Περί χειμερινού λειβαδίου της μονής του Αγίου Γεωργίου Μυγδαλιάς του Δήμου Φαλάρων

 Το Καθολικό της Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Μυγδαλιάς όπως ήταν το 1972. [Πηγή φωτογραφίας: Λαϊνάς Θ., Το Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου Μυγδαλιάς, Δήμου Στυλίδος. Άρθρο στην περιοδική έκδοση ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΣ, τόμος Ιουλίου 1972, σελίδες 17-18].

Από έρευνα στην ιστοσελίδα των Γενικών Αρχείων του Κράτους εντοπίσθηκε φάκελλος με θέμα «Πολυετείς ενοικιάσεις και εκποιήσεις των μοναστηριακών κτημάτων». Υποφάκελλός του τιτλοφορείται «Νομός Φθιώτιδος και Φωκίδος/Επαρχία Φθιώτιδος/Άγιος Γεώργιος Μυγδαλιάς Μονή διαλυμένη Δήμος Φαλάρων» και περιέχει ένα έγγραφο με θέμα «Περί τινος χειμερινού λειβαδίου του διαλαλυμένου Μαναστ(ηρίου) αγ(ίου) Γεωργ(ίου) Μυγδαλιάς Σαπουνά».

Το έγγραφο (Εικ.1αβ) συντάχθηκε από τον πολιτικό Διοικητή Φθιώτιδας Αδάμ Δούκα[1], ο οποίος, όπως αναφέρει, εντόπισε την ύπαρξη του αναφερομένου χειμερινού λειβαδίου, ιδιοκτησίας της διαλυμένης Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Μυγδαλιάς. Το λειβάδι βρισκόταν κοντά στον οικισμό Σαπουνάς[2]. Είχε χωρητικότητα (δυνατότητα βοσκής) 500 αιγών και νοικιάστηκε για 150 δρχ. το χρόνο.

Το κείμενο του εγγράφου αναφέρει τα εξής:

σελίδα 1

«Αρ. 1413

εξ(ερχόμενον). 4 9βρίου (18)36

αρ.Πρωτ.9078

Πρός την επί των εκκλησ(ιαστικών)/

Β(ασιλικής) Γραμματείας της Επικρατείας/

Περί τινος χειμερινού λει-/

βαδίου του διαλαλυμένου Μα-/

ναστ(ηρίου) αγ(ίου) Γεωργ(ίου) Μυγδαλιάς Σα-/

πουνά.-

Ανακάλυψα πρό ημερών εν/

χειμερινόν λειβάδιον, του διαλαλυμένου/

Μοναστ(ηρίου) του αγίου Γεωργίου Μυ-/

γδαλιάς εις το χωρίον Σαπουνάς το/

οποίον καθώς παρατηρώ όχι μόνον/

τους παρελθόντας χρόνους δεν διετέθη/

εις όφελος του εκκλ(ησιαστικού) ταμείου αλλά ως/

εις αυτούς τους καταλόγους της δια-/

γραφής των Μοναστ(ηριακών) κτημάτων, δεν/

ευρίσκεται σημειωμένον, εν τοσούτω έλα-/

βα τα ανήκοντα περί της διαθέσεως/

αυτού μέριμνα και το εξέθεσα εις/

δημοπρασίαν. Εις το χειμερινόν τούτον λειβά-/

διον χωρητικότητος περίπου 500/

αιγών και ως ελάχιστον όρον εισοδήματος δρχ/

μας 50. αλλά εις τον πλειστηριασμόν/

ανέβη εις τάς δραχμάς 150 και κατε-/

κυρώθη εις τον τελευταίον πλειοδότην./

Ως προθεσμία της πληρωμής/

του ενοικίου επροσδιόρισα επί μια

σελίδα 2

δόσιν των 20. του ήδη προσεγγίζοντος 9βρίου/

και ειδοποίησα τον ταμίαν της υπό την/

διεύθυνσίν μου Διοικήσεως διά/

να ενεργήση την είσπραξιν εν δεόντι/

ειδοποιώ δε κατά χρέος και την Β(ασιλικήν)./

ταύτην Γραμματείαν/

Εν λαμία την 31 9βρίου/

1836/

Ευπειθέστατος/

ο Διοικητής Φθιώτιδος/

Αδάμ Δούκας»

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Ο Αδάμ Δούκας ήταν αγωνιστής του 1821. Ο πατέρας του Ζώτος υπήρξε προύχοντας της Πρεμετής. Γεννήθηκε το 1790 στα Ιωάννινα. Αποφοίτησε από την Καπλάνειο Σχολή των Ιωαννίνων και διετέλεσε σύμβουλος του Αλή πασά. Όταν εξεράγη η Ελληνική Επανάσταση έλαβε μέρος σε αυτήν και προσέφερε 7.000 γρόσια για τις ανάγκες του Αγώνα. Στάλθηκε πληρεξούσιος της Θήβας στις Συνελεύσεις των Σαλώνων και της Επιδαύρου και, στα 1828, πληρεξούσιος της Εύβοιας στην Δ΄ Εθνοσυνέλευση. Διετέλεσε αρχιγραμματεύς του Αρείου Πάγου. Σύμφωνα με τα Στρατιωτικά Ενθυμήματα του Κασομούλη (τόμος 2, σελίδα 47,48) στις 14 Απριλίου 1825 τοποθετήθηκε Υπουργός του πολέμου, θεωρούμενος της επιρροής του Κωλέττη. Η τοποθέτησή του εντάσσεται στην απέλπιδα προσπάθεια απόκρουσης των τουρκοαιγυπτίων του Ιμπραήμ πασά στην Πελοπόννησο.

Μετά την απελευθέρωση τοποθετήθηκε σε διάφορες θέσεις στη Διοίκηση του νεότευκτου Ελληνικού Βασιλείου. Στην Οθωνική περίοδο, από τα 1850 ως τα 1860 διετέλεσε γερουσιαστής. Το 1833 από Έπαρχος Αιτωλοακαρνανίας μετακινήθηκε στη θέση του Διευθυντή Νομού Αρκαδίας (βλέπε ΦΕΚ 29/14-09-1833, σελίδα 11). Το 1841-42 ήταν τοποθετημένος Διοικητής Αττικής. Το 1844 διετέλεσε Διοικητής Σύρου και ως τόπος διαμονής του αναφέρεται η Χαλκίδα (βλέπε ΦΕΚ 15/11-05-1844, σελίδα 5). Το 1854, γερουσιαστής πλέον, διορίσθηκε Νομάρχης Φθιώτιδος και Φωκίδος αντί του Κ.Π.Λιδωρίκη, ο οποίος λόγω υγείας δεν μπόρεσε να αναλάβει τα καθήκοντα του Νομάρχη. (βλέπε ΦΕΚ 5/26-02-1854, σελίδα 3).

Απεβίωσε το 1860 στην Εύβοια.

[2] Ο Σαπουνάς απαντάται προεπαναστατικά. Ήταν ένα από τα 37 τσιφλίκια, τα οποία πουλήθηκαν από τους Οθωμανούς ιδιοκτήτες τους σε αντίστοιχους Έλληνες, αμέσως μετά τη δημιουργία του Ελληνικού Βασιλείου.

Το 1833 ιδιοκτήτες του ήταν οι Οθωμανοί Χατζημεχμέτης (½) και Χασάν αράπης (½). Και οι δύο πούλησαν το Σαπουνά σε Στυλιδιώτες αντί 28.000 γροσίων. Ο Χατζημεχμέτης εισέπραξε 17.000 γρόσια ενώ ο Χασάν αράπης 11.000 (βλέπε: Μακρής Ι., Το ιδιοκτησιακό καθεστώς των χωριών της επαρχίας Ζητουνίου κατά τα πρώτα μεταπελευθερωτικά χρόνια (1833-1840 μ.Χ. περίπου), σύμφωνα με τα πρακτικά της Μικτής Ελληνοτουρκικής Δικαστικής Επιτροπής. Άρθρο στα Πρακτικά 1^ου Συνεδρίου Φθιωτικής Ιστορίας, Λαμία 2002, σελίδες 141-153).

Ο οικισμός Σαπουνάς καταργήθηκε το 1879.

ΕΙΚΟΝΕΣ

α.

β.

Εικ.1αβ. Το έγγραφο του Διοικητή Φθιώτιδας Αδάμ Δούκα.

ΠΗΓΗ

Γενικά Αρχεία του Κράτους.