Οδηγός της Υπάτης του έτους 1920

Αναμνηστική φωτογραφία τριών γενεών της οικογένειας Αυγέρη από την Καστανιά Υπάτης στο παζάρι, 21 Σεπτεμβρίου 1937.

[πηγή φωτογραφίας: άρθρο του Παναγιώτη Ιωάν. Καμηλάκη, Η εμπορική πανήγυρη («παζάρι του Σταυρού») της Υπάτης Φθιώτιδας, σ.σ. 167-204. Από: Πρακτικά Πανελληνίου Συνεδρίου «Η Υπάτη στην εκκλησιαστική ιστορία, την εκκλησιαστική τέχνη και τον ελλαδικό μοναχισμό», Υπάτη 8-10 Μαΐου 2009.

Σε Πανελλήνιο Οδηγό του έτους 1920 παρατίθενται σημαντικές λεπτομερείς πληροφορίες, οι οποίες αφορούν την Υπάτη. Αναφέρονται διοικητικές υπηρεσίες, συγκοινωνίες, προϊόντα, επαγγελματίες, κ.ά.. Πρέπει να σημειωθεί ότι μερικά ονοματεπώνυμα έχουν εκτυπωθεί λάθος λόγω λανθασμένης ανάγνωσης στο τυπογραφείο.

Αναλυτικά το κείμενο του οδηγού έχει ως εξής:

✩✩✩

ΥΠΑΤΗ

(Κάτοικοι: 2.172)

Κοινότης της τέως επαρχίας Φθιώτιδος, του Φθιωτιδοφωκίδος. Περιλαμβάνει την ομώνυμον πρωτεύουσαν και τους συνοικισμούς: Αμαλόταν ή Αμβαλόταν (κ.113), Καρυάν (κ.137), Λουτρά Υπάτης (κ.62), Μονή Αγάθωνος (κ.13) και Μπουγουμήλα (κ.268).

Η ΥΠΑΤΗ κείται εις τάς υπωρείας της Οίτης και επί της υψηλής εναέρου τοποθεσίας. Είναι περίφημος διά τάς ιαματικάς αυτής θερμοπηγάς κατά των δερματικών ιδία νοσημάτων. Οι Τούρκοι την ωνόμαζον «Πατραδζίκ», οι δε ημέτεροι επί Τουρκοκρατίας «Νέας Πάτρας».

Η πολίχνη ΥΠΑΤΗ (Κάτ. 1.553), απολαύουσα των προνομίων των πολυφύτων πρανών της μεγαλοπρεπούς Οίτης, είνε κακώς διηρημένη, ευάερος όμως και άκρως υγιεινή. Μέχρι των «Λουτρών η απόστασις είναι 1 ώρας περίπου, εύρηται δε ενταύθα μέγα κατάστημα μετά 44 λουτήρων και διαμερισμάτων δι’ ειδικάς θεραπείας. Οικήματα και καταλύματα διά 500 και πλέον επισκέπτας. Χρήσις λουτρών από Μαΐου μέχρι Σεπτεμβρίου.

Κοινοτικόν Συμβούλιον

Πρόεδρος: Βασακάρης Μιλτιάδης.

Σύμβουλοι: Βασακάρης Μιλτιάδης, Γιωτόπουλος Γεώργιος, Ματσούκας Σωτήριος, Μπρόφας* Ιωάννης, Μυλωνάς Παρνασσός, Ξηροτύρης Νικόλαος, Φίτσιος Νικόλαος.

Συγκοινωνία. Μετά της Λαμίας ώραι 5 δι’ αμαξιτής οδού (αμαξαγώγιον δραχμαί 5). Μετά των Λουτρών Υπάτης ώρ. 45΄ δι’ αμαξιτής οδού (αμαξαγώγιον δρ 15 και κατ’ άτομον δρ. 3).

Προϊόντα. Καπνά (είδους Σαρρή και Αράπικο) από 90-120 χιλιάδας οκάδας ετησίως, Σίτον 2.000 κοιλά κατά μέσον όρον και Αραβόσιτον περί τάς 3.000 κοιλά.

Αρχαί. Ειρηνοδικείον. Αστυνομία. Ταχυδρομείον και Τηλεγραφείον. Συμβολαιογραφείον. (Συμβολαιογράφος και Υποθηκοφύλαξ ο εκάστοτε Ειρηνοδίκης).

Ναοί. Άγιος Γεώργιος, Άγιος Νικόλαος, Αγία Τριάς. Ιερείς: Καραγιάννης Παπακώστας, Ευσταθίου Δημήτριος, Πεπερίγκος Γεώργιος.

Σχολεία. Ελληνικόν Σχολείον πλήρες. Μποσμορίδης Γεώργιος (Σχολάρχης), Μαράκης Πέτρος και Παπακωνσταντίνου Γεώργιος (Ελληνοδιδάσκαλοι).

Δημοτικόν Σχολείον Αρρένων. Βασακάρης Αλέξανδρος και Παπασταμάτης Γεώργιος (Δημοδιδάσκαλοι).

Δημοτικόν Σχολείον Θηλέων. Πονηροπούλου Αγγελική (Δημοδιδασκάλισσα).

Πανηγύρεις. Ετησία εμπορική, τελουμένη την 14^ην Σεπτεμβρίου.

Επαγγελματίαι

Αλευρόμυλοι. Γιαννακόπουλος Γεώργιος, Μπαλής Δημήτριος, Ρούσκας Ιωάννης και Τσεκούρας Γεώργιος.

Αποικιακά. Δήμου Δημήτριος, Καργιαμπάς Κωνσταντίνος, Κεραμίδας Δημήτριος, Ματσούκας Σωτήριος, Ματσούκα Δημ. Αδελφοί, Μπρόφα* Π. Αδελφοί, Παπαζαχαρίας Κώστας, Σάνδρος Ιωάννης και Τσιλούνης Δημήτριος.

Αρτοποιεία. Ζαφείρης Γεώργιος, Ζαφείρης Νικόλαος, Φράγκος Αχιλλεύς.

Βαφεία. Κουρόπουλος Γ., Τσοτίνης Αν., Ψαρρέας Ιωάννης.

Δικηγόροι. Καθάριος Γεώργιος.

Δικολάβοι. Αμπλιανίτης** Ιωάννης, Βασακάρης Μιλτιάδης, Κουτρουμπούσης Π., Χαρβαλάκης Θεόδωρος.

Εισαγωγείς εγχωρίων προϊόντων. Λακνάς Χρήστος, Ματσούκα Δημητρίου Αδελφοί, Πατήθρας Αθανάσιος.

Εξαγωγείς εγχωρίων προϊόντων. Γεωργαντάς Δημήτριος, Κακογιάννης Αθανάσιος, Ματσούκα Δ. Αδελφοί, Μπρόφας* Ιωάννης, Στεργιόπουλος Χρήστος, Χριστοδούλου Νικόλαος.

Ιατροί. Γιωτόπουλος Γεώργιος, Μυλωνάς Παρνασσός, Παγορόπουλος Γεώργιος.

Καφενεία. Βούλγαρη Αποστόλου, Σακκά Κωνσταντίνου, Στουρνάρα Κωνσταντίνου.

Κουρεία. Γεωργουσόπουλος Γ., Ζώης Χαράλαμπος, Τερτίγκας Χρ..

Κρεοπωλεία. Αγιόψυχος Ιωάννης, Ευθυμιόπουλος Ηρωδίων, Ξηροτύρης Αλέξανδρος, Παπαποστόλου Κωνσταντίνος.

Λουτρά (Υπάτης). Αγαθοκλής Γεώργιος ενοικιαστής, Λουτήρες Ευρωπαϊκοί. Ξενοδοχεία «Όθρυς», «Οίτη», «Λαϊκόν».

Ξενοδοχεία φαγητού, Ζώγας Νικόλ., Τσόγκας Γεώργιος.

Πανδοχεία. Πατήθρας Αθανάσιος, Πολύβας Ευθύμιος.

Πεταλωτήρια. Καραγιαννόπουλος Νικόλαος, Λακνάς Απόστολος, Νικόπουλος Χρήστος.

Σαγματοποιεία. Λακνάς Απόστολος.

Σιδηρουργεία. Βλάχος Ευάγγ., Βλάχος Δημήτριος, Γασπαρινάτος Παύλος, Μωρίκας*** Γ., Τσαλής Απόστολος.

Τσαρουχοποιεία. Γεωργίου Αλέξανδρος, Γεωργίου Γεώργιος, Δασκαλόπουλος Ιωάννης, Λακνάς**** Ιωάννης, Παπουτζής Δημήτριος.

Υφάσματα. Λούκας Κώνστας, Ματσούκας Σωτήριος, Μπρόφα* Π. Αδελφοί.

Υποδηματοποιεία. Βλάχος Ιωάννης, Δημητρέλος Γεώργιος, Χαραλαμπόπουλος Σταύρος.

Φαρμακεία. Σαλοπούλου Ι.

✩✩✩

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ

*στον οδηγό αναφέρεται ως Μωρόφας αντί του ορθού Μπρόφας. Η λάθος αναγραφή οφείλεται στην ανάγνωση του καλλιγραφικού π ως ω.

**το ίδιο, όπως το προηγούμενο: αναφέρεται Αμωλιανίτης αντί Αμπλιανίτης.

***ίσως Μπρίκας.

****μάλλον Λαϊνάς.

ΠΗΓΗ

Ελληνικός οδηγός, Ιδιοκτησία εταιρείας Κυριέρης-Γιαννόπουλος κ ΣΙΑ, Αθήναι 1920, σελίδες 756-757.

Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897: περιστατικά παραβίασης της ουδέτερης ζώνης στη Φθιώτιδα από Οθωμανούς στρατιώτες και άλλα γεγονότα. Μέρος Β΄

Με το δεύτερο μέρος ολοκληρώνεται η δημοσίευση περιστατικών παραβίασης της ουδέτερης ζώνης στη Φθιώτιδα εκ μέρους των Οθωμανών στρατιωτών αλλά και διάφορα άλλα γεγονότα που συνέβησαν μετά τη λήξη των εχθροπραξιών, μέσα από τις σελίδες της εφημερίδας «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ». Από την έρευνα προκύπτει ότι η αναφορά τέτοιων περιστατικών στην εφημερίδα μειώνεται και μετά τα μέσα Ιουλίου 1897 απουσιάζουν εντελώς.

Αναλυτικά τα γεγονότα έχουν ως εξής:

1. Η έδρα του Ελληνικού αρχηγείου βρίσκεται στην Αγία Μαρίνα, στην οικία Πανουργιά. Λανθασμένη είδηση για κάψιμο της Δίβρης. Κάψιμο της Καΐτσας. Διάλυση ανταρτικών σωμάτων. Γυναικόπαιδα στο Τρίκερι και έναρξη λεηλασιών Οθωμανών στρατιωτών αλβανικής καταγωγής στα χωριά του Πηλίου :

ΠΟΥ ΕΥΡΙΣΚΕΤΑΙ ΤΟ ΑΡΧΗΓΕΙΟΝ

ΣΥΜΠΛΟΚΗ ΧΩΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ

ΔΙΑΛΥΣΙΣ ΑΝΤΑΡΤΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ

ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ ΣΤΡΑΤΟΥ

(ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΑΠΕΣΤΑΛΜΕΝΟΥ ΜΑΣ)

ΛΑΜΙΑ, 28 Μαΐου.- Είνε αληθέστατον ότι το αρχηγείον εδρεύει από της Κυριακής εις Αγ. Μαρίναν και ότι ως ανάκτορον του Διαδόχου χρησιμεύει η οικία του κ.Πανουργιά οπόθεν απαγορεύεται η διάβασις εις τους πολίτας, άγνωστον διατί!

Διάδοσις εφέρετο σήμερον ότι οι Τούρκοι έκαυσαν το χωρίον Δίβρης κείμενον επί της Όθρυος. Η διάδοσις απεδείχθη ανακριβής. Ό,τι συνέβη ήτο ότι ένεκα της βροχής οι εκεί Τούρκοι είχον ανάψει μεγάλας πυράς θερμαινόμενοι εξ ού η διάδοσις πυρπολήσεως του χωρίου.

Πρόσφυξ χωρικός εκ Καϊτζάς της επαρχίας Δομοκού αφιχθείς αφηγείται ότι πρό πέντε ημερών είκοσι πέντε περίπου Καϊτσιώτες διαλαθόντες την προσοχήν των φρουρών Τούρκων επλησίασαν προς το χωρίον, όπως ίδουν αν έπαθεν ή ού. Μόλις αντίκρυσαν την ράχιν την υπερκειμένην του χωρίου επυροβολήθησαν υπό των εκεί φυλασσόντων Νιζάμιδων, οι χωρικοί ένοπλοι αντεπυροβόλησαν, συνήφθη δε αψιμαχία ημίωρον διαρκέσασα.

Χωρικός ουδείς έπαθεν· εκ των νιζάμιδων δύο τρείς επληγώθησαν. Οι χωρικοί κατόπιν ανεχώρησαν, είδον δε το χωρίον των μετά τινα ώραν καιόμενον υπό των Νιζάμιδων. Χθές διελύθησαν και τα εναπομείναντα λείψανα των ανταρτικών σωμάτων Νταβέλη, Μυλωνά, Καψαλόπουλου και Χατζηπέτρου.

Μεγάλη συσσώρευσις γυναικοπαίδων εις Τρίκερι κάτωθέν του οποίου φυλάσσει ολόκληρος στόλος ιστιοφόρων μεγάλων, και μικρών ανηκόντων εις Τρικεριώτας. Οι γκέγκηδες έως τώρα δεν ετόλμησαν να πλησιάσουν εκεί, πληροφορίαι όμως άλλαι αναφέρουν ότι Γκέγκηδες ήρχισον να βάλλουν χέρι εις τα χωρία του Πηλίου.

Ο υπουργός των Στρατιωτικών απήλθε σήμερον προς επιθεώρησιν του στρατού.

Λαχανοκάρδης.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5467/29-05-1897, σελίδα 4]

2. Έκκληση για συγκομιδή της σοδιάς δημητριακών στη Φθιώτιδα :

ΑΣ ΜΗ ΧΑΘΗ ΚΑΙ Η ΤΗΣ ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ

Και να θέλουν δεν ημπορούν να επανέλθουν οι Θεσσαλοί αγρόται εις τα χωρία των. Διότι ο κίνδυνος είνε προφανής. Εις την Φθιώτιδα όμως οι κάτοικοι άρχισαν ν’ αναθαρρούν κατόπιν της τελευταίας συνομολογηθείσης ανακωχής μέχρι συνομολογήσεως της ειρήνης, και να επιστρέφουν μετά των οικογενειών των εις τα χωρία των. Εννοείται ότι πρόκειται περί των εις την πεδιάδα της Λαμίας κειμένων χωρίων, και όχι περί των κειμένων εις τους πρόποδας της Όθρυος και επ’ αυτής, τα οποία όλα είνε εις χείρας των Τούρκων.

Ούτω από προχθές – ως γράφει ο ειδικός ημών απεσταλμένος – άρχισαν να θερίζουν εις το έξωθεν της Λαμίας χωρίον Σαραμουσακλή, και παρακάτω εις την Μεγάλην Βρύσιν το κτήμα του Μέρλεν, όπου κυματίζει η Αγγλική σημαία. Και εις την αγίαν Μαρίναν επίσης επανήλθον οι χωρικοί και θ’ αρχίσουν εν τάχει τάς εργασίας των. Επίσης και εις το Γαρδίκι των Ανατολικών δήμων της Φθιώτιδος, όπου οι Τούρκοι δεν κατήλθον εντεύθεν της Σούρπης.

Η εσοδεία της Θεσσαλίας εχάθη. Ας μη χαθή τουλάχιστον και η της Φθιώτιδος.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5471/02-06-1897, σελίδα 2]

3. Συνάντηση Έλληνα και Οθωμανού επιτελάρχη. Σύλληψη δύο στρατιωτών του τακτικού οθωμανικού στρατού (νιζάμηδες) στο Λιανοκλάδι :

ΣΥΝΑΝΤΗΣΙΣ ΤΟΥ ΗΜΕΤΕΡΟΥ ΕΠΙΤΕΛΑΡΧΟΥ

ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΟΥ

Η ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ ΤΩΝ ΤΕΛΩΝ. ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ

ΣΥΛΛΗΨΙΣ ΔΥΟ ΝΙΖΑΜΙΔΩΝ

(ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΝ ΤΗΛΕΓΡ. «ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ»)

ΛΑΜΙΑ, 1 Ιουνίου. Κατά την χθεσινήν συνάντησιν του επιτελάρχου κ.Πάλλη μετά του Τούρκου επιτελάρχου ο τελευταίος έκαμε παραστάσεις εις τον ημέτερον ότι διαρκούσης της ανακωχής ο στόλος μας συνέλαβε πέντε Τούρκους τελωνειακούς υπαλλήλους επιβαίνοντας ατμοπλοίου και προσέτι ότι τρείς Τούρκοι ιατροί συλληφθέντες διαρκουσών των εχθροπραξιών απεστάλησαν εις Πειραιά.

Φαίνεται ότι ο Τούρκος αξιωματικός εζήτησε παρά του ημετέρου την απελευθέρωσιν των ανωτέρω. Του εδόθη η απάντησις ότι η υπόθεσις εξετασθήσεται. Οι συλληφθέντες πέντε τελωνειακοί υπάλληλοι περί ών ομιλεί, συνελήφθησαν διαρκουσών των εχθροπραξιών υπό του τορπιλλοβόλου «Κανάρη» επιβαίνοντες αυστριακού ατμοπλοίου, αντεστάθησαν μάλιστα κατά του αξιωματικού του ναυτικού του ενεργήσαντος έρευνα επί του ατμοπλοίου. Ιατρός Τούρκος ουδείς συνελήφθη ούτε διαρκουσών των εχθροπραξιών, ούτε κατά την ανακωχήν, συνεπώς αι παραστάσεις των Τούρκων είνε αβάσιμοι.

Εξ άλλου ο ημέτερος επιτελάρχης επέστησε την προσοχήν του Τούρκου αξιωματικού επί του γεγονότος ότι Τούρκοι στρατιώται συχνά παραβιάζουσι το έδαφος της ουδετέρας ζώνης.

Ο Τούρκος αξιωματικός υπεσχέθη ότι θα δώση τάς απαιτουμένας διαταγάς. Η απάντησις του αρχηγείου εις τάς παραστάσεις των Τούρκων δοθήσεται αύριον ή μεθαύριον.

Προς επικύρωσιν των παραστάσεων των ημετέρων περί παρασπονδιών των Τούρκων σήμερον μεσημβρίαν δύο Νιζάμιδες κατήλθον μέχρι σιτοφόρων  αγρών Λιανοκλαδίου κάτωθεν Στύρφακα και ήρχισαν να θερίζουν κριθήν και σίτον των χωρικών. Τινές τούτων παρατυχόντες εκεί κατώρθωσαν δι’ επιτηδείας κινήσεως να τους προκαταλάβουν εξ απίνης και τους συλλάβουν άνευ αντιστάσεως. Τους παρέδωσαν κατόπιν εις χωροφύλακας, οίτινες τους ωδήγησαν εις την ενταύθα μοιραρχίαν υπό κουστωδίαν πλήθους χωρικών στρατιωτών και περιέργων.

Ο έτερος των Νιζάμιδων έφερε και τα φυσεκλήκια, φορών λευκόν σκούφον και σαρίκι. Παραδοθήσονται αύριον πιθανώτατα διά κήρυκος εις τας Τουρκικάς προφυλακάς μετά των δεουσών παραστάσεων και διαμαρτυριών.

Κατ’ ασφαλείς πληροφορίας Τούρκοι ήρχισαν να καταλαμβάνουν τα ορεινά χωρία των επαρχιών Καρδίτσης, Τρικκάλων. Ούτω πρό πέντε ημερών σώμα Τουρκικόν ισχυρόν εβάδισε διά να καταλάβη ορεινόν χωρίον Αγράφων Θροψίνη ού οι κάτοικοι ωπλισμένοι αντέστησαν.

Επηκολούθησε σφοδρά συμπλοκή καθ’ ήν εφονεύθη εις Τούρκος υπολοχαγός. Οι κάτοικοι όμως ηναγκάσθησαν να υποχωρήσουν και οι Τούρκοι κατέλαβον το χωρίον.

Αι πράξεις αύται των Τούρκων αποτελούσαι παρασπονδίαν αποδεικνύουν επιθετικούς σκοπούς αυτών.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5471/02-06-1897, σελίδα 3]

4. Συνάντηση επιτελάρχη Πάλλη με τον Σεϊφουλλάχ και απελευθέρωση των δύο αιχμαλώτων Οθωμανών στρατιωτών :

Ο ΔΙΑΔΟΧΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΕΪΦΟΥΛΛΑΧ

Η ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΠΡΟΦΥΛΑΚΩΝ

ΑΠΟΔΟΣΙΣ ΔΥΟ ΝΙΖΑΜΙΔΩΝ

(ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΑΠΕΣΤΑΛΜΕΝΟΥ ΜΑΣ)

ΛΑΜΙΑ, 2 Ιουνίου. Εις απάντησιν της επιστολής του Σεϊφουλλάχ ο Διάδοχος έστειλεν ετέραν, διαβιβασθείσαν προχθές την πρωΐαν διά του ανθυπολοχαγού κ.Σκαρπαλέζου.

Το απόγευμα της αυτής ημέρας μετέβη ο κ.Πάλλης προς συνάντησιν του Σεϊφουλλάχ ως ετηλεγράφησα. Μέχρι της σήμερον πρωΐας αι τουρκικαί προφυλακαί δεν αντικατεστάθησαν υπ’ άλλου στρατού, διότι η αλλαγή θα παρετηρείτο υπό των ημετέρων.

Φαίνεται ότι οι Τούρκοι πρόκειται να ανακαλέσουν όλον τον στρατόν τον από Όρθρυος εις Δομοκόν, όπως αναπαυθή αντικαθιστώντες αυτόν διά νέου. Η κινητοποίησις ούτως έσται γενική.

Σήμερον την δεκάτην ώραν της πρωΐας είς ανθυπολοχαγός πεζικού μετά τεσσάρων ενόπλων στρατιωτών φέρων λευκήν σημαίαν επροχώρησεν εις την ουδετέραν ζώνην όπως παραδώση εις τάς Τουρκικάς προφυλακάς τους δύο νιζάμιδες τους συλληφθέντας χθές εις Λιανοκλάδιον υπό χωρικών. Προσελθόντος Τούρκου αξιωματικού, οι αιχμάλωτοι παρεδόθησαν. Κατά το διάστημα της εις την ενταύθα Μοιραρχίαν κρατήσεώς των τους παρεσχέθη άρτος και τυρός, όπως εις Λιανοκλάδι. Ο έτερος αυτών είχεν εισέλθει εντός οικίας όπου εύρε φασόλια και εγέμισε το μανδύλι του.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5472/03-06-1897, σελίδα 3]

5. Μήνυμα Διαδόχου προς τον Σεϊφουλλάχ για τις παραβιάσεις της ουδετέρας ζώνης και διάφορα περιστατικά παραβίασης :

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΟΧΟΥ

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΕΪΦΟΥΛΛΑΧ

ΑΙ ΠΑΡΑΣΠΟΝΔΙΑΙ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ

ΠΑΡΑΒΙΑΣΙΣ ΟΥΔΕΤΕΡΑΣ ΖΩΝΗΣ

(ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΑΠΕΣΤΑΛΜΕΝΟΥ ΜΑΣ)

ΛΑΜΙΑ, 3 Ιουνίου. Οι δύο νιζάμιδες οι συλληφθέντες υπό χωρικών πλησίον του χωρίου Λιανοκλάδι, παρεδόθησαν σήμερον εις τάς Τουρκικάς προφυλακάς επί αποδόσει κατά διαταγήν του Αρχηγείου χαρακτηρίσαντος αυτούς λιποτάκτας. Συγχρόνως με την παράδοσιν αυτών ενεχειρίσθησαν εις τον Τούρκον αξιωματικόν των προφυλακών και δύο έγγραφα του Διαδόχου, απευθυνόμενα προς τον στρατηγόν Σεϊφουλλάχ πασάν, δι’ ών φαίνεται γίνονται αι δέουσαι παραστάσεις διά τάς εξακολουθήσεις των παρασπονδιών των Τούρκων στρατιωτών. Πρό τεσσάρων ημερών 8 τούρκοι στρατιώται κατήλθον παρά το χωρίον Στύρφακα προς θερισμόν και πλιατσικολόγημα των οικιών. Οι Στυρφακιώται ένοπλοι έξωθεν του χωρίου αντιληφθέντες επυροβόλησαν αναγκάσαντες αυτούς να τραπώσιν εις φυγήν. Την επομένην επανήλθον οι Τούρκοι πολυαριθμώτεροι έως είκοσι πέντε, άλλοι ένοπλοι άλλοι όχι. Επυροβολήθησαν και αυτοί αναγκασθέντες να οπισθοχωρήσωσι.

Προχθές δε συνελήφθησαν οι δύο Νιζάμιδες μεταξύ Στύρφακα και Λιανοκλαδίου. Παρ’ όλας τάς παραστάσεις των ημετέρων, οι Τούρκοι εξακολουθούν παραβιάζοντες την ουδετέραν ζώνην προβαίνοντες εις λεηλασίας και διαρπαγάς. Εκτός των ανωτέρω επεισοδίων, χθές το πρωΐ δέκα Τούρκοι άοπλοι αυτοί κατήλθον εις τους αγρούς της Δαϊτσάς αρχίσαντες να θερίζωσιν. Ημέτεραι προφυλακαί αντιληφθείσαι το τοιούτον διηυθύνθησαν προς αυτούς. Όταν επλησίασαν αρκετά ώστε να τους ιδούν οι Τούρκοι, ετράπησαν αμέσως εις φυγήν ανελθόντες εις την Όρθρυν.

Το επεισόδιον έληξεν άνευ άλλων συνεπειών. Χαρακτηριστικωτάτη όμως είνε η προκλητική στάσις των Τούρκων εις ουδέν λογιζομένων τάς ημετέρας παραστάσεις. Έως τώρα εθέρισαν το ήμισυ των σίτων και της κριθής Δαϊτσάς, Τσοπανλάτας εξεγύμνωσαν δε όλας τάς οικίας. Εθεάθησαν ακόμη Γκέκηδες βόσκοντες τα ποίμνιά των, άλλοι δε εκτελούν μεταγωγικήν υπηρεσίαν μεταφέροντες τα δεμάτια των στάχυων. Οι χωρικοί Λιανοκλαδίου και Αμουρίου ήρχισαν οργώνοντες τους αγρούς των φέροντες και τα όπλα των.

Ο ταγματάρχης του πυροβολικού κ.Γουλιμής ανήκων εις το επιτελείον του Διαδόχου ανακληθείς αναχωρεί απόψε εξ Αγ. Μαρίνης εις Αθήνας.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5473/04-06-1897, σελίδα 3]

6. Παρεμπόδιση από ελληνικές δυνάμεις των χωρικών των χωριών του κάμπου να θερίσουν τη συγκομιδή σίτου μετά από φερόμενη διαταγή του διαδόχου Κωνσταντίνου :

ΜΕΤΡΟΝ ΠΑΡΑΛΟΓΟΝ

ΟΠΟΥ ΕΜΠΟΔΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΧΩΡΙΚΟΙ

ΝΑ ΘΕΡΙΣΟΥΝ

ΜΙΑ ΔΙΑΤΑΓΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΟΧΟΥ

ΛΑΜΙΑ, 4 Ιουνίου. Οι κάτοικοι των πεδινών χωρίων της Φθιώτιδος ευρίσκονται εις αναστάτωσιν. Θελήσαντες να επωφεληθώσι της ανακωχής επέστρεψαν εις τα χωρία των όπως εξασφαλίσουν την συγκομιδήν των σιτηρών. Ούτω χωρικοί των χωρίων Κομποτάδες, Λιανοκλαδίου, Αμουρίου, Μπεκής, Καλυβίων από σήμερον πρωΐ άρχισαν να θερίζουν σίτους, ότε παραδόξως παρά πάσαν προσδοκίαν αποσπάσματα ιππέων, πεζών και ευζώνων ημπόδισαν αυτούς από του θερίζειν. Των χωρικών ερωτησάντων εκπλήκτων το αίτιον της εμποδίσεως εδόθη ως απάντησις: Τοιαύτην έχουν διαταγήν του Διαδόχου. Οι χωρικοί ηπόρησαν και ελθόντες εις Λαμίαν διεμαρτυρήθησαν εις τον Νομάρχην τηλεγραφήσαντα προς τον Διάδοχον εις Αγίαν Μαρίναν αν όντως εξέδωκε τοιαύτην διαταγήν.

Οι Γκέγκηδες θερίζουν τους σίτους των χωρίων Δαϊτσάς, Τσοπανλαίων και ημείς εμποδίζομεν τους χωρικούς μας να θερίζουν τους σίτους των μη Γκεκηδοκρατουμένων έτι χωρίων των. Διά τούτο διστάζομεν να πιστεύσωμεν ότι ο Διάδοχος εξέδωκε τοιαύτην διαταγήν.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5474/05-06-1897, σελίδα 2]

7. Διάψευση από το διάδοχο της προηγούμενης φερομένης διαταγής του :

Ο ΘΕΡΙΣΜΟΣ ΔΕΝ ΑΠΗΓΟΡΕΥΘΗ

Ο ΔΙΑΔΟΧΟΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΓΝΩΣΙΝ

(Ιδιαίτ. τηλεγράφ. «Ακροπόλεως»)

ΛΑΜΙΑ, 5 Ιουνίου. Ο Δήμαρχος Σκληβανιώτης διερχόμενος εξ Αγίας Μαρίνης επαρουσιάσθη εις τον Διάδοχον τον οποίον ηρώτησεν αν εδόθη διαταγή απαγορεύσεως του θερισμού. Ο Διάδοχος απήντησεν, ότι πρώτην φοράν ακούει να γίνεται λόγος περί τούτου. Έκαστος λοιπόν κάμνει ό,τι θέλει;

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5475/06-06-1897, σελίδα 2]

8. Νέες παραβιάσεις της ουδέτερης ζώνης στη Νταϊτσιά :

ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΠΑΡΑΣΠΟΝΔΟΥΝ

ΟΡΓΙΑ ΣΤΡΑΤΟΥ ΚΑΙ ΕΝΤΟΠΙΩΝ ΟΘΩΜΑΝΩΝ

ΒΕΒΗΛΩΣΕΙΣ ΝΑΩΝ

ΣΦΑΓΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ

(ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΝ ΤΗΛΕΓ. «ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ»)

ΛΑΜΙΑ, 5 Ιουνίου. Αξιόπιστον πρόσωπον εξ ιδίας αντιλήψεως βεβαιοί, ότι οι Τούρκοι παρασπονδούντες κατήλθον πολύ εντός της ουδετέρας ζώνης στήσαντες πλήθος σκηνών αριστερά της Δαϊτσάς. Επί του τόπου όπου είχε φονευθεί ο Παπακυριτσόπουλος. Επίσης ότι τετρακόσιοι Γκέγκηδες θερίζουν τον σίτον εις της Τσοπανλάταις, διακόσια δε κτήνη χρησιμεύουν προς μεταφοράν. Εις όλα σχεδόν τα πεδινά χωρία της Φθιώτιδος ήρχισεν ο θερισμός.

Δεκάς χωρικών αποφασιστικών κατώρθωσαν να εισδύσουν εντός της Θεσσαλίας όπως ίδουν την κατάστασιν της του χωρίου των Σαμπλακί της επαρχίας Φαρσάλων. Το χωρίο των το εύρον λεηλατημένον τελείως. Η εκκλησία είχε βεβηλωθή. κανδήλαι εικόνες ετσακίσθησαν όλα. Οι Τούρκοι εμόλυναν την αγίαν τράπεζαν!

Δήμαρχος Φαρσάλων διωρίσθη ο Χατζή, αδελφός του πρώην δημάρχου Χουσεΐν, και αστυνόμος ο Σερίφ πασάς.

Εσφάγησαν εντός των Φαρσάλων υπό των Τούρκων στρατιωτών ο Βασίλειος Χαρίτος ετών 40, Κουλαμπάς γέρων με την γραίαν γυναίκα του, Παν. Βιπάνδης, υπό εντοπίου δε οθωμανού ο Μ.Κραβαρίτης. Έκαυσαν δε πολλά καταστήματα. Εντός των Φαρσάλων λειτουργούν Γερμανικός και Ρωσσικός Ερυθρός σταυρός.

Αξιόπιστοι πληροφορίαι αγγέλουν, ότι τουρκικός στρατός πολυάριθμος είνε εστρατοπεδευμένος υπό σκηνάς μεταξύ των χωρίων, Αβαρίτση, Παλαμά, Φραζά_ας, Ομβριακής και Δαουκλή της επαρχίας Δομοκού.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5475/06-06-1897, σελίδα 3]

9. Ενίσχυση προφυλακών οθωμανικού στρατού :

ΕΝΙΣΧΥΣΙΣ ΤΩΝ ΠΡΟΦΥΛΑΚΩΝ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ

ΑΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ

Κατά τηλεγραφήματα εκ Λαμίας, χθές π.μ. παρετηρήθησαν νέαι πλευρικαί κινήσεις των προφυλακών των Τούρκων προς το μέρος της Δαϊτσάς. Εις των ημετέρων ανωτέρων αξιωματικών προχωρήσας αντελήφθη τούτο, προς δε και ότι οι Τούρκοι ενίσχυσαν τάς προφυλακάς των. Διά την νέαν ταύτην παρασπονδίαν των Τούρκων ο Διάδοχος προέβη εις τάς δεούσας ενεργείας.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5476/07-06-1897, σελίδα 1]

10. Αντικατάσταση των προφυλακών του οθωμανικού στρατού :

ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚ. ΠΡΟΦΥΛΑΚΩΝ

ΕΝ ΕΓΓΡΑΦΟΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΔΙΑΔΟΧΟΝ

Η ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΤΩΝ ΑΙΧΜΑΛΩΤΩΝ

(ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΑΠΕΣΤΑΛΜΕΝΟΥ ΜΑΣ)

Λαμία, 6 Ιουνίου. Αι Τουρκικαί προφυλακαί αντικατεστάθησαν υπό φεσοφόρων Νιζάμιδων. Η αντικατάστασις του Τουρκικού στρατού της Όρθρυος διήρκεσε διήμερον, λήξασα χθές πρωΐ. Ουδέν επεισόδιον κατ’ αυτήν εγένετο χθές την εννάτην πρωϊνήν ότε σύνταγμα Τουρκικόν κατήρχετο εις την θέσιν των προφυλακών ίνα μη παρεξηγηθή η κίνησις των ημετέρων, επροχώρησεν εντός της ουδετέρας ζώνης είς τούρκος κήρυξ με λευκήν σημαίαν, ούτος δε μετά τινα ώραν παρέδωκεν επί αποδείξει εις ημέτερον αξιωματικόν έγγραφον του τουρκικού επιτελείου απευθυνόμενον προς τον επιτελάρχην κ.Πάλλην. Το απόγευμα δε άλλος τούρκος κήρυξ, παρέδωκεν έγγραφον απευθυνόμενον εις τον Διάδοχον. Διά των εγγράφων τούτων οι τούρκοι απαντούν εις τάς ημετέρας παραστάσεις περί παρασπονδίας και προτάσεως ανταλλαγής αιχμαλώτων.

Χθές πρόσφυγες από το χωρίον Βούζι Δομοκού πυροβολήσαντες εφόνευσαν τον φύλακα κτήματος χωρίου Φραντζή, διότι τους ημπόδισε να βοσκήσωσιν τα ζώα των εντός του σίτου.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5476/07-06-1897, σελίδα 3]

11. Ανταπόκριση από Αγά (σήμερα Σπερχειάδα) για τη σύλληψη και ανάκριση χωρικού από τους Οθωμανούς :

ΣΥΛΛΗΨΙΣ ΧΩΡΙΚΟΥ ΥΠΟ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ

ΤΙ ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ

ΤΥΧΑΙΟΝ ΔΥΣΤΥΧΗΜΑ

(Του ανταποκριτού μας)

Αγά, 4 Ιουνίου. Πρό 4-5 ημερών χωρικός τις Νάκας καλούμενος εκ του χωρίου Καρυάς επί της παλαιάς οροθετικής γραμμής κειμένου εργαζόμενος εις τους αγρούς του, συνελήφθη υπό τριών Τούρκων και απήχθη εις το χωρίον Δαουκλή ένθα εδρεύει τουρκικός στρατός. Εκεί προσήχθη ενώπιον των αξιωματικών, οίτινες, ως λέγει, είχον επί τινος τραπέζης ένα κατάλογον (θα ήτο βεβαίως τοπογραφικός χάρτης) και τον ηρώτων τάς τοποθεσίας απάντων των χωρίων των δήμων Μακρακώμης, Σπερχειάδος και Υπάτης, του δάσους πλησίον της Μάκρυσης, της γεφύρας παρά το χωρίον Καστρί, ιδίως μετά προσοχής μεγάλης εξήταζον την τοποθεσίαν του χωρίου Άγιος Σώστης, και αν εκ του χωρίου τούτου βαδίσωσι προς τα άνω διά του ποταμού (παραποτάμιον του Σπερχειού) Βιστρίζης εις ποία μέρη θα φθάσωσιν. Ο χωρικός εύρε τον μπελά του με το χωρίον Άγιος Σώστης, κτυπηθείς και δίς εις την κεφαλήν, διότι ο δυστυχής αγράμματος ών δεν εγνώριζεν ότι ήτο το αυτόν χωρίον, το υπό των χωρικών καλούμενον Αϊσώμης.

Τάς ερωτήσεις των δε εξήταζον λέγει ούτω : Το δείνα χωρίον από το δείνα δεν απέχει τόσον; Ναι απήντα ούτος. Ωσανεί, λέγει, εγνώριζον μόνοι των τα χωρία. Εν τέλει του είπον να ειπή εις τους συγχωρίους του να καλλιεργώσιν αφόβως τα κτήματά των διότι αυτοί δεν έχουσι τίποτε με τους πολίτας, μόνον με τον στρατόν έχουσι να κάμωσι.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5477/08-06-1897, σελίδα 2]

12. Επιδρομή Οθωμανών στρατιωτών στα Στύρφακα :

ΣΥΜΠΛΟΚΗ ΤΟΥΡΚΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΩΝ

 (Ιδιαίτερον τηλεγρ. «Ακροπόλεως»)

Λαμία, 7 Ιουνίου. Προχθές περί τους τριάκοντα τούρκοι στρατιώται κατήλθον εις το χωρίον Στύρφακα με σκοπούς πλιατσικολογικούς. Οι χωρικοί Στυρφακιώται ένοπλοι κατεγίνοντο εις γεωργικάς των εργασίας εις τα αμπέλια των όταν οι Τούρκοι επλησίασαν και ήρπασαν ένα βούν έξωθι του χωρίου βόσκοντα και απήρχοντο σύροντες αυτόν.

Οι Στυρφακιώται επυροβόλησαν κατά των Τούρκων, τούτων αντιπυροβολησάντων δε συνήφθη ζωηρά συμπλοκή διαρκέσασα επί ημίσειαν ώραν. Στυρφακιώτης ουδείς έπαθεν οι Τούρκοι όμως εξηναγκάσθησαν να εγκαταλείψουν το χωρίον αφήσαντες και τον αρπαγέντα βούν. Ουδέν παράδοξον αν των Τούρκων εξακολουθούντων να παρασπονδούν και πλιατσικολογούν προκύψη σοβαρώτατον επεισόδιον διά το οποίον οι Τούρκοι θα επέχουν όλην την ευθύνην.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5477/08-06-1897, σελίδα 2]

13. Καθορισμός ουδέτερης ζώνης και σχηματισμός αστυνομίας για επίβλεψή της :

Η ΟΥΔΕΤΕΡΑ ΖΩΝΗ

ΠΩΣ ΕΚΑΝΟΝΙΣΘΗ Ο ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ

Κατά τηλεγράφημα εκ Φθιώτιδος προς την κυβέρνησιν ο Διάδοχος απέστειλε προς τάς τουρκικάς προφυλακάς τον ίλαρχον κ.Καρβούνην, ο οποίος συννενοήθη μετά του Τούρκου επιτελάρχου Ιζέτ βέη. Κατά την συνάντησιν ταύτην ο Έλλην αξιωματικός συνεννοήθη διά τον καθορισμόν της ουδετέρας ζώνης, την οποίαν τοσάκις παρεβίασαν Τούρκοι στρατιώται, απεφασίσθη δε ο καταρτισμός αστυνομίας από Έλληνας και Τούρκους αξιωματικούς, οι οποίοι θα εναλλάσσωνται συχνά.

Το έργον της αστυνομίας ταύτης θα είνε η επίβλεψις αμφοτέρων των στρατευμάτων, και συγχρόνως η τιμωρία παντός παραβιάζοντος την ζώνην. Διά του τρόπου τούτου και μετά τον ακριβή καθορισμόν της ουδετέρας ζώνης ελπίζεται ότι θα εκλείψη πλέον πάσα παραβίασις.

 [ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5481/12-06-1897, σελίδα 3]

14. Τα όρια της ουδέτερης ζώνης :

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΩΡΑ

Η ΟΥΔΕΤΕΡΑ ΖΩΝΗ

ΤΑ 4 ΑΡΘΡΑ ΤΗΣ

Χθές την πρωΐαν καθώς είχε συμφωνηθή μετά του Ιζέτ βέη ο λοχαγός του πυροβολικού κ.Χατζηανέστης μετέβη εις τάς Τουρκικάς προφυλακάς, όπου συνέταξαν και υπέγραψαν το πρωτόκολλον το καθορίζον την ουδετέραν ζώνην και περιέχον τα εξής τέσσερα άρθρα:

1^ον) Η ουδετέρα γραμμή ορίζεται από της Γιαννιτσούς διέρχεται αριστερά διά της γραμμής των Αγράφων περιλαμβάνει τα χωρία Γράλιστα και λοιπά του δήμου Ιθώμης, έπειτα κάμπτεται προς τον Κόζιακαν, διέρχεται διά του χωρίου Καταφύγι και φθάνει μέχρι του όρους Τζουμανάλτας αριστερά του Βελεμιστίου. Τα στενά, αι χαράδραι καθώς και το χωρίον Ρεντίνα κηρύσσονται ουδέτερα.

2^ον) Απαγορεύεται εις οιονδήποτε στρατιωτικόν απόσπασμα αμφοτέρων των στρατών, προωρισμένον δε εις την καταδίωξιν της ληστείας να παραβιάση την ουδετέραν ζώνην, την κανονιζομένην διά του πρωτοκόλλου τούτου.

3^ον) Επιτρέπεται εις πάντας τους κατοίκους των παραμεθορίων χωρίων να υπερβαίνωσι την ουδετέραν ζώνην μεταβαίνοντες εις τα εκείθεν της γραμμής χωρία, όταν έχωσι κτήματα ή αγρούς απαιτούντας την παρουσία των.

4^ον) Άπασαι αι λοιπαί διατάξεις της ανακωχής αι συμπεριληφθείσαι εις το προηγούμενον πρωτόκολλον τηρούνται εν ισχύϊ.

Επίσης κατά την σύνταξιν του πρωτοκόλλου τούτου ηγέρθη το ζήτημα τι θα εγίνετο εάν κατά την καταδίωξιν ληστρικού τινος σώματος συνηντώντο δύο αντίπαλα αποσπάσματα. Εις το ζήτημα τούτο παρεδέχθη ο Ιζέτ ότι τα δύο αποσπάσματα οφείλουν να αντιπαρέλθουν χωρίς να συγκρουσθούν.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5481/20-06-1897, σελίδα 3]

15. Πρόταση για αποζημίωση χωρικών λόγω απώλειας εσοδείας δημητριακών :

Και διά τας ζημίας της Φθιώτιδος τίποτε;

Η εκ γραμματέων τριών πρεσβειών μεταβάσα εις Θεσσαλίαν επιτροπή προς εκτίμησιν  των εκεί επενεχθεισών καταστροφών υπό του Τουρκικού στρατού και των γκέκηδων θα είχε ακόμη εργασίαν πολλήν αν επεξέτεινε την αποστολήν της και εις το καταληφθέν υπό των Τούρκων τμήμα της Φθιώτιδος. Χωρία ολόκληρα του δήμου Λαμιέων και εν μέρει του δήμου Παραχελωϊτών διηρπάγησαν και εληστεύθησαν υπό νιζάμηδων και γκέγκηδων, οι οποίοι δεν περιωρίσθησαν μόνον εις το ν’ απογυμνώσουν τα σπίτια και τάς αποθήκας των χωρικών, αλλ’ εθέρισαν και απεκόμισαν όλον τον σίτον και την κριθήν της εφετεινής εσοδείας.

Η ζημία υπολογίζεται εις εκατοντάδας χιλιάδων δραχμών. Σημειωτέον ότι τινά εκ των χωρίων τούτων, ως η Δαϊτσά, οι Τσοπανλάτες, τα Στύρφακα είνε εντός της ουδετέρας ζώνης, η οποία όμως δεν ημπόδισε τάς απαύστους παρασπονδίας των γκέκηδων και των νιζάμηδων, με όλας τάς παραστάσεις του Αρχηγείου. Το περιεργότερον δε είνε ότι οι χωρικοί των ανωτέρω χωρίων βλέποντες την εξακολουθούσαν καταστροφήν των περιουσιών των, και θέλοντες να ανακόψουν το θέρισμα των γεννημάτων των υπό των γκέκηδων ημποδίσθησαν υπό του Αρχηγείου διά του όχι τόσον δικαιολογημένου, υποθέτομεν, λόγου, μη προκαλέσουν επεισόδια! Επρότειναν μάλιστα οι χωρικοί να μεταβούν επί ιδίω κινδύνω να θερίσουν ότι είχαν αφήσει έως τότε οι γκέκηδες. Αλλ’ οι προφυλακαί μας τους ημπόδισαν κατ’ ανωτέραν διαταγήν, και ηναγκάσθησαν ούτω οι χωρικοί με σταυρωμένα χέρια να θεώνται τον θερισμόν των αγρών των υπό των γκέκηδων και την εις τον Δομοκόν αποκομιδήν των. Αι ζημίαι των λοιπόν αυταί είνε δίκαιον να ληφθούν υπ’ όψιν υπό της τριμελούς των γραμματέων επιτροπής, η Κυβέρνησις δε καλά θα έκαμνεν εάν προέβαινεν αρμοδίως εις τα’ αναγκαία διαβήματα.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5491/22-06-1897, σελίδα 2]

15. Προκλήσεις των Οθωμανών στις προφυλακές :

ΑΙ ΠΡΟΦΥΛΑΚΑΙ ΤΗΣ ΛΑΜΙΑΣ

ΤΑ ΑΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ

ΕΡΕΘΙΣΜΟΣ

Εξ αφηγήσεως επιβατών μανθάνομεν ότι από τινων ημερών ερεθισμός τις ήρχισε να εκδηλούται εις τας προφυλακάς του ημετέρου στρατού εν Φθιώτιδι. Τον ερεθισμόν τούτον προκαλούσιν αι λίαν χαρακτηριστικαί αστειότητες των Τούρκων, οι οποίοι πολυειδώς προβαίνουσιν εις χλευαστικά κινήματα κατά των ημετέρων. Εκτός του ότι η στρατιωτική μουσική του εχθρού ακούεται ενίοτε να ανακρούη ελληνικούς ύμνους, τινές των στρατιωτών αναρτώσιν επί σχοινίων στολάς ημετέρων αξιωματικών και στρατιωτών άς είχον εύρει εν Λαρίσση, ενίοτε δένουσι λευκά μανδήλια και εκπέμπουσιν ύβρεις διά στόματος ή χειρός. Ταύτα δε πάντα υπό τάς όψεις των Τούρκων αξιωματικών.

 [ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5491/22-06-1897, σελίδα 3]

16. Ψευδής είδηση για κατάληψη Κομποτάδων :

Η ΚΑΤΑΛΗΨΙΣ ΤΩΝ ΚΟΜΠΩΤΑΔΩΝ ΑΝΥΠΟΣΤΑΤΟΣ

Το αναγραφέν υπό πρωϊνών συναδέλφων ότι οι Τούρκοι παρασπονδούντες, κατέλαβον το παρά την Λαμίαν χωρίον Κομπωτάδες, ετεύθεν του Σπερχειού κείμενα είνε εντελώς ανυπόστατος.

Κατ’ ειδήσεις της χθεσινής νυκτός προς το υπουργείον των στρατιωτικών και την κυβέρνησιν, ουδεμία κίνησις των Τούρκων μετά τας επελθούσας εκατέρωθεν διαπραγματεύσεις συνέβη έκτοτε, απειλούσι παραβίασιν της ουδετέρας ζώνης.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5491/22-06-1897, σελίδα 3]

17. Μνημόσυνο στα Πηγαδούλια πεσόντων 2^ου Συντάγματος πεζικού Λαμίας :

Το παρελθόν Σάββατον επιβλητικόν εν τη σεμνότητί του ετελέσθη μνημόσυνον εις τα ρομαντικά Πηγαδούλια της Λαμίας υπό του 2^ου πεζικού Συντάγματος υπέρ των κατά τον πόλεμον πεσόντων αξιωματικών, υπαξιωματικών και στρατιωτών αυτού. Υπό τάς συσκίους δενδράδας είχε στηθή σκηνή ως πρόχειρος βωμός και κενοτάφιον προς τιμήν των πεσόντων. Όλοι οι Λαμιείς παρευρίσκοντο εις την τέλεσιν του μνημοσύνου ιδιαιτέρως τιμώντας την μνήμην των νεκρών του προσφιλούς εις αυτούς 2^ου πεζ. Συντάγματος, του κατ’ εξοχήν αγωνισθέντος και εκτελέσαντος το καθήκον του, ιδίως εις την μάχην της Ταράτσας μεταξύ των λοιπών του στρατού σωμάτων. Την σεμνήν τελετήν έκλεισεν η κατάθεσις επί του κενοταφίου απερίττου εκ δάφνης στεφάνου εις τιμήν των πεσόντων υπό του εφέδρου ανθυπολοχαγού και υπασπιστού του φρουραρχείου Λαμίας κ. Ι.Μακροπούλου.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5495/26-06-1897, σελίδα 3]

19. Νέος πανικός από υποτιθέμενη προέλαση Οθωμανών. Σύλληψη και απελευθέρωση 10 κατοίκων Νταϊτσιάς :

ΑΠΟ ΤΑΣ ΠΡΟΦΥΛΑΚΑΣ ΤΗΣ ΤΑΡΑΤΣΑΣ

ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΣΥΛΛΑΜΒΑΝΟΝΤΕΣ ΧΩΡΙΚΟΥΣ

Η ΑΠΟΛΥΣΙΣ ΤΩΝ

ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΛΑΜΙΑΝ

Πρό τεσσάρων-πεντε ημερών γενική ανησυχία και συγκίνησις επεκράτει εις την Λαμίαν. Φόβοι εξεφράζοντο ότι την νύκτα εκείνην οι Τούρκοι θα επεχείρουν αιφνιδίαν εισβολήν εις την Λαμίαν διασπώντες την γραμμήν των εις την Ταράτσαν προφυλακών μας. Την ανησυχίαν και τους φόβους αυτούς επέτειναν τα εξής δύο γεγονότα: Οι Τούρκοι περί την μεσημβρίαν της ημέρας εκείνης εσήκωσαν πολλάς σκηνάς του επί των προφυλακών στρατού των και τάς μετέφερον εν τάχει εις άλλο μέρος, άγνωστον που. Το πράγμα γνωσθέν εις την πόλιν ανησύχησε τους επιστρέψαντας πολίτας, οι οποίοι διά κάθε ενδεχόμενον ήρχισαν εν τάχει να εκκενώνουν ότι είχεν εναπομείνει εις τάς οικίας των εκ των επίπλων μεταφέροντες αυτά εις Αγίαν Μαρίναν. Ότε δε κατά το απόγευμα εγνώσθη ότι Τούρκοι στρατιώται κατελθόντες εις τον κάμπον της Δαϊτσάς συνέλαβον τους εκεί θερίζοντας δέκα περίπου Δαϊτσιώτες και τους οδήγησαν εις την σκηνήν του πασά οι φόβοι περί μελετωμένης αιφνιδίας εισβολής επετάθησαν, απήλθον δε αμέσως από την Λαμίαν εις Στυλίδα και Αγίαν Μαρίναν.

Αλλ’ η νύξ παρήλθεν ως και αι άλλαι άνευ ουδενός επεισοδίου. Η ανησυχία εν τούτοις εκ της εκκρεμούς και κρισίμου καταστάσεως εξακολουθεί ζωηρά εις την Λαμίαν.

Περί της συλλήψεως των δέκα χωρικών εγνώσθησαν την επομένην τα εξής:

Οι χωρικοί της Δαϊτσάς αναθαρρήσαντες απεφάσισαν να μεταβούν εις τους μισοθερισμένους αγρούς των από τους γκέκηδες, όπως γλυτώσουν το άλλο μισό.

Και πράγματι από δεκαπέντε ημερών άρχισαν να μεταβαίνουν προς θερισμόν ανά μικράς ομάδας, και αξηκολούθουν τον θερισμόν χωρίς να ενοχλώνται από τους Τούρκους. Ότε την τελευταίαν φοράν, ενώ οι δέκα Δαϊτσιώται εθέριζον βλέπουν να έρχωνται προς αυτούς βραδεί το βήματι καμμιά δεκαπενταριά Νιζάμηδες ωπλισμένους. Οι χωρικοί δεν εφοβήθησαν, ούτε έφυγαν αλλ’ εστάθησαν εκεί μέχρις ού ήλθον οι Νιζάμηδες, οι οποίοι χωρίς πολλάς διατυπώσεις τους έδωκαν να καταλάβουν, ότι πρέπει να τους ακολουθήσουν εις την σκηνήν του πασσά. Οι χωρικοί τους ηκολούθησαν. Όταν δε έφθασαν εκεί ο πασσάς διά του γραμματέως του τους ανέκρινε. Τους ηρώτησε διά τα ονόματά των, τους συγγενείς των, τάς εργασίας των. Και μετά κράτησιν τριών ωρών εις την σκηνήν του πασσά τους απέλυσαν και τους οδήγησαν δι’ αποκέντρου μονοπατίου μέχρι της ουδετέρας ζώνης, όπου τους αφήκαν. Οι χωρικοί αφηγούνται ότι οι Τούρκοι δεν τους εκακοποίησαν καθόλου, και υποθέτουν ότι οι Νιζάμηδες δεν είχαν διαταγήν να τους συλλάβουν, αλλ’ ήρχοντο εκεί που εθέριζαν με σκοπόν να φοβίσουν τους θερίζοντας χωρικούς, να φεύγουν ούτοι, και να αφήσουν τον θερισμένον σίτον εις την διάθεσιν των νιζάμηδων, οι οποίοι θα τον απεκόμιζον κατόπιν με όλην των την ησυχίαν. Αλλ’ οι χωρικοί δεν έφυγαν. Και δεν εγλύτωσαν μέν τον μέχρι της σκηνής του πασσά περίπατον, εγλύτωσαν όμως το σιτάρι, το οποίον επανελθόντες εύρον ανέπαφον εις τους αγρούς!

Όσον αφορά το αιφνίδιον χάλασμα των σκηνών των Τούρκων, περί αυτών υποτίθεται ότι τάς απέσυραν προς το εσωτερικόν του στρατοπέδου των προς το Δερβέν Φούρκα, ή εις Δομοκόν.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5501/02-07-1897, σελίδα 3]

20. Μνημόσυνο πεσόντων του 11^ου ευζωνικού τάγματος στις Κομποτάδες :

ΕΠΙΜΝΗΜΟΣΥΝΟΣ ΛΟΓΟΣ

Υπό των αξιωματικών του 11^ου ευζωνικού τάγματος ετελέσθη εν Κομποτάδες την παρελθούσαν Κυριακήν μνημόσυνον υπέρ των εν τω αγώνι πεσόντων ανδρών του τάγματος, παριστάντων και απάντων των αξιωματικών των εκεί επισταθμευόντων αυθυπάρκτων σωμάτων πεζικού, ιππικού και πυροβολικού. Το τάγμα τούτο έχον αρχικήν δύναμιν 400 περίπου ανδρών υπό την διοίκησιν του ταγματάρχου κ.Κ.Τσήτσου και αριθμούν σήμερον μόλις 300 άνδρας υπό την διοίκησιν του ταγματάρχου κ.Κ.Γιαχαρά, έσχεν εκτός μάχης κατά τάς διαφόρους μάχας πλέον των ογδοήκοντα, εν οίς και δύο αξιωματικούς. Μετά το πέρας του μνημοσύνου ο έφεδρος ανθυπολοχαγός κ.Π.Κοντόσης απήγγειλε τον εξής πρόχειρον επιμνημόσυνον λόγον:

Ιερόν και ύψιστον καθήκον μας συγκεντροί εδώ και συνενοί τάς ευχάς μας, αναπεμπομένας υπέρ των ανδρών εκείνων, τους οποίους ημέραι ολίγαι δύο παρελθόντων μηνών μας απεστέρησαν. Οι μη συμπαριστάμενοι εκ των συντρόφων μας την στιγμήν ταύτην δεν είνε βεβαίως οι και σημαίας και πατρίδα και συναγωνιστάς προδοτικώς και ατίμως εγκαταλιπόντες και εις εαυτούς και εις το γένος των το στίγμα της δειλίας και ανανδρείας προσάψαντες. Αλλ’ είνε εκείνοι εκ του ιερού αίματος των οποίων πηγαί ανά την Θεσσαλικήν γήν αναβλύζουσι και των οποίων τάς διαμελισμένας σάρκας και τα συντετριμμένα οστά ευλαβώς περιπτύσσει και δαψηλώς φιλοξενεί αύτη. Είνε οι ατρόμητοι ούτοι του ατυχούς αγώνος ήρωες, των οποίων η ζωή και η ύπαρξις λύτρον και ολοκαύτωμα της ελευθερίας υποδούλων αδελφών, της δόξης και του μεγαλείου της πατρίδος επληρώθη. Είνε εκείνοι, οι οποίοι αφθόνως και απαθώς των στερήσεων και κακουχιών εντίμου αγώνος γευσθέντες με τίμημα την ζωήν τον Άρην απεπλήρωσαν. Είνε οι τα οικογενειακά φίλτρα των εις την λήθην παραδόντες και πρό της κοινής μητρός γενναίως τα στήθη προτάξαντες, ίνα την βεβήλωσιν και ατίμωσιν εκείνης αποτάξωσιν. Εις μάτην η βάρβαρος χείρ θέλει καυχηθή, εις μάτην θέλει κομπάσει ότι ετερμάτισε τον βίον εκείνων. Δεν απέθανον οι μάρτυρες ούτοι της ελευθερίας ίνα μή ζώσιν, αλλ’ έζησαν ίνα μήποτε αποθάνωσι.

Τιμή και δόξα εις τα σώματα εκείνα τα οποία εφιλοξένησαν τοιαύτα αγαρηνά δωρήματα, τιμή και δόξα εις τάς χείρας εκείνας, εντός των οποίων τα ελληνικά όπλα εκλείσθησαν και εν ταις οποίαις μόναις την παραμυθίαν δύναται ν’ αναζητήση η πικρανθείσα μήτηρ.

Τούς άνδρας τούτους δι’ ημών το πρώτον η πατρίς στεφανώνει και η ιστορία περισυλλέγει τάς δάφνας της.

Στήλη αθάνατος η ψυχρά του μνημείου πλάξ χρυσοίς και ανεξητίλους γράμμασι θέλει ενδεικνύει τα ονόματα εκείνων εις εκάστην παρερχομένην γενεάν και τούτο έσται η ανεκτίμητος αμοιβή των επιτελούντων τα επιτάγματα της πατρίδος.

Αλλ’ άρά γε εξοφλούμεν εν τη κατανυκτική ταύτη τελετή πάσαν πρός τους γενναίους εκείνους συναγωνιστάς μας οφειλήν ; Ουχί. Εγγύς εκεί αύθαδες και αιμόφυρτον έτι εκ των πληγών εκείνων πάλλει το μυσαρόν του βαρβάρου ξίφος και το καθήκον μάς επιτάσσει να εκδικήσωμεν το χυθέν εκείνο αίμα, ν’ αποπλύνωμεν τον επικαθίσαντα εις το γένος μας ρύπον, ενθυμούμενοι ότι εκεί κάτω αναισχύντως τα συντρίμματα της πανοπλίας του Διάκου και αναιδώς επί των πτωμάτων των τριακοσίων του Λεωνίδα επατήσαμεν και ότι όπισθέν μας εδώ ακούονται έτι τα θούρια άσματα των χορευτών του Οδυσσέως. Ευχηθώμεν ν’ αναζήση το πεπτωκός γόητρον και μεγαλείον της πατρίδος δι’ ημίν.

Σείς δέ ώ γενναίοι της ελευθερίας πρόμαχοι αναπαύθητε την ένδοξον της αιωνιότητος ανάπαυσιν, βέβαιοι όντες ότι η πατρίς θέλει αποστείλει ποτέ τους τιμωρούς.

 [ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5504/05-07-1897, σελίδα 4]

21. Παραβίαση ουδέτερης ζώνης στις Τσοπανλάτες :

ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΣΤΟΥΣ ΤΣΟΠΑΝΛΑΤΑΙΣ

Κατ’ ιδιαιτέρας ημών ασφαλείς πληροφορίας εκ Λαμίας οι Τούρκοι αθετούντες καταφόρως την ανακωχήν και παραβιάζοντες την ουδετέραν ζώνην μένουν διαρκώς εις το χωρίον Τσοπανλάταις του δήμου Λαμιέων, κείμενον εις τάς υπωρείας της Όθρυος, ημίσειαν ώραν πρός δυσμάς της Δαϊτσάς. Εθέρισαν δέ έως 100 κοιλά [1] σίτου, όστις ήτο εσπαρμένος εις τους περί το χωρίον αγρούς. Ούτω οι χωρικοί ηδυνήθησαν να θερίσουν το υπόλοιπον των σιτοφόρων αγρών ευρισκομένων πολύ κάτω εις την πεδιάδα, εις την οποίαν οι Τούρκοι εκτός τινων εξαιρέσεων σποραδικών δέν ετόλμησαν να κατέλθουν πρός συστηματικόν θερισμόν.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5513/12-07-1897, σελίδα 2]

22. Για τους Φθιώτες πρόσφυγες :

ΔΙΑ ΤΟΥΣ ΕΚ ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ ΠΡΟΣΦΥΓΑΣ

Δέν είνε μόνον οι εκ Θεσσαλίας πρόσφυγες. Και πλείστοι κάτοικοι της Φθιώτιδος εφυγαδεύθησαν διασκορπισθέντες εις διάφορα μέρη. Εν Αθήναις δέ υπάρχουν τριάκοντα οικογένειαι εκ Λαμίας, αι οποίαι περιέπεσαν εις φοβεράν ένδειαν. Διά τάς δυστυχείς ταύτας υπάρξεις ουδέν μέτρον ελήφθη μέχρι τούδε και επείγει όπως η Κυβέρνησις έλθη αρωγός περιθάλπουσα και τους πρόσφυγας τούτους ως τους εκ Θεσσαλίας. Η θέσις των είνε απίσης αξιοθρήνητος και απελπιστική.

[ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, φύλλο 5513/12-07-1897, σελίδα 2]

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ

[1] Ογκομετρικό δοχείο και μονάδα μέτρησης δημητριακών. Ένα κοιλό ισοδυναμούσε στην Ελλάδα με χωρητικότητα 24 οκάδων.

ΠΗΓΗ

Εφημερίδα «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ»