Η διάλυση και επανασύσταση της Ιεράς Μονής Αγίου Βλασίου Στυλίδας

Ο Φάκελος της Γραμματείας επί των Εκκλησιαστικών και Δημοσίου Εκπαιδεύσεως με θέμα «Αγ. Βλασίου μονή διαλελυμένη εις Φθιώτιδα».

Ιστορικό

Στις 25 Σεπτεμβρίου 1833 εκδόθηκε από την Αντιβασιλεία στο Ναύπλιο το Βασιλικό Διάταγμα «Περὶ φορολογίαςκαὶ μισθώσεως τῶν μοναστηριακῶν». Η εφαρμογή του είχε ως αποτέλεσμα τη διάλυση αρκετών Ιερές Μονών του Ελληνικού Βασιλείου, οι οποίες πληρούσαν τα κριτήρια του διατάγματος.

Μία από αυτές ήταν η Ιερά Μονή του Αγίου Βλασίου Στυλίδας (Εικ.1αβγ). Το γεγονός αυτό προκάλεσε την αντίδραση των κατοίκων της Στυλίδας. Προκειμένου να αποτραπεί η διάλυση και το κλείσιμο του αγαπημένου τους μοναστηριού, οι κάτοικοι κινητοποιήθηκαν απευθύνοντας γραπτές εκκλήσεις προς τις κρατικές αρχές. Βασικό επιχείρημά τους ήταν η σημαντική προσφορά και το έργο της Ιεράς Μονής στην περιοχή του Δήμου Φαλάρων.

Το όλον θέμα παραπέμφθηκε από τον τότε Υπουργό Εκκλησιαστικών της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Κανάρη Δημήτριο Καλλιφρονά (Εικ.2), στον Υπουργό Οικονομικών Δημήτριο Βούλγαρη με τη σημείωση «Εν Αθήναις τη 28 Φεβρ. 1849. Παραπέμπεται η παρούσα πρός το Υπουργείον των Οικονομικών, διότι εις αυτό ανήκει η περαιτέρω ενέργεια των δεόντων επί της αιτήσεως του αναφέροντος. Ο υπουργός Δ.Κα.». Στο Υπουργείο Οικονομικών δεν δόθηκε συνέχεια στο θέμα, προφανώς η υπόθεση μπήκε στο αρχείο.

Η Ιερά Μονή Αγίου Βλασίου επανασυστήθηκε με το Προεδρικό Διάταγμα 332 του 1981 «Περί συστάσεως Ιεράς Ανδρώας Κοινοβιακής Μονής “Αγίου Βλασίου Στυλίδος” της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος», το οποίο δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 94/Α/18-4-1981 (Εικ.3αβγ). Αξίζει να σημειωθεί ότι στο ίδιο ΦΕΚ δημοσιεύθηκαν τα Προεδρικά Διατάγματα 331 (επανασύσταση Ιεράς Μονής Αντίνιτσας Δομοκού) και 333 (Ίδρυση Ιεράς Μονής Παναγίας Ελεούσας-Φανερωμένης Ξυνιάδας).

Τα έγγραφα-τεκμήρια του Φακέλου

Α. Έγγραφο με έκκληση των κατοίκων Τρικάλλου υπέρ της συνέχισης λειτουργίας της Μονής Αγίου Βλασίου. Η έκκληση συνοδεύεται από 89 υπογραφές. Το τοπωνύμιο ή οικισμός μας είναι άγνωστο. Ημερομηνία εγγράφου «Την 29 Απριλίου 1840 Τρίκαλον».

Β. Υπόμνημα των κατοίκων της Στυλίδας «Πρός τον κύριον Δήμαρχον Φαλάρων» με θέμα «Περί διατηρήσεως του Μοναστηρίου ο Αγ. Βλάης Στυλίδος». Το υπόμνημα συνοδεύεται από 136 υπογραφές «ευπειθεστάτων κατοίκων Στυλίδος». Ημερομηνία εγγράφου «εν Στυλίδι την 10η Μαρτίου 1844».

Γ. Διαβιβαστικό έγγραφο του Διοικητή Φθιώτιδας Α.Οικονομίδη πρός τη Γραμματεία Επικρατείας επί των Εκκλησιαστικών με θέμα «Περί διατηρήσεως του εν Στυλίδα Μοναστηρίου άγιος Βλάσης». Με το παρόν διαβιβάζει το υπόμνημα των κατοίκων της Στυλίδας (Β). Ημερομηνία εγγράφου «Λαμία την 13ην Μαρτίου 1844».

Δ. Νέο υπόμνημα των κατοίκων της Στυλίδας «Πρός τον κύριον Δήμαρχον Φαλάρων» για τη διατήρηση της Μονής Αγίου Βλασίου. Το υπόμνημα υπογράφουν 80 «ευπειθέστατοι Στυλιδιώται». Ημερομηνία εγγράφου «την 10η Φεβρουαρίου 1845».

Ε. Διαβιβαστικό έγγραφο του Διοικητή Φθιώτιδας πρoς το επί των Εκκλησιαστικών Υπουργείον με θέμα «Διαβίβασις αναφοράς των κατοίκων Στυλίδος περί διατηρήσεως του Μοναστηρίου άγιος Βλάσης». Με το παρόν διαβιβάζεται το προηγούμενο υπόμνημα (Δ). Ημερομηνία εγγράφου «Λαμία την 13 Φεβρουαρίου 1845».

ΣΤ. Η παραπομπή της υπόθεσης στο Υπουργείο Οικονομικών: «Εν Αθήναις τη 28 Φεβρ. 1849. Παραπέμπεται η παρούσα πρός το Υπουργείον των Οικονομικών, διότι εις αυτό ανήκει η περαιτέρω ενέργεια των δεόντων επί της αιτήσεως του αναφέροντος. Ο υπουργός Δ.Κα.».

ΕΙΚΟΝΕΣ

α. Γενική άποψη του καθολικού.

β. Η Πλατυτέρα των ουρανών στην κόγχη του ιερού.

γ. Η θέα του Μαλιακού κόλπου από τον Άγιο Βλάσιο.

Εικ.1αβγ. Άγιος Βλάσιος Στυλίδας.

[Πηγή: φωτογραφικό αρχείο Σωτήρη Αλεξόπουλου].

Εικ.2. Ο Δημήτριος Καλλιφρονάς, Υπουργός Εκκλησιαστικών της Κυβέρνησης Κωνσταντίνου Κανάρη (1848-1849). Παρέπεμψε το θέμα της διάλυσης της Ιεράς Μονής Αγίου Βλασίου Στυλίδας στον Υπουργό Οικονομικών Δημήτριο Βούλγαρη. [Πηγή: Βικιπαίδεια].

α.

β.

γ.

Εικ.3αβγ. Το ΦΕΚ 94/Α/18-4-1981 με το ΠΔ 332 της επανασύστασης της Ιεράς Μονής Αγίου Βλασίου Στυλίδας. [Πηγή: Εθνικό τυπογραφείο].

ΠΗΓΕΣ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Γενικά Αρχεία του Κράτους.

2. π.Γεώργιος Εμμ. Προύζος, Το μοναστηριακό ζήτημα στο ελεύθερο ελληνικό κράτος κατά την περίοδο της αντιβασιλείας του Όθωνος (1833-1835), Μέγαρα 2010 (Μεταπτυχιακή εργασία). Βλέπε Κεφάλαιο Τέταρτο Αποφάσεις για τη διάλυση των μονών, σελίδες 77-112.