Η ρυμοτομία της Στυλίδας τη χρονική περίοδο από το 1838 έως το 1907

           Εισαγωγικά

Από έρευνα στο διαδίκτυο εντοπίσθηκαν δημόσια και ιδιωτικά έγγραφα σχετικά με τη ρυμοτομία του πολεοδομικού συγκροτήματος της Στυλίδας. Ειδικότερα, στα Γενικά Αρχεία του Κράτους διασώθηκαν έγγραφα με αλληλογραφία τοπικών παραγόντων (Νομάρχης Φθιωτιδοφωκίδος, Δήμαρχος Φαλάρων) με το Υπουργείο Εσωτερικών, αλληλογραφία υπόθεσης Οδυσσέα Πάνου Κουτσοκέρα για την οικοδόμηση κατοικίας του, κ.ά.. Βασιλικά διατάγματα για την εφαρμογή του πολεοδομικού σχεδίου της πόλης δημοσιεύθηκαν σε Φύλλα Εφημερίδος Κυβερνήσεως. Από διδακτορική διατριβή αναδημοσιεύεται «Σχέδιον Στυλίδος» σε κλίμακα 1/2.500 εγκεκριμένο στις 1 Ιουλίου 1861 και υπογεγραμμένο από τη βασίλισσα Αμαλία.

 

1. Το αρχικό σχέδιο του Δομάγερ.

Το πρώτο πολεοδομικό Σχέδιο της Στυλίδας συντάχθηκε το 1838 «υπό του Γεωμέτρου Δομάγερ, θεωρημένου δε υπό του Jehauberet», όπως αναφέρεται στο 433 έγγραφο με θέμα «Περί του εν εφαρμογή σχεδίου εν Στυλίδι» της 21^ης Ιανουαρίου 1861 του Νομάρχη Φθιωτιδοφωκίδος προς το Υπουργείο Εσωτερικών. Ο γεωμέτρης (τοπογράφος) Δομάγερ (γερμ. Georg Domeier) ήταν ένας από τους Γερμανούς μηχανικούς, οι οποίοι έδρασαν στο Ελληνικό βασίλειο το διάστημα 1833-1843 και έφεραν το μεγαλύτερο βάρος στην ανοικοδόμηση του νεοσύστατου κράτους. Ανάμεσά τους ιδιαίτερη θέση κατείχαν οι γεωμέτρες (τοπογράφοι) (για το θέμα βλέπε στην έκδοση: Olga Fountoulakis, Deutsche Geometer in Griechenland (1833-1843). Wirken und Schicksal, Εκδόσεις ΕΠΤΑΛΟΦΟΣ Α.Ε., Athens 2018).

Με το έγγραφο αυτό ο Νομάρχης Φθιωτιδοφωκίδος, διαβιβάζοντας το Σχέδιο του Δομάγερ στο υπουργείο Εσωτερικών, παρακαλεί για την άμεση επεξεργασία του και την έγκρισή του από τον Όθωνα. Όπως αναφέρει, ο Δήμαρχος Φαλάρων έδωσε άδεια οικοδομής παραπηγμάτων στην πλατεία κοντά στην παραλία, χωρίς όμως να εφαρμόζεται το Σχέδιο. Τα παραπήγματα προοριζόταν για αποθήκευση τροφίμων. Ο Νομάρχης έδωσε εντολή στο Δήμαρχο να ανασταλούν οι εργασίες έως ότου εγκριθεί το Σχέδιο με Βασιλικό διάταγμα.

Στο έγγραφο αναφέρονται τα εξής:

«Αριθ. 433

Εν Λαμία την 21 Ιανουαρίου 1861

Προς το επί των Εσωτερικών Υπουργείον

Περί του εν εφαρμογή σχεδίου εν Στυλίδι.

Εις το Πολύχνιον της Στυλίδος υπάρχει εν εφαρμογή Σχέδιον συντεταγμένον κατά το 1838 υπό του Γεωμέτρου Δομάγερ, θεωρημένου δε υπό του Jehauberet. Του Σχεδίου τούτου η έκβασις δεν απέβη επί τοσούτον ευτυχής άχρι τούδε, αφενός μέν διότι ενεπιστεύθη η εφαρμογή του εις την Δημοτικήν αρχήν, αφ’ ετέρου διότι εμφιλοχωρεί η πρόληψις ότι δεν είνε εγκεκριμένον παρά της Α(υτού) Μ(εγαλειότητος).

Αρτίως λαβών αφορμήν από επιχειρήσεις οικοδομείν αδεία του Δημάρχου, επί παραλίας τινος πλατείας, ήτις ως τεκμαίρεται είναι προωρισμένη διά τα τρόφιμα και κανονίζει παραπηγμάτων την ανέγερσιν, και ήτις, εκ παραπλησίων εγερθεισών ήδη οικοδομών και προαυλίων από πολλού χρόνου, σχεδόν εματαιώθη, παρήγγειλον τώ Δημάρχω να αναστείλλη την πρόοδον, και αναλαβών διαβιβάζω εις το Υπουργείον το μνησθέν Σχέδιον μετά της παρακλήσεως να επεξεργασθή αυτό και ευαρεστηθή να διατάξη τάχιον όσον τα δέοντα προς την εν αυστηρότητι εφαρμογήν του. Κρίνω δ’ αναγκαίον να παρατηρήσω ότι δεν πρέπει να επενεχθή η ελαχίστη τροποποίησις επ’ αυτού, ουχί κυρίως διότι η επεξεργασία θ’ αφήση επί πολύν χρόνον μετέωρον την πραγματοποίησιν και θα εγερθούν παράπονα, αλλά διότι γινώσκω εκ πείρας ότι αι επί των Σχεδίων τροποποιήσεις διαστρέφουσι πολλάκις τα εύ κείμενα. Κρίνω μόνον αναγκαίον να περιβληθή το Σχέδιον αυτό με την Βασιλικήν έγκρισιν, αν τοιαύτη δεν υπάρχη, Να τηρηθή το πρωτότυπον εις το Αρχείον του Υπουργείου και να γίνωσι δύο απαράλλακτα αυτού αντίγραφα, έν διά την Διεύθυνσιν του Μηχανικού και έν διά το Δημαρχείον.

Ευπειθέστατος

ο Νομάρχης Φθιωτιδοφωκίδος (Π. Νέγκας) και απόντος αυτού

Ο Γραμματεύς

Ν. Μαρίνος» (Εικ.1αβγ).

 

α

β

γ

Εικ.1αβγ. Το 433/21-01-1861 έγγραφο του Νομάρχη Φθιωτιδοφωκίδος προς το Υπουργείο Εσωτερικών με θέμα «Περί του εν εφαρμογή σχεδίου εν Στυλίδι» (πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους).

 

Ο Παναγιώτης Νέγκας διορίστηκε Νομάρχης Φθιωτιδοφωκίδος με Βασιλικό διάταγμα της 7^ης Ιανουαρίου 1861 ( ΦΕΚ 9/Α/14-03-1861) ενώ ο Ν. Μαρίνος μετατέθηκε από την Εύβοια στη Φθιωτιδοφωκίδα με Βασιλικό διάταγμα της 11^ης Δεκεμβρίου 1860 (ΦΕΚ 6/Α/14-02-1861).

Ο Σταύρος Ελ. Καλογιάννης στη διδακτορική διατριβή του μεταφέρει την πληροφορία, ότι Βασιλικό διάταγμα σχετικό με «την τοπογραφική θέση της προκυμαίας και της παραλίας της κωμοπόλεως Στυλίδος» υπογράφηκε στις 31 Αυγούστου 1858 και συνοδευόταν από Σχέδιο, σύμφωνα με το Αρχείο Χαρτών. Το διάταγμα αυτό δεν δημοσιεύθηκε σε Φύλλο της Εφημερίδος Κυβερνήσεως, ούτε το Σχέδιο διασώθηκε στο Αρχείο Χαρτών. Η πληροφορία αυτή δεν κατέστη δυνατόν να διασταυρωθεί.

 

2. Το Σχέδιο του 1861.

Σε Βασιλικό διάταγμα της 2ας Ιουλίου 1861 με θέμα «Περί εγκρίσεως του Σχεδίου της κωμοπόλεως Στυλίδος» αναφέρεται επί λέξει: «...εγκρίνομεν, όπως η κωμόπολις Στυλίδος οικοδομηθή επί τη βάσει του συνημμένου και φέροντος την Ημετέραν έγκρισιν τοπογραφικού Σχεδίου...».(Εικ.2).

 

Εικ.2. Το Βασιλικό διάταγμα της 26^ης Ιουλίου 1861 «Περί εγκρίσεως του Σχεδίου της κωμοπόλεως Στυλίδος» (πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους).

 

Είχε προηγηθεί στις 19 Μαΐου 1861 θετική εισήγηση του υπουργού Εσωτερικών Χαράλαμπου Χριστόπουλου προς τον Όθωνα. Ο υπουργός χρησιμοποίησε τα επιχειρήματα του Νομάρχη Φθιωτιδοφωκίδος Π. Νέγκα υπέρ της έγκρισης του Σχεδίου.

Το Βασιλικό διάταγμα δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 27/Α/24-07-1861 ως εξής:

«ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Περί εγκρίσεως του σχεδίου της κωμοπόλεως Στυλίδος.

ΟΘΩΝ

ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.

Επί τη προτάσει του Ημετέρου επί των Εσωτερικών Υπουργού εγκρίνομεν, όπως η κωμόπολις Στυλίδος οικοδομηθή επί τη βάσει του συνημμένου και φέροντος την Ημετέραν έγκρισιν τοπογραφικού Σχεδίου.

Ο Ημέτερος επί των εσωτερικών υπουργός θέλει δημοσιεύσει και εκτελέσει το παρόν Διάταγμα.

Εν Αθήναις, τη 2 Ιουλίου 1861.

Εν Ονόματι του Βασιλέως

η Βασίλισσα

ΑΜΑΛΙΑ

Χ.ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ».

Το Βασιλικό διάταγμα υπογράφει ο «Επί των Εσωτερικών Υπουργός» Χαράλαμπος Χριστόπουλος και συνοδεύεται από το «Σχέδιον Στυλίδος» (Εικ.3).

 

 

Εικ.3. Το «Σχέδιον Στυλίδος» με κλίμακα 1/2.500. (πηγή: Σταύρος Ελ. Καλογιάννης, Σχέδια πόλεως και δημόσιος χώρος κατά την οθωνική περίοδο (1833-1862): ο σχεδιασμός των πόλεων μέσα από την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, Τόμος ΙΙΙ, Ιωάννινα 2020, σελίδα 264).

 

Στο «Σχέδιον Στυλίδος» η κωμόπολη έχει σχεδιασθεί με βάση το Ιπποδάμειο σύστημα. Προβλέπονται μικρές επιχώσεις για τη διαμόρφωση του λιμανιού και της προκυμαίας. Αποτυπώνονται έξι ναοί, εκ των οποίων οι τρείς βρίσκονται σε κεντρικές πλατείες. Οι ναοί που αποτυπώνονται στο Σχέδιο είναι οι εξής:

-Χαμηλά στο Σχέδιο δίπλα στην παραλία ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, σήμερα στη διασταύρωση με την παλιά εθνική οδό και νότια της κεντρικής πλατείας.

-Κάτω δεξιά του Σχεδίου ο ναός της Αγίας Τριάδας, στη σημερινή οδό Κωστορίζου.

-Βορειότερα και αριστερά του Σχεδίου ο ναός του Αγίου Δημητρίου, στη σημερινή οδό Αγίου Δημητρίου.

-Ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Αθανασίου βρίσκεται λίγο βορειότερα από τους δύο προηγούμενους, σήμερα περικλείεται από τις οδούς Μητροπόλεως, Ζακούλα, Τσακάλου και Αθανασίου Διάκου.

-Βορειότερα του Αγίου Αθανασίου ο ναός του Αγίου Γεωργίου, στη σημερινή οδό Καναπίτσα.

-Δυτικά του μητροπολιτικού ναού του Αγίου Αθανασίου ο ναός του Αγίου Νικολάου, στη σημερινή οδό Λαμίας.

 

3. Οι δυσκολίες στην εφαρμογή του Σχεδίου του 1861.

Η εφαρμογή του Σχεδίου συνάντησε πολλές δυσκολίες. Το 1862, ένα χρόνο μετά την έγκρισή του, η Διεύθυνση Μηχανικού Φθιώτιδος και Φωκίδος με το 2285 έγγραφό της προς το Υπουργείο Εσωτερικών επισημαίνει ότι «...το Σχέδιον της Πόλεως Στυλίδος το εγκριθέν διά του από 1 Ιουλίου 1861 Β(ασιλικού) Διατάγματος παρουσιάζει πλείστας διαφοράς ως προς την οικοδομηθείσαν ώδε Πόλιν Στυλίδος....».

Ενδεικτικό των δυσκολιών εφαρμογής του, είναι η περίπτωση της αποπεράτωσης της οικοδόμησης κατοικίας από τον κάτοικο Στυλίδας Οδυσσέα Πάνου Κουτσοκέρα. Ο εν λόγω δημότης είναι εγγεγραμμένος στον εκλογικό κατάλογο του Δήμου Φαλάρων του 1865 ως εξής: «Αύξ(ων) αριθ(μός) 505, Όνομα και επώνυμον Οδυσσεύς Π. Κουτζουκέρας, Όνομα του πατρός Πάνος, Ηλικία 30, Επάγγελμα κτηματίας». Είναι γιός του αξιωματικού της Βασιλικής Φάλαγγας Πάνου Κουτσοκέρα[1].

Τα έγγραφα που διασώθηκαν για την υπόθεση Κουτσοκέρα είναι τα εξής:

-η με αριθμό 19852, ημερομηνία «Εν Στυλίδι 20 Σεπτεμβρίου 1861» και θέμα «Περί χορηγήσεως αδείας οικοδομής κ.λ. Μεταῤῥυθμήσεως παραπηγμάτων» αίτηση του Οδυσσέα Πάνου Κουτσοκέρα προς το «επί των Εσωτερικών Β(ασιλικόν) υπουργείον»».

-το με αριθμό 25725, ημερομηνία «Εν Στυλίδι 7 Δεκεμβρίου 1861» και θέμα «Περί αδείας οικοδομής» έγγραφο του Οδυσσέα Πάνου Κουτσοκέρα προς το «επί των Εσωτερικών Β(ασιλικόν) υπουργείον». Με το έγγραφο αυτό υπενθυμίζει στο υπουργείο την εξέταση του θέματός του. Αναφέρει σχετικά:

«...υπενθυμίζω υμίν, Κύριε Υπουργέ την πρό δύω μηνών διαβιβασθείσαν αίτησίν μου, περί αδείας προς αποπεράτωσιν της ημιτελούς εν Στυλίδι του Δήμου Φαλάρων της Φθιώτιδος οικοδομής μου, ήτις εμποδίσθη υπό του Κ. Δημάρχου πρό ενός σχεδόν έτους, ως αντιβαίνουσα το πρό τεσσάρων μηνών εγκριθέν σχέδιον της πόλεώς μας, εις ό κατά την παραλίαν προσδιορίσθησαν Δημοτικά Παραπήγματα, εφ’ ών πρό χρόνων ανηγέρθησαν αι λαμπρότεραι οικοδομαί, εν αίς και η κωλυομένη οικοδομή.

Παρακαλώ οία ευαρεστούμενον διατάξητε όσον οίον τε τάχιον την εξακολούθησίν της, καθόσον είναι άδικον ν’ αναβάλληται οικοδομή, καλλωπίζουσα την πόλιν μας, ενώ τα ήδη ευτελώς καταγραφόμενα παραπήγματα δύνανται να εγχαραχθώσιν εν τη παραλία, εν ή αι οικίαι δεν υπάρχουν, ως δημοτικά τα γήπεδα είθισται· το αντικείμενον είναι σπουδαίον και παρακαλώ ν’ αποφανθήτε οριστικώς ό,τι νόμιμον, περί της περί ής ο λόγος οικοδομής, διότι το υλικόν των θυρών και παραθύρων είναι εκτεθημένον εις κίνδυνον επί έν ως προέφην, έτος.

ευπειθέστατος

Οδ(υσσεύς) Κουτσου(κέρας) (Υπογραφή)».

-το με αριθμό 13853 και ημερομηνία «Λαμία τή 2 Ιανουαρίου 1862» έγγραφο του Νομάρχη Φθιωτιδοφωκίδος Παναγιώτη Μοναστηριώτη προς τον Διευθυντή του Μηχανικού του Νομού Φθιωτιδοφωκίδος.

-το με αριθμό 10619, ημερομηνία «εν Λαμία την 24 Ιανουαρίου 1862» και θέμα «Περί της διεκδικήσεως του εν Στυλίδι γηπέδου του Οδυσ(σέα) Π. Κουτσοκέρα» έγγραφο του Νομάρχη Φθιωτιδοφωκίδος προς το Υπουργείο Εσωτερικών.

-την με αριθμό 62, ημερομηνία «Εν Στυλίδι 22 Ιανουαρίου 1862» και θέμα «Περί του σχεδίου της πόλεως Στυλίδος» αναφορά προς τη Νομαρχία Φθιωτιδοφωκίδος του δημαστυνόμου Φαλάρων Αναστασίου Γ.Δ. Σκουμπουρδή. Ο εν λόγω δημαστυνόμος είναι εγγεγραμμένος ως κάτοικος Αχινού στον εκλογικό κατάλογο του Δήμου Φαλάρων του 1865 ως εξής: «Αύξ(ων) αριθ(μός) 807, Όνομα και επώνυμον Αναστάσιος Γ.Δ. Σκουμπουρδής, Όνομα του πατρός Γεώργιος, Ηλικία 40, Επάγγελμα κτηματίας». Διορίσθηκε δημαστυνόμος με Βασιλικό διάταγμα της 12^ης Οκτωβρίου 1861: «...διωρίσθη αστυνόμος του δήμου Φαλάρων ο κ. Α.Γ.Δ.Σκουμπουρδής» (ΦΕΚ 75/Α/25-11-1861). Το προηγούμενο έτος, με Βασιλικό διάταγμα της 30^ης Δεκεμβρίου 1860 «...διωρίσθη δήμαρχος μέν του δήμου Φαλάρων ο κ. Δ.Μανσόλας, δημαρχιακοί δε πάρεδροι οι κ. Αναγν. Θεοδώρου και Νικ. Α. Σακελλάρη.» (ΦΕΚ 6/Α/14-02-1861).

-τη με αριθμό 683 και ημερομηνία «εγένετο εν Λαμία τή 23 Ιανουαρίου 1862» έκθεση του Νομάρχη Φθιωτιδοφωκίδος. Η έκθεση έλαβε υπόψιν την αναφορά του δημαστυνόμου Φαλάρων Αναστασίου Γ.Δ. Σκουμπουρδή.

Η απόφαση για την αποπεράτωση της οικοδομής υπήρξε αρνητική. Η Διεύθυνση Μηχανικού Φθιωτιδοφωκίδος αναφέρει τα εξής:

«Αριθ. 596

Στις 18 Ιουνίου 1862

Επιστρέφεται δια της από 3 Φεβρουαρίου επιστολήν σας με την πληροφορίαν ότι απηγορεύθη η άδεια οικοδομής εις τον αναφερόμενον δημότην Οδυσσέα Πάνου 1^ον διότι η οικοδομή του αντίκειται(?) εις το εγκεκριμμένον της πόλεως σχέδιον και 2^ον διότι είναι εκκλησιαστικόν το οικόπεδον και η απαγόρευσις της οικοδομής ελήφθη και διά του από 11 Ιανουαρίου π(αρελθόντος) έ(τους) διά του 110 εγγράφου του οικον(ομικού) εφόρου Φθιώτιδος.

Λαμία τη 16 Ιουνίου 1862

Ο Διευθυντής Μηχανικού Φθιώτιδος

Λ(εωνίδας)Πάγκαλος

Υπολοχαγός».

Για τον υπολοχαγό Λεωνίδα Πάγκαλο η Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία γράφει: «Πάγκαλος Λεωνίδας, ταγμ(ατάρχης) μηχ(ανικού), γεν(νηθείς) το 1824 εν Τριπόλει, απεβ(ίωσεν) 4 Οκτωβ(ρίου) 1879» (πηγή: ΜΣΝΕ 5, σελίδα 460).

Εκτός από την υπόθεση Κουτσοκέρα διασώθηκε και έγγραφο με αριθμό 18044, ημερομηνία «Αθήναι 7 Σεπτεμβρίου 1862» και θέμα «Επί της από 17 λήξαντος αναφοράς διαφόρων κατοίκων Στυλίδος, αιτούντων μεταρρύθμισιν του σχεδίου της πόλεώς των». Το έγγραφο στάλθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών προς τη Διεύθυνση Μηχανικού Φθιωτιδοφωκίδος.

 

4. Η επέκταση της «παραλίας πλατείας».

Με Βασιλικό διάταγμα της 4^ης Σεπτεμβρίου 1864 εγκρίθηκε η επέκταση της «παραλίας πλατείας»(Εικ.4).

 

 

Εικ.4. Το Βασιλικό διάταγμα της 4^ης Σεπτεμβρίου 1864 για την επέκταση της «παραλίας πλατείας» της Στυλίδας (πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους).

 

Το Βασιλικό διάταγμα δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 41/Α/23-09-1864 ως εξής:

«Περί επεκτάσεως της παραλίας πλατείας της πόλεως Στυλίδος.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄.

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Επί τη προτάσει του Ημετέρου επί των Εσωτερικών Υπουργού, απεφασίσαμεν και διαττάτομεν.

Εγκρίνομεν την επέκτασιν της παραλίας πλατείας της πόλεως Στυλίδος, κατά το συνημμένον διάγραμμα, το φέρον την Ημετέραν επικύρωσιν.

Ο Ημέτερος επί των Εσωτερικών Υπουργός θέλει δημοσιεύσει και εκτελέσει το παρόν Διάταγμα.

Εν Αθήναις, την 4 Σεπτεμβρίου 1864.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Α.ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΣ».

Υπουργός εσωτερικών το 1864 ήταν ο γνωστός πολιτικός Αλέξανδρος Κουμουνδούρος.

 

5. Η ονομασία των πλατειών.

Με Βασιλικό διάταγμα της 24^ης Απριλίου 1868 (ΦΕΚ 22/Α/28-05-1868) και θέμα «Περί ονομασίας πλατειών εν Στυλίδι» εγκρίθηκε πράξη του Δημοτικού Συμβουλίου Φαλάρων για την ονομασία των τριών πλατειών της Στυλίδας ως εξής:

-η κεντρική πλατεία να ονομασθεί πλατεία Όλγας.

-η πλατεία στη θέση Στάμου βρύση να ονομασθεί πλατεία Διάκου.

-η πλατεία πλησίον του Δημοτικού σχολείου αρρένων να ονομασθεί πλατεία Οδυσσέως.

Το διάταγμα αναφέρει τα εξής:

«ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Περί ονομασίας πλατειών εν Στυλίδι.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄.

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Προτάσει του Ημετέρου επί των Εσωτερικών Υπουργού, λαβόντες υπ’ όψιν την υποβληθείσαν πράξιν του δημοτικού Συμβουλίου Φαλάρων, εγκρίνομεν να ονομασθώσιν αι εν τη κωμοπόλει Στυλίδος πλατείαι ως εξής.

1. Η μέν κεντρική «πλατεία Όλγας» κατά το όνομα της Βασιλίσσης και αγαπητής Ημών συζύγου.

2. Η κατά την θέσιν Στάμου Βρύσι «πλατεία Διάκου» και

3. Η εγγύς του δημοτικού σχολείου των αρρένων «πλατεία Οδυσσέως».

Ο Ημέτερος επί των Εσωτερικών Υπουργός δημοσιεύσει και εκτελέσει το παρόν Διάταγμα.

Εν Αθήναις, την 24 Απριλίου 1868.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Δ.Γ.ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ».

Υπουργός εσωτερικών είναι ο διατελέσας και πρωθυπουργός Δημήτριος Γ. Βούλγαρης.

 

6. Η τροποποίηση του Σχεδίου το 1869.

Με Βασιλικό διάταγμα της 6^ης Ιουνίου 1869 (ΦΕΚ 28/Α/14-07-1869) και θέμα «Περί τροποποιήσεως του διαγράμματος ῥυμοτομίας της πόλεως Στυλίδος» εγκρίθηκαν τροποποιήσεις στο Σχέδιο της Στυλίδας στην πλατεία της εβδομαδιαίας αγοράς.

Αναφέρει το διάταγμα:

«ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Περί τροποποιήσεως του διαγράμματος ῥυμοτομίας της πόλεως Στυλίδος.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄.

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Προτάσει του Ημετέρου επί των Εσωτερικών Υπουργού, εγκρίνομεν, όπως, εις το παράρτημα του σχεδίου της πόλεως Στυλίδος, το κυρωθέν δι’ ημετέρου Διατάγματος της 4 Σεπτεμβρίου 1864, επενεχθώσιν αι δι’ ερυθρού χρωστήρος σημειούμεναι τροποποιήσεις επί της πλατείας της εβδομαδιαίας αγοράς.

Ο αυτός Υπουργός δημοσιεύσει και εκτελέσει το παρόν Διάταγμα.

Εν Αθήναις, την 6 Ιουνίου 1869.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Θ.Α.ΖΑΪΜΗΣ».

Υπουργός εσωτερικών είναι ο διατελέσας και πρωθυπουργός Θρασύβουλος Α. Ζαΐμης.

 

7. Το χαμένο Σχέδιο, η αναζήτησή του και η αντικατάσταση με αντίγραφο.

Στις αρχές του 1868 το εγκεκριμένο Σχέδιο παραδόθηκε στους αξιωματικούς του Μηχανικού Αναστάσιο Πάνο, Χατζερή και Χαράλαμπο Χρυσοβέργη. Οι εν λόγω αξιωματικοί είχαν μεταβεί στη Λαμία και τη Στυλίδα, προκειμένου να επιμεληθούν την οχύρωση των δύο πόλεων, ενόψει πιθανού πολέμου με τη γειτονική Οθωμανική αυτοκρατορία. Στη συνέχεια, ο Δήμαρχος Φαλάρων Ανδρέας Κλάρας αναζήτησε το Σχέδιο στη Νομαρχία και τη Διεύθυνση Μηχανικού αλλά δεν το βρήκε. Ο Νομάρχης Φθιωτιδοφωκίδος Γ. Μπουρζουκίδης, με την υπόνοια της απώλειας και αναζητώντας το Σχέδιο, έστειλε έγγραφο με αριθμό 11089, ημερομηνία 24 Δεκεμβρίου 1869 και θέμα «Περί του Σχεδίου της Κωμοπόλεως Στυλίδος» προς το Υπουργείο Εσωτερικών (Εικ.5αβ). Μεταξύ άλλων, στο έγγραφο παρακαλεί σε περίπτωση απώλειας του Σχεδίου για την αποστολή αντιγράφου προς εφαρμογή του από το Δήμο Φαλάρων.

 

α

β

Εικ.5αβ. Το 11089/24-12-1869 έγγραφο του Νομάρχη Φθιωτιδοφωκίδος προς το Υπουργείο Εσωτερικών (πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους).

Το έγγραφο αναφέρει τα εξής:

«Αριθ. 11089

Εν Λαμία τη 24 Δεκεμβρίου 1869

Προς το επί των Εσωτερικών Υπουργείον

Περί του Σχεδίου της Κωμοπόλεως Στυλίδος.

Το σχέδιον της Κωμοπόλεως Στυλίδος κατά τάς αρχάς του λήγοντος έτους, ότε είχον μεταβή ενταύθα προς διαχάραξιν οχυρωμάτων εν τη πόλει Λαμίας και τη Κωμοπόλει Στυλίδος, Οι κύριοι αξιωματικοί του Μηχανικού Πάνος, Χατζερής, και Χρυσοβέργης, παρεδόθη, καθ’ ως παρά των υπαλλήλων του Γραφείου της ής προΐσταμαι Νομαρχίας έχω πληροφορίας, εις αυτούς, αλλά μετά ταύτα ζητηθέν υπό του Δημάρχου Φαλάρων δεν ευρέθη ούτε εν τω Γραφείω της Νομαρχίας ούτε εν τώ της Διευθύνσεως Μηχανικού.

Επειδή όμως είναι ενδεχόμενον ἢ εις χείρας των μνησθέντων Κυρίων Αξιωματικών να ευρίσκηται το σχέδιον τούτο, ἢ παραδοθέν εις την ενταύθα Διεύθυνσιν του Μηχανικού υπεβλήθη είτε λόγω υπηρεσίας είτε εκ παραδρομής προς το Υπουργείον, παρακαλώ αυτό να εξετασθή μήπως υπάρχει εν τῷ Αρχείω του, ἢ να ζητηθή παρά των διαληφθέντων Κ^ων Αξιωματικών, και μοί αποσταλεί· άλλως ευαρεστηθή να μοί πέμψη αντίγραφον αυτού, εφόσον είνε λίαν αναγκαίον διά την ακριβή αυτού εφαρμογή εις την Δημοτικήν αρχήν Φαλάρων.

Ευπειθέστατος

Ο Νομάρχης Φθιώτιδος κλπ.

Γ.Μπουρζουκίδης»

Ο Γ. Μπουρζουκίδης διορίσθηκε Νομάρχης Φθιωτιδοφωκίδος με Βασιλικό διάταγμα της 8^ης Νοεμβρίου 1868 (ΦΕΚ 17/Α/01-04-1869). Το 1852 ήταν Έπαρχος των Σπετσών.

Για τους αναφερομένους αξιωματικούς του Μηχανικού Πάνο, Χατζερή, και Χρυσοβέργη η Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαιδεία αναφέρει:

1) «Πάνος Αναστάσιος αντισυντ(αγματάρχης) μηχ(ανικού), γεν(νηθείς) το 1812 εν Ιωαννίνοις, απεστρ(ατεύθη) 2 Ιουν(ίου) 1873» (πηγή: ΜΣΝΕ 5, σελίδα 472).

2) για τον Χατζερή δεν υπάρχουν πληροφορίες.

3) «Χρυσοβέργης Χαράλαμπος συντ(αγματάρχης) μηχ(ανικού), γεν(νηθείς) το 1821 εν Θράκη, διετέλεσεν επιθ(εωρητής) μηχανικού, καθηγητής στρ(ατιωτικής) σχολής, πρόεδρος στρατοδικείου κ.λ.π. απεστρ(ατεύθη) 14 Δ(εκεμ)βρίου 1890, προαχθείς εις υποστρ(άτηγον) απεβ(ίωσεν) εν Αθήναις» (πηγή: ΜΣΝΕ 6, σελίδα 616).

Το Υπουργείο Εσωτερικών έστειλε το έγγραφο στο Ημίταγμα Σκαπανέων για να ερωτηθεί ο αντισυνταγματάρχης Αναστάσιος Πάνος για την τύχη του Σχεδίου. Αριστερά στην πρώτη σελίδα του εγγράφου, με διαφορετικό γραφικό χαρακτήρα σημειώνεται:

«Εις την 4 Ιαννουαρ(ίου) (18)70

Αριθ. 42

Διαβιβάζεται επί επιστροφή προς το Ημίταγμα των Σκαπανέων διά να ερωτηθή ο Αντισυνταγ(ματάρχης) Κ^ος Α. Πάνος εάν έλαβεν το υπό την προεδρείαν 2^ου επιτροπή το περί οὗ πρόκειται σχέδιον και εάν γνωρίζη που παρεδόθη.

Αθήναι, 2 Ιανουαρίου 1870

Εντολή του Υπουργού των Εσωτερ(ικών)

Ο Τμηματάρχης

Εμμ(ανουήλ).Αρβανητάκης»

Δύο μήνες αργότερα ο Νομάρχης απέστειλε νέο έγγραφο με αριθμό 2068, ημερομηνία 13 Μαρτίου 1870 και θέμα «Περί αποστολής αντιγράφου του σχεδίου της πόλεως Στυλίδος» (Εικ.6αβ), επισυνάπτοντας και αναφορά του Δημάρχου Φαλάρων για το θέμα.

 

α

β

Εικ.6αβ. Το 2068/13-03-1870 έγγραφο του Νομάρχη Φθιωτιδοφωκίδος προς το Υπουργείο Εσωτερικών (πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους).

 

Το νέο έγγραφο αναφέρει τα εξής:

«Αριθ. 2068

Εν Λαμία την 13 Μαρτίου 1870

Προς το επί των Εσωτερικών Υπουργείον

Περί αποστολής αντιγράφου του σχεδίου της πόλεως Στυλίδος.-

Επί της εγκλείστου υποβαλλομένης υπ’ αριθ. 204 πρωτογράφου αναφοράς του Δημάρχου Φαλάρων, θέλει ευαρεστηθή να παρατηρήση το Υπουργείον ότι το σχέδιον της πόλεως Στυλίδος παραδοθέν κατά το 1868 έτος προς τον Ταγματάρχην του Μηχανικού Κ. Πάνον απωλέσθη.-

Παρακαλείται επομένως το Υπουργείον, καθ’ ότι το ειρημένον σχέδιον είναι λίαν αναγκαίον, εξακολουθούσης της ανεγέρσεως οικιών, κατασκευής οδών, πλατείων κτλ. εν τῇ Κωμοπόλει Στυλίδος, να διατάξη όπως ληφθή επίσημον αντίγραφον εκ του εν τώ Γραφείω αυτού υπάρχοντος πρωτοτύπου του σχεδίου τούτου αναλαμβάνοντος προθύμως του Δήμου Φαλάρων ν’ αποδώση την δέουσαν αμοιβήν προς τον εργασθησόμενον προς τον σκοπόν τούτον Μηχανικόν, άμα διατάξη το Υπουργείον περί αυτού.

Ευπειθέστατος

Ο Νομάρχης Φθιώτιδος κλπ.

Γ.Μπουρζουκίδης»

Ο Δήμαρχος Φαλάρων Ανδρέας Κλάρας, στην αναφορά του της 6^ης Μαρτίου 1870 με θέμα «Περί του σχεδίου της πόλεως Στυλίδος», ανέφερε ότι το Σχέδιο αναζήτησε στο υπουργείο στην Αθήνα και ο Σωτήριος Σκουμπουρδής χωρίς όμως αποτέλεσμα. Στον εκλογικό κατάλογο του Αχινού του έτους 1865 είναι εγγεγραμμένος με α/α 869 ο Σωτήριος Σκουμπουρδής του Παναγιώτη ετών 40 και επάγγελμα κτηματίας (βλέπε στην ανάρτηση “Εκλογικός κατάλογος Αχινού του Δήμου Φαλάρων Φθιώτιδας του 1865”).

Ο Σωτήριος Σκουμπουρδής διαβεβαίωσε ότι υπάρχει το πρωτότυπο Σχέδιο στο Υπουργείο Εσωτερικών. Για το λόγο αυτό ο Δήμαρχος Φαλάρων παρακαλεί να αποσταλεί το συντομότερο δυνατό αντίγραφο του πρωτοτύπου. Αναφέρει ότι τα έξοδα για τη δημιουργία του αντιγράφου θα βαρύνουν την κοινότητα Στυλίδας (Εικ.7αβ).

  

α

β

Εικ.7αβ. Η 204/06-03-1870 αναφορά του δημάρχου Φαλάρων προς το Νομάρχη Φθιωτιδοφωκίδος (πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους).

 

Η αναφορά του δημάρχου Φαλάρων αναφέρει τα εξής:

«Αριθ. 204

Εν Στυλίδι την 6^ην Μαρτίου 1870

Προς την Δ(ιεύθυν)σιν Νομαρχίας Φθιωτιδοφωκίδος

Περί του σχεδίου της πόλεως Στυλίδος.

Το σχέδιον της πόλεως Στυλίδος του υφ’ ημάς δήμου, ως είναι γνωστόν εκ της Β(ασιλικής) Νομαρχίας, παρεδόθη άλλοτε εις τον Ταγματάρχην του μηχανικού Αναστ(άσιον) Πάνον μεταβάντα ενταύθα όπως ενεργήση την οχύρωσιν της πόλεώς μας, επικειμένου τότε πολέμου μετά της ομόρου επικρατείας.

Κατόπιν διά της υπηρεσίας εφροντίσαμεν όπως αναλάβωμεν αυτό, δυστυχώς όμως δεν ηδυνήθημεν να μάθωμεν πού τούτο ευρίσκεται.

Τον κύριον Σωτήριον Σκουμπουρδήν μεταβάντα από πολλού εις Αθήνας είτα και μετά εισέτι, επιφορτίσαμεν όπως φροντίση εις Αθήνας διά την ανεύρεσίν του· ούτος όμως μας πληροφορεί ήδη δι’ επιστολής του ότι καίτοι καταβαλών πλείστας όσας προσπαθείας δεν ηδυνήθη να το ανεύρη εν τώ υπουργείω των Εσωτερικών εις το οποίον επικαλείτο ότι περιήλθε· εκ τούτου δε εξάγεται ότι το εν λόγω σχέδιον κατά πάσαν βεβαιότητα, απωλέσθη.

Επειδή δε ο αυτός Κ^ος Σκουμπουρδής┌προσθέτως μας βεβαιοί┐ ότι εν τώ υπουργείω των εσωτερικών υπάρχει το πρωτότυπον του απολεσθέντος σχεδίου της πόλεως Στυλίδος, Παρακαλούμεν την Β(ασιλικήν) ενταύθα Νομαρχίαν, ίνα ευαρεστουμένην, λάβη την δέουσαν πρότασιν όπως δι’ εξόδων της κοινότητος Στυλίδος ληφθή εκ του πρωτοτύπου του απωλεσθέντος και μάς αποσταλή όσον ταχύτερον, αντίγραφον αυτού. καθόσον τούτο είναι το παράπαν αναγκαίον και χρήσιμον εις τε την υπηρεσίαν μας και την κοινότητα.

Διαβεβαιώσατε δε τον συντάξαντα το αντίγραφον αυτό με τον πλέον επισημότερον και θετικότερον τρόπον ότι ουδεμία δυσκολία θέλει αναστηθή εις επί πληρωμή των συμβησομένων εξόδων ως και της αντιμισθίας του σε οποιανδήποτε μορφή και αν αμοιβή ούτος.

Ευπειθέστατος

Ο Δήμαρχος Φαλάρων

Α. Κλάρας».

Εν τέλει, το θέμα είχε αίσια κατάληξη με την αποστολή αντιγράφου από το Υπουργείο Εσωτερικών προς το Νομάρχη με την εντολή να παραδοθεί στον Δήμαρχο Φαλάρων. (Εικ.8).

 

 

Εικ.8. Το 7118/30-03-1870 έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών με την αποστολή αντιγράφου του Σχεδίου Στυλίδας (πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους).

 

Το έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών με την αποστολή του αντιγράφου του Σχεδίου αναφέρει τα εξής:

«Αριθ. 7118

Περί διαγράμματος της πόλεως Στυλίδος.-

Προς τον Νομάρχην Φθιώτιδος

Εις απάντησιν της υπ’ Αριθ(μόν) 2068 αναφοράς σας αποστέλλομεν υμίν, Κύριε Νομάρχα, αντίγραφον του εγκεκριμένου διαγράμματος ῥυμοτομίας της πόλεως Στυλίδος προσηκόντως δεδηλωμένον διά να παραδωθή προς τον Δήμαρχόν Φαλάρων.

Αθήναι την 30 Μαρ(τίου) 1870

Ο Υπουργός

(Υπογραφή)».

Παρά την αποστολή αντιγράφου του Σχεδίου στο Δήμαρχο Φαλάρων, το Υπουργείο Εσωτερικών με το με αριθμό 19311 έγγραφό του της 25^ης Ιουλίου 1870 και θέμα «Περί παραδόσεως διαγράμματος» συνέχισε την προσπάθεια ανεύρεσης του χαμένου Σχεδίου. Το έγγραφο απευθύνεται στον αντισυνταγματάρχη Μηχανικού Αναστάσιο Πάνο και αιτείται την παράδοση του Σχεδίου, το οποίο ο ίδιος κατείχε, στον εργοστασιάρχη Παναγιώτη Αγαθοκλή (Εικ.9).

 

Εικ.9. Το 19311/25-07-1870 έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών προς τον αντισυνταγματάρχη Μηχανικού Αναστάσιο Πάνο (πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους).

 

Το έγγραφο προς τον αντισυνταγματάρχη Αναστάσιο Πάνο αναφέρει:

«Αριθ. 19311

Προς τον Αντισυνταγματάρχην του Μηχανικού Κ^ον Α. Πάνον

Περί παραδόσεως διαγράμματος

Ότι δεν θέλει είναι χρήσιμον εις την ανατεθείσαν υμίν υπηρεσίαν το διάγραμμα της Στυλίδος όπερ παρελάβατε παρά του τμήματος των δημοσίων έργων, θέλετε παραδώση αυτό, Κύριε Αντισυνταγματάρχα, εις τον εργοστασιάρχην Π. Αγαθοκλήν.

Αθήναι την 25 Ιουλίου 1870

Εν ονόματι του Υπουργού

Ο τμηματάρχης

(Υπογραφή)»

 

8. Η παραχώρηση στον Κ.Π.Αγαθοκλή «εθνικών γαιών δι’ ανέγερσιν βιομηχανικού καταστήματος εν Στυλίδι» και η χορήγηση άδειας περιτοιχίσεως και οικοδομής.

Με το Βασιλικό διάταγμα της 21^ης Δεκεμβρίου 1869 (ΦΕΚ 5/Α/23-02-1870) και θέμα «Περί παραχωρήσεως εις τον Κ.Π.Αγαθοκλέα εθνικών γαιών δι’ ανέγερσιν βιομηχανικού καταστήματος εν Στυλίδι.» παραχωρήθηκαν εθνικές γαίες στον Κ.Π.Αγαθοκλή για την ανέγερση του βιομηχανικού συγκροτήματός του[2].

Το Βασιλικό διάταγμα αναφέρει:

«ΔΙΑΤΑΓΜΑ

Περί παραχωρήσεως εις τον Κ.Π.Αγαθοκλέα εθνικών γαιών δι’ ανέγερσιν βιομηχανικού καταστήματος εν Στυλίδι.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄.

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Ιδόντες το άρθρον 3 του ΤΞΕ΄. Νόμου της 21 Νοεμβρίου ε.ε. περί εγγυήσεως του δημοσίου υπέρ του Κ. Π. Αγαθοκλέους προς πραγματοποίησιν δανείου.

Επί τη κοινή προτάσει των Ημετέρων επί των Εσωτερικών και Οικονομικών Υπουργών, ανακαλούντες το από 11 Δεκεμβρίου 1869 Ημέτερον Διάταγμα, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν.

Εγκρίνομεν την προς τον Κ.Π.Αγαθοκλέα παραχώρησιν των εθνικών γαιών των κειμένων εντός του εν τώ συνυποβληθέντι διαγράμματι σημειουμένου τετραγώνου, Α,Β,Γ,Δ, και συγκειμένων εκ θαλασσίου τέλματος και μη, όπως ούτος χερσώση και χρησιμοποιήση ταύτας προς ανέγερσιν των αποθηκών του Καταστήματος, περί ού διαλαμβάνει το άρθρο 1 του ανωτέρω ειρημένου Νόμου ΤΞΕ΄.

Το παραχωρούμενον τετράγωνον οροθετείται προς ανατολάς με πλατείαν, προς μεσημβρίαν με πλατείαν και θάλασσαν, προς δυσμάς με θάλασσαν και προς άρκτον με θάλασσαν και οδόν, προσδιορίζεται δε το μέν άκρον της μεσημβρινής πλευράς του τετραγώνου διά μήκους εκατόν τριάκοντα τεσσάρων μέτρων (134) από της ανατολικομεσημβρινής γωνίας Γ του ήδη υπάρχοντος κτιρίου του αυτού Αγαθοκλέους, το δε άκρον της ανατολικής πλευράς διά μήκους εκατόν είκοσι τριών μέτρων (123) από της αυτής γωνίας· αι δε δυτική και αρκτική πλευραί εισίν ίσαι προς τάς απέναντι αυτών.

Οι αυτοί Υπουργοί θέλουσι δημοσιεύσει και εκτελέσει το παρόν Διάταγμα, εφ’ όσον εκάστω ανήκει.

Εν Αθήναις τη 21 Δεκεμβρίου 1869.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ.

Οι Υπουργοί

Επί των Εσωτερικών Θ.Α.ΖΑΪΜΗΣ.

Επί των Οικονομικών Α.ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ.»

Ως προς τον γεωγραφικό προσανατολισμό, με τους όρους μεσημβρία και άρκτος ονομαζόταν τότε ο νότος και ο βορράς αντίστοιχα.

Υπουργός Οικονομικών είναι ο Ανδρέας Αυγερινός, διατελέσας και Πρόεδρος της Βουλής.

Με το έγγραφο 13742 της 2ας Ιουνίου 1870, το οποίο διαβιβάσθηκε στη Διεύθυνση Μηχανικού Φθιώτιδος και υπογράφει ο Υπουργός Εσωτερικών Θρασύβουλος Ζαΐμης, χορηγείται άδεια περιτοίχισης και οικοδομής στον Κ.Π.Αγαθοκλή.

Αξίζει να επισημανθεί ότι στο κείμενο του προαναφερθέντος εγγράφου υπάρχουν προσθήκες από δεύτερο γραφικό χαρακτήρα με το σύμβολο + (Εικ.10).

 

Εικ.10. Το 13742/02-06-1870 έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών για τη χορήγηση «αδείας περιτοιχίσεως και οικοδομής» στον Κ.Π.Αγαθοκλή (πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους).

 

Το έγγραφο αναφέρει τα εξής:

«Αριθ(μός) 13742

Ο πολίτης Κ.Π.Αγαθοκλής αναφέρει ότι ο Διευθυντής του Μηχανικού Φθιώτιδος δεν ηθέλησεν να προσδιορίση αυτώ τα αποδεικτικά της γραμμής κατά το σχέδιον Στυλίδος.- +ήτις αντίκειται εις το ειρημένον διάγραμμα.

Διαβιβάζεται προς την Διεύθυνσιν του Μηχανικού Φθιώτιδος + +παραγγειλλαμμένην να χορηγήση προς τον αναφερόμενον την άδειαν περιτοιχίσεως και οικοδομής του παραχωρηθέντος αυτώ τόπου

εφαρμόζων ακριβώς τάς κατ’ εκείνον το μέρος οικοδομικάς γραμμάς του εγκεκριμένου διαγράμματος ῥυμοτομίας εις πόλιν της Στυλίδος, μη παραβαίνοντος υπόψιν την υφισταμένην οικοδομήν η και εν τω συνημμένω αυτώ σχεδίω.

Αθήναι την 2 Ιουνίου 1870

Ο Υπουργός

Θ.Α. Ζαΐμης».

 

9. Η τροποποίηση αποσπάσματος Σχεδίου του 1907.

Με Βασιλικό διάταγμα της 5^ης Ιουνίου 1907 (ΦΕΚ 112/Α/12-05-1907) και θέμα «Περί εγκρίσεως αποσπάσματος του σχεδίου της κωμοπόλεως Στυλίδος» εγκρίθηκε τροποποίηση του Σχεδίου της Στυλίδας, αφού ελήφθη υπόψιν το υπ’ αριθμ. 44(1905) ψήφισμα του δημοτικού συμβουλίου Φαλάρων.

Το διάταγμα αναφέρει:

«Περί εγκρίσεως αποσπάσματος του σχεδίου της κωμοπόλεως Στυλίδος.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄.

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

Προτάσει του Ημετέρου επί των Εσωτερικών Υπουργού, ιδόντες το υπ’ αριθ. 44(1905) ψήφισμα του δημοτικού συμβουλίου Φαλάρων, εγκρίνομεν το υποβληθέν και διά της Ημετέρας υπογραφής περιβληθέν απόσπασμα εκ του εγκεκριμένου σχεδίου της κωμοπόλεως Στυλίδος, τροποποιούν αυτό ως δι’ ερυθρών γραμμών εν αυτώ δείκνυται.

Ο αυτός Υπουργός δημοσιεύσει και εκτελέσει το παρόν διάταγμα.

Εν Αθήναις τη 5 Ιουνίου 1907.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Ο επί των Εσωτερικών Υπουργός

Ν.Π.ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ».

Υπουργός εσωτερικών είναι ο διατελέσας και πρωθυπουργός Νικόλαος Π. Καλογερόπουλος.

 

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Ο κάτοικος Στυλίδας Πάνος Κουτσοκέρας υπήρξε αγωνιστής του 1821 και μετά την απελευθέρωση διορίσθηκε αξιωματικός της Βασιλικής Φάλαγγος. Το όνομά του συνδέεται με το λιβάδι των Δρίστελλων. Τα Δρίστελλα είχε αγοράσει από τον Οθωμανό Αχμέτ αγά ο τσέλιγκας Γεώργιος Πεπόνας, καταβάλλοντας 42.200 γρόσια. Ο Πάνος Κουτσοκέρας, ισχυριζόμενος ότι είναι το χωριό καταγωγής του, ανάγκασε το 1837 τον Γεώργιο Πεπόνα να του πουλήσει το μισό μερίδιο. Στο συμβόλαιο το μερίδιο που αγόρασε, το έγραψε στο όνομα της γυναίκας του Μαρίας Ευσταθίου Μανταροπούλας ή Λιοτύρη κατοίκου Στυλίδας αντί 6.286 δραχμών. Η κίνησή του αυτή πραγματοποιήθηκε, διότι ο ίδιος, ως αξιωματικός της Βασιλικής Φάλαγγας, ανήκε στην κατηγορία των αξιωματικών που το κράτος τους είχε παραχωρήσει σύνταξη για τη συμμετοχή τους στην επανάσταση του 1821 και όχι κτήματα (γαίες). Στην άλλη κατηγορία αξιωματικών παραχωρούνταν κτήματα (Νόμος «Περί παραχωρήσεως εθνικών γαιών εις τούς φαλαγγίτας», ΦΕΚ 1/Α/01-01-1838. Βλέπε περισσότερα στη διδακτορική διατριβή: Δημήτρης Γ. Μαλέσης, Ο ελληνικός στρατός στην πρώτη οθωνική δεκαετία (1833-1843). Πολιτική οργάνωση και πελατειακές σχέσεις, Αθήνα 1992, σελίδες 204-210).

Το 1860 τα Δρίστελλα περιήλθαν στο γιό του Πάνου Κουτσοκέρα, τον Οδυσσέα. Αυτός με συμβόλαιο του 1902 το έδωσε προίκα στον Χαράλαμπο Ευταξία, σύζυγο της κόρης του Χαρίκλειας. [βλέπε: Θωμάς Γ. Καλοδήμος, Η πρώτη έγγειος ιδιοκτησία Σαρακατσαναίων στη Φθιώτιδα, σελίδες 205-216. Άρθρο στα Πρακτικά 2^ου Συνεδρίου Φθιωτικής Ιστορίας (Ιστορία-Αρχαιολογία-Λαογραφία), 20-21 Σεπτεμβρίου 2003, Λαμία 2005. Για τον Πάνο Κουτσοκέρα πληροφορίες στις σελίδες 211-214.].

[2] Για το βιομηχανικό συγκρότημα του Κ.Π.Αγαθοκλή βλέπε στην ανάρτηση: “Οδηγός της Λαμίας του έτους 1875 και το βιομηχανικό συγκρότημα «Η Φθιώτις» του «Κ.Π.Αγαθοκλής και Σία» στη Στυλίδα”. Για τις αρχικές δυσκολίες λειτουργίας του εργοστασίου και τα εμπόδια από τον Δήμαρχο Φαλάρων βλέπε στην ανάρτηση: “Δύο αιτήματα για πολιτική παρέμβαση του βουλευτή και προέδρου της Βουλής Δημητρίου Χατζίσκου στο Δήμο Φαλάρων”.

 

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Γενικά Αρχεία του Κράτους: «Σχέδια νομού Φθιωτιδοφωκίδος, φάκελος 31».

2. Εθνικό τυπογραφείο.

3. Σταύρος Ελ. Καλογιάννης, Σχέδια πόλεως και δημόσιος χώρος κατά την οθωνική περίοδο: (1833-1862): ο σχεδιασμός των πόλεων μέσα από την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, Τόμοι Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, Ιωάννινα 2020.