Τις πρώτες πληροφορίες για τον αριθμό των κατοίκων του Σταυρού, της Μπεκής, όπως λεγόταν παλιά, τις έχουμε από το Γάλλο περιηγητή Πουκεβίλ, που ήταν Πρόξενος της Γαλλίας στην αυλή του Αλή πασά των Ιωαννίνων και προσωπικός γιατρός του.
Έχοντας την προστασία του Αλή πασά, ταξίδεψε στην επικράτειά του γύρω στα 1810 και κατέγραψε τις εντυπώσεις του στο βιβλίο του «Ταξίδια στην Ελλάδα».
Εκεί αναφέρει ότι η Μπεκή (γράφει με λατινικούς χαρακτήρες Beki) είχε 40 οικογένειες.
Αν υπολογίσουμε 4-5 άτομα σε κάθε οικογένεια, είχε συνολικά γύρω στους 200 κατοίκους.
Μετά τη μάχη της Μπεκής το 1821 και το κάψιμο του Ι.Ν. του Αγίου Αθανασίου από τους Τούρκους και τους διωγμούς των ραγιάδων, οι κάτοικοι της Μπεκής κατέφυγαν στις αποκλείστρες, στα βουνά.
Που ακριβώς πήγαν δεν ξέρουμε και δεν κατέφυγαν όλοι μαζί στο ίδιο μέρος.
Πιθανόν να πήγαν σε διάφορα μέρη, όπου καθένας είχε συγγενείς ή φίλους. Κάποιοι πάντως σίγουρα κατέφυγαν στην ορεινή Ναυπακτία (Παλούκοβα).
Το 1828, ενώ ροδοχάραζε η λεφτεριά, άρχισαν να κατεβαίνουν σιγά-σιγά στον τόπο τους, έτσι ώστε το 1835 κατοικούσαν στη Μπεκή «επί του παρόντος επέκεινα των 35 οικογενειών και εν καιρώ χειμώνος παραχειμάζουν εις αυτό και άλλαι περί πλέον των 40 οικογενειών βλαχοποιμένων….» (έγγραφο του Μητροπολίτη Φθιώτιδας το 1835).
Τις πρώτες γραπτές αναφορές σε ονόματα κατοίκων του Σταυρού τις βρίσκουμε σε παλαιά συμβόλαια.
Σ’ αυτά θα αναφερθούμε στο επόμενο φύλλο.
Εδώ θα παραθέσουμε τον πρώτο γραπτό κατάλογο που σώθηκε με τα ονόματα των κατοίκων της Μπεκής το 1879!
Πρόκειται για τον εκλογικό κατάλογο του 1879 και γράφει μόνο τα ονόματα των ανδρών, επειδή μόνον οι άνδρες ψήφιζαν τότε και πολύ αργότερα. Ιδού, λοιπόν, ο εκλογικός κατάλογος:
Μερικά συμπεράσματα:
1. Οι έχοντες δικαίωμα ψήφου 86 άνδρες έχουν ηλικία 24 έως 77 ετών και φέρουν 42 διαφορετικά επώνυμα. Από τα 42 επώνυμα τα 22 δεν είναι γνωστά σήμερα στο Σταυρό, δεν υπάρχουν απόγονοί τους. Πιθανόν μετοίκησαν κι εμείς σήμερα δε γνωρίζουμε που πήγαν. Υπάρχουν άλλα 5 επώνυμα που οι φέροντες αυτά δεν κατοικούν στο Σταυρό, αλλά είναι γνωστά, επειδή διατηρούν κάποια σχέση με τη γενέτειρα π.χ. Μακρής, Καλέμης, Παπαφιλίππου.
Στα 20 παλιά επώνυμα που απόγονοί τους βρίσκονται στο Σταυρό προστέθηκαν και πολλά νέα επώνυμα, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στο Σταυρό αργότερα π.χ. Τσιμπούρης, Μπούτλας, Ζάχος, Νταής, Πασιόπουλος, Τζουβάρας κτλ. Και από το 1920 και μετά εγκαθίστανται μόνιμα κάποιοι κτηνοτρόφοι που χρησιμοποιούσαν το λιβάδι της Μπεκής ως χειμαδιό. Πρώτοι ήρθαν οι Κυροδημαίοι, Δρακαίοι, Τζουαναίοι, Ζιακαίοι κτλ. (η σειρά μπορεί να μην είναι η σωστή).
Στα επόμενα φύλλα θα παρουσιάζονται οι οικογένειες αυτές με ένα σύντομο ιστορικό: πότε, από πού, ποιοι ήταν οι πρώτοι πρόγονοί τους που ήρθαν κτλ. Επειδή τα στοιχεία αυτά δεν τα γνωρίζουμε ή έχουμε ελλιπή γνώση, παρακαλώ τους απογόνους αυτών να μας δώσουν όσο περισσότερες πληροφορίες μπορούν, συνοδευόμενες από φωτογραφίες, αν είναι δυνατόν.
2. Οι μέχρι τώρα γνωστοί Μπεκιώτες αγωνιστές του 1821 είναι πέντε:
1.Γαλάνης Γεώργιος
2.Καραγάτσος Αθανάσιος
3.Καραναστάσης Αθανάσιος
4.Κούτρας Ευθύμιος και
5.Τερτύπης Νικόλαος
Το 1879 δεν ζει κανένας απ’ αυτούς, δεν είναι γραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο. Είναι γραμμένα όμως τα παιδιά τους (εντός παρενθέσεως οι ηλικίες τους).
1.Γαλάνης Σπύρος του Γεωργίου (42).
2.Καραγάτσος Νικόλαος (52) και Κώστας (49) του Αθανασίου. Τα δύο αυτά παιδιά του αναφέρονται και ως πραγματογνώμονες στον καθορισμό των ορίων Μπεκής-Αμουρίου. Ο πατέρας τους ήταν πάρεδρος το έτος 1837.
3.Του Αθανασίου Καραναστάση δε συμπεριλαμβάνεται παιδί στον εκλογικό κατάλογο του 1879.
4.Κούτρας Κώστας (42) του Ευθυμίου.
5.Τερτύπης Λεωνίδας (44), Ιωάννης (40) και Αντώνιος (34) του Νικολάου. Ένας ακόμα γιος του, ο Γεώργιος, έχει μετοικήσει στη Λαμία. Ο Νικόλαος Τερτύπης αναφέρεται στο συμβόλαιο του Περραιβού 65/1838 και σε συμβόλαιο του 1857 αναφέρεται Αικατερίνη χήρα Νικολάου Τερτύπη, δηλαδή το 1857 έχει πεθάνει ο σύζυγός της.
ΠΗΓΗ
Τοπική Εφημερίδα «Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ», Φύλλο 3, Ιανουάριος-Μάρτιος 2008, σελίδες 5, 8.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου