπρόσωπος των         ο συντάκτης των

Ηλ. Παρασκευάς                        κομμάτων                           πρακτικών

Θωμάς Χάδος Απ. Σκαντζούρης Ευάγγ. Ι. Χάδος               (Υπογραφή)

Κων. Γ. Κούτρας Ιωάν. Σκιαδάς                                    Αποστ. Γ. Χάδος

Δημ. Σκεπαρνάκος

Ακριβές αντίγραφον

Παλαιοκερασιά. Αυθημερόν

Ο πρόεδρος της Εφορ. Επιτροπής και απουσιάζοντος(?)..(δυσανάγνωστο)

(Υπογραφή)

Παρασκευάς»

Από το κείμενο προκύπτουν τα εξής αποτελέσματα:

Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι 222.

Ψήφισαν 121 (Συμμετοχή 55%).

Έγκυρα ψηφοδέλτια 120.

Άκυρα 1.

Έλαβαν:

Κόμμα Φιλελευθέρων 4.

Ηνωμένη Παράταξις Εθνικοφρόνων 115.

Εθνική Πολιτική Ένωσις 1.

Οι ψήφοι προτιμήσεως κατανεμήθηκαν ως εξής:

Από τον συνδυασμό του Κόμματος των Φιλελευθέρων έλαβαν: ο Ευστάθιος Μαλαμίδας 2 ψήφους, ο Σταύρος Βελλόπουλος 1 και ο Κωνσταντίνος Ψύλλος 1.

Από τον συνδυασμό της Ηνωμένης Παρατάξεως Εθνικοφρόνων, Λαϊκού Κόμματος, Εθνικών Φιλελευθέρων και συνεργαζομένων κομμάτων ο Δημήτριος Χατζίσκος 44 ψήφους ο Γεώργιος Αστερίου 1, ο Ευθύμιος Δεδούσης 13, ο Λάμπρος Ευταξίας 1, ο Βασίλειος Κρίκος 2, ο Αθανάσιος Μαυροειδής 4, ο Χρήστος Παναγιούλας 2, ο Στέλιος Πανουργιάς 1, ο Νικόλαος Πετρίδης 112, ο Γεώργιος Πλατής 7 και ο Χρήστος Στεργιόπουλος 2.

Από τους υποψηφίους του συνδυασμού της Εθνικής Πολιτικής Ενώσεως δεν έλαβε κανείς ψήφο προτιμήσεως.

Η Εφορευτική επιτροπή αποτελούνταν από τους Ηλία Παρασκευά, Θωμά Χάδο, Απόστολο Σκαντζούρη, Ευάγγελο Ι. Χάδο, Κωνσταντίνο Γ. Κούτρα, Ιωάννη Σκιαδά και Δημήτριο Σκεπαρνάκο. Ως πρόεδρος της Εφορευτικής επιτροπής υπογράφει ο Παρασκευάς.

Τα πρακτικά συνέταξε ο Απόστολος Γ. Χάδος, ο διδάσκαλος του χωριού [για τον διδάσκαλο Απόστολο Γ. Χάδο βλέπε: 1)Εκλογικός κατάλογος κοινότητας Παλαιοκερασιάς του 1946 και 2)Το Δημοτικό Σχολείο Παλαιοκερασιάς, των Νικολάου Π. Σωκράτους και Σωτήρη Γ. Αλεξόπουλου (Μέρος Α΄)].

Για την ιστορία αξίζει να σημειωθεί ότι στον νομό Φθιωτιδοφωκίδος τα συνολικά αποτελέσματα των εκλογών της 31ης Μαρτίου 1946 ήταν τα εξής:

-Συνδυασμός Κόμματος Φιλελευθέρων (Κόμμα Φιλελευθέρων): Μαλαμίδας Ευστάθιος 2.649 ψήφοι (εξελέγη), Βελλόπουλος Σταύρος 735, Ψύλλος Κωνσταντίνος 183.

-Συνδυασμός Ηνωμένης Παρατάξεως Εθνικοφρόνων (Κόμμα Εθνικών Φιλελευθέρων): Χατζίσκος Δημήτριος 14.561 ψήφοι (εξελέγη), Στεργιόπουλος Χρήστος 8.566 (εξελέγη).

-Συνδυασμός Ηνωμένης Παρατάξεως Εθνικοφρόνων (Λαϊκό Κόμμα): Δεδούσης Ευθύμιος 10.524 ψήφοι (εξελέγη), Ευταξίας Λάμπρος 9.699 ψήφοι (εξελέγη), Πλατής Γεώργιος 8.893 (εξελέγη), Αστερίου Γεώργιος 8.004 ψήφοι (εξελέγη), Κρίκος Βασίλειος 4.813 ψήφοι (εξελέγη), Παναγιούλας Χρήστος 4.728 (εξελέγη), Πετρίδης Νικόλαος 4.716.

-Συνδυασμός Ηνωμένης Παρατάξεως Εθνικοφρόνων (Κόμμα Βασιλοφρόνων): Μαυροειδής Αθανάσιος 7.403 (εξελέγη), Πανουργιάς Στέλιος 3.588. (πηγή διαδικτύου: Εκλογές 1946 - Οι1.538 πολιτευτές, ανάκτηση στις 13/11/2023).

 

 

Εικ. 11. Ψηφοδέλτιο του Συνδυασμού Φιλελευθέρων νομού Φθιωτιδοφωκίδος.

 

 

 

Εικ. 12. Πρόσκληση συνεδρίασης του Κοινοτικού Συμβουλίου Παλαιοκερασιάς της 6^ης Απριλίου 1946.

Το κείμενο αναφέρει τα εξής:

«Ο Πρόεδρος της Κοινότητος/

Παλαιοκερασιάς/

Καλεί άπαν το Κοινοτικόν Συμβούλιον την/

6^ην Απριλίου 1946 ημέραν Κυριακήν όπως/

ευρίσκονται εις το Κοινοτικόν Γραφείον την/

10^ην π.μ. με θέματα συζητήσεως 1) Κόψιμο/

θερινού λιβαδίου κ.λ.π./

1) Γεώργιος Πολύμερος (Υπογραφή)/

2) Χρήστος Μπετένιος (Υπογραφή)/

3) Δημήτριος Σκεπαρνάκος (Υπογραφή)/

4) Δημ. Ν. Ζήσης (Υπογραφή)

ο Πρόεδρος».

 

 

 

Εικ. 13. Έγγραφο του 1950 με το οποίο ορίζεται ότι το ελαιοτριβείο των αδελφών Αλεξοπούλου από 28/2/1950 θα λαμβάνει «δικαιώματα εκθλιβομένου ελαίου οκτώ και ήμισυ τοις εκατόν <8 ½>». Υπογράφεται από τον τότε πρόεδρο της Παλαιοκερασιάς Γεώργιο Σκιαδά.

 

 

Εικ. 14. Αίτηση του Νικολάου Δ. Αλεξοπούλου με θέμα «Περί χορηγήσεως συμπληρωματικών υλικών αυτοστεγάσεως» με ημερομηνία 15/6/1952 και υπογραφή από τον τότε πρόεδρο της Παλαιοκερασιάς Γεώργιο Σκιαδά.

 

 

 

Εικ. 15. Αίτηση της Άννας χήρας Γεωργίου Αλεξοπούλου με θέμα «Περί ανανεώσεως Συντάξεως» και ημερομηνία 24/6/1953. Για την αγράμματο χήρα υπογράφουν οι μάρτυρες Χρήστος Κούτρας και Δημήτριος Αλεξόπουλος.

 

 

ΠΗΓΗ

Αρχείο οικογένειας Γεωργίου Δημ. Αλεξόπουλου (1895-1947).